مترجم: سهیلا حاجیزاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
علائم سنگ کلیه در مردان و زنان تاحدودی مشابه هم میباشد. این علائم شامل درد در قسمت پایین کمر یا پهلو، درد یا احساس سوزش در هنگام ادرار، خون در ادرار و غیره میباشد.
یک کلیه میتواند تمام کارهایی را انجام دهد که هر دو کلیه در شرایط نرمال انجام میدهند. هنگامیکه ما یکی از کلیههای خود را از دست میدهیم، نفرون موفق به فیلتر کردن خون به اندازهی دو کلیه میباشد.
کلیهها اندام فیلتر کنندهی بدن ما بوده که مواد زائد را از خون حذف کرده و در قالب ادرار آنها را دفع میکنند. سنگهایی مشابه تودههای سفت بوده که هنگامیکه مواد معدنی و اسیدهای موجود در ادرار تبلور یافته و درون کلیهها تجمع مییابند، توسعه پیدا میکنند. در صورتیکه سنگهای موجود در کلیه کوچک باشند، میتوانند به آسانی از طریق دستگاه ادرار عبور کنند و بدون هیچ گونه احساس درد و ناراحتی از بدن خارج شوند. اما، سنگهای بزرگ درون دستگاه ادرار گیر میکنند و علائمی مانند درد شدید را ایجاد میکنند. مشاهده شده که وقوع سنگ کلیه در زنان نسبت به مردان کمتر میباشد. با این وجود، زنان نیز میتوانند این سنگها را به دلایل متعدد توسعه دهند.
علائم سنگ کلیه
علائم سنگ کلیه در زنان کم و بیش مشابه با علائم تجربه شده در مردان میباشد. این علائم معمولا هنگامی که سنگها در کلیه گیر میکنند و یا از کلیه خارج شده و به درون مجاری ادرار وارد شده، رخ میدهند. چنین وضعیتی میتواند تعدادی علائم به شرح زیر ایجاد کند.درد در قسمت پایین کمر
درد ایجاد شده توسط سنگ کلیه میتواند بسته به اندازهی آنها خفیف یا شدید باشد. سنگهای کوچک میتوانند درد خفیفی را در قسمت پایین کمر ایجاد کنند که ممکن است بسیاری از زنان این درد را با دردی که در هنگام قاعدگی تجربه میکنند، اشتباه بگیرند. از سوی دیگر، سنگهای بزرگ میتواند باعث مسدود شدن مجاری ادراری شده که این امر نیز به نوبهی خود منجر به گرفتگی عضلات و انقباض مجاری ادراری و لگن گردد. این علائم میتواند در نوعی از درد ناگهانی در ناحیهی شکم و کشالهی ران مشاهده شده که به صورت موجی درد ایجاد میشود و پس از مدتی رفع میگردد و دوباره بروز میکند. این دردها به عنوان کولیک کلیوی شناخته شده و بسیاری از زنان آن را با درد زایمان مقایسه میکنند.ادرار دردناک
این علائم هنگامیکه سنگ کلیه در مجاری ادراری گیر میکند، رخ داده و باعث مسدود کردن عبور بخشی و یا تمام ادرار میشوند. همراه با درد، میتواند احساس سوزش را نیز هنگام ادرار کردن مشاهده کرد.ادرار مکرر
همانند ادرار دردناک، این علامت نیز هنگامی که سنگها درون مجاری ادرار قرار دارند و راه مجاری ادراری را میبندند، ایجاد میشود.ادرار خونی یا تیره رنگ
وجود خون در ادرار میتواند نشانهای از عفونت ایجاد شده توسط سنگهای کلیوی باشد. خون نیز میتواند هنگامیکه سنگها در مجاری دستگاه ادرار و به خصوص درون حالب گیر میکنند، درون ادرار وجود داشته باشد. برخی از افراد دارای سنگ کلیه میتوانند ادرار تیره به همراه بوی بد داشته باشند که این موضوع علامتی از عفونت کلیوی و یا نشانه ای از مسدود شدن مجاری ادرار میباشد.تب
همانطور که در بالا ذکر شد، سنگهای کلیوی میتواند در طول زمان باعث عفونت شوند که در این مورد تب نیز تجربه میشود. تب میتواند همراه با لرز باشد. عفونت معمولا هنگامیکه سنگ کلیه عبور ادرار را مسدود میکند، ایجاد شده و یاعث سوزش در دستگاه ادرار میشود.تهوع و استفراغ
عبور سنگ کلیه میتواند به دلیل بروز علائم تهوع و استفراغ بسیار دردناک باشد. به همین ترتیب، وجود عفونت و تب و ضعف میتواند چنین علائمی را ایجاد کند.علل بروز سنگ کلیه
انواع مختلفی از سنگ کلیه مانند سنگهای کلسیمی، سنگهای اگزالات، سنگهای اسید اوریک و سنگهای سیستئین وجود دارد. معمولا، سنگهای کلیه هنگامی که ادرار بیش از حد غلیظ باشد، و حاوی کلسیم، اگزالات و اسید اوریک بیشتری نسبت به مایع باشد، تشکیل میشود. این مواد متبلور شده و در کلیهها رسوب کرده و در نهایت سنگ تشکیل میشود. هر عاملی که دفع ادرار را مسدود کند، میتواند باعث تشکیل سنگهای کلیه گردد.برخی مواقع، عفونت مکرر دستگاه ادراری نیز میتواند باعث توسعهی سنگهای کلیوی گردد، که به عنوان سنگ استروویتی شناخته میشود. سنگهای کلیه معمولا در قالب کلسیم اگزالات یافت میشود و برخی مواقع نیز به عنوان کلسیم فسفات وجود دارد. سنگهای کلسیمی شایعترین نوع سنگ کلیه بوده که هنگامیکه کلسیم توسط بدن مورد استفاده قرار نگیرد، تشکیل میشود. به طور مشابه، سطوح بالای اگزالات در بدن میتواند به تشکیل سنگهای اگزالات کمک کند. اگزالات یک نمک طبیعی بوده که میتواند در تعدادی از غذاها مانند خشکبار، گندم، جو دو سر و شکلات یافت میشود.
از سوی دیگر، سنگهای اوریک اسید به واسطهی کمبود آب و مصرف بیش از حد غذاهای غنی از پروتئینهای حیوانی و نوشیدنیهای الکلی تشکیل میشود. بیماریهای پزشکی مانند نقرس و اختلالات متابولیکی خاص میتواند تشکیل سنگهای اوریک اسید را با افزایش سطح اوریک اسید در ادرار ترویج دهد. معمولا افراد مبتلا به اختلالات ارثی بیشتر مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند.
عوامل خطرساز
عوامل خاصی به منظور افزایش خطر توسعهی سنگ های کلیوی مشاهده میشود. این عوامل شامل موارد زیر میباشد:کم آبی، سابقهی خانوادگی ابتلا به سنگهای کلیوی، سابقهی شخصی ابتلا سنگ کلیه، رژیم غذایی غنی از پروتئین، قند و سدیم، اما غنی از فیبر، چاقی، داشتن جراحی روده، مصرف بیش از حد کلسیم و مکملهای ویتامین D، بیماریهای سیستم گوارش مانند اسهال و بیماریهای التهابی روده، عفونت مجاری ادراری
بیماریهای پزشکی مانند پرکاری تیروئید، کیستینوری، نقرس، اسیدوز کلیوی، هیپوکسالورژی، هیپوریکوسوری و هیپرکلسیوریا
بیماریهای خاص مانند آنتی اسیدها، آسپرین و مهار کنندههای پروتئاز.