سخني درباره برخي علائم ظهور

(اين مطلب، سخن آخر مؤلف کتاب تحليل تاريخي نشانه هاي ظهور، در کتاب خويش است) نشانه هاي ظهور قائم آل محمد صلي الله عليه و اله موضوعي نيست که به راحتي بتوان درباره ي آن اظهار نظر کرد، زيرا از سويي روايات آن به طور گسترده در منابع کهن و معتبر شيعه و سني ذکر شده و از سوي ديگر، انگيزه برا ي جعل و تحريف درباره ي آن جدي است. مدعيان مهدويت يا هوادارانشان از اين که روايات معصومين عليهم السلام را بر خود تطبيق کرده يا بخش هايي از آن را تحريف کنند، ابايي نداشته اند و اين موضوع از برخي روايات به خوبي آشکار است. متأسفانه مؤلفان قديم و جديد هم آن گونه که بايد در اين موضوع قلم نزده و اغلب به نقل رواياتي در اين باره اکتفا مي کنند و به بررسي و تحليل احاديث و آثار نمي پردازند.
نوشتار حاضر، با هدف رويکردي جديد به موضوع علائم ظهور، تلاش کرد بخشي از نشانه هاي ظهور را که احتمال تاريخي بودنش وجود دارد بکاود. نتايج اين پژوهش را مي توان چنين خلاصه کرد:
1. علامت هاي ظهور با نشانه هاي برپايي قيامت (اشراط الساعه) در روايات، به خصوص منابع اهل سنت، خلط شده و برخي از نشانه هاي قيامت به عنوان علامت ظهور تلقي شده است.
2. روايات مربوط به بيرون آمدن پرچم هاي سياه از سمت مشرق و خراسان که جز چند مورد، در منابع اهل سنت وجود دارد دو دسته اند: بخشي از آنها قطعا از مهدي سخن نمي گويند و پيش گويي قيام بني عباس است يا عباسيان پس از رسيدن به حکومت آنها را جعل کرده اند و بخش ديگر که کلمه مهدي در آنها وجود دارد، به دسته اول ارجاع و با آن تفسير مي شوند، چون تفصيل بين اين دو گروه از مجموع روايات استفاده نمي شود. بنابراين «رايات سود»، نشانه ي ظهور مهدي نيست.
3. از ميان روايات مربوط به کشته شدن نفس زکيه پيش از ظهور، تنها چند خبري که چهار يا پنج نشانه ي حتمي از جمله نفس زکيه را بيان کرده اند، اهميت دارند که از اين ميان دو يا سه روايت - هرچند در اصطلاح صحيحه گفته نشوند - قابل پذيرش اند. با اين حال و با توجه به امکان تحريف يا تطبيق غالب اخبار نفس زکيه بر محمد بن عبدالله حسني (متوفاي 145ق)، احتمال کشته شدن انساني پاک سيرت که مرگ او نشانه اي براي ظهور به شمار آيد، منتفي نيست.
4. مهم ترين نشانه اي که براي ظهور گفته مي شود و نوعي تواتر معنوي را در منابع شيعه و سني اثبات مي کند، خروج سفياني است. هرچند ابهام هاي مربوط به دخالت امويان و عباسيان در اخبار سفياني جدي است و از سوي ديگر ظهور مدعيان سفياني در شرايط حساس تاريخ اسلام و تطبيق اجمالي بخشي از روايات بر آنان قطعي مي باشد، با اين حال نمي توان اصل موضوع سفياني را انکار کرد؛ زيرا روايات آن به طور گسترده در منابع شيعه و سني وجود دارد و خدشه در همه ي آنها يا برگرداندن اين مجموعه به منشأ و منبعي واحد امکان ندارد.
5. طلوع خورشيد از مغرب نشانه ي ظهور مهدي نيست، در عين حال بهره برداري فاطميان مصر از اين روايات، اصل آنها را مردود نمي سازد، بلکه به نظر مي رسد اين موضوع از نشانه هاي قيامت است.
6 و7. دو عنوان خراساني و حسني که در ميان نشانه هاي ظهور شهرت زيادي يافته اند، کمترين اخبار را به خود اختصاص داده و اثبات علمي نشانه بودن آن دو دشوار است.
منبع: کتاب تحليل تاريخي نشانه هاي ظهور
/خ