امارات متحده عربي
(UNITED ARAB EMIRATES)
الف) جغرافياي طبيعي و ويژگيهاي اقليمي
تقريباً هيچيك از مناطق امارات متحده عربي مستعد كشاورزي نيست از سوي ديگر مراتع طبيعي تنها 2 درصد از خاك اين سرزمين را شامل مي‌شوند. مابقي اراضي اين كشور بياباني است كه آب و هوايي گرم و خشك دارد.
پست‌ترين نقطه امارات متحده عربي در ساحل خليج فارس هم سطح آبهاي آزاد است و بلندترين نقطه اين كشور در «جبل الجُبير » 1527 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. در نقاط ساحلي كه آب و هوا گرم و مرطوب است، رطوبت هوا به حد طاقت فرسايي بالاست. از اين رو مناطق ساحلي امارات متحده براي دپو و نگهداري كالاهاي رطوبت‌پذير چندان مناسب نيست.
جدول (1-7)
ويژگيهاي جمعيتي امارات متحده عربي در آستانه سال 2000 ميلادي
مساحت | 82880 كيلومتر مربع |
جمعيت | 3160000 نفر |
تراكم نسبي جمعيت در هر كيلومتر مربع | 12/38 نفر |
نرخ رشد جمعيت | 31/3 درصد |
ميانگين نرخ رشد جمعيت 1998-1990 | 4/5 درصد |
نسبت جمعيت زير 14 سال | 30 درصد |
نسبت جمعيت 15 تا64 سال | 68 درصد |
نسبت جمعيت بالاي 65 سال | 2 درصد |
نرخ زاد و ولد به ازاي هر يكهزار نفر | 18 نفر |
نرخ مرگ و مير به ازاي هر هزار نفر | 68/3 نفر |
نرخ مهاجرت به ازاي هر هزار نفر | 78/18 نفر |
نرخ مرگ و مير نوزادان به ازاي هر هزار نفر | 17/17 نفر |
نرخ باروري زنان | 29/3 درصد |
اميد به زندگي در كل جمعيت | 06/74 سال |
زبان رسمي | عربي و انگليسي |
تيره هاي جمعيتي | عربي , ايراني و آسياي جنوبي |
مذهب اكثريت جمعيت | 96 درصد مسلمان |
نسبت جنسي مردان در بدو تولد | 05/1 |
نسبت جنسي مردان زير 15 سال | 04/1 |
نسبت جنسي مردان 15 تا 64 سال | 77/1 |
نسبت جنسي مردان بالاي 64 سال | 26/2 |
نسبت جنسي مردان در كل جمعيت | 51/1 |
نرخ با سوادي مردان بالاي 15 سال | 98/78 درصد |
نرخ با سوادي زنان بالاي 15 سال | 81/79 درصد |
سطح باسوادي در كل جمعيت | 25/79 درصد |
ميزان رشد باسوادي مردان در دهه 90 | 1/12 درصد |
ميزان نرخ رشد با سوادي زنان در دهه 90 | 38 درصد |
بيماريهاي واگير | - |
ب) جمعيت و ويژگيهاي فرهنگي و اجتماعي
30 درصد از ساكنين اين كشور زير 14 سال سن دارند و سن 68 درصد از جمعيت امارات متحده عربي بين 15 تا 64 سال است. افراد بالاي 65 سال تنها 2 درصد از جمعيت اين كشور را تشكيل مي‌دهند.
طبق بررسيهاي انجام شده 90 درصد از جمعيت امارات متحده عربي در شهرها ساكن هستند و تراكم نسبي جمعيت اين كشور به 12/38 نفر درهر كيلومتر مربع مي‌رسد. امارات متحده عربي به ازاي هر يكهزار نفر از جمعيت خود، 18 نفر نرخ زاد و ولد، 68/3 نفر نرخ مرگ و مير و 78/18 نفر نرخ مهاجرت دارد. نرخ رشد جمعيت اين كشور در آستانه سال 2000 ميلادي به 31/3 درصد رسيد.
اميد به سالمندي در ميان مردم امارات متحده عربي به 06/74 سال مي‌رسد، يعني مردان اين كشور 64/71 و زنان آن 61/76 سال اميد به زندگي دارند.
كارگران هندي، پاكستاني، بنگلادشي، سريلانكايي، افغاني، ايراني، مصري، فيليپيني و ... به ترتيب عمده‌ترين گروههاي جمعيتي ساكن در امارات متحده عربي را تشكيل مي‌دهند.
حضور گسترده اتباع خارجي كه بيشتر به عنوان نيروي كار وارد امارات مي‌شوند، موجب بروز ناهنجاريهاي اجتماعي، اختلال در بافت جمعيتي و پيامدهاي منفي ديگر در زمينه‌هاي فرهنگي و امنيتي شده است و كمرنگ شدن اصالت نسل آينده اين كشور را به دنبال دارد.
برخي كارشناسان اماراتي معتقدند، براي تعديل ناهمگوني در تركيب جمعيتي اين كشور بايد ميزان جمعيت اتباع خارجي به كمتر از 50 درصد كل جمعيت كاهش يابد.
ناهمگوني در بافت جمعيتي تنها مشكل امارات نيست، بلكه مشكل بيشتر كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس محسوب مي‌شود و اين كشورها از دو دهه پيش در يافتن راه حلي براي آن عاجز بوده‌اند.
به عقيده كارشناسان امور اجتماعي، رفاه‌طلبي بيش از حد ناشي از بالا رفتن سطح درآمد سرانه در اغلب اين كشورها موجب جذب زنان و مرداني شده است كه به حريم خانواده‌ها به عنوان پيشخدمت وارد مي‌شوند.
حضور زنان پيشخدمت غيرمسلمان و بعضاً بيسواد، اثرات فرهنگي منفي بر خانواده‌هاي بومي بويژه بر رشد شخصيت كودكان در اين كشورها بر جاي مي‌گذارد و اين علاوه بر پيامدهاي منفي اخلاقي است كه خود به خود به حريم امن جامعه تزريق مي‌شود.
دوبي يكي از شهرهاي امارات متحده عربي است كه به دليل خصوصيات ويژه اقتصادي و بازرگاني به محل آمد و شد و اقامت سالانه هزاران تاجر و گردشگر تبديل شده است.
ناهمگوني اجتماعي، منكرات اخلاقي، جامعه مصرفي و فقدان هويت عربي و اسلامي ازجمله پيامدهايي است كه نگريستن صرف به جنبه اقتصاد براين شهر تحميل كرده است.
پرسه زدن جوانان بيكار در ورودي‌هاي فروشگاههاي بزرگ و پاركها، اشتغال آنان به كارهاي غيرمفيد و بعضاً خلاف، آثار ناشي از رفاه اقتصادي بيش از اندازه مي‌باشد كه فرهنگ اين شهر را به خطر انداخته است.
در سال 2000 شيخ نشين «ابوظبي» با يك ميليون و يكصد هزار نفر و شيخ نشين «ام‌القوين» با 44 هزار نفر به ترتيب بيشترين و كمترين جمعيت را در ميان امارات اين كشور دارا بودند.
مسلمانان 96 درصد و مسيحيان و هندوها 4 درصد از جمعيت امارات متحده عربي را تشكيل مي‌دهند. زبان رسمي مردم اين كشور عربي است ولي به لحاظ وجود كارگران مهاجر از نقاط مختلف دنيا، زبانهاي فارسي، انگليسي، هندو، اردو و مالايايي نيز در اين كشور رواج دارد.
بيش از 9/78 درصد مردان و 8/79 درصد زنان بالاي 15 سال اماراتي باسوادند. سطح بهداشت عمومي در اين كشور بالاست و دولت امارات به سلامت كارگران مهاجر ورودي بسيار توجه دارد.
ج) تقسيمات كشوري و ويژگيهاي سياسي
امارات متحده عربي در تاريخ 2 دسامبر 1971 ميلادي از زير نفوذ انگليسي‌ها خارج شد و «شيخ زايدبن سلطان آل نهيان» از آن زمان تاكنون حاكم امارات متحده عربي است. همچنين از سال 1990 ميلادي تاكنون «شيخ سلطان بن زايد آل نهيان» وليعهد امارات متحده عربي است.
امارات متحده عربي علاوه بر سازمان ملل متحد (UN) ، در بانك عرب براي توسعه اقتصادي آفريقا (ABEDA) ، صندوق توسعه اقتصادي و اجتماعي اعراب (AFESD) ، اتحاديه عرب (AL) ، صندوق پول اعراب (AMF) ، كميسيون اقتصادي و اجتماعي اعراب (ESCA) ، سازمان خواروبار و كشاورزي ملل متحد (FAO) ، گروه 77 (G-77) ، شوراي همكاري خليج فارس (PGCC) ، آژانس بين‌المللي انرژي اتمي (IAEA) ، بانك بين‌المللي ترميم و توسعه (IBRD) ، سازمان بين‌المللي هواپيمايي كشوري (ICAO) ، جامعه توسعه بين‌المللي (IDA) ، بانك توسعه اسلامي (IDB) ، صندوق بين‌المللي توسعه كشاورزي (IFAD) ، بنگاه مالي بين‌المللي (IFC) ، سازمان بين‌المللي كار (ILO) ، صندوق بين‌المللي پول (IMF) ، سازمان بين‌المللي دريانوردي (IMO) ، سازمان بين‌المللي ارتباطات دريايي (INMARSAT) ، سازمان بين‌المللي ارتباطات دورماهواره‌اي (INTELSAT) ، سازمان بين‌المللي استاندارد (ISO) ، اتحاديه بين‌المللي ارتباطات دور (ITU) ، جنبش عدم تعهد (NAM) ، سازمان كشورهاي عرب صادركننده نفت (OAPEC) ، سازمان كنفرانس اسلامي (OIC) ، سازمان منع سلاحهاي شيميايي (OPCW) ، سازمان كشورهاي صادر كننده نفت (OPEC) ، كميسيون توسعه و تجارت ملل متحد (UNCTAD) ، سازمان اقتصادي، اجتماعي ملل متحد (UNESCO) ، سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (UNIDO) ، اتحاديه جهاني پست (UPU) ، سازمان بهداشت جهاني (WHO) ، سازمان جهاني مالكيت معنوي (WIPO) ، سازمان جهاني هواشناسي (WMO) و سازمان جهاني تجارت (WTO) عضويت دارد.
د) ويژگيهاي اقتصادي
دولت امارات متحده عربي با استفاده از درآمدهاي نفتي و سرمايه‌گذاري در زيربناهاي اقتصادي طي 2 دهه گذشته موفق شده تا بالاترين سطح زندگي را براي ساكنين اين كشور فراهم سازد، به طوري كه چهرة شهرهاي اين سرزمين شباهت زيادي به شهرهاي مترقي اروپايي دارد و تقريباً اغلب مردم در رفاه زندگي مي‌كنند.
اگرچه اُفت قيمت جهاني نفت در سالهاي 1996 تا 1998 ميلادي سرعت پيشرفت اقتصادي امارات متحده عربي را كاهش داد ولي روند صعودي قيمت نفت در بازارهاي جهاني طي سال 1999 و 2000 ميلادي، ذخاير هنگفتي ارز براي اين كشور به ارمغان آورد.
طبق يك برآورد رسمي ميزان توليد ناخالص داخلي امارات متحده عربي از 5/47 ميليارد دلار در سال 1999 به بيش از 50 ميليارد دلار در سال 2000 افزايش يافت و ميزان توليد ناخالص ملي اين كشور به 5/57 ميليارد دلار رسيد.
نرخ رشد توليد ناخالص داخلي امارات متحده عربي در سال 2000 ميلادي به 5/5 درصد رسيد، در حالي كه ميانگين نرخ مذكور در فاصله سالهاي 1990 تا 1998 حدود 14/4 درصد بود.
سازمان تجارت جهاني رقم درآمد سرانه ملي امارات متحده عربي را براي سال 2000 ميلادي در حدود 17 هزار و 845 دلار اعلام كرد. اين در حالي است كه درآمد سرانه ملي اين كشور در سال 1999 حدود 16 هزار و 545 دلار بود.
حدود 3 درصد از توليد ناخالص داخلي امارات متحده عربي مربوط به توليدات بخش كشاورزي، 52 درصد مربوط به توليدات صنعتي و 45 درصد ديگر مربوط به فعاليتهاي خدماتي است. نرخ تورم اين كشور به 4 درصد در انتهاي سال 1999 رسيد. امارات متحده عربي بيش از 5/1 ميليون نفر نيروي كار دارد كه 75 درصد از آنها را كارگران مهاجر كشورهاي اطراف تشكيل مي‌دهند. حدود 60 درصد از نيروي كار امارات متحده عربي در بخش خدمات، 32 درصد در بخش صنعت و تنها 8 درصد در بخش كشاورزي فعاليت دارند. نرخ بيكاري اين كشور كه تا سال 1997 حدود يك درصد بود، براي سال 2000 به 8 درصد افزايش يافت.
امارات متحده عربي حدود 16 ميليارد دلار بدهي خارجي دارد كه بخش زيادي از آن بابت خريدهاي نظامي اين كشور از آمريكا و فرانسه است.
تبديل شدن بنادر «جبل علي» و «رأس الخيمه» به منطقه آزاد تجاري و معافيت فعاليتهاي اقتصادي در اين مناطق از عوارض دولتي، موجب جذب ميلياردها دلار سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي شده است. امارات متحده عربي به واسطه سرمايه‌هاي جذب شده در منطقه آزاد تجاري جبل علي يكي از مهمترين كانونهاي فعاليتهاي بازرگاني و صنعتي در خاورميانه محسوب مي‌شود. با اين حال بخش عمده درآمدهاي ارزي امارات متحده عربي مربوط به فروش نفت خام و گاز طبيعي است.
در حال حاضر بيش از سه هزار شركت در مجموعه مناطق آزاد امارت به ثبت رسيده و مشغول فعاليت هستند. حجم سرمايه‌گذاريهاي انجام شده دراين مناطق حدود چهارميليارد دلار و حجم مبادلات بازرگاني دراين مناطق بيش از 9 ميليارد دلار در سال اعلام شده است.
دبي با توجه به اين كه درصدد است موقعيت خود را به عنوان مركز بازرگاني منطقه تثبيت كند، تسهيلات فراواني در اين زمينه به عموم بازرگانان ارائه كرده و هرسال نيز اين گونه تسهيلات را افزايش مي‌دهد. به طور خلاصه مهمترين تسهيلات ارائه شده عبارت‌اند از:
1 ـ تأمين امنيت سرمايه براي سرمايه‌گذاران.
2 ـ خدمات بانكي سهل، روان و مطمئن به اشخاص حقيقي و حقوقي در همه زمينه‌ها اعم از افتتاح حساب، ارائه خدمات به صاحبان حساب، پرداخت سود مناسب به صاحبان سپرده، نقل و انتقال سهل و روان، گشايش اعتبارات اسنادي براي پشتيباني از معاملات محلي و بين‌المللي.
3 ـ ارائه خدمات ترانزيت كالا به شكل سهل و روان.
4 ـ ارائه خدمات مناسب براي ذخيره كالا و انبارداري مطمئن در منطقه گمركي.
5 ـ تأمين امكانات لازم براي مذاكرات تجاري بين افراد و شركتهاي مختلف بين‌المللي (فراهم كردن خدمات هتلداري، اعطاي رواديد تجاري سهل و سريع، برقراري شرايط امنيت در مذاكرات و ...).
6 ـ ارائه خدمات بيمه تجاري در سطح قابل قبول و درجه اول بين‌المللي.
7 ـ تأمين خدمات مخابراتي و ارتباطي و اطلاع رساني مناسب و سهل (تلفن سيار بين‌المللي، اينترنت، پست الكترونيكي و ...).
8 ـ تهيه و اعمال و اجراي مقررات شفاف و قابل اتكا و قابل پيش بيني در كليه روابط بين افراد حقيقي و حقوقي با دولت، از قبيل قوانين رواديد، ماليات، مقررات سرمايه‌گذاري، مشاركت با اشخاص محلي و الزام يا معاف بودن از داشتن شريك وطني، تفاوت مقررات در سرزمين اصلي و مناطق آزاد، مقررات مربوط به استخدام كاركنان و كارگران خارجي، مقررات مربوط به صدور مجوز كار براي اتباع خارجي.
9 ـ خدمات حقوقي با كيفيت مناسب و به شكل حرفه‌اي و به نحوي كه سرمايه گذاران بتوانند راهنمايي و توصيه‌هاي فني و قابل اتكايي از آن مؤسسات براي تصميم‌گيري خود اخذ كنند.
10 ـ برقراري خدمات ترابري هوايي درحد مطلوب و احداث فرودگاههاي مجهز و برقراري تعداد قابل ملاحظه‌اي پروازهاي بين‌المللي و ترانزيت.
ميزان ذخاير نفتي اين كشور درحال حاضر حدود 98 ميليارد و يكصد ميليون بشكه است و اجلاس وزراي نفت سازمان اوپك در آبان ماه 1379 سهميه‌اي معادل 2 ميليون و 359 هزار و 800 بشكه در روز براي توليد نفت امارات متحده عربي تعيين كرد ولي در بهمن 1379 دوباره سقف توليد نفت امارات متحده عربي را به 2 ميليون و 201 هزار بشكه در روز كاهش داد.
امارات متحده عربي همچنين منابع عظيمي از گاز طبيعي دارد. ظرفيت ذخاير گازي اين كشور 8/5 تريليون مترمكعب است. از سوي ديگر درآمد سالانه اين كشور از محل فروش نفت خام حدود 14 ميليارد دلار و از محل صدور گاز طبيعي 3 ميليارد دلار برآورد مي‌شود.
ظرفيت توليد الكتريسيته در امارات متحده عربي طي سال 1998 به 11/20 ميليارد كيلووات ساعت رسيد كه تماماً توسط نيروگاههاي حرارتي اين كشور تأمين شد. ميزان مصرف داخلي برق امارات متحده عربي حدود 7/18 ميليارد كيلووات ساعت است، از اين رو با هيچ كشوري مبادله انرژي الكتريكي ندارد.
صنايع نفت، پتروشيمي، شيلات، مصالح ساختماني و قايق‌سازي مهمترين صنايع اين كشور هستند. البته درمنطقه آزاد جبل علي بسياري از سرمايه‌گذاران خارجي براي احداث صنايع الكترونيك و ميكرو الكترونيك، نساجي و پوشاك، بهداشتي و آرايشي، مواد غذايي، صنايع مخابراتي و صنايع طلا و جواهر و حتي صنعت چاپ و نشر مشاركت كرده‌اند.
توليدات كشاورزي امارات متحده عربي محدود به خرما، برخي از ميوه‌هاي جاليزي و تره بار است و اين كشور به شدت به محصولات كشاورزي و مواد غذايي وارداتي نياز دارد.
امارات متحده عربي در سال 1999 بالغ بر 34 ميليارد دلار كالا به كشورهاي ديگر صادركرد كه عمدتاً شامل نفت خام، گاز طبيعي، فرآورده‌هاي شيلاتي، خرما و صادرات مجدد بود. دراين سال ژاپن، كره جنوبي، هند، سنگاپور، ايران و عمان بزرگترين شركاي صادراتي امارات متحده عربي بودند.
همچنين اين كشور در سال 1999 بيش از 5/27 ميليارد دلار كالا كه عمدتاً شامل وسايل نقليه، مواد شيميايي و موادغذايي بود، از خارج وارد كرد. آمريكا، ژاپن، انگلستان، آلمان، كره‌جنوبي و ايتاليا در سال 1999 بزرگترين شركاي وارداتي امارات متحده عربي بودند.
نقش خدمات بازرگاني در اقتصاد واسطه‌اي امارات متحده عربي فوق العاده اهميت دارد. از اين رو تمام خدماتي كه منجر به توسعه صادرات مجدد در اين كشور شود با سود سرشاري روبروست .
امارات متحده عربي اگرچه ذخاير معدني طلا ندارد ولي بزرگترين صادركننده شمش طلا در جهان است. اين كشور سالانه 570 تن طلا از هندوستان و كشورهاي آفريقايي خريداري و به كشورهاي اطراف صادر مي‌كند.
واحد پول امارات متحده عربي «درهم» است كه به يكصد فلس تقسيم مي‌شود. هر دلار آمريكا با 67/3 درهم امارات برابري مي‌كند (نرخ برابري ژوئن 2001 ميلادي).
طبق بررسي سازمان تجارت جهاني، كالاهاي مصرفي، مصنوعات الكترونيكي و ميكرو الكترونيكي و اجناس لوكس و تزئيني بيشترين حجم صادرات مجدد امارات متحده عربي را به خود اختصاص مي‌دهند.
بسياري از واحدهاي صنعتي در مناطق آزاد امارات متحده عربي، مواد اوليه كالاهاي مصرفي و يا اجناس نيمه ساخته شده را از بازارهاي جنوب شرقي آسيا، اروپا و آمريكا خريداري مي‌كنند و پس از انجام فرآيندهاي تكميلي، محصول نهايي را به كشورهاي اطراف و حتي بازارهاي اوليه صادر مي‌كنند.
در حال حاضر اغلب پوشاك عرضه شده در بازارهاي معتبر شهرهاي اروپايي و آمريكايي از امارات متحده عربي وارد مي‌شود. براساس آخرين آمار امارات متحده عربي در سال 1998 در قبال واردات پنبه و الياف طبيعي از جنوب شرقي آسيا بيش از 900 هزار دلار انواع پوشاك به آمريكا، فرانسه، آلمان، ايتاليا، انگلستان، اسپانيا، ژاپن و برخي از كشورهاي جنوب آسيا صادركرد.
اين كشور همچنين در قبال ورود اسانس‌هاي شيميايي از فرانسه، سنگاپور، و آلمان بيش از 500 هزار دلار عطر و ادكلن و لوازم آرايش به هلند، بلژيك و اسپانيا صادر كرد.
از سوي ديگر در سالهاي اخير رشد چشمگيري در ميزان درآمدهاي اين كشور از محل توسعه فعاليتهاي جهانگردي ايجاد شده است و هرساله ميليونها جهانگرد براي تفريح در سواحل دوبي و شارجه به امارات متحده عربي سفر مي‌كنند.
جدول(2ـ7)
ويژگيهاي اقتصادي امارات متحده عربي در آستانه سال 2000 ميلادي
ميزان توليد ناخالص داخلي | 50 ميليارد دلار |
سهم بخشهاي اقتصادي در توليد ناخالص داخلي | كشاورزي (3 درصد)، صنعت (52 درصد)، |
نرخ رشد توليد ناخالص داخلي | 5/5 درصد |
ميانگين نرخ رشد توليد ناخالص داخلي 1998-1990 | 14/4 درصد |
درآمد سرانه ملي | 17 هزار و 845 دلار |
نرخ تورم | 4 درصد |
نيروي كار | 5/1 ميليون نفر |
نرخ بيكاري | 8 درصد |
ميزان بدهي خارجي | 16 ميليارد دلار |
مناطق آزاد تجاري و صنعتي | جبل علي و رأس الخيمه |
ظرفيت توليد انرژي الكتريكي | 11/20 ميليارد كيلووات ساعت |
توليدات صنعتي | صنايع نفت، گاز، پتروشيمي، شيلات، مصالح ساختماني و قايق سازي |
محصولات كشاورزي | خرما، صيفي‌جات و تره بار |
ميزان صادرات | 34 ميليارد دلار |
ميزان واردات | 5/27 ميليارد دلار |
شركاي عمده صادراتي | ژاپن، كره جنوبي، هند، سنگاپور، ايران و عمان |
شركاي عمده وارداتي | آمريكا، ژاپن، انگلستان، آلمان، كره جنوبي و ايتاليا |
واحد پول و ارزش برابري آن (ژوئن 2001 ميلادي) | درهم (هر دلار آمريكا برابر با 67/3 درهم) |
سهم تجارت امارات متحده عربي با شركاي عمده تجاري در سال 1998
نوع مبادله | شريك نخست | سهم بازار | شريك دوم | سهم بازار | شريك سوم | سهم بازار |
صادرات | ژاپن | 30% | كره جنوبي | 10% | هندوستان | 6% |
واردات | آمريكا | 10% | ژاپن | 9% | انگلستان | 9% |
جدول (4-7)
ساختار كالاهاي صادراتي امارات متحده عربي درسال 1998
نوع كالا | ارزش صادرات برحسب ميليون دلار |
مواد غذايي تازه و محصولات كشاورزي | 123 |
مواد غذايي فرآوري شده و كنسانتره محصولات كشاورزي | 142 |
انواع پوشاك | 484 |
وسايل نقليه | 226 |
مصنوعات الكترونيكي | 81 |
مواد شيميايي | 417 |
رايانه و تجهيزات مخابراتي | 137 |
مصنوعات فلزي | 722 |
ماشين آلات و تجهيزات غير الكترونيكي | 293 |
فرآورده هاي نفتي | 1519 |
ارزش سرانه واردات امارات متحده عربي طي سال 1998
نوع كالا | سرانه واردات | شريك نخست | شريك دوم | شريك سوم |
شكر و افزودنيهاي شيرين | 7/59 | برزيل | آلمان | بلژيك |
سيگار | 8/87 | مكزيك | انگلستان | آمريكا |
لوازم پزشكي | 5/78 | انگليس | چك | فرانسه |
عطر و ادكلن و لوازم آرايش | 8/99 | فرانسه | سنگاپور | آلمان |
لاستيك هاي پنوماتيك | 9/104 | ژاپن | چين | آلمان |
طلا | 4/174 | كره | روسيه | اتريش |
جواهر آلات و سنگهاي قيمتي | 4/314 | ايتاليا | مالزي | چك |
لوله و پروفيل فلزي | 4/80 | ژاپن | فرانسه | مكزيك |
پمپ هاي تخليه | 3/68 | ايتاليا | ژاپن | آمريكا |
دستگاههاي تهويه مطبوع و پمپ هوا | 9/58 | چين | ژاپن | آمريكا |
ارزش تجارت امارات متحده عربي با شركاي عمده تجاري مسلمان در سال 1997
(برحسب ميليون دلار)
نوع مبادله | شريك نخست | ارزش مبادله | شريك دوم | ارزش مبادله | شريك سوم | ارزش مبادله | ارزش كل مبادله با كشورهاي اسلامي |
صادرات | عمان | 1014 | پاكستان | 938 | ايران | 456 | 3757 |
واردات | عربستان سعودي | 788 | اندونزي | 717 | پاكستان | 473 | 3946 |
ه- ) ويژگيهاي ارتباطي
مردم امارات امواج 13 ايستگاه راديويي (AM) ، 7 ايستگاه راديويي (FM) و 2 ايستگاه راديويي با طول موجب كوتاه را دريافت مي‌كنند. ضمن آنكه 15 شبكه تلويزيوني داخلي براي مردم امارات متحده عربي برنامه پخش مي‌كند.
از لحاظ راههاي مواصلاتي و شبكه‌هاي حمل كالا و مواد در امارات متحده عربي خطوط ريلي وجود ندارد ولي بيش از يكهزار و 88 كيلومتر جاده اصلي و فرعي، 830 كيلومتر لوله انتقال نفت خام، 870 كيلومتر خطوط انتقال گاز طبيعي و 40 فرودگاه بزرگ و كوچك در اين كشور احداث شده است كه از ميان آنها 8 فرودگاه توانايي نشست و برخاست هواپيماهاي پهن پيكر را دارند.
بنادر «عجمان»، «فجيره»، «داس»، «خورفاكان»، «جبل‌علي»، «خالد»، «رشيد»، «صغر»، «زايد»، و «ام القوين»، مهمترين بنادر صيادي، صنعتي و تجاري امارات متحده عربي هستند.
و) مناسبات اقتصادي ايران با امارات متحده عربي
امارات متحده عربي در سالهاي 1374، 1375 و 1376 دومين شريك صادراتي ايران بود ولي از سال 1377 تاكنون به عنوان نخستين شريك صادراتي ايران نقش مهمي را در بازرگاني خارجي ما ايفا كرده است.
جمهوري اسلامي ايران در شش ماهه نخست سال 1379 بالغ بر 5 ميليون و 600 هزارتن كالا به ارزش 957 ميليون دلار به امارات متحده عربي صادر كرد كه عمدتاً شامل فرش دستباف، خشكبار و مواد پتروشيمي بود.
امارات متحده عربي نيز دراين مدت 592 هزارتن كالا به ارزش 589 ميليون دلار به ايران صادر كرد و در رديف سومين شريك وارداتي ايران قرار گرفت. اين كشور در سالهاي 1374 و 1375 دهمين، در سال 1376 نهمين، در سال 1377 پنجمين و در سال 1378 سومين شريك وارداتي ايران بود.
آقاي«شاهين خليفه‌المرو»كه‌ازسال 1378 به‌عنوان سفيرامارات‌متحده‌عربي درتهران برگزيده‌شده‌تاكنون‌سعي زيادي براي بهبود روابط اقتصادي دوكشور به‌عمل آورده است.
جديدترين دور مذاكرات اقتصادي ايران و امارات در سفر «سلطان بن سليم» رئيس منطقه آزاد جبل علي و بنادر دوبي به منطقه آزاد قشم در تيرماه 1379 صورت پذيرفت. وي كه به تاكيد «محمدبن راشد آل مكتوم» وليعهد دوبي براي بازديد از پيشرفتهاي اقتصادي جزيره قشم به ايران سفركرده بود، آمادگي بخشهاي اقتصادي امارات متحده عربي را براي مشاركت با سرمايه‌گذاران ايراني اعلام كرد.
اين درحالي‌است كه بالغ بر يك ميليارد دلار از سرمايه‌هاي ايراني تا پايان سال 1999 در مناطق آزاد امارات متحده عربي جذب شده است. اغلب اين سرمايه‌گذاريها در بخش خدمات بازرگاني است.
تبديل شدن سواحل جنوبي جزيره قشم به لنگرگاه بين‌المللي سوخت رساني اين نگراني را در مسئولين اقتصادي امارات بوجود آورده است كه بخش وسيعي از عوايد سوخت رساني خود را در رقابت با لنگرگاه قشم از دست بدهند .بنابراين سعي براين دارد تا از طريق اعطاي تسهيلات مضاعف به سرمايه‌گذاران ايراني، سرعت جذب سرمايه‌گذاري در مناطق آزاد جبل علي و رأس الخيمه را نسبت به منطقه آزاد تجاري قشم افزايش دهند و سهم بازار سوخت رساني خود را حفظ كنند.
بندر جاسك، جزيره هرمز، منطقه «تياب» و بندر كنگ در استان هرمزگان به عنوان بازارچه مرزي، مراودات تجاري بسياري با امارات متحده عربي دارند.
در حال حاضر خطوط منظم هوايي ميان تهران ـ دوبي و بالعكس، تهران ـ شارجه و بالعكس و تهران ـ ابوظبي و بالعكس از طريق پروازهاي هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران، كيش اير، ماهان اير و پروازهاي امارات برقرار است. از سوي ديگر اخيراً خطوط منظم هوايي ميان بندر عباس، جزيره كيش، جزيره قشم، كرمان،اصفهان و شيراز با بنادر امارات متحده عربي توسط شركتهاي هواپيمائي بخش خصوصي ايران داير شده است.
همچنين كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در 3 سال اخير ناوگان كشتيهاي تندرو خود را در مسير خطوط منظم بندرعباس به دوبي و بندر بوشهر به ابوظبي و شارجه به‌كار انداخته است. اين در حاليست كه خطوط منظم حمل بار به صورت كانتينر و فله سالهاست كه توسط اين كشتيراني ميان بنادر ايران و امارات راه اندازي شده است.
جدول(7-7)
آمار مبادلات بازرگاني جمهوري اسلامي ايران وامارات متحده عربي
سال | وزن صادرات | ارزش صادرات | وزن واردات | ارزش واردات |
1374 | 1566086751 | 297654603 | 964077538 | 441269376 |
1375 | 1120969404 | 256481868 | 338130737 | 473248402 |
1376 | 1900496303 | 285648817 | 390668028 | 562108975 |
1377 | 5473110783 | 515721042 | 667964978 | 758507722 |
1378 | 7070113185 | 598773677 | 590067566 | 768587090 |
شش ماهه اول سال 1379 | 5602257160 | 957842084 | 592601575 | 589721187 |
منبع: گمرک جمهوری اسلامی ایران
/س
