سرم در مقایسه با پلاسما: تفاوتی که انتظار مشاهده آن را دارید

 

سرم و پلاسما هر دو جزئی از خون هستند؛ پلاسما مایعی است که در آن سلول‌های خونی مختلف معلق هستند و سرم مایعی بدون فاکتورهای انعقاد خون یا سلول‌های خونی است. تعدادی تفاوت دیگر نیز بین این دو وجود دارد که در این مقاله به آن‌ها پرداخته می‌شود.
شما اغلب واژه‌های پلاسما و سرم را هنگامی که برای آزمایش خون مراجعه می‌کنید، شنیده‌اید. این دو مایع ممکن است باعث سردرگمی شما شود زیرا که بسیار شبیه هستند و ظاهری مشابه دارند، به عبارتی هر دو مایعی شفاف به رنگ کاه یا زرد روشن هستند. رنگ پلاسما یا سرم ممکن است در اثر همولیز به عبارتی پاره شدن گلبول‌های قرمز یا به دلیل مدیریت نامناسب نمونه خون یا عفونت یا وجود بیماری در فردی که از وی خون گرفته شده است، به رنگ صورتی یا قرمز تغییر رنگ دهد. آن‌ها همچنین ممکن است اگر که فرد یرقان داشته باشد، زرد تیره یا روشن به نظر برسند. اگر سرم یا پلاسما ابری یا کدر باشد این مساله می‌تواند به دلیل وجود لیپیدها در خون یا آلودگی باکتریایی باشد.
سرم معمولا برای آزمایش‌های خون تشخیصی مختلف مانند آزمایش الایزا برای تعیین سطح مواد مغذی مختلف، هورمون‌ها و سایر موارد در خون فرد استفاده شود در حالی که پلاسما اساسا برای تزریق استفاده می‌شود. هر دو این موارد از خون، این مایع حیات بخش مشتق می‌شوند. بنابراین اجازه دهید با شناخت این‌که خون چه چیز است آغاز کنیم.

خون چیست؟

خون یک مایع از بدن است که از طریق شریان‌ها و وریدها به گردش درمی‌آید، بافت‌ها را با اکسیژن تغذیه می‌کند و کربن دی‌اکسید را دفع می‌کند. خون همچنین مسئول تامین مواد مغذی برای بافت‌ها و هورمون‌ها به سلول‌ها است و بخش مهمی از سیستم ایمنی است. خون از سلول‌های خونی قرمز، سلول‌های خونی سفید و پلاکت‌ها که در مایعی به رنگ کاه به نام پلاسما غوطه‌ور هستند، تشکیل شده است. سرم اصطلاحی است که برای پلاسما استفاده می‌شود.

پلاسما در مقایسه با سرم

خون اهدایی از یک فرد یا نمونه خون می‌تواند به اجزای مختلفی تقسیم شود: پروتئین‌ها، سلول‌های خونی قرمز، سلول‌های خونی سفید، فاکتورهای انعقاد و سایر موارد و برای اهداف اختصاصی استفاده می‌شوند. به طور مشابه پلاسما و سرم از خون به واسطه سانتریفیوژ، یکی قبل از انعقاد و دیگری بعد از این‌که خون کاملا منعقد شد، گرفته می‌شوند. گاهی اوقات یک ماده ضد انعقاد مانند EDTA، سیترات یا اگزالات ممکن است به پلاسما اضافه شود.

پلاسما

پلاسما بخش مایع خون است که در آن سلول‌های خونی سفید، مواد مغذی و هورمون‌ها شناور هستند.

سرم

سرم بخش مایع خون بدون فاکتورهای انعقاد یا سلول‌های خونی است.
ترکیب پلاسما
آب
آلبومین
گلوبولین ها
آمینواسیدها
هورمون‌ها وآنزیم‌ها
مواد دفعی نیتروژنی
مواد مغذی
گازها
فیبرینوژن
ترکیبات سرم
آب
آلبومین
گلوبولین‌ها
آمینواسیدها
هورمون‌ها و آنزیم‌ها
مواد دفعی نیتروژنی
مواد مغذی
گازها
فرآیند جداسازی پلاسما - پلاسما به واسطه چرخش سریع یک نمونه خون در سانتریفیوژ بدست می‌آید که در آن سلول‌های خونی سنگین‌تر در کف ته‌نشین می‌شوند و پلاسمای خونی از لایه فوقانی با استفاده از یک پیپت جمع‌آوری می‌شود. برای جداسازی سرم به نمونه خونی فرصت تشکیل لخته داده می‌شود. بعد از این‌که تشکبل لخته کامل شد، نمونه احاطه می‌شود به عبارتی مایع با استفاده از یک اپلیکاتور استخراج می‌شود. این مایع بیشتر سانتریفیوژ می‌شود تا هر جزئی هرچند ناچیز از سلول‌ها یا لخته حذف شود.

استفاده از پلاسما در پزشکی

پلاسما اغلب برای تزریق به افرادی که از هموفیلی یا دیگر اختلالات انعقاد خون، ضغف ایمنی، شوک یا سوختگی رنج می‌برند، استفاده می‌شود.

استفاده از سرم در پزشکی

سرم اغلب برای تعیین نوع گروه خونی استفاده می‌شود.
سرم همچنین برای آزمایش‌های تشخیصی مختلف که برای تعیین سطوح hCG ، کلسترول، پروتئین‌ها، قند و دیگر موارد موجود در خون به کار می‌روند، استفاده می‌شود.

چرا پلاسما جدا می‌شود؟

پلاسما از خون جدا می‌شود زیرا مدت نگه‌داری آن افزایش می‌یابد - پلاسمای منجمد می‌تواند تا یک سال ذخیره شود.

پلاسما راحت‌تر منتقل می‌شود.

پلاسما در بدن بعد از 2 الی 3 روز جایگزین می‌شود در حالی که خون کامل مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا جایگزین شود، بنابراین بیشتر اوقات پلاسما می‌تواند اهدا شود.

چرا سرم جدا می‌شود؟

سرم خون آنتی‌ژن‌های بیشتری از خون یا پلاسما دارد،بنابراین برای آزمایش‌ها کارآمدتر است.
ضد انعقادها در پلاسما یا خون ممکن است با واکنش‌های شیمیایی به کار رفته برای سنجش سطوح اجزای خون تداخل کنند.
ضد انعقادها در پلاسما یا خون ممکن است آب را از سلول‌ها خارج کنند، با رقیق شدن نمونه منجر به تغییر در آزمایش شوند.
این‌ها مواردی هستندکه در آن‌ها سرم و پلاسما متفاوت هستند. در حالی که از جهات بسیاری مشابه هستند، تفاوت‌های جزئی که آن‌ها دارند در هنگام استفاده منجر به پیامدهای مهمی می‌شود. در حالی که ضد انعقادهای موجود در پلاسما آن را برای آزمایش‌های خاصی نامطلوب می‌سازد، سرم نمی‌تواند برای تزریق استفاده شود زیرا که فاکتورهای انعقادی خون را ندارد.