مصداق

در مفهومی این واژه، امری فرازبانی است که مانند دیگر نشانه‌ها، به تعبیری زبانی ارجاع می‌دهد. مصداق می‌تواند خیالی یا واقعی باشد. در حالی که مصداق واژگانی «کتاب»، شیء کتاب در دنیای خارج است، مصداق «اسب تک شاخ»
پنجشنبه، 3 فروردين 1396
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری
موارد بیشتر برای شما
مصداق
 مصداق

 

نویسندگان: نینانورگارد، بئاتریکس بوسه، روسیو مونتورو
برگردانندگان: احمد رضایی جمکرانی، مسعود فرهمند فر
 

در مفهومی این واژه، امری فرازبانی است که مانند دیگر نشانه‌ها، به تعبیری زبانی ارجاع می‌دهد. مصداق می‌تواند خیالی یا واقعی باشد. در حالی که مصداق واژگانی «کتاب»، شیء کتاب در دنیای خارج است، مصداق «اسب تک شاخ» موجودی خیالی خاص در یک دنیای بیرونی خیالی (یعنی فرازبانی) است. هنگامی که مفهوم یک عبارت یا واژه‌ی مفروضی را شرح می‌دهیم، مصداق باید از مدلول که مفهومی انتزاعی است، یعنی سوژه که دالّی به آن ارجاع می‌دهد، متمایز باشد.
ثانیاً، در بررسی انسجام، ارجاع پدیده‌ای زبانی است که با عنصری ارجاعی مانند ضمیر و عنصر زبانی‌ای که بدان ارجاع شده یعنی همان مصداق، سروکار دارد. در گفته‌ی «من عکاس خوبی را می‌شناسم. او در منچستر کار می‌کند.» «او» عنصر ارجاعی است و «یک عکاس خوب» عنصر مصداق است. ممکن است استدلال شود که «او» و «یک عکاس خوب» نمونه «ارجاع متقابل» هستند، بدین معنا این دو عنصر ارجاعی‌اند که هر دو به مصداق واحدی در دنیای واقعی (تخیلی) ارجاع می‌دهند. ارجاع درون متنی می‌تواند ارجاعی پس‌رو یا پیش‌رو باشد. در ارجاع پس‌رو، مرجع پیش از عبارت ارجاعی می‌آید؛ مانند مثال بالا. در ارجاع پیش‌رو، مرجع به دنبال عبارت ارجاعی می‌آید مانند اولین سطر رمان «سگان سیاه» (1992) اثر ایان مک‌یوئن: «همیشه از زمانی که مال خودم (والدین) را در هشت سالگی در تصادف جاده‌ای از دست دادم، چشمم دنبال والدین مردم بوده است.» که «مال خودم» به بعد از خود در متن یعنی «والدین» ارجاع داده می‌شود. این قطعه به خوبی فرایند پیگردی مرجع را نشان می‌دهد که خوانندگان هنگام خوانش متن به منظور دریافت معنا، درگیر آن می‌شوند. در جستجوی مرجع پیش‌رو ضمیر «مال خودم» ممکن است در ابتدا خوانندگان بخواهند به غلط فرض کنند که «مال خودم» به «چشم ها» اشاره دارد زیرا ماهیت اسمی آن را به عنوان اولین مرجع محتمل در متن واجد شرایط می‌کند که در جایگاه عنصر ارجاعی قرار گرفته است. اگر چه همان‌گونه که می‌خوانیم، در می‌یابیم که استعدادمان برای پیگردی مرجع، ما را گمراه کرده است همان‌گونه که احتمالاً نویسنده چنین قصدی داشته است. ارجاع، در معنای دستوری این مفهوم، یک ابزار انسجامی است که نقش برجسته‌ای در پیوند جملات برای خلق یک متن بازی می‌کند.
منبع مقاله :
نورگوا، نینا، (1394)، فرهنگ سبک‌شناسی، برگردان: احمد رضایی جمکرانی، مسعود فرهمندفر، تهران: انتشارات مروارید، چاپ اول

 



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط