هنگام قلدری فرزند چه كنم؟

 2 تا 4 سالگی
كودكان خردسال، همیشه دارای قدرت كلامی و یا ذهنی/ احساسی لازم برای ابراز عصبانیت و سرخوردگی خود، بدون داد و فریاد كردن، نیستند. گاهی كه پدر و مادری در زمین بازی شاهد كتك‌كاری و گاز گرفتن و قلدری كودكی باشند و با كمی دقت دریابند فرزند خود آنهاست، به شدت شگفت‌زده و شوكه می‌شوند. تا زمانی كه شما با صلابت و متناسب با موقعیت عمل می‌كنید (و با استفاده از توصیه‌های صفحه‌های بعدی كتاب)، می‌توانید از هر نوع شرمندگی و شرمساری مهم و عمده دوری كنید.

به كودكان فرصت دهید

سر گردان و مردد نباشید. به عنوان پدر و مادر، تلاش برای كنترل بازی فرزندانمان بسیار آسان است. اما گاهی كودكان «ما» را بازی می‌دهند و گول می‌زنند - از طریق دست زدن به كارایی برای جلب توجه، كودكان را به حال خود بگذارید (البته تا جایی كه می‌توانید)، ایشان معمولاً بدون نیاز به كمك شما، اختلافهایشان را حل می‌كنند.

تغییر محیط زندگی

شاید علت رفتار تهاجمی فرزندتان با سایر كودكان این باشد كه او وقت كافی با كودكان همسن و سالش نمی‌گذارد. مثلاً، كوچك‌ترین فرزندم به بازی با خواهر و برادرهای بزرگترش عادت زیادی دارد. به همین علت، برای بازی با كودكان همسن و سالش تجربه كمی پیدا كرده است. ثبت نام فرزندتان در یك مركز پیش دبستانی حتی برای دو نیم روز در هفته و یا ترتیب دادن یك گروه بازی كودكان با همكاری سایر مامان و باباها، می‌تواند تأثیر شگرفی بر مهارتهای اجتماعی فرزندتان داشته باشد.

دور كردن از محل

اگر فرزندتان واقعاً عصبانی شده و كنترل خود را از دست داده است به طوری كه احتمال می‌دهید كودكان دیگر مصدوم نماید، او را از محل دور كنید. هیچ دلیلی ندارد به علت عصبانیت فرزند شما، كودكان دیگر صدمه ببینند! سپس برای یكی دو دقیقه كودك را به حال خود بگذارید و به او یادآوری كنید همان قوانین خانگی در مورد سایر كودكان نیز باید رعایت شوند.

حق انتخاب

یك جعبه اسباب‌بازی «برای بقیه كودكان» درست كنید. كودكان خردسال، در مورد اسباب‌بازیهایشان اغلب اوقات بسیار دفاعی عمل می‌كنند و تماشای بازی سایر كودكان با آنها، ناراحتشان می‌كند. به فرزندتان فرصت دهید اسباب‌بازیهایش را به دو دسته اسباب‌بازیهایی كه سایر كودكان می‌توانند و اسباب‌بازیهایی كه سایر كودكان نمی‌توانند با آنها بازی كنند، تقسیم كند.
اسباب‌بازیهای واقعاً مورد علاقه او را در كمدی قرار دهید و به وی اطمینان دهید حیوان پشمالو یا كامیون مورد علاقه‌اش امروز «خارج از جعبه اسباب‌بازی سایر كودكان» قرار خواهد داشت. اما همچنین به او بفهمانید كه این كار یعنی اینكه سایر كودكان و دوستانش می‌توانند با بقیه اسباب‌بازیها بازی كنند، و این كار باید مورد تأیید او باشد.

قوانین یكسان

هنگام اختلاف سلیقه پدر و مادر در رابطه با تنبیه كودك، اوضاع به اندازه كافی آشفته و ناخوشایند خواهد بود. چندین مادر را دور هم گردآورید تا شاهد اختلاف نظرهای بی‌پایان آنان باشید. با بعضی قوانین مادران دیگر موافقت كنید. اگر از اینكه فرد دیگری فرزند شما را تنبیه نماید واقعاً احساس ناراحتی می‌كنید، به سایر والدین اطلاع دهید تا در صورت پیش آمدن مشكلی، ابتدا خود شما را در جریان قرار دهند تا نسبت به رفع آن اقدام كنید. من و یكی از دوستانم به قدری با هم صمیمی و راحت هستیم كه مرتب به جای یكدیگر سر فرزندانمان داد می‌كشیم و هیچ یك از ما از این امر دلخور نمی‌شویم - در حقیقت، ما معمولاً یكدیگر را تشویق نیز می‌كنیم و به هم روحیه می‌دهیم! اما اوضاع همیشه بر این منوال نیست و شما نه تنها باید احساسات كودكان دیگر، بلكه والدین آنها را نیز محترم بدارید.

تمرین برای روز بازی

قبل از اینكه سایر كودكان به منزل شما بیایند و یا شما به دیدار آنها بروید، با فرزند خود كمی تمرین كنید. بدین منظور، با او بنشینید و با چیزی بازی كنید. از كودك خود بخواهید برای بازی با یك اسباب‌بازی، از شما اجازه بگیرد. سپس به او جواب منفی بدهید. به كودك خود بگویید در صورت وجود داشتن اسباب‌بازی دیگر، می‌تواند برای بازی با آن نیز اجازه بگیرد. موارد مشابه دیگری را كه ممكن است برای فرزندتان پیش بیاید، در نظر بیاورید و نشان دادن واكنشهای صحیح را با كودك تمرین كنید.

اغراق نكنید

هنگامی كه فرزندتان دچار حالت تهاجمی شده است، سعی كنید واكنش اغراق‌آمیز نشان ندهید. واكنش شدید ممكن است فرزندتان و همبازی‌اش را وحشت‌زده كند. در میانه بازی برای فرزند خود سخنرانی نكنید، نه به این علت كه موجب شرمساری او می‌شود، بلكه به این دلیل كه احتمالاً توجه بیش از حد لزومی به موضوع داشته‌اید. به علاوه، او به هر حال نیمی از آنچه را می‌گویید، درك نخواهد كرد.
در نظر او، گفته‌های شما بیشتر كلمات نامفهومی مانند «... نه... گاز... نگیر» هستند. در این موقعیت، بهترین روش این است كه یا بی‌درنگ كودك را از محل دور كنید و یا با ادای چند كلمه مختصر و مفید، به كودك بفهمانید كه با رفتار ناشایست او كنار نخواهید آمد.

گاز گرفتن

گاز گرفتن سینه‌ام توسط نوزادم هنگام شیر دادن به او، چیزی بود و گاز گرفتن شانه‌ام در نوپایی او چیز دیگری! خوشبختانه (حداقل برای سایر كودكان) در آن موقعیت، هدف اصلی او من بودم و دلیل هم خستگی او و البته هنور هم همین طور است! اگر فرزندتان كودكان دیگر (یا خود شما) را گاز می‌گیرد، او را بی‌درنگ از محل دور كنید و به او بفهمانید گاز گرفتن به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست. حتی كودك دو ساله معنای «نه» را درك می‌كند، بنابراین با صدایی واضح و مشخص فقط بگویید «گاز نگیر» و او را وادار كنید به منظور وقفه روی صندلی بنشیند. دستور شما سریع، روشن و مؤثر است آیا این كار از گاز گرفتن دوباره او پیشگیری می‌كند؟ شاید خیر، اما اگر كودك بداند بر هر عمل او عواقبی وجود دارد - در نهایت دیگر گاز نخواهد گرفت.

شیئی برای گاز گرفتن

بر اساس اطلاعاتی كه به دست آورده‌ام، برای بعضی كودكان، گاز گرفتن بیشتر یك علاقه دهانی است تا تمایل واقعی به ایجاد درد. اگر این امر در مورد كودك شما صحت دارد. قطعه‌ای پارچه تمیز یا حلقه دندانگیر لاستیكی سفتی كه به این منظور تهیه شده است، در اختیارش قرار دهید تا وسیله مشخصی برای گاز گرفتن داشته باشد. اگر علت گاز گرفتن فرزندتان وجود حالتهای تهاجمی در او نیست (بلكه به علت دندان در آوردن و یا گاز گرفتن جویدنی)، به عنوان راه چاره‌ای، در ضمن بازی، خوراكی جویدنی مانند هویج به دست او بدهید. كودك ممكن است به درد بیرون آمدن دندانهای آسیاب دچار باشد و علت تمایل به گاز گرفتن را درك نكند.

عذر‌خواهی كردن

فرزند خود را به سمت كودك ناراحت شده ببرید و او را به عذرخواهی وادار نمایید. او را وادار كنید اسباب‌بازی گرفته شده را پس بدهد و یا به عنوان آشتی‌كنان بیسكویتی تعارف كند و در صورت پذیرا بودن والد دیگر و یا كودك، شاید بد نباشد فرزندتان را به در آغوش گرفتن و نوازش كودك دیگر وادار نمایید.

كیسه بوكس

گاهی، دو فرزند بزرگترم كه تنها 14 ماه تفاوت سنی دارند، با هم درگیر می‌شوند. اگر دعوای آنها به خاطر چیز بخصوصی باشد، معمولاً یك اسباب‌بازی بسیار ارزان قیمت (مسلماً اسباب‌بازیی كه من اصلاً نمی‌دانم چرا با آن بازی یا به خاطر آن دعوا می‌كنند)، ابتدا آنها را از هم جدا می‌كنم - به آنها می‌گویم «اجازه ندارید» با یكدیگر بازی كنند - و به هر یك بالشی می‌دهم كه بر آن مشت بكوبند یا آن را پرتاب كنند. آنها معمولاً حالت تهاجمی و عصبانیت خود را خیلی سریع فراموش و به من التماس می‌كنند به آنها اجازه دهم دوباره با هم بازی كنند.
منبع مقاله :
كندی، میشل؛ (1392)، قشقرقها، برگردان: زهرا جعفری، مشهد، به نشر و انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم.