مهدويت مايه اميد مستضعفان
نويسنده: سيد جواد حسينى
اى دل بشارت مىدهم خوش روزگارى مىرسد
با درد و غم طى مىشود آن شهريارى مىرسد
چون كارگردان جهان باشد خداى مهربان
اين كشتى طوفان زده هم در كنارى مىرسد
انديشه از سرما مكن سر مىشود دوران دى
شب را سحر باشد ز پى آخر بهارى مىرسد
اى منتظر غمگين مباش قدرى تحمل بيشتر
گردى به پا شد از افق گويى سوارى مىرسد
در عصرى كه پيشرفتهاى مادى به اوج خود رسيده اما معنويات كمرنگ شده و دين دارى از جوامع رختبسته، و اديان تحريف شده و يا مكاتب ساخته دستبشرى جوابگوى نيازهاى بشر امروزى نيست، بشر سختسرخورده و نا اميد شده است . نااميد از آيندهاى روشن، نااميد از عدالت واقعى و رفاه حقيقى، نااميد از آرامش و امنيت و سلامت عاطفى و . . .
در اين آشفته بازار، تنها دينى كه به بشريت، مخصوصا مستضعفان و محرومان جهان اميد و نويد مىدهد و ياس و نااميدى از آينده را گناه نابخشودنى مىداند، اسلام حقيقى يعنى مذهب تشيع است . اين مذهب امامى را چشم به راه است كه جهان را پر از عدل و داد و علم و تكامل و امنيت و سلامت كند و صالحان و پاكان و مستضعفان و پابرهنگان متدين را، حاكمان زمين قرار دهد . اين اميد و انتظار، بشريت را طراوت و زندگى مىبخشد .
در اين مقال بر آنيم كه بخشى از نويدهايى كه در مورد دوران پس از ظهور امام زمان عليه السلام داده شده است را بررسى كنيم تا روشناى دل مستضعفان گردد .
در دعا مىخوانيم: «اللهم وصلّ على ولىّ امر القائم المؤمل والعدل المنتظر (1) ; خداوندا! به ولى امر [خود] كه قيام كننده مورد آرزو و عدل مورد انتظار همه است، درود فرست .» و يا در زيارت، درباره او مىخوانيم: «اول العدل وآخره; اول و آخر عدل است .» و يا «العدل المشتهر (2) ; عدل مشهور است .»
به برخى روايات در اين زمينه توجه كنيد:
الف) امام صادق عليه السلام فرمود: «يفرق المهدى اصحابه فى جميع البلدان ويامرهم بالعدل والاحسان (3) ; مهدى اصحاب خويش را به تمامى شهرها اعزام مىكند و آنان را به عدالت و احسان فرمان مىدهد .»
ب) امام باقر عليه السلام فرمود: «اذا قام قائمنا فانه يقسم بالسوية ويعدل فى خلق الرحمان البر منهم والفاجر (4) ; چون قائم ما قيام كند به طور مساوى تقسيم مىكند، و در ميان خلق خدا - با نيك و بد - به عدالت رفتار مىنمايد .»
امام باقر عليه السلام فرمود: «القائم منا منصور بالرعب مؤيد بالنصر يبلغ سلطانه المشرق والمغرب . . . فلا يبقى على وجه الارض خراب الا عمر (6) ; قائم ما به وسيله هراس [در دشمنان] يارى مىشود و با پيروزى تاييد گردد، حكومت او مشرق و مغرب را فرا مىگيرد، پس در تمامى روى زمين خرابى باقى نمىماند مگر آنكه آباد شود .»
امام باقر عليه السلام فرمود: «اذا قام قائمنا وضع الله يده على رؤوس العباد فجمع بها عقولهم وكملتبها احلامهم (8) ; هنگامى كه قائم ما قيام كند خداوند دستش را بر سر بندگان مىگذارد و عقول آنها را با آن جمع كرده و افكارشان با آن تكميل مىشود .»
در حديثى از امام صادق عليه السلام مىخوانيم: «العلم سبعة وعشرون حرفا فجميع ما جائتبه الرسل حرفان فلم يعرف الناس حتى اليوم غير الحرفين فاذا قام قائمنا اخرج الخمسة والعشرين حرفا فبثها فى الناس وضم اليها الحرفين حتى يبثها سبعة وعشرين حرفا (9) ; علم و دانش بيست و هفتحرف (شعبه و شاخه) است . تمام آنچه پيامبران الهى [براى مردم ] آوردند دو حرف بيش نبود و مردم تا كنون جز دو حرف را نشناختهاند، اما هنگامى كه قائم ما قيام كند بيست و پنجحرف (بيست و پنجشاخه يا شعبه) ديگر را آشكار مىسازد و در ميان مردم منتشر مىسازد و دو حرف ديگر را به آن ضميمه مىكند تا بيست و هفتحرف كامل و منتشر گردد .»
اين حديث به روشنى جهش فوق العاده علمى عصر انقلاب مهدى عليه السلام را مشخص مىسازد كه تحولى بيش از 12 برابر! نسبتبه علوم و دانش هايى كه در عصر همه پيامبران راستين به بشريت اعطا شده پيش مىآيد و درهاى همه رشتهها و همه شاخههاى علوم مفيد و سازنده به روى انسانها گشوده مىشود و راهى را كه بشر طى هزاران سال پيموده، به ميزان 12 برابر در دوران كوتاهى مىپيمايد . چه جهشى از اين بالاتر و سريعتر (10) ؟ !
شايد بتوان حديث زير را شاهدى بر پيشرفت علم در زمان حضرت مهدى عليه السلام دانست، به صورتى كه انتقال صدا و تصوير در آن زمان همگانى و بسيار ساده است .
در حديثى از امام صادق عليه السلام چنين آمده است: «ان قائمنا اذا قام مد الله شيعتنا فى اسماعهم وابصارهم حتى لا يكون بينهم وبين القائم بريد، يكلمهم فيسمعون وينظرون اليه وهو فى مكانه (11) ; هنگامى كه قائم ما قيام كند خداوند آنچنان گوش و چشم شيعيان ما را تقويت مىكند كه ميان آنها و قائم (رهبر و پيشوايشان) نامه رسانى نباشد، با آنها سخن مىگويد و سخنش را مىشنوند و به او مىنگرند در حالى كه او در مكان خويش است [و آنها در نقاط ديگر جهان . ]»
آنچه از حجم زيادى از روايات مهدويتبرمىآيد، نشان مىدهد كه دوران مهدى عليه السلام دوران امنيت همه جانبه، آن هم به معناى واقعى آن است .
در روايتى از امام صادق عليه السلام در تفسير آيه شريفه «وعد الله الذين آمنوا منكم وعملوا الصالحات ليستخلفنهم فى الارض كما استخلف الذين من قبلهم وليمكنن لهم دينهم الذى ارتضى لهم وليبدلنهم من بعد خوفهم امنا» (14) ; «خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند وعده داده كه آنها را حكمران روى زمين خواهد كرد، همان گونه كه به پيشينيان آنها خلافت روى زمين را بخشيد; و دين و آيينى را كه براى آنها پسنديده است، پا برجا و ريشه دار خواهد ساخت و ترسشان به امنيت مبدل خواهد ساخت .» وارد شده است كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هو القائم واصحابه (15) ; او [كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده است، ] حضرت مهدى و اصحاب او مىباشد .»
در ذيل به چند روايت درباره امنيت در ابعاد مختلف در دوران ظهور اشاره مىشود:
الف) امنيت قضايى: امام على عليه السلام فرمود: «لينزعن عنكم قضاة السوء (16) ; او (مهدى) قاضيان زشت [كردار] را بر كنار مىكند .» و امام صادق عليه السلام فرمود: «اذا قام قائم آل محمد عليه السلام حكم بين الناس بحكم داود لا يحتاج الى بينة . يلهمه الله تعالى فيحكم بعلمه ويخبر كل قوم بما استبطنوه (17) ; هنگامى كه قائم آل محمد قيام كند، در بين مردم به حكم داوود عليه السلام حكم خواهد كرد كه نيازى به بينه ندارد . خداوند به او الهام مىكند، پس با علم خود حكم مىكند وهر قومى را از آنچه پوشيده داشتهاند خبر مىدهد .»
ب) امنيت راهها: در قسمتى از حديثى كه از امام صادق عليه السلام نقل شده، مىخوانيم: «اذا قام القائم . . . آمنتبه السبل (18) ; هنگامى كه قائم قيام كند . . . جادهها در پرتو وجودش امن وامان مىگردد .»
ج) امنيتحقوقى: پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مىفرمايد: «يبلغ من رد المهدى المظالم حتى لو كان تحت ضرس انسان شىء انتزعه حتى يرده (19) ; كار امام مهدى در بازپس گرفتن حقوق [و ايجاد امنيتحقوقى ] بدانجا رسد كه حتى اگر در بن دندان انسانى چيزى باشد، آن را بر مىگيرد تا به [صاحبش] برگرداند .»
د) امنيت روحى و روانى: امام على عليه السلام فرمودند: «وضع يده على رؤوس العباد فلا يبقى مؤمن الا صار قلبه اشد من زبر الحديد واعطاه قوة اربعين رجلا (20) ; [مهدى عليه السلام] دستخود را بر سر بندگان [خداوند] خواهد كشيد، پس هيچ مؤمنى باقى نمىماند جز آنكه قلبش محكمتر از پاره آهن گردد و به او نيروى چهل مرد را عنايت فرمايد .»
با درد و غم طى مىشود آن شهريارى مىرسد
چون كارگردان جهان باشد خداى مهربان
اين كشتى طوفان زده هم در كنارى مىرسد
انديشه از سرما مكن سر مىشود دوران دى
شب را سحر باشد ز پى آخر بهارى مىرسد
اى منتظر غمگين مباش قدرى تحمل بيشتر
گردى به پا شد از افق گويى سوارى مىرسد
در عصرى كه پيشرفتهاى مادى به اوج خود رسيده اما معنويات كمرنگ شده و دين دارى از جوامع رختبسته، و اديان تحريف شده و يا مكاتب ساخته دستبشرى جوابگوى نيازهاى بشر امروزى نيست، بشر سختسرخورده و نا اميد شده است . نااميد از آيندهاى روشن، نااميد از عدالت واقعى و رفاه حقيقى، نااميد از آرامش و امنيت و سلامت عاطفى و . . .
در اين آشفته بازار، تنها دينى كه به بشريت، مخصوصا مستضعفان و محرومان جهان اميد و نويد مىدهد و ياس و نااميدى از آينده را گناه نابخشودنى مىداند، اسلام حقيقى يعنى مذهب تشيع است . اين مذهب امامى را چشم به راه است كه جهان را پر از عدل و داد و علم و تكامل و امنيت و سلامت كند و صالحان و پاكان و مستضعفان و پابرهنگان متدين را، حاكمان زمين قرار دهد . اين اميد و انتظار، بشريت را طراوت و زندگى مىبخشد .
در اين مقال بر آنيم كه بخشى از نويدهايى كه در مورد دوران پس از ظهور امام زمان عليه السلام داده شده است را بررسى كنيم تا روشناى دل مستضعفان گردد .
1- برقرارى عدالت جهانى
در دعا مىخوانيم: «اللهم وصلّ على ولىّ امر القائم المؤمل والعدل المنتظر (1) ; خداوندا! به ولى امر [خود] كه قيام كننده مورد آرزو و عدل مورد انتظار همه است، درود فرست .» و يا در زيارت، درباره او مىخوانيم: «اول العدل وآخره; اول و آخر عدل است .» و يا «العدل المشتهر (2) ; عدل مشهور است .»
به برخى روايات در اين زمينه توجه كنيد:
الف) امام صادق عليه السلام فرمود: «يفرق المهدى اصحابه فى جميع البلدان ويامرهم بالعدل والاحسان (3) ; مهدى اصحاب خويش را به تمامى شهرها اعزام مىكند و آنان را به عدالت و احسان فرمان مىدهد .»
ب) امام باقر عليه السلام فرمود: «اذا قام قائمنا فانه يقسم بالسوية ويعدل فى خلق الرحمان البر منهم والفاجر (4) ; چون قائم ما قيام كند به طور مساوى تقسيم مىكند، و در ميان خلق خدا - با نيك و بد - به عدالت رفتار مىنمايد .»
2- فقر زدايى عمومى
3- آبادانى فراگير
امام باقر عليه السلام فرمود: «القائم منا منصور بالرعب مؤيد بالنصر يبلغ سلطانه المشرق والمغرب . . . فلا يبقى على وجه الارض خراب الا عمر (6) ; قائم ما به وسيله هراس [در دشمنان] يارى مىشود و با پيروزى تاييد گردد، حكومت او مشرق و مغرب را فرا مىگيرد، پس در تمامى روى زمين خرابى باقى نمىماند مگر آنكه آباد شود .»
4- نوسازى فكرى و فرهنگى و پيشرف علوم
امام باقر عليه السلام فرمود: «اذا قام قائمنا وضع الله يده على رؤوس العباد فجمع بها عقولهم وكملتبها احلامهم (8) ; هنگامى كه قائم ما قيام كند خداوند دستش را بر سر بندگان مىگذارد و عقول آنها را با آن جمع كرده و افكارشان با آن تكميل مىشود .»
در حديثى از امام صادق عليه السلام مىخوانيم: «العلم سبعة وعشرون حرفا فجميع ما جائتبه الرسل حرفان فلم يعرف الناس حتى اليوم غير الحرفين فاذا قام قائمنا اخرج الخمسة والعشرين حرفا فبثها فى الناس وضم اليها الحرفين حتى يبثها سبعة وعشرين حرفا (9) ; علم و دانش بيست و هفتحرف (شعبه و شاخه) است . تمام آنچه پيامبران الهى [براى مردم ] آوردند دو حرف بيش نبود و مردم تا كنون جز دو حرف را نشناختهاند، اما هنگامى كه قائم ما قيام كند بيست و پنجحرف (بيست و پنجشاخه يا شعبه) ديگر را آشكار مىسازد و در ميان مردم منتشر مىسازد و دو حرف ديگر را به آن ضميمه مىكند تا بيست و هفتحرف كامل و منتشر گردد .»
اين حديث به روشنى جهش فوق العاده علمى عصر انقلاب مهدى عليه السلام را مشخص مىسازد كه تحولى بيش از 12 برابر! نسبتبه علوم و دانش هايى كه در عصر همه پيامبران راستين به بشريت اعطا شده پيش مىآيد و درهاى همه رشتهها و همه شاخههاى علوم مفيد و سازنده به روى انسانها گشوده مىشود و راهى را كه بشر طى هزاران سال پيموده، به ميزان 12 برابر در دوران كوتاهى مىپيمايد . چه جهشى از اين بالاتر و سريعتر (10) ؟ !
شايد بتوان حديث زير را شاهدى بر پيشرفت علم در زمان حضرت مهدى عليه السلام دانست، به صورتى كه انتقال صدا و تصوير در آن زمان همگانى و بسيار ساده است .
در حديثى از امام صادق عليه السلام چنين آمده است: «ان قائمنا اذا قام مد الله شيعتنا فى اسماعهم وابصارهم حتى لا يكون بينهم وبين القائم بريد، يكلمهم فيسمعون وينظرون اليه وهو فى مكانه (11) ; هنگامى كه قائم ما قيام كند خداوند آنچنان گوش و چشم شيعيان ما را تقويت مىكند كه ميان آنها و قائم (رهبر و پيشوايشان) نامه رسانى نباشد، با آنها سخن مىگويد و سخنش را مىشنوند و به او مىنگرند در حالى كه او در مكان خويش است [و آنها در نقاط ديگر جهان . ]»
5- احياى قرآن و سنت
6- تعليم همگانى قرآن; آنچنان كه نازل شده است .
7- امنيت همه جانبه
آنچه از حجم زيادى از روايات مهدويتبرمىآيد، نشان مىدهد كه دوران مهدى عليه السلام دوران امنيت همه جانبه، آن هم به معناى واقعى آن است .
در روايتى از امام صادق عليه السلام در تفسير آيه شريفه «وعد الله الذين آمنوا منكم وعملوا الصالحات ليستخلفنهم فى الارض كما استخلف الذين من قبلهم وليمكنن لهم دينهم الذى ارتضى لهم وليبدلنهم من بعد خوفهم امنا» (14) ; «خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند وعده داده كه آنها را حكمران روى زمين خواهد كرد، همان گونه كه به پيشينيان آنها خلافت روى زمين را بخشيد; و دين و آيينى را كه براى آنها پسنديده است، پا برجا و ريشه دار خواهد ساخت و ترسشان به امنيت مبدل خواهد ساخت .» وارد شده است كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هو القائم واصحابه (15) ; او [كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده است، ] حضرت مهدى و اصحاب او مىباشد .»
در ذيل به چند روايت درباره امنيت در ابعاد مختلف در دوران ظهور اشاره مىشود:
الف) امنيت قضايى: امام على عليه السلام فرمود: «لينزعن عنكم قضاة السوء (16) ; او (مهدى) قاضيان زشت [كردار] را بر كنار مىكند .» و امام صادق عليه السلام فرمود: «اذا قام قائم آل محمد عليه السلام حكم بين الناس بحكم داود لا يحتاج الى بينة . يلهمه الله تعالى فيحكم بعلمه ويخبر كل قوم بما استبطنوه (17) ; هنگامى كه قائم آل محمد قيام كند، در بين مردم به حكم داوود عليه السلام حكم خواهد كرد كه نيازى به بينه ندارد . خداوند به او الهام مىكند، پس با علم خود حكم مىكند وهر قومى را از آنچه پوشيده داشتهاند خبر مىدهد .»
ب) امنيت راهها: در قسمتى از حديثى كه از امام صادق عليه السلام نقل شده، مىخوانيم: «اذا قام القائم . . . آمنتبه السبل (18) ; هنگامى كه قائم قيام كند . . . جادهها در پرتو وجودش امن وامان مىگردد .»
ج) امنيتحقوقى: پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مىفرمايد: «يبلغ من رد المهدى المظالم حتى لو كان تحت ضرس انسان شىء انتزعه حتى يرده (19) ; كار امام مهدى در بازپس گرفتن حقوق [و ايجاد امنيتحقوقى ] بدانجا رسد كه حتى اگر در بن دندان انسانى چيزى باشد، آن را بر مىگيرد تا به [صاحبش] برگرداند .»
د) امنيت روحى و روانى: امام على عليه السلام فرمودند: «وضع يده على رؤوس العباد فلا يبقى مؤمن الا صار قلبه اشد من زبر الحديد واعطاه قوة اربعين رجلا (20) ; [مهدى عليه السلام] دستخود را بر سر بندگان [خداوند] خواهد كشيد، پس هيچ مؤمنى باقى نمىماند جز آنكه قلبش محكمتر از پاره آهن گردد و به او نيروى چهل مرد را عنايت فرمايد .»
8- حكومت مستضعفان
پي نوشت :
1) محمد تقى موسوى اصفهانى، مكيال المكارم، ج1، ص118 .
2) شيخ عباس قمى، مفاتيح الجنان، زيارت صاحب الامر، ص 1055 .
3) كامل سليمان، يوم الخلاص (بيروت، دارالكتاب اللبنانى، 1402 ه . ق)، ص395 .
4) شيخ صدوق، علل الشرايع (قم مكتبة الداورى - بىتا)، ص161 .
5) محمد باقر مجلسى، بحار الانوار (تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1398 ه . ق)، ج52، ص39، روايت 212 .
6) خوئى، منهاج البراعه (قم، بنياد فرهنگى امام المهدى 1405 ه . ق)، ج8، ص353 .
7) كورانى، موسوعة احاديث الامام المهدى (قم، مؤسسة المعارف الاسلامية، 1411)، ج1، ص221 .
8) بحار الانوار (پيشين)، ج12، ص182 .
9) ر . ك: موسوعة احاديث المهدى (پيشين)، ج4، ص53 .
10) ر . ك: آية الله ناصر مكارم شيرازى، مهدى انقلابى بزرگ، (قم مطبوعاتى هدف)، ص293 .
11) منتخب الاثر (پيشين)، ص483 .
12) نهج البلاغه، محمد دشتى، خطبه 138، ص256 .
13) ميرجهانى، نوائب الدهور، (كتابخانه صدر، 1369)، ج3، ص409 .
14) نور/55 .
15) ر . ك: الغيبة (پيشين)، ص240 .
16) بحار الانوار، (پيشين)، ج51، ص120، ح23 .
17) همان، ج52، ص339 .
18) همان، ج52، ص338 .
19) موسوعة احاديث المهدى، (پيشين)، ج1، ص221 .
20) كمال الدين، (پيشين)، ص653 .
21) قصص/5 .
