عناصر قیام حسینی و بایسته های پیام رسانی

پرتویی از خورشید

حضرت ابی عبدالله الحسین(ع) با هدف اصلاح امت پیامبر و امر به معروف ونهی از منکر در برابر حکومت جور به پا خاست. چنین قیامی جهانشمول ودارای ابعاد فراوانی است که بایدهمه ی آنها با هم درنظر گرفته شوند تا عظمت و ارزش این حرکت مصلحانه به خوبی فهمیده شود.
قیام حسینی را می توان در سه عنصر اساسی منطق و عقل، حماسه و عزت و عاطفه خلاصه نمود.
در تبیین و تشریح نهضت عاشورا باید این سه عنصر نقش داشته باشند. زیرا پرداختن به یکی دون دیگری ما را از مقصود باز داشته و حتی دچار انحراف و خسران می کند.
پرداختن به عاطفه ی تنها، فراموش کردن منطق و عقل و کوچک کردن یک واقعه بزرگ همچنین نادیده گرفتن حماسه و عزت، ناقص کردن یک حماسه عظیم و شکستن یک جوهر گرانبهاست.

1. منطق و عقل

منطق محملی است برای آنکه ذهن، مسیرصحیح حرکت خود را دریابد و عقل مانند وزیری است که آدمی را از خطرات و خسارات بی فایده بازمی دارد.
حضرت سیدالشهداء، به عنوان یک معصوم که ((لاینطق عن الهوی)) است حتما برای اجرای چنین نهضتی، استدلالی قاطع و منطقی استوار فرض نموده اند. منطق و عقل در بیانات آن حضرت از شروع حرکت تا روز شهادت متجلی می باشد. جمله جمله ی این بیانات نورانی بیانگر یک منطق مستحکم و تصمیم بسیار بزرگ است.
اما م حسین(ع) خلاصه ی منطق خود را در قالب روایتی از جد بزرگوارشان طی نامه ای به اهل کوفه چنین بیان می دارند.
((به تحقیق دانسته اید که رسول خدا(ص) فرمود: هر کس سلطان جور که حلال خدا را حرام شمارد و عهد خدا را بشکند و سنت رسول خدا(ص) را مخالفت نماید و در خلق خدا با ستم و عدوان عمل نماید را ببیند. پس او را به وقول و فعل انکار نکند خداوند ایشان را با او در افعالش شریک می نماید.))(1)
با وجود این شریط ناگوار، محافظه کاری، عافیت طلبی و انزوا ارکان ایمان و اسلام یک مسلمان را نابود می کند. مسلما شخصی با نفاست جان حسین بن علی(ع) چنین ننگی را برنمی تابد لذا وظیفه مسلم خود را حرکتی قاطع می بیند. هرچند خطر این اقدام از دست دادن جان و مال و آبرو و اسارت فرزندان و نوامیس او باشد. زیرا شرایط متناسب با این خطر وجود دارد.

2. حماسه وعزت

هرگاه نهضتی، منطقی قاطع وهدفی استوار داشته باشد دیگر چشم به عده و عده ندارد و حرکتی حماسی از خود برجای می گذارد. زیرا که: کم من فئة قلیله غلبت فئة کثیره .(2)
چه بسا گروه اندکی که بر گروه زیادی پیروزشوند.
این مجاهدت نیز باید باعزت اسلامی انجام شود زیرا که: العزة لله و لرسوله و للمؤمنین. (3)
عزت برای خدا و پیامبرش و برای مؤمنین است.
امام حسین(ع) درجای جای سفر، ندای هل من ناصرینصرنی سرمی دهد اما نه ازموضع ضعف ناتوانی بلکه باهدف رشد، هدایت و نجات مؤمنین از منجلاب غفلت و پشیمانی. ایشان را فرامی خواند. حتی آن یک شب را که برای عبادت مهلت می خواهد از موضع عزت و اقتدار است.

3.عاطفه

عاطفه، قدرت عظیمی دارد، عاطفه مهبط توجه اذهان در فضای عاطفی است که یک ذهن درگیر با مادیات فرصت و انعطا ف لازم را برای جذب حقایق پیدا می کند.
در حادثه ی عاشورا و استمرار آن عاطفه نقش تعیین کننده ای دارد. عاطفه سبب مرزبندی بین جریان شیعی و عاشورایی با دیگرجریان ها می باشد. آنجا که حضرت امام زین العابدین(ع) و خانم زینب کبری(س) با منطق و عزت بر فرق حکومت اموی می کوبند، مرثیه می خوانند. مرثیه ای که تا به حال باعث دوام توجه عواطف شده و باید تا ابد ادامه داشته باشد. بهمین خاطراست که ما را به گریستن و گریاندن در این مورد امر می کنند.
درس های قیام عاشورا و نهضت حسینی الگوی حرکت های ظلم ستیز از امت درس هایی که به حول و قوه الهی بر زمین نماند و با رنگ و بوی الهی توسط امام خمینی(ره) روی پیشانی تاریخ ثبت شد نهضتی که از سال 42 با منطق امربه معروف نهی ازمنکر و مبارزه با جور جائر بدون عده و عده اما عزتمند آغاز شد و تا سال 57 حسین گونه ادامه یافت تا شعار خون بر شمشیر پیروز است به تجلی نشست.

لازمه های تبلیغ

1. تبلیغ یعنی رساندن یعنی بیان همه چیزهایی که در اسلام به عنوان ارزش شناخته می شود اما موضوع تبلیغ آن چیزی است که در دل مخاطب نفوذ می کند.
2. یک مبلغ حرکت معجزه گون تشکیل حکومت اسلامی را با تشکیل هویت انسانی افراد جامعه تکمیل می کند.
3. در عصری که اینترنت، ماهواره، تلویزیون و دیگر رسانه ها فعالیت می کنند منبرابزار بی بدیل تبلیغ است زیرا منبر روبرو و نفس به نفس حرف زدن است. اما باید با شیوه ای هنرمندانه بیان شود.
4. هر چند سیاست نباید از حیطه فعالیت تبلیغی خارج شود، منبر و تبلیغ هم نباید صرف تحلیل مسائل سیاسی باشد.
5. حرف ها هر چند درست باشد اما باید مستدل باشد زیرا دفاع ناقص از دین یکی از مؤثرترین حمله ها به دین است.
6. در تبلیغ باید خوف همراه رجاء به دل ها دمیده شود بلکه مسأله خوف بیشتر مورد توجه قرار گیرد زیرا که خواندن آیات مبشرات که در مورد دسته ی خاصی از مؤمنین است باعث غفلت از انجام ضروریات دین می شود.
7. بعد از همه ی اینها نوبت عمل است. رفتار، نشست و برخاست، نگاه کردن، عبادت، دلبستگی و عدم دلبستگی یک مبلغ به دنیا و خورد و خواب، رساترین تبلیغ و ضد تبلیغ است.

پی نوشت

*. اقتباس ازسخنرانی مقام معظم رهبری در جمع طلاب حوزه های علمیه، ذی الحجه الحرام 1426 هجری قمری. به کوشش سید محسن امامیان.
1. خصایص الحسینیه، ص 310، بحارالانوار، باب اعانه ی الظالم.
2. بقره/249.
3. منافقون/8.

منبع: ماهنامه معارف