28 دی 1387 / 20 محرم الحرام 1430 / 17 ژانویه 2009 |
 1) 28دي ماه سال1357هجري شمسي:
مردم كشورمان گروه گروه به خيل انقلابيون پيوستند و هريك براي سرنگوني رژيم شاه تلاش ميكرد. مايه تعجب بود كه گروهي ازمقامات دولتي نيزازكارخود استعفاكردند. درپي موج استغفاري كاركنان ارشد بسياري ازدستگاههاي دولتي و نمايندگان مجلس حتي برخي ازوزيران نيزبركناري خود را اعلام كردند. درحاليكه مردم خود را براي برگزاري راهپيمايي عظيم آماده ميكردند شايعه برپايي راهپيمايي و ورود حضرت امام(ره) درروزاربعين وحشت عجيبي درميان مزدوران شاه و بختياربوجود امده بود. آنان سعي ميكردند كه با خشونت و خونريزي ازبرگزاري تظاهرات جلوگيري كنند اما پس ازبررسي جوانب امرمجبور به عقب نشيني شدند. |
 2) اعلام دستگيري اعضاي "حزب ملل اسلامي" توسط رژيم پهلوي (1344 ش) حزب ملل اسلامي متشكل از عدهاي از جوانان مذهبي بود كه در سال 1343 ش با هدف زمينه سازي براي برانگيختن مردم بر ضد سلطنت محمدرضا پهلوي تشكيل شد. قرار بود كه خط مشي حزب در ابتدا تنها فكري و ايدئولوژيكي باشد و در مراحل بعد، عمليات نظامي صورت گيرد. اين حزب با آرمان بلند و طبقه بندي مراحل و زمانبندي در سه مرحله رشد و توسعه و پيروزي، در آغازِ كارِ سازماندهي بود كه كشف شد و از هم پاشيد. آنچه در اين ميان حايز اهميت است اين كه جو اختناق و سركوب در نيمه اول سال 1344 همچنان ادامه داشت كه ناگهان كشف، تعقيب و دستگيري اعضاي حزب پنجاه و پنج نفره مللِ اسلامي كه در تاريخ بيست و چهارم مهرماه انجام و خبر آن در 28 دي ماهِ آن سال رسماً در جرايد اعلام شد، پرده از پوشالي بودن ادعاهاي رژيم مبني بر تسلّط داشتن بر اوضاع، و اين كه ايران در ميان گرداب منطقه، جزيره ثبات است، برداشته شد و جنبش مسلّحانه در نهضت اسلامي ايران، يكبار ديگر خواب راحت را از چشمان سردمداران رژيم پهلوي ربود. |
 3) پيشنهاد "بختيار" به حضرت امام خميني(ره) درباره تشكيل شوراي حكومت ملي (1357 ش) شاپور بختيار نخست وزير رژيم پهلوي در نامهاي به امام خميني پيشنهاد كرد تا براي تغيير حكومت به يك رژيم جمهوري، شوراي سلطنت وقت به شوراي حكومت ملي تغيير نام دهد و سپس اين شورا، اختيارات خود را به شوراي اسلامي منتخب امام، منتقل نمايد. اما به سبب اين كه پذيرش طرح بختيار موجب به رسميت شناختن شوراي سلطنت بود، امام خميني آن را نپذيرفت. همچنين حضرت امام در پيامي خطاب به ملت انقلابي ايران، درباره توطئه دشمنان براي ايجاد نفاق و تفرقه در بين مردم، هشدار دادند. |
 4) درگذشت دكتر "مهدي بركشلي" موسيقي دان (1366 ش) استاد مهدي بركشلي در سال 1291 ش در تهران به دنيا آمد و پس از اخذ ليسانس فيزيك و شيمي به تدريس پرداخت. در آن سالها، فرصتي پيش آمد كه به همراه معلميني كه براي آشنايي با روشهاي جديد تعليم و تربيت به خارج از كشور اعزام ميشدند، به فرانسه برود. در پاريس علاوه بر مطالعات تعليم و تربيت، موفق به دريافت درجه دكتراي علوم شده و سپس دكتراي تخصصي را اخذ نمود. او همچنين تحت نظر استاداني همچون علينقي وزيري و ابوالحسن صبا، موفق به اخذ ديپلم عالي مدرسه عالي موسيقي در رشته موسيقي گرديد. به سبب ارتباط مستقيم رشته موسيقي و فيزيك، دكتر بركشلي براي شناخت خصوصيات موسيقي سنتي ايران و تاريخ آن، تحقيقاتي را در اين زمينه انجام داد كه در مجلههاي داخلي و خارجي و نيز به صورت كتاب، چاپ شد. دكتر بركشلي بعدها در دانشكده علوم دانشگاه تهران مشغول تدريس شد و همچنين گروه موسيقي و تئاتر دانشكده هنرهاي زيبا، مؤسسه تحقيقاتي موسيقيشناسي در فرهنگستان ادب و هنر و كميته ملي موسيقي يونسكو را تأسيس كرد. بحث و اثبات اينكه، فارابي، دانشمند شهير و مسلمان ايران، كاشف گام دوازده نيم پرده مساوي بوده است كه پايه و اساس موسيقي بينالمللي است، نه باخ، از نوآوريهاي اين موسيقيدان معاصر ايران ميباشد. گامها و دستگاههاي موسيقي ايران و موسيقي دوره ساساني و نيز موسيقي فارابي و... از آثار اوست. دكتر بركشلي همچنين در تدوين كتابهاي درس فيزيك و شيمي دوره دبيرستان و دانشگاه نيز فعاليت داشته است. استاد مهدي بركشلي سرانجام در شب 29 دي ماه 1366ش در 75 سالگي درگذشت. |
|
5) درگذشت "شيخ اسماعيل روحاني" شاعر و محقق معروف به "بابا مردوخ" (1367 ش) شيخ اسماعيل روحاني مشهور به بابامردوخ متخلص به شيوا در سال 1299 ش در قريه كاشتر سنندج به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيل علوم قديم به خدمت آموزش و پرورش در آمد و به تعليم و تدريس در دبيرستانهاي سنندج پرداخت. او همچنين از دانشكده الهيات دانشگاه تهران ليسانس گرفت. بابا مردوخ در ادبيات فارسي و عربي تبحّر داشت و در هر دو زبان، در شعر، داراي طبعيروان بود. از وي آثاري در زمينههاي فقه، تفسير، رياضي، منطق، عروض، قافيه تاريخ مشاهير كُرد و شيوه مسلماني به جاي مانده است. شيخ اسماعيل روحاني، همچنين دوره كامل تعليمات ديني مخصوص اهل تسنّن را براي تمام كلاسهاي دبستان و دبيرستان با نثري ساده تأليف و تحرير نموده است كه سالهاست در مناطق سنينشين ايران تدريس ميشود. استاد بابا مردوخ سالهاي آخر عمر را در تهران گذرانيد و سرانجام به علت ابتلا به سرطان در بيست وهشتم دي ماه 1367 ش در 68 سالگي در تهران درگذشت و در سنندج به خاك سپرده شد. |
 6) افتتاح مجتمع عظيم پتروشيمي اصفهان (1371 ش) در روز 28 ديماه 1371 ش، مجتمع عظيم پتروشيمي اصفهان افتتاح شد. با راه اندازي اين طرح، سيزده هزار نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم مشغول به كار شدند. با راه اندازي اين مجتمع كه از سال 1368 ش زير نظر وزارت نفت احداث و تجهيز شد، كلّ واردات روغن موتور كشور قطع گرديده و ايران از اين پس از واردات اين محصول بينياز خواهد شد. مجتمع پتروشيمي اصفهان كه از واحدهاي زيربنايي كشور محسوب ميشود، قادر است سالانه در ظرفيت كامل، 75 هزار تن بنزين و 86 هزار تن مشتقّات آن را توليد نمايد. |
|
7) 20محرم الحرام سال 1120هجري قمري: اِبن زاكور اديب ، فقيه مورّخ مشهور عرب در شهر فاس در گذشت او شاعري مديحه سرا بود و اكثر اشعارش در وصف پيامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار(ع) است . از آثار ابن زاكور در مجموع 18 اثر در منابع ذكر كرده اند كه بيشترآنها در باره «علوم اسلامي و عربي ، حديث ، عروض ، قافيه ، و حتي علوم طب ، هيئات ، نجوم ، و حساب» تأليف شده است . |
 8) 20 محرم الحرام سال 1268 هجري قمري:
ميرزا تقي خان امير كبير صدر اعظم لايق و با كفايت ناصرالدّين شاه واز رجال سياسي با تد بير و وطن پرست ايراني از صدارت عزل شد . اين مرد با كفايت و فداكار در دوران صدارت خود خدمات شايسته و درخور تحسيت به ايران و ايرانيان كرد. .كه جملگي از درايت و هوش سياسي اين رادمرد تاريخ اين مرزبوم حكايت مي كند . ولي دباريا ن قاجار به كمك عوامل بيگانه پس از عزل امير كبير به اين نيز بسنده نكردند و با دسيسه هاي بي وقفه فرمان قتل امير كبير را از ناصرالدين شاه گرفتند و سر انجام اين مرد آزاده و مومن و سنيزجو با دخالت عوامل بيگانه به طرز فجيع به قتل رسيد . امير كبير فردي كاردان و باهوش و وطن پرست بود .او منافع ملت را بر همه چيز مقدم مي دانست و اهميت براي اجانب و مزدوران آنها قائل نبود.از مهمترين اقدامات فرهنگي امير مي توان به تأسيس مدرسه دارا لفنون در تهران اشاره كرد ، امير در دوره صدارت كوتاه خويش خدمات و اصلاحات بسياري انجام داد كه از آن جمله: « امنيت و استقرار ثبات در امور دولت، اصلاح امور قضايي، تأسيس چاپخانه ، ترويج ترجمه و نشر كتب و روز نامه هاي علمي و فرهنگي، تقويت بنيه اقتصادي كشور، ايجاد بيمارستانهاي متعدد و مرمّت ابنيه تاريخي» . |
|
9) تولد "آنيسيس بوئس" سياستمدار و فيلسوف ايتاليايي (475م) (ر.ك: 3 اوت) |
|
10) مرگ "آبْراهام دوپرون" مستشرق فرانسوي و بنيانگذار ايرانشناسي در جهان (1805م) آبراهام هياسينت آنكيتل دوپرون خاورشناس فرانسوي، در هفتم دسامبر 1731م در پاريس به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متوسطه، وارد دانشگاه اين شهر شد. در اين زمان بود كه به زبانهاي شرقي علاقهمند گرديد و زبانهاي فارسي، عربي و عبري را فراگرفت. وي سپس براي تكميل آموختهها و تحقيق درباره مذاهب ايرانيان قديم راهي هند شد و پس از آشنايى با زبانهاي سانسكريت و پهلوي، به ترجمه آثاري از اين خطه، از قبيل اوستا پرداخت. خطابهها و گزارشهاي دوپرون در فرهنگستان علوم ادبي فرانسه و نيز ترجمه كاملي كه از اوستا انجام داد، نه تنها فرانسويان را با نام ايران و اَوِستا آشنا كرد، بلكه دانشمندان ديگر كشورهاي اروپايى را نيز بر آن داشت كه در مباحثات مربوط به اين علم شركت كنند. پس از انتشار ترجمه اوستا، علماي زرتشت، ترجمه و تحقيقات دوپرون را عاري از حقيقت دانستند و آن را فاقد هر گونه ارزش تاريخي اعلام كردند. انتقادات و اتهاماتي كه به دوپرون وارد آمد، به جاي اينكه از ارزش تحقيقات وي بكاهد، آثار او را در جهان مشهور ساخت. همچنين نقش دوپرون در تعميم و نشر فرهنگ ايران در فرانسه و اروپا، فقط به ترجمه اوستا ختم نميشود. بلكه او به هنگام بازگشت از ايران،180 نسخه خطي نفيس با خود به همراه داشت و اين نسخههاي گرانبها، سهم بزرگي در شناساندن فرهنگ ايراني در اروپا ايفا نمود. گنجينهاي كه دوپرون در دست علاقهمندان به فرهنگ و تمدن ايراني نهاد، تحول عظيمي در زمينه پژوهشهاي ادبي درباره ايران پديد آورد، هرچند در اين ميان نبايد تاراج فرهنگي دوپرون را نيز از ياد بُرد. از دوپرون آثار متعددي بر جاي مانده كه قانونگزاري شرقي، تتبّعات تاريخي و جغرافيايي درباره هند و نيز فرهنگ و زبان پهلوي به فرانسه از آن جملهاند. آنكيتل دوپرون كه از او به عنوان بنيانگذار ايرانشناسي در جهان ياد ميشود سرانجام در 17 ژانويه 1805م در 74 سالگي درگذشت. |
 11) تعطيلي دادگاه مخوف تفتيش عقايد در اسپانيا به دستور ناپلئون بُناپارت (1808م) دادگاه تفتيش عقايد يا انكيزيسيون، محكمهاي بود كه از طرف كليساهاي اروپا از قرن دوازدهم ميلادي در اين قاره به وجود آمد و به تفتيش عقايد مردم و تعقيب متخلفان در مقررات مذهبي ميپرداخت. اين دادگاه كه از طرف پاپ اداره ميشد در قرن شانزدهم در تمام اروپا به جز انگلستان تسلط پيدا كرد، ولي بعد از يك قرن رو به ضعف گذاشت. اين بنگاه وحشتناك و هولانگيز، در بيدادگري و تعدي چنان گستاخ و گسترده بود كه حتي به كردار و رفتار و توجه و پندار دروني و قلبي و وجدان مردم تهمت ميزد و متهمان را فقط با همين تهمتها، زنده زنده به كورههاي آدمسوزي ميسپرد. دوشيزه ژاندراك نوزده ساله، رهبر آزادي بخش و چهره ملي فرانسه در همين آتش اتهام واهي و بياساس، زنده زنده سوزانيده شد. همچنين گاليله منجم و ستارهشناس مشهور ايتاليايى، در 22 ژوئن سال 1633م در اين دادگاه محاكمه گرديد. تنها در كشور اسپانيا در مدت 350 سال، بيش از سيوچهارهزار نفر سوزانده و در حدود سيصدهزار نفر ديگر توسط اين دادگاه به اعمال شاقه، زندان ابد و تبعيد محكوم شدند. اين دادگاه سرانجام پس از حدود ششصد سال فعاليت، در هفدهم ژانويه 1808م به دستور ناپلئون بُناپارت تعطيل شد.(ر.ك:27آوريل) |
 12) كشف "اِوِرِسْت" بلندترين قله جهان در رشته كوه هيماليا (1841م) قله اورست با بيش از 8848 متر ارتفاع به عنوان بلندترين قله دنيا در مرز كشور نپال و تبَّت در چين و در رشته كوههاي هيماليا واقع شده است كه در 17 ژانويه 1841م توسط جورج اِوِرِست كوهنورد و نقشهبردار انگليسي كشف، اندازهگيري و به نام وي نامگذاري شد. با اين حال، جورج اورست نتوانست اين قله را خود فتح كند. كوششهاي بسياري براي صعود به قله اورست به عمل آمد و انسانهاي زيادي نيز جان خود را بر سر اين كار گذاشتند. در سال 1951م يك كوهنورد انگليسي راهي از جنوب اورست كشف كرد كه صعود به قله را ممكن ساخت. نهايتاً در 29 مه سال 1953م عدهاي از كوهنوردان سوئيسي عازم بالا رفتن از اورست شدند و تا ارتفاع 8/600 متري از آن صعود كردند و اين بيشترين ارتفاعي بود كه بشر تا آن تاريخ از كوه بالا رفته بود. اين قله سرانجام در سال 1953 توسط دو كوهنورد از هند و انگلستان فتح شد. |
 13) تولد "آنتوان چخوف" نويسنده شهير و برجسته روسي (1860م) آنتوان پاولوويچ چخوف نويسنده بلندآوازه روسي در 17 ژانويه سال 1860م در خانوادهاي فقير در روسيه به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات پزشكي به طبابت پرداخت. ولي اين روال چندان طول نكشيد و با انتشار نوشتههايش از نوزده سالگي، چنان مورد استقبال قرار گرفت كه از طبابت دست كشيد و كار نويسندگي و ادبيات را دنبال كرد. چخوف طبعي روان و نبوغ درخشاني در زمينه نويسندگي داشت و در داستانهاي خود، پستيهاي طبع آدمي را به سختي مورد انتقاد قرار ميداد. وي در صنعت ايجاز و خلاصهنويسي و هنر داستان نويسي و نگارش داستانهاي كوتاه قدرتي شگرف و در خلق شخصيتهاي جالب، مهارتي بسزا داشت. علاوه بر اين، چخوف، بشر دوستي و نيك نفسي و خدمت به مردم را نيز وظيفه هر انسان شرافتمندي ميدانست و اين علاقه شديد انسان دوستي به شكلي گيرا و دلانگيز، در آثارش به چشم ميخورد. آثار چخوف در عين حال كه خواننده را ميخندانَد، به فكر و دقت نيز واميدارد و معايب اجتماعي را در نظرش جلوهگر ميسازد. چخوف يكي از بزرگترين استادان داستانهاي كوتاه است كه آثار درخشان و نافذ او از حيث انشاء فوق العاده روان، حاكي از مهارت عجيب وي در برگردانيدن ناگهاني يك وضعيت مضحك به صحنهاي حزنانگيز و دردناك است. چخوف در ادبيات روسيه، خالق سبكي تازه در شيوه نمايشنامهنويسي و داستان نويسي شده است. آثار چخوف مورد ستايش نويسندگان بزرگ زمان واقع شد و به طور مستقيم يا غيرمستقيم در بيشتر رماننويسان معاصر او نفوذ فراوان برجاي گذاشت. چخوف از بزرگترين و برجستهترين داستاننويسان رئاليسم و واقع بين روسيه در دوران قبل از انقلاب اين كشور به شمار ميآيد. از آثار متعدد چخوف ميتوان فاجعه در شكارگاه، دهقانان، سه خواهر، مرغ دريايي، اتاق شماره شش، گمگشتهها و باغ آلبالو را نام برد. آنتوان چخوف سرانجام در 2 ژوئيه سال 1904 در 44 سالگي درگذشت. |
|
14) تولد "ايليا اِرِنْبورْگْ" اديب و نويسنده بزرگ روس (1891م) |
|
15) مرگ "ريچارد هايْز" نوزدهمين رئيس جمهور امريكا (1893م) |
 16) قتل "پاتْريس لومومْبا" مبارز افريقايي و باني استقلال كنگو (1961م) پاتريس لومومبا، انقلابي معروف افريقايى و باني استقلال كشور كنگو، در 2 ژانويه سال 1925م به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات متوسطه در اداره پست مشغول به كار شد و سپس در رشته حقوق تحصيلات عالي خود را به پايان برد. لومومبا در نهضت آزادي افريقا عامل اصلي استقلال كشورش كنگو بود. او در سال 1958 به عضويت دائمي كنفرانس مردم سراسر افريقا درآمد و به رياست نهضت ملي كنگو و استقلال كنگو از بلژيك نيز انتخاب شد. لومومبا در سال 1960 پس از تأسيس جمهوري دموكراتيك كنگو به مقام نخستوزيري و وزارت دفاع منصوب گرديد. اما كمي پس از استقلال، نظاميان به تحريك عوامل بيگانه سر به شورش برداشته و ايالت "كاتانگا" را مستقل اعلام نمودند. وي براي جلوگيري از اين شورشها دست به دامان سازمان ملل شد، ولي چون از اين امر نتيجهاي نيافت خود وارد عمل گرديد و نيروهاي نظامي كنگو را به جنگ با نيروهاي شورشي اعزام كرد. در پي اين اقدام كه مخالف با نظرات رئيس جمهور وقت كنگو بود، لومومبا از سوي رئيس جمهور از سمتهايش بركنار و پس از يك سلسله تحولات سياسي، توسط نظاميان در محل اقامتش تحت نظر گرفته شد. اين مسئله باعث شد كه شورشيان كه از جانب دولت بلژيك حمايت و تحريك ميشدند، دست از شورش خود بردارند. لومومبا پس از مدتي، موفق به فرار از زندان شد. با اين حال وي پس از چندي به اتهام نقض امنيت ملي، توسط نيروهاي دولتي دستگير و در يك اقدام خائنانه، تحويل نيروهاي شورشي به رهبري موسي چومبه شد. پاتريس لومومبا سرانجام در 17 ژانويه 1961 به همراه جمعي از يارانش توسط عوامل چومبه، پس از شكنجههاي فراوان تيرباران شد. لومومبا در شرايطي در 36 سالگي، اعدام شد كه بيمار بود و انتشار خبر كشته شدن لومومبا، موجي از اعتراضات مردمي كنگو و ديگر كشورهاي افريقايي را به دنبال آورد. لومومبا چند كتاب از خود بر جاي گذاشته است كه مشهورترين آنها "ميهن من كنگو" نام دارد. گفته ميشود كه پاتريس لومومبا توسط موسي چومبه رهبر شورشيان كنگو در خمره اسيد انداخته شد تا اثري از وي باقي نماند. |
|
17) حمله نيروهاي متحد غربي به سركردگي امريكا به عراق (1991م) به دنبال اشغال كويت توسط ارتش بعث عراق در دوم اوت 1990م و اتمام اولتيماتوم غرب به عراق جهت ترك كويت و عدم توجه عراق به اين هشدار، نيروهاي متحد، عمليات تهاجمي گستردهاي را با عنوان توفان صحرا عليه عراق آغاز كردند. در جريان بمبارانهاي وسيع هواپيماهاي نيروهاي متحد، بخش اعظم تاسيسات زيربنايى عراق ويران شد و صدها نفر از مردم بيدفاع عراقي كشته و زخمي گرديدند. ساعاتي پس از شروع عمليات نيروهاي چند مليتي، عراق اقدام به حمله موشكي به رژيم اسرائيل و عربستان كرد. در ادامه حملات هوايى نيروهاي متحد غرب، حمله زميني عليه عراق در روز 24 فوريه 1991م آغاز شد و پس از چهار روز با شكست و هزيمت كامل نيروهاي عراق و تسليم بلاقيد و شرط عراق خاتمه يافت. نيروهاي امريكا و متحدين آن كشور ميتوانستند با ادامه جنگ به مدت 48 ساعت ديگر، بغداد را به تصرف خود درآورده و حكومت ديكتاتوري صدام حسين را سرنگون كنند، ولي ادامه حكومت صدام ذليل و شكست خورده را بر جانشينان احتمالي او ترجيح دادند. امريكايىها از آن بيم داشتند كه پس از سقوط صدام حسين، يك حكومت اسلامي طرفدار ايران در بغداد بر سر كار بيايد، زيرا اكثريت مردم عراق كه شيعه و طرفدار ايران هستند در آخرين روزهاي جنگ سر به شورش برداشتند و اين شورش تا چند ماه ادامه داشت اما صدام با سركوب بيرحمانه اين قيام اسلامي، نگراني امريكا را از اين جهت برطرف ساخت. پس از اين حملات و كشته و زخمي شدن تعداد زيادي از نيروهاي عراقي و مردم بيگناه اين كشور و تخريب اماكن عمومي، سرانجام در تاريخ دوم مارس 1991م با عقبنشيني نيروهاي عراقي از كويت و پذيرفته شدن شرايط نيروهاي چند مليتي توسط عراق، آتشبس برقرار گرديد. هرچند دخالت غرب در مسئله كويت، به بهانه حفظ امنيت منطقه و بيرون راندن متجاوز از كويت بود، ولي اين حضور، در واقع بهانهاي براي حفظ منافع غرب و تثبيت نيروهاي نظامي آنان در منطقه بود. از اينرو بسياري از تحليلگران، با ارائه شواهدي، معتقدند، حمله عراق به كويت با چراغ سبز امريكا عملي گرديد. |
