مترجم: امین حسین پور
منبع:راسخون
منبع:راسخون
دیورتیک‌ها به بدن برای دفع آب اضافی کمک می‌کنند. اگرچه این به عملکرد بهتر قلب کمک می‌کند چون، حجم خون کمتری برای پمپاژ خواهد داشت ولی، عوارض جانبی خاصی می‌توانند به وجود آیند. دیورتیک‌ها به مواد غذایی یا داروهایی گفته می‌شود که دفع آب اضافی و نمک از بدن را به شکل ادرار افزایش می‌دهند. اگر لازم باشد، پزشک داروهای خاصی تجویز می‌کند که به عنوان دیورتیک عمل می‌کنند و به بدن برای دفع آب اضافی کمک می‌کنند. این داروها به طور کلی قرص‌های آب نامیده می‌شوند. از این داروها معمولاً برای درمان نارسایی قلبی، فشار خون بالا، سیروز کبدی، بیماری‌های کلیه خاص، گلوکوم و آماس استفاده می‌شود.
دیورتیک‌ها چگونه کار می‌کنند
تحت شرایط خاص، هنگامی که کلیه‌ها نمی‌توانند به درستی کار کنند، آن‌ها ممکن است مقدار آب و نمک زیادی به داخل جریان خون طی فرآیند خالص‌سازی خون جذب کنند. این مشکلاتی برای قلب به وجود می‌آورد چون، باید حجم خون بیشتری را پمپاژ کند. در کنار این، مقدار آب اضافی ممکن است به اندام‌های دیگر بدن نیز نشت کند و باعث بروز برخی مشکلات شود. دیورتیک‌ها مقدار آب و نمکی که کلیه‌ها به جریان خون بازجذب می‌کنند را کاهش می‌دهد. از اینرو، آب و نمک‌های بیشتری از بدن دفع می‌شود.عوارض جانبی شایع دیورتیک‌ها
مصرف دیورتیک‌ها بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود ولی، مانند داروهای دیگر، آن‌ها نیز ممکن است با برخی عوارض جانبی خاص همراه باشند. عوارض جانبی ناشی از تغییر در مقدار سطح مواد معدنی در بدن هستند. برخی از تأثیرات شایع در زیر ارائه شده‌اند:• افزایش دفع ادرار
• اختلال در تعادل الکترولیت‌های بدن
• سردرد
• گرفتگی عضلات
• افزایش تشنگی
• قاعدگی نامنظم
• افزایش سطح قند خون
• کاهش سطح سدیم خون
• ضربان قلب نامنظم
• ضعف و خستگی شدید
• سرگیجه
• بثورات پوستی
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• آن‌ها ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند. پس، در صورت مصرف دارویی خاص باید پزشک خود را قبل از تجویز دارو مطلع کنید.
برخی اوقات، دیورتیک‌ها ممکن است باعث بزرگ شدن سینه در مردان شوند.
انواع دیورتیک‌ها
• تیازید‌ها• دیورتیک‌های لوپ
• دیورتیک‌های نگهدارنده پتاسیم
برخی قرص‌ها ممکن است شامل ترکیبی از انواع مختلف این داروها باشند. سبزیجاتی مانند مارچوبه، گوجه فرنگی و بلغور جو دو سر نمونه‌هایی از ادرارآور‌های طبیعی هستند.
دیورتیک‌های تیازید
• چون بدن سعی می‌کند با دارو سازگار شود، عوارض جانبی ابتدایی دیورتیک‌های تیازید ممکن است به صورت از دست دادن اشتها، خارش، تاری دید، سر درد، ناراحتی معده و ضعف منعکس شود.• برخی افراد حتی طی روز‌های اول احساس سرگیجه نیز می‌کنند. برای کاهش چنین عوارضی، اگر خوابیده‌اید و می‌خواهید بیدار شوید به آرامی از زمین بلند شوید.
• در صورت وجود عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و مشکل در تنفس یا گرفتگی عضلات فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• برخی افراد حتی ممکن است واکنش آلرژیک به دیورتیک‌های تیازید داشته باشند. چنین واکنش‌هایی ممکن است به صورت جوش، خارش، سرگیجه و مشکل در تنفس به وجود آیند.
• استفاده بیش از حد از این قرص‌ها ممکن است منجر به کاهش سطح پتاسیم، اختلال در تحمل گلوکز، افزایش کلسترول و اسید اوریک سروم شود.
• کسانی که نفرس دارند، با مصرف این داروها ممکن است حملات نقرش بیشتری داشته باشند.
• دیورتیک‌های تیازید بر خلاف دیورتیک‌های لوپ باعث افزایش شدید دفع ادرار نمی‌شوند.
• به علاوه، آن‌ها منجر به اتساع رگ‌های خونی می‌شوند. این ممکن است در نهایت منجر به کاهش فشار خون شود.
• برخی بیماران افزایش حساسیت به نور خورشید و لاغری را تجربه می‌کنند ولی، این مشکلات اغلب با توقف درمان از بین می‌روند.
دیورتیک‌های لوپ
• از دیورتیک‌های لوپ در درمان نارسایی قلبی و اختلالات خاص کبد و کلیه استفاده می‌شود. تجمع مایعات در ریه‌ها اغلب منجر به مشکل در تنفس می‌شود. این قرص‌ها به خلاص شدن از دست مایعات اضافی کمک می‌کنند.• فردی که برای اولین بار دیورتیک لوپ مصرف می‌کند ممکن است دفع ادرار بسیار زیادی داشته باشد. این تأثیر ممکن است در عرض یک ساعت از بین برود تا برای حدود 6 ساعت ادامه داشته باشد.
• شایع‌ترین عارضه جانبی دیورتیک‌های لوپ سرگیجه است.
• آن‌ها ممکن است باعث تغییر در سطح پتاسیم و دیگر الکترولیت‌ها در بدن شوند. اگر فرد با مصرف دارو احساس تشنگی زیاد، خشکی دهنا، کاهش دفع ادرار و بی‌حالی کند باید برای بررسی سطح پتاسیم آزمایش خون بدهد.
• برخی افراد ممکن است با افزایش سطح قند خون و اسید اوریک مواجه شوند.
• در برخی موارد، آن‌ها ممکن است باعث کاهش مقدار منیزیم خون شوند.
• این دیورتیک‌ها همچنین ممکن است منجر به افزایش سطح کلسیم و کاهش سدیم و پتاسیم شوند.
• از عوارض جانبی کمتر شایع می‌توان به از دست دادن اشتها، اسهال، حالت تهوع، استفراغ، خستگی، پریشانی، از دست دادن موقتی شنوایی، ضربان قلب نامنظم و غیره اشاره کرد.
دیورتیک‌های نگهدارنده پتاسیم
• مصرف این دیورتیک‌ها می‌تواند منجر به افزایش سطح پتاسیم خون در افرادی شود که سطح پتاسیم بالا یا بیماری کلیوی دارند.• افرادی که از دیورتیک‌های نگهدارنده پتاسیم استفاده می‌کنند باید از علائم افزایش سطح پتاسیم مانند ضربان قلب نامنظم، پریشانی یا بی‌حسی، خستگی غیر عادی، ضعف یا احساس سنگینی در پاها، عصبانیت و مشکلات تنفسی آگاه باشند.
احتیاط
افرادی که دیابت یا نقرس دارند باید احتیاط زیادی در استفاده از دیورتیک‌ها به خرج بدهند. زنان باردار و شیرده باید از آن‌ها تنها تحت نظر پزشک استفاده کنند. نکته دیگری باید در نظر گرفت این است که بسیاری از بیمارانی که از دیورتیک‌ها استفاده می‌کنند به آن‌ها مقاومت نشان می‌دهند. پس، مشورت با پزشک قبل و بعد از مصرف دیورتیک‌ها و بررسی تأثیر آن‌ها بسیار مهم است. افرادی که از دوز‌های بالا استفاده می‌کنند و همچنین افراد مسن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض جانبی فوق‌الذکر قرار دارند.
