مستحبات و مکروهات قيام و قرائت

مستحبات قيام

1. بدن را راست نگه دارد 2. شانه ها را پايين بيندازد 3. اگر نمازگزار مرد است دست ها را روي ران ها بگذارد و اگر زن است دست ها را روي سينه گذارده و به بدن بچسباند(1) 4. انگشت ها را به هم بچسباند . 5. جاي سجده را نگاه کند . 6. سر را راست نگه دارد 7. سنگيني بدن را به طور مساوي روي دو پا بيندازد 8. پاها را پس و پيش نگذارد 9. اگر نمازگزاران زن است پاها را به هم بچسباند و اگر مرد است پاها را از سه انگشت باز ، تا يک وجب فاصله دهد 10. با خضوع و خشوع بايستد مانند ايستادن بنده ي ذليل در برابر مولاي جليل . (2)

مستحبات قرائت

1. قبل از شروع به قرائت سوره ي حمد در رکعت اول استعاذه نمايد به اين که بگويد: « أعوذ بالله من الشيطان الرجيم » يا بگويد: « أعوذ بالله السميع العليم من الشيطان الرجيم » ؛ ولي شايسته است آهسته بگويد .
2. بلند گفتن بسم الله در نمازهايي که لازم بود آهسته خوانده شود [ در رکعت اول و دوم ] .
3. با ترتيل بخواند ؛ يعني با تاني به صورتي بخواند که حروف آن آشکار باشد که شنونده بتواند آنها را خوب بشمارد .
4. با صداي خوب بخواند البته به صورتي که غنا نشود .
5. در آخر هر آيه وقف کند ؛ يعني آن را به آيه بعد نچسباند .
6. در حال خواندن به معناي آن توجه داشته و از آن پند بگيرد .
7. اگر آيات نعمت را مي خواند از خداوند متعال آنها را طلب کند و اگر آيات عذاب را مي خواند از خداوند متعال بخواهد که او را از شر آن مصون و محفوظ دارد .
8. بين حمد و سوره و هم چنين بعد از فراغ از سوره و پيش از قنوت يا تکبير رکوع قدري صبر کند .
9. اگر نماز را به جماعت مي خواند ، بعد از تمام شدن حمد امام ، و اگر فرادي مي خواند ، بعد از آن که حمد خودش تمام شد بگويد: الحمدلله رب العالمين .
10. بعد از خواندن سوره ي قل هو الله أحد يک يا دو سه مرتبه کذلک الله ربي يا سه مرتبه کذلک الله ربنا بگويد .
11. خواندن بعضي از سوره ها در بعضي از نمازها به شرح زير مستحب است :
نماز صبح : سوره هاي عم يتسائلون ، و هل أتي ، و هل أتاک ، و لا أقسم و ...
ظهر و عشا : سوره هاي سبح اسم ، و الشمس و ...
عصر و مغرب : سوره هاي اذا جاء نصر الله ، و الهيکم التکاثر و ...
ظهر و عصر روز جمعه : رکعت اول سوره ي جمعه و رکعت دوم سوره ي منافقون .
صبح روز جمعه : رکعت اول سوره ي جمعه و رکعت دوم سوره ي منافقون و يا در رکعت اول سوره ي جمعه و در رکعت سوره ي توحيد .
عشاي شب جمعه : رکعت اول سوره ي جمعه و رکعت دوم سوره ي منافقون و بعضي از فقها فرموده اند: بهتر است در رکعت اول سوره ي جمعه و در رکعت دوم سوره ي أعلي بخواند.
مغرب شب جمعه : رکعت اول سوره ي جمعه و رکعت دوم سوره ي توحيد و بعضي از فقها فرموده اند: بهتر است در رکعت اول سوره ي جمعه و در رکعت دوم سوره ي أعلي بخواند .
12. مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول ، سوره ي انا أنزلناه و در رکعت دوم ، سوره ي قل هو الله أحد را بخواند .
13. در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار کند ؛ مثلا بگويد : أستغفرالله ربي و أتوب اليه يا بگويد: أللهم اغفر لي . (3)

مکروهات قرائت

1. بيشتر فقها و حضرت امام قدس سره فرموده اند : خواندن بيشتر از يک سوره بعد از حمد در نمازهاي واجب کراهت دارد و احتياط مستحب آن است که ترک شود و بعضي از فقها اين احتياط را واجب دانسته اند ؛ ولي در نافله ها مکروه نيست . (4)
2. مکروه است انسان در تمام نمازهاي يک شبانه روز سوره ي قل هو الله أحد را نخواند . (5)
3. سوره اي که در رکعت اول خوانده مکروه است در رکعت دوم بخواند ؛ ولي اگر سوره ي قل هو الله أحد را در هر دو رکعت بخواند مکروه نيست . (6)
4. خواندن حمد و سوره به يک نفس مکروه مي باشد و هم چنين سوره ي قل هو الله أحد به يک نفس مکروه است و حضرت امام قدس سره و بعضي از فقها فرموده اند : بعيد نيست خواندن سوره ي حمد نيز به يک نفس مکروه باشد . (7)

پی نوشت:

1. العروه الوثقي ، ج 1 ، في القنوت ، مسئله 16.
2. همان ، في القيام ، مسئله 32 و توضيح المسائل مراجع ، مسأله 0977.
3. توضيح المسائل مراجع ، مسأله 1017 - 1018 و العروه الوثقي ، ج 1 ، في مستحبات القراءه.
4. العروه الوثقي ، ج 1 ، في احکام القراءه ، مسئله 10.
5.توضيح المسائل مراجع ، مسأله 1019.
6. همان ، مسأله 1021.
7. همان ، مسأله 1020 و العروه الوثقي ، ج 1 ، في مستحبات القراءه ، مسئله 2 .

منبع: کتاب دانستني هاي لازم از نماز