دایناسورها

دایناسورها گروهی از حیوانات بودند که حدود 150 میلیون سال بر جهان ما حکومت می کردند. آنها در طول دوره های میانه زمین شناسی تاریخ زمین زندگی می کردند، در زمانی که دوره مزوزوئیک نامیده می شود. دایناسورها خزنده بودند و متعلق به بزرگترین گروه حیوانی در زمین بودند.

سن دایناسورها

دوره مزوزوئیک غالباً به عنوان سن دایناسورها نامیده می شود. این دوره حدود 250 میلیون سال پیش آغاز شد و حدود 65 میلیون سال پیش به پایان رسید. زمین شناسان آن را به سه بخش تقسیم می کنند:
تریاس
ژوراسیک
کرتاسه
در طول دوره مزوزوئیک، زمین تنها از یک جرم واحد خشکی تشکیل شده بود. حدود 200 میلیون سال پیش این قاره عظیم، پانگیا، به چندین قطعه شکسته شد که از هم جدا شدند. قاره ها به آرامی به موقعیتی که امروز دارند حرکت کردند. آب و هوای دوران دایناسورها از امروز متفاوت بود. گرم تر بود و پوشش گیاهی بیشتر بود. زمین پر از باتلاق ها، دشت سبز، رودخانه ها و دریاچه ها بود. نخستین جنگلها، بیشتر مخروطیان که میوه هایشان مخروطی شکل بود، سر برآوردند. آب و هوای دوران دایناسورها از امروز متفاوت بود. گرم تر بود و پوشش گیاهی بیشتر بود. زمین پر از باتلاق ها، دشت سبز، رودخانه ها و دریاچه ها بود. نخستین جنگلها، بیشتر مخروطیان که میوه هایشان مخروطی شکل بود، سر برآوردند. سرخس ها و خزه ها نیز بر روی زمین ظاهر شدند.

ویژگی های فیزیکی دایناسورها

دایناسورها حیوانات خشکی زی بودند که تقریبا در تمام نقاط جهان زندگی می کردند، از مناطق گرمسیری تا بیابان ها. آنها در بسیاری از اندازه های متنوع به وجود آمدند و دارای شکل های مختلف بدنی بودند. بعضی از موجودات بزرگ آنان، تا 40 متر طول و صد تن وزن داشتند. برخی دیگر به اندازه یک جوجه، کوچک بودند.
اکثر دایناسورها دارای پوست پوشیده از پولک بودند و هیچ مویی روی بدنشان نداشتند. گرچه ما اغلب فکر می کنیم دایناسورها خاکستری و موجوداتی خسته کننده بودند، کارشناسان فکر می کنند که برخی از آنها واقعا رنگارنگ بودند.
تا کنون دانشمندان واقعا نمی دانند که آیا دایناسورها حیواناتی خون سرد و یا خون گرم بودند. آنها راه خود را برای تنظیم دمای بدن خود داشتند.

بیشتر بخوانید: با دایناسورهای ایران آشنا شوید

بعضی از دایناسورها میتوانستند بر روی دو پای عقب خود راه بروند و ایستاده بودند. آنها استخوان های توخالی و سبک داشتند که آنها را قادر می ساخت تا به سرعت حرکت کنند. دایناسورهای دیگر استخوان های قوی داشتند تا وزن آنها را تحمل کند. آنها به آرامی روی چهار پا حرکت کردند. برخی از انواع دایناسورها فکهایی قدرتمند با دندانهای تیز داشتند که برای خوردن گوشت ساخته شده بودند و طعمه خود را میدریدند، در حالی که دیگران گردن بلند داشتند و برگهای درختان و دیگر گیاهان را می خوردند.
بیشتر دایناسورها تخم میگذاشتند. پس از آن که از تخم بیرون می آمدند، دایناسورها به سرعت رشد می کردند. آنها بعد از 7 یا 8 سال به اندازه کامل خود میرسیدند. هنوز مشخص نیست که دایناسورها چقدر طول عمر داشتند، اما برخی ممکن است تا صد سال زنده میماندند. فسیل ها نشان می دهند که برخی از دایناسورها به صورت گله ای برای حداقل قسمت هایی از سال زندگی می کردند.
دایناسورها میتوانستند از بسیاری جهات از خود محافظت کنند. بعضی از آنها از شاخهای خود برای حفاظت استفاده می کردند؛ دیگران دشمنان را با جثه های سنگین خود از خود میراندند.

گروه های دایناسورها

دایناسورها به دو گروه اصلی تقسیم می شوند.
Ornithischians دایناسورهایی بودند که دارای لگن هایی شبیه لگن های پرندگان بودند و نیز دیگر ویژگی هایی که شما می توانید در پرندگان مدرن پیدا کنید. بسیاری از آنها پوست هایی ساخته شده از صفحات داشتند و بسیاری از آنها گیاه خوار بود. برای مثال، استگوسوروس یک دایناسور گیاه خوار با سر کوچک بود. طول آن تا 10 متر میرسید.
سوریسچین ها دایناسورهایی بودند که دارای باله هایی مانند مارمولکها بودند. بعضی از آنها متعلق به بزرگترین موجوداتی بودند که در زمین را پرسه زدند.
برای مثال Brontosaurus یک حیوان عظیم بود. این حیوان گردن بلند، و سر کوچک داشت و گیاهان را از درختان می خورد، و به آرامی حرکت میکرد زیرا بسیار سنگین بود. بعضی از سوریسچین ها دایناسورهایی گوشت خوار بودند. سبعتر از همه، Tyrannosaurus rex، پادشاه مارمولک ها بود. T. rex تقریبا 4 متر بلند بود و دندان های تیز داشت. او بازوهای کوتاهی در جلو داشت اما پاهای عقبی اش بسیار قوی و سنگین بودند. Tyrannosaurs در سراسر آمریکای شمالی و آسیای مرکزی تا پایان دوره مزوزوئیک پرسه میزد.

چرا دایناسورها از بین رفتند

دایناسورها در حدود 65 میلیون سال پیش، تا پایان دوره مزوزوئیک منقرض شدند. اگر چه هنوز نادانسته هایی در این رابطه وجود دارد بیشتر دانشمندان فکر می کنند که تغییرات شدید در آب و هوا آنها را کشته است. زمستانها برای دایناسورها برای زنده ماندن بسیار سرد شده بود.
نظریه دیگری می گوید که یک سیارک بزرگ در آن زمان به زمین برخورد کرد. این امر گرد و غبار و گاز فراوانی را به جو فرستاد طوری که نور خورشید برای میلیونها سال مسدود شد. دایناسورها احتمالا گرسنگی کشیدند و مردند زیرا غذایی وجود نداشت.
دانشمندان دیگری معتقدند که دایناسورها ممکن است به پرندگان تکامل یافته باشند. بعضی از پرندگان مدرن، مانند شترمرغ، ممکن است از دایناسورهایی مانند آرکئوپتریکس آمده باشند.