نویسنده: بهروز رفیعى
اهمیت کند و کاو در تربیت جنسى
از نگاه علم و دین، کودک جز در حالتهاى غیر طبیعى و استثنایى، فعالیت و رفتار جنسى بالفعل ندارد. با این حال، اسلام براى پیشگیرى از پیدایش رفتار نابهنگام جنسى در کودکان و نیز درمان این رفتار در آنان، پیش بینىهایى کرده است. تمهیدات اسلام براى تعدیل غریزه جنسى و رفتار درست جنسى، به هیچ روى با دیگر جنبههاى رشد در کودک ناسازگار نیست و حتى عامل تسهیل رشد کودک نیز مىباشد.بسیار تأسف بار است که پدران و مادران و مربیان مسلمان، مقوله بسیار با اهمیت تربیت جنسى را فرو نهند، حال آنکه اسلام، تربیت جنسى را براى ساماندهى رشد رفتار جنسى در کودکان، لازم شمرده است. البته از نظر اسلام تربیت جنسى، باید به وسیله والدین به کودکان آموزش داده شود و پدران و مادران نیز خود اصول و قواعد رفتار درست جنسى را بشناسند و رعایت کنند.
مربیان مسلمان باید به ضرورت و اهمیت ماهیت رفتار جنسى، بمثابه جزیى اساسى از برنامه عمومى تربیت اسلامى پى ببرند. تربیت پژوهان مسلمان هم باید بکوشند تا هنجارها و اصول رفتار جنسى از دیدگاه اسلام را تبیین نمایند.
موضوع کاوش
مسلمانان، در سالهاى اخیر با ناهنجارىهاى رفتارى بسیارى روبهرو هستند. این نابهنجارىها که میان مسلمانان و اصول و مبانى اعتقادى آنها جدایى افکنده است، بیشتر یا برخاسته از اوضاع و احوال ناشى از عقب ماندگى فرهنگى است که جوامع اسلامى با آن دست به گریبانند و یا ناشى از تحولات اجتماعى ـ فرهنگى است که در میان مسلمانان در پى تحولات عظیم در جامعه جهانى رخ داده است. گاه نیز هر دو پدیده در پیدایش این ناهنجارىهاى رفتارى مؤثر بودهاند، از این گذشته، ناآگاهى پدران و مادران و مربیان از هنجارىهاى اسلامى درباره مسایل جنسى، خود مزید بر علت شده است.بر مربیان مسلمان فرض است که براى زدودن این مشکلات، مخلصانه بکوشند و البته سرآغاز این تلاش، فهم درست مبانى نظرى تربیت جنسى در اسلام است.
هدف پژوهش
این پژوهش در پى شناسایى دیدگاه اسلام درباره مسایل جنسى است. هدف اصلى این بررسى، آگاه کردن پدران و مادران از مسایل جنسى و رویکردهاى اسلامى بدان است.روش تحقیق
این مقاله با تکیه بر واقعیتهاى جامعه اسلامى و مراجعه به کتاب و سنت مىکوشد تا به سؤالات مطرح شده در این زمینه پاسخ دهد تا توانایى دین در حل مشکلات جامعه و ساماندهى زندگى انسان امروز، روشن شود.آشنایى با مسئله
معمولاً پژوهشهاى تجربى و نیمه تجربى براى آشنایى با چند و چون مسایل و مشکلات اجتماعى، از دادهها و روشهاى آمارى یارى مىگیرد، اما دستیابى به واقعیت از طریق آمار و ارقامِ درست و واقع نما دشوار است.حال اگر موضوع پژوهش، اخلاقى و به ویژه رفتار جنسى باشد، پژوهش دشوارتر خواهد بود. زیرا مردم تلاش مىکنند، نابهنجارىهاى رفتارى در امور جنسى را به دلایلى پوشیده نگاه دارند. البته گاه جسته و گریخته آمار و ارقامى از اینجا و آنجا به دست مىآید، اما اینها به هیچ روى گویاى حقیقت نیست. از این گذشته، همین دادههاى اندک نیز، گاه در لابهلاى پروندهها پنهان مىماند. بنابراین، پژوهشگر چارهاى ندارد مگر استناد به مشاهدات خود و آنچه که در رسانههاى گروهى انعکاس مىیابد.
آیا اسلام به رفتار جنسى نپرداخته است؟
اسلام به رفتار جنسى توجه کرده است و گواه آن، نصوص صریح دینى درباره تعدیل رفتار جنسى و اصول و قواعد آن است. البته اسلام به پاسداشت اخلاق و حیا و ارزشهاى آن اهمیت مىدهد، ولى این به معناى بى توجهى اسلام به رفتار و تربیت جنسى نیست. بنابراین، اسلام، شئون جنسى انسان را نادیده نگرفته و سرکوب نیروى جنسى را به هیچ روى روا نداشته است.خانواده و مشکلات جنسى
شمارى از مردم، به ویژه نوجوانان و جوانان، اصول و قواعد تربیت جنسى از نگاه اسلام را نمىدانند و ممکن است رفتار بهنجار جنسى درستى نداشته باشند و ناآگاهانه دست به اعمالى بزنند که حرمت شرعى دارد. در این مورد، مسئولیت آگاه سازى نوجوانان و جوانان، به عهده والدین و مربیان است. صاحب نظران نیز مىتوانند با پژوهش و تألیفات مناسب در زمینه تربیت جنسى به آنان کمک کنند.عوامل تربیت جنسى
عوامل گوناگونى دست به دست هم مىدهند تا رفتار جنسى نوجوان و کودک به کجروى منجر شود. پارهاى از این عوامل از این قرار است:1. ناآگاهى پدران و مادران و مربیان از تربیت جنسى، که خود موجب عدم آموزش فرزندان در زمینه هنجارهاى تربیت جنسى از دیدگاه اسلام مىشود.
2. رفتارهاى جنسى نادرست والدین و بدآموزى کودکان و نوجوانان از آنان، که سبب ایجاد زمینههاى انحراف در آنها مىشود.
3. آموزش ندادن آداب رفت و آمد به محل استراحت و خواب پدر و مادر به فرزندان، که گاه به مشاهده رفتارهاى جنسى والدین مىانجامد و پیامدهاى شومى براى کودکان و نوجوانان دارد. پدر و مادر باید به کودک بیاموزند که پیش از وارد شدن به محل استراحت دیگران، به ویژه والدین، اجازه بگیرند. تماشاى گروهى فیلمهاى ناپسند نیز موجب بلوغ زود رس و پیامدهاى ناگوار آن مىشود.
اگر خانوادهها با تربیت جنسى از منظر اسلام آشنا باشند و در عمل آن را به کار گیرند، گذشته از آن که کودکان به بلوغ زودرس دچار نمىشوند، رفتارهاى جنسى آنها نیز در آینده بهنجار خواهد شد.
عوامل پیدایش انحرافات جنسى
روشن است که انحراف جنسى در نوجوانان و کودکان، خود به خود و در خلاء پدید نمىآید. این امر، زاده عواملى چند است. عوامل پیدایش انحراف جنسى در کودکان و نوجوانان را، مىتوان در امور زیر خلاصه کرد:1. اختلالات هورمونى
غدههاى درون ریز، موادى شیمیایى به نام هورمون مىسازند. هورمونها مستقیماوارد خون مىشوند. هر گونه کاهش یا افزایش این هورمونها، آشکارا بر رفتار، عواطف، احساسات و جسم انسان اثر مىگذارد.رفتار جنسى انسان، با هورمونهاى جنسى که از غدههاى تناسلى ترشح مىشوند، ارتباط دارد. پیدایش ترشحات هورمون جنسى در غدههاى تناسلى، با کوچک شدن و کاهش ترشحات هورمونى دو غده تیروئید و تیموس ارتباط مستقیم دارد. تا زمانى که این دو غده فعالند، فعالیت جنسى در حالتى از کمون و بالقوگى است و با کاهش تدریجى وزن این دو غده و افزایش رشد انسان، زمینه براى رشد غده جنسى فراهم مىآید. کار هورمونهاى این دو غده، غیر فعال نگهداشتن غدههاى تناسلى تا پیش از نوجوانى است. بنابراین از آغاز بلوغ، کار این غدد به پایان مىرسد.
حال این سؤال پیش مىآید که اگر فعالیت جنسى در دوره کودکى به یمن وجود دو غده مذکور فعلیت ندارد، چرا برخى از کودکان رفتار و فعالیت جنسى دارند؟
در پاسخ باید گفت که این گونه رفتارها و فعالیتها، برخاسته از رشد و بلوغ جنسى زودرس است که پدیده رشدىِ غیر طبیعى و کمیاب به شمار مىآید. این پدیده رشدى کمیاب، باز خورد اختلال در کار غدههاى کودکى (تیروئید و تیموس) و در پى آن، فعال شدن نابهنگام غدد تناسلى در کودک است که به پیدایش صفات ثانوى بلوغ مىانجامد و دلالت بر پیدایش نوجوانى در کودکى دارد.
بلوغ زودرس مىتواند با ناهنجارىهایى در رفتار جنسى همراه باشد؛ به ویژه اگر پدر و مادر و مربیان از این امر آگاه نباشند و چنانکه باید از کودک مراقبت نکنند. صورت بلوغ زودرس، واکنشهایى جنسى در کودک رخ مىدهد که ممکن است در شخصیت او و روابطش با دیگران اثر سوء بگذارد.
2. عوامل زمینه ساز انحراف جنسى
سه عامل مىتواند در پیدایش این آمادگى مؤثر باشد:الف) ویژگىهاى مزاجى و اخلاقى پدر و مادر: ویژگىهاى اخلاقى و مزاجى والدین بر رفتار فرزندان اثر مىگذارد. اگر والدین، خصوصیات اخلاقى و مزاجى نامناسبى در زمینه جنسى داشته باشند، بر فرزندان آنها اثر مىگذارد و در آنها زمینه ناهنجارى در رفتار جنسى به وجود مىآورد.لذا اسلام با ازدواج با افراد بدنام موافق نیست.
ب) شیر: کجروىهاى جنسى از راه شیر نیز منتقل مىشود. در روایات بر لزوم طهارت زنى که به بچه شیر مىدهد تأکید شده است. پیامبر اکرم صلىاللهعلیهوآله براى جلوگیرى از این کجروىها مىفرماید: «فرزندانتان را از شیر بدکاره و روان پریش دور بدارید، زیرا شیر اثر دارد.»(1)
ج) اوضاع و احوال همبسترى: حالات همبسترى بر شخصیت و رفتار کودک آینده تأثیر مىگذارد. آنچه هنگام انعقاد نطفه رخ مىدهد، بر شکلگیرى ویژگىهاى آتى فرزند اثر مىنهد. دانش نیز به تأثیر نامطلوب همبسترى در حال مستى و حیض بر جنین پى برده است. توجه به مستحبات و مکروهات، مىتواند به شکلگیرى رفتار درست جنسى کمک نماید. حضرت رسول اکرم صلىاللهعلیهوآله در اندرزهایش به على علیه‌السلام به پارهاى از مستحبات و مکروهات هنگام انعقاد نطفه براى پرهیز از کجرفتارى فرزند، اشاره مىکند. از جمله در یکى از اندرزهایش مىفرماید: «از سر شهوت به زنى دیگر، با همسرت جفت مشو.»(2) یعنى افکار فرد در زمان آمیزش، مىتواند در آینده کودک تأثیر بگذارد.
گفتنى است، عوامل زمینه ساز، آدمى را نسبت به عوامل طبیعى حساستر و پذیراتر مىکند؛ به گونهاى که هر چه آمادگى بیشتر باشد حساسیت و اثر پذیرى از محیط بیشتر خواهد بود. البته، اگر محیط خانوادگى و محیط اجتماعى سالم و پاک باشد، ممکن است این آمادگى از حالات کمون بیرون نیاید و تعدیل شود؛ اما اگر در محیط، محرکهاى گوناگون جنسى وجود داشته باشد، فعلیت یافتن آنها به ناهنجارىهاى رفتار جنسى در فرد مىانجامد.
3. عوامل محیطى ـ تربیتى
عوامل انحرافات جنسى متعدد و متنوع است و نمىتوان آنها را در یک یا دو عامل خلاصه کرد. بر این اساس است که در بیشتر پژوهشهاى روان شناختى و جامعه شناختى، محیط فاسد و روشهاى غلط تربیتى را عامل مشترک انحراف جنسى دانستهاند؛ چرا که محیط فاسد و تربیت ناصحیح، در واقع دربردارنده شمارى دیگر از عوامل دخیل در انحراف جنسى هستند که روى هم رفته، فضاى مناسبى براى فعلیت یافتن انحرافات جنسى در افراد فراهم مىکنند. برخى از این عوامل عبارتند از:1 ـ تربیت جنسى نادرست
بیشتر پژوهندگان مسایل انسانى معتقدند روشهاى نادرست تربیتى عامل اصلى نابهنجارى رفتارى در همه زمینه هاست. بنابراین روشهاى نادرست تربیت و پرورش اجتماعى، به پیدایش ویژگىهاى نامناسب شخصیتى در انسان مىانجامد و زمینه ساز رفتارهاى نابهنجار در افراد مىشود.محیط اجتماعى در شکلگیرى رفتار جنسى نابهنجار در کودکان و نوجوانان از خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعى آغاز مىشود و نهادهاى اجتماعى آن را تقویت مىکند. بزرگترین خطاى تربیت جنسى، پوشیده نگهداشتن مسایل جنسى لازم التعلیم از کودکان هفت تا چهارده ساله است. این در حالى است که نظام تربیتى اسلام بسیار پیش از غرب، به تربیت جنسى کودک ممیز اهتمام ورزیده است تا او بتواند با تحولات ناشى از رشد در مراحل آینده درست رو به رو شود.
2 ـ اتاق و بستر مشترک
رختخواب مشترک یا دست کم اتاق مشترک براى خوابیدن دختران و پسران و یا پدر و مادر و فرزندان، پدیده ایست که بیشتر در خانوادههاى فقیر وجود دارد و باعث مىشود فرزندان با رفتار جنسى پدر و مادر آشنا شوند و گاه میان خواهر و برادر و از سر تقلید از پدر و مادر، بى آنکه لذتى در میان باشد، گونه هایى از معاشرت جنسى سر زند که بسیار خطر آفرین است.3 ـ تقلید رفتار جنسى کودک ممیّز
در روایات از همبسترى در محلى که کودک در آن باشد، منع شده است.4 ـ کودک و پرسشهاى جنسى
آیا اگر کودکى از چگونگى زاده شدن و یا سؤالاتى از این قبیل خود پرسید، درست است که با پرخاش یا بى اعتنایى روبه رو شود؟ اسلام هرگز این گونه پرسش و پاسخها را ناپسند ندانسته است. اگر در این زمینه، به پرسش کودکان پاسخ ندهیم، کودک پاسخ پرسشهاى خود را از روشهایى به دست مىآورد که حاصلش ممکن است پیامدهاى خوبى نداشته باشد.5 ـ برهنگى زن
این امر در خانه و بیرون از آن، پیامدهاى ناگوارى دارد. در خانه نیز باید احتیاط کرد و حضور کودکان را فراموش نکرد و آن ها را چون عروسک بى ادراک و بى احساس نپنداشت؛ زیرا این مسئله مىتواند بر رفتار آنها تأثیر سوء بگذارد.6 ـ بوسیدن لبهاى کودک
در پارهاى از خانوادهها، گاه براى بیان دوستى و ابراز محبت، لبهاى دختر و پسر ممیز خود را مىبوسند. چنین رفتارى ممکن است موجب برانگیختگى جنسى شود و باید از آن اجتناب کرد.7 ـ استفاده از وسایل ارتباط جمعى
کوتاهى خانواده در نظارت بر استفاده کودک از وسایل ارتباط جمعى و تبلیغات، به ویژه تلویزیون، مىتواند رفتار جنسى کودکان را تحت تأثیر قرار دهد.8 ـ دوستان ناباب
نوجوان به لحاظ ناآزمودگى، ممکن است در انتخاب دوست خوب دچار مشکل شود. دوست ناشایست، مىتواند شخصیت او را به انحراف کشانده و با گفتهها و کردارهاى جنسى خود وى را از راه راست به بیراهه بکشاند.9 ـ تنگدستى و کوچکى خانه
پارهاى از خانوادهها با فقر دست به گریبانند و گاه این مسئله بر رفتار جنسى آنها تأثیر سوء به جا مىگذارد. اگرچه تنگدستى لازمه ناآگاهى از قواعد تربیت جنسى درست نیست، اما فقر، خواه ناخواه بر نوع تربیت و به ویژه تربیت جنسى اثر مىگذارد. یک اطاق براى خواب همه اعضاى خانواده، ناتوانى در خرید کتاب مناسب، استفاده از تلویزیون همسایه و... مسایل و مشکلاتى از جمله در زمینه جنسى به وجود مىآورد.10 ـ تأثیر آب و هوا بر بلوغ زودرس
دلایلى در دست است که ثابت مى کند نوع آب و هوا در رشد رفتار جنسى دخیل است. مثلاً برخى از پزشکان معتقدند، سرما و گرماى محیطى در عادت ماهانه زنان تأثیر دارد و آن را نامنظم مىکند. دختران در مناطق گرم زودتر از مناطق سرد به بلوغ جنسى و عادت ماهانه مىرسند. چنان که پسران نیز در مناطق گرم زودتر از مناطق سرد بالغ مىشوند. پدر و مادر باید به این امر توجه داشته باشند و از تأثیر محیط طبیعى بر بلوغ فرزند خود غافل نمانند و بلوغ زودرس فرزندان در مناطق گرمسیر را در نظر بگیرند و پیشبینىهاى تربیتى لازم را براى هدایت رفتار جنسى آنها مبذول دارند و در آموزش هنجارهاى شرعى دوران بلوغ به فرزندان کوتاهى نکنند.پارهاى از مسایل جنسى از نگاه اسلامى و غیر اسلامى
متخصصان امور جنسى در غرب، پس از تلاشهاى بسیار تازه، به حقایقى دست یافتهاند که قرنها پیش، اسلام به آنها پرداخته است؛ البته برخى از دیدگاههاى اسلامى با نگرش غربیان درباره مسایل جنسى، سازگارى ندارد؛ اما روى هم رفته، برخى دیدگاههاى مشترک بین اسلام و غرب در زمینه مسایل و رفتار جنسى وجود دارد که از جمله مىتوان به امور زیر اشاره کرد:اهمیت آموزش جنسى به کودک
اسلام و دانشمندان معاصر در لزوم آموزش جنسى به کودکان در پیش از بلوغ همداستانند و پذیرفتهاند این آگاهىها باید از مرحله دوم کودکى آغاز شود تا کودک پیش از بلوغ، براى مواجهه با تحولات جسمى و روحى ناشى از بلوغ آمادگى پیدا کند.نظام تربیتى اسلام بر پدر و مادر فرض مىداند که هنجارهاى شرعى را به کودک ممیز و در آستانه بلوغ بیاموزند. دانشمندان غربى هم بهآموزشهایى در زمینه امور جنسى تأکید دارند. اما هدف، موضوع، روش و مواد آموزشى، تابع فرهنگ و باورها و ارزشهاى آنهاست. هدف از آموزش در اسلام، تعالى اخلاق، جلب رضایت خداوند و حمایت از کودک در برابر مشکلات جنسى است.
کودکى، دوران غیر فعال بودن غریزه جنسى
پژوهندگان امور جنسى، درباره فعال یا غیر فعال بودن غریزه جنسى در کودکى همنوا نیستند. «فروید» معتقد است کودک احساس جنسى دارد، اما گروهى دیگر معتقدند، ساختار دستگاه تناسلى انسان چنان است که در حالت طبیعى، پیش از بلوغ و در دوران کودکى هیچ احساس جنسى ندارد.از نگاه اسلام، کودک در دوره کودکى اول، زندگى و رفتار جنسى ندارد؛ ولى براى تربیت جنسى کودک در این مرحله نیز، قواعد و هنجارهایى وضع کرده است. دستورهاى شرع در این مرحله به دلایل زیر است:
1 ـ دستورهاى اسلام در این زمینه، براى موارد غیر طبیعى و استثنایى بلوغ، یعنى بلوغ زودرس است.
2 ـ این دستورها مسبوق به روحیه تقلید در کودک است، زیرا تقلید ممکن است کودک را به تجربه جنسى کودکانه گرفتار کند.
3 ـ دستورهاى شرع در این باره، والدین را مکلف مىکند، مراقب باشند که کودک به رفتار جنسى تقلیدى روى نیاورد؛ زیرا که این عمل، عفت و طهارت او را در بلوغ به خطر مىافکند.
4 ـ نظام تربیت جنسى در اسلام، وجود فعالیت و رفتار جنسى در کودکىِ دوم را امرى احتمالى و از موارد استثنایى مىداند؛ بنابراین بهترین روش را در اختیار مربى مىنهد تا کودک را از زیانهاى انحراف در رفتار جنسى احتمالى باز دارد.
5 ـ تربیت جنسى در اسلام، بالغان را از رفتارهایى که موجب بلوغ زودرس و انحراف در کودکان مىشود، باز مىدارد.
6 ـ گفتگو درباره مسایل جنسى، برخى از روانشناسان معتقدند، باید با کودک درباره مسایل جنسى، بىپرده سخن گفت و واقعیات را بیان کرد. حتى بعضى پیشنهاد مىکنند پدر و مادر گاه در برابر کودک، برهنه شوند تا کودک واقعیت پیکر آدمى را شناسا شود، گر چه برخى دیگر با آن مخالفند.
اسلام مىخواهد کودک ممیز با حقایق وجودى پیکر خویش آشنا شود؛ اما این کار آداب و اخلاقى دارد که باید پاس داشته شود. در نظام تربیت جنسى در اسلام، باید پرسشهاى جنسى کودک را پاسخ درست و منطقى داد و از کنایه و مجاز هم در پاسخ کمک گرفت. چنانکه در قرآن و احادیث، با واژگان بسیارى که مفهوم جنسى دارند، روبهرو مىشویم که کودکان از خواندن آنها منع نشدهاند.
احساس شرم و برهنگى
برخى از دانشمندان، بر پرورش حیا و عفت در کودکان تأکید مىکنند، در حالى که برخى دیگر مثل «راسل» مىگویند: لازم است کودک، پدر و مادر و خواهر و برادر خویش را برهنه ببیند.این موضع تند و افراطى با دیدگاه کسانى که حیا و عفت را نشانه رشد یافتگى مىدانند، سازگار نیست. بر اساس این دیدگاه، پدر و مادر حق ندارند در برابر کودک خود برهنه شوند.
نظام تربیتى اسلام، تأکید دارد که کودک از آغاز بر اساس حیا و عفت پرورش یابد و حتى نسبت به نگاه به کودک ممیز و نگاه کودک ممیز به دیگران، محدودیتهایى در نظر گرفته است.
جدا کردن رختخواب فرزندان
دیدگاه شمارى از روان شناسان مبنى بر جدا بودن اتاق خواب و بستر خواب فرزندان دختر از پسر و جدایى بستر خواب فرزندان همجنس از یکدیگر، با نگرش اسلام در این زمینه هماهنگى دارد.کودکانى که بستر خواب مشترک دارند، در معرض تماسهاى جسمى قرار دارند و این امر آنها را به شوخىهاى جنسى وا مىدارد. بهتر است اتاق خواب دختران و پسران، بعد از پنج سالگى از هم جدا باشد. این اقدام، رفتارى پیشگیرانه از پیدایش انحراف جنسى در کودکان است و در نظام تربیتى اسلام دستورالعملهاى فراوانى دراینباره یافت مىشود.
اجازه گرفتن
اسلام قرنها پیش تأکید کرده است که باید به کودک آموزش داد پیش از وارد شدن به استراحتگاه والدین اجازه بگیرد. هدف از این دستور، پیشگیرى از رو به رو شدن کودک با صحنههاى جنسى پدر و مادر و پیامدهاى آن است.آموزش و آماده کردن به هنگام
دیدگاه گروهى از پژوهشگران که مىگویند چون کودک به پایان دوران کودکى نزدیک شود، باید او را براى رو به رو شدن با دگرگونىهاى مهمى که در دوران بلوغ در او رخ خواهد داد آماده کرد، با نگرش اسلام درباره لزوم عنایت به تربیت جنسى کودک و آماده کردن او براى رویارویى با تحولات روحى و جسمى دوران بلوغ مشابه است. اسلام به خطرهاى کوتاهى در آگاه کردن کودک از تحولات دوران بلوغ هشدار مىدهد و از والدین مىخواهد پیش از بلوغ و در اواخر کودکى دوم، هنجارهاى شرعى مانند: احتلام و نگاه به نامحرم و عادت ماهانه و طهارت و نماز و لمس قرآن کریم و... را به کودک ممیز آموزش دهند و پرسشهاى جنسى او را بى پاسخ نگذارند. در این کار، پدر باید به آموزش فرزند پسر و مادر به آموزش فرزند دختر بپردازد.تربیت جنسى کودک مسلمان
تربیت جنسى در اسلام، جزوى از تربیت عمومى کودک است. اسلام به همه زمینههاى رشد شخصى و شخصیتى کودک عنایت دارد. اسلام به پرورش و رشد همه زمینههاى عقلى، روحى، عاطفى، اجتماعى و جنسى کودک، و هر آنچه که به پرورش انسانى صالح مىانجامد، توجه دارد.مفهوم تربیت جنسى
مربیان، تربیت جنسى از نگاه اسلام را، آشنا کردن فرد با هنجارهاى شرعى مىدانند؛ آن آشنایى که راه پاکدامنى و برخورد مشروع و معقول با شهوت جنسى را نشان مىدهد. در فرآیند تربیت جنسى اسلامى، مربى، کودک را آموزش نظرى و عملى مىدهد. در آموزش نظرى، از مفاهیم جنسى و هنجارهاى شرعى آنها مىگوید و در آموزش عملى چگونگى طهارت، غسل جنابت، استبراء و... را آموزش مىدهد، و از آغاز کودکىِ دوم، بستر و اتاق خواب کودکان را از یکدیگر جدا مىکند و خود در عمل از هر گونه رفتارى با منشأ جنسى، که مخلّ شخصیت اخلاقى و جنسى کودک باشد، پرهیز مىکند و کودک را نیز از رفتارى که به تحریک احساس جنسى او بینجامد، باز مىدارد.در تربیت جنسى، به حکم نص عام و شریف «کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته»، همه در تربیت نسل اسلامى که آراسته به عفت و پاکدامنى و به دور از انحرافات جنسى باشند، اعم از خانواده، مدرسه، رسانههاى گروهى، جامعه و... مسئولند.
براى تربیتجنسى باید به اصالتهاى اسلامى بازگشت و در پى الگوهاىغربى نرفت.
پی نوشتها:
1. مکارم الاخلاق، ص223.
2. مکارمالاخلاق، ص209.
1 ـ القرآن الکریم
2 ـ الامام على، نهج البلاغه، تصنیف لبیب بیضون، منشورات دار أسامة کرم دمشق،دارالقلم بیروت.
3 ـ البار، محمد على، خلق الانسان بین الطب و القرآن، الدار السعودیة للنشر والتوزیع،جده الطبعة الثالثه، 1981 م.
4 ـ البهى، سید فؤاد، اُسس النفسیة للنمو من الطفولة الى الشیخوخة، دارالفکر العربى،الطعة الثالثة، 1974 م.
5 ـ الحرّانى، الحسن بن على بن الحسن، تحف العقول عن آل الرسول، منشوراتمؤسسه الاعلمى للمطبوعات، بیروت، الطبعة الخامسة، 1394 ه ـ 1974 م.
6 ـ الخوئى، السید أبو القاسم، منهاج الصالحین، ج1 و2، دارالزهراء للطباعة والنشروالتوزیع، الطبعة الخامسة عشر 1401 ه ـ 1981 م.
7 ـ السترى، شیخ عبدالله، معتمد السائل، ج2.
8 ـ السنورسى، شوقى، صارح طفلک عن الجنس، منشورات جمعیة دراسات الطفولةبامریکا، ریاض، مؤسسه المعارف للطباعة والنشر، بیروت، الطبعة الاولى، 1965.
9 - الشهرستانى، عبدالرزاق، اُسس الصحّة و الحیاة، مطبعة الآداب، النجف الاشرف،العراق، الطبعة الاولى 1971 م.
10 ـ الشیخ الصدوق، من لا یحضره الفقیه، دارالکتب الاسلامیة، طهران، الطبعةالخامسة، 1390 ه .
11 ـ الشیخ الطوسى، الاستبصار، ج3.
12 ـ الشرابى، هشام، مقدمات لدراسة المجتمع العربى، الدار المتحدة للنشر، بیروت،الطبعة الاولى، 1975 م.
13 ـ الطوسى، الحسن بن الفضل، مکارم الاخلاق، منشورات مؤسسه الاعلمىللمطبوعات، بیروت، الطبعة السادسة 1392 ه ـ 1982م.
14 ـ عبدالله ناصح علوان، تربیة الاولاد فى الاسلام، ج2، دارالسلام للطباعة والنشروالتوزیع، الطبعة السابعة 1974 م.
15 ـ عبدالرؤوف عبدالغفور، دراسات فى علم النفس الاسلامى، مکتب الاعلامالاسلامى، قم، الطبعة الاولى، 1404 ه .
16 ـ علم الدین، محمد، التربیة الجنسیة بین الواقع و علم النفس والدین، الهیئة المصریةالعامة للتألیف والنشر، القاهرة، 1970 م.
17 ـ العاملى، السید محسن، وسائل الشیعة فى تحصیل الشریعة، ج4.
18 ـ عطوى، محسن محمد، الجنس فى التصور الاسلامى، دارالتعاریف للمطبوعات،بیروت 1402 ه .
19 ـ الغزالى،محمد، احیاء علوم الدین، ج2، دار احیاء الکتب العربیة، القاهرة الطبعة.
20 - الغوضى، عبدالعزیز، اُسس الصحة النفسیه، مکتبة النهضة المصریة، القاهرة،الطبعة الخامسة، 1975 م.
21 ـ عبدالواحد، مصطفى، الاسلام والمشکلة الجنسیة.
22 - فردریک کهن، حیاتنا الجنسیة، منشورات المکتب التجارى للطباعة والتوزیعوالنشر، بیروت، الطبعة الحادى عشر 1966 م.
23 ـ فتحى یکن، الاسلام والجنس، مؤسسه الرسالة، بیروت، الطبعة الثانیة 1975 م.
24 ـ فلسفى، محمد تقى، الطفل بین الوراثة والتربیة، دارالتربیة، بغداد، الطبعة الثانیة1389 ه ـ 1969م.
25 ـ القرشى، محمد باقر، النظام التربوى فى الاسلام.
26 ـ قطب، محمد، نهج التربیة الاسلامیة، ج2.
27 ـ محمدى رى شهرى، محمد، میزان الحکمة، الدار الاسلامیة، بیروت.
28 ـ المجلسى، محمد باقر، بحار الانوار.
29 ـ محجوب، عباس، مشکلات الشباب، والحلول المطروحة والحل الاسلامى، کتابالامة، قطر، الطبعة الاولى، 1406 ه ـ 1986 م.
30 ـ المدرسى، هادى، کیف تسعد الحیاة الزوجیة، دارالزهراء، بیروت.
31 ـ العلاقات الزوجیة، دار الزهراء، بیروت، الطبعة الاولى.
32 ـ مغنیة، محمد جواد، الفقه على المذاهب الخمسة، دارالعلم للملایین، بیروت،الطبعةالاولى، 1960 م.
33 ـ المقدسى، ابن قدامة، مختصر منهاج القاصدین، مکتبة دارالبیان، توزیع مؤسسهعلومالدین للطباعة والنشر، دمشق، بیروت، 1398 ه ـ 1978م.
34 ـ وحیه، زین العابدین، الاسلام والتربیة الجنسیة، مکتبة المنار الاسلامیة، الکویتالطبعة الثانیة 1979 م.
35 ـ الوائلى، أحمد، من فقه الجنس فى قنواته المذهبیة، مؤسسه أهل البیت، بیروت،طبعة 1406 ه ـ 1986 م.
36 ـ الهاشمى، السید کامل، المعصیة و آثارها فى الحیاة الانسانیة، الدار العالمیة للطباعةوالنشر والتوزیع، بیروت، الطبعة الاولى، 1407 ه ـ 1987 م.
منبع: فصلنامه تخصصی تربیت اسلامی
