معرفی کاج یا کاج بادامی و خواص درمانی آن

حدود سیصد گونه کاج در نیمکره شمالی (نواحی قطبی تا حد استوا) می‌روید که بعضی از آنها در ایران نه می‌رویند و نه کاشته می‌شوند. گونه‌هایی که در ایران به طور وحشی می‌رویند و کاشته نیز می‌شوند عبارتند از کاج بادامی، کاج نوئل، کاج سیاه، کاج کاشفی، کاج تهرانی و کاج ایرانی. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به گونه‌ی کاج بادامی یا کاج چتری اشاره شده است. در ضمن خواص درمانی، ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در کاج‌ها تقریباً شباهت زیادی با یکدیگر دارند. درختی است ناخزان و تنومند به ارتفاع حدود 20 متر گاهی موارد بیشتر که از ابتدای ریشه تا چند متری انتهای تنه بدون برگ می‌باشد و در انتهای تنه تاجی چتری مانند وجود دارد. پوست درخت خاکستریِ مایل به قرمز و ترک‌های عمیقی روی پوست مشاهده می‌شود.

توجه:

به دلیل وجود دانه‌های بادامی شکل در سطح بالای هر فلس مخروط کاج به آن کاج بادامی گفته می‌شود که اشتباهاً بعضی اشخاص تصور می‌کنند که کاج بادامی به ابعاد یک بادام می‌باشد در صورتیکه کاج بادامی به طول حدود 15 سانتی‌متر و قطر آن ضخیم است.

نام علمی:

Pinus pinea L.، نام فرانسه درخت Pin pinier، نام فرانسه دانه آن Pignon، نام انگلیسی درخت Stone pine و نام انگلیسی دانه درخت Pinenut می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، کاج بادامی، کاج چتری، کاج سنگی و صنوبر اثنی نوع صغیر نامیده شده است.

تیره گیاه:

کاج Pinaceae

نوع گیاه:

درخت

مشخصات ظاهری:

درختی است ناخزان و تنومند به ارتفاع حدود 20 متر گاهی موارد بیشتر که از ابتدای ریشه تا چند متری انتهای تنه بدون برگ می‌باشد و در انتهای تنه تاجی چتری مانند وجود دارد. پوست درخت خاکستریِ مایل به قرمز و ترک‌های عمیقی روی پوست مشاهده می‌شود. شاخه‌چه‌های درخت که در انتهای تنه درخت وجود دارند قهوه‌ای کمرنگ و برگ‌های آن سوزنی شکل، دراز، خشن، نوک‌تیز و به رنگ سبز روشن می‌باشند. گل‌های آن نر و ماده و از یکدیگر جدا هستند. گل‌های نر به صورت شاتون‌های دراز و آویزان و گل‌های ماده آن به شکل شاتون‌های خیلی کوچک هستند. میوه‌ی درخت که به آن مخروط کاج می‌گویند تقریباً کروی به طول حدود 15 سانتی‌متر و تشکیل شده از فلس‌های چوبی تخت و نوک کند می‌باشد. در بالای هر فلس دو دانه قهوه‌ای رنگ وجود دارد که دانه‌ها مانند بادام مأکول (قابل خوردن) است به همین دلیل به آن کاج بادامی می‌گویند.

طبیعت دانه‌ی کاج بادامی:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله کشورها کاشته شده و در مناطق مدیترانه‌ای نیز به صورت خودرو انتشار دارد. در ایران در بیشتر استان‌ها خصوصاً در استان‌های شمالی کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مغز بادام کاج بادامی:

آب، انرژی، پروتئین، مواد چرب، هیدرات‌های کربن، کلسیم، فسفر، آهن، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و ویتامین A در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

مخروط کاج. در ضمن بادام کاج و برگ‌های ریز سوزنی شکل کاج نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

مخروط کاج آسیاب شده را به مدت 15 دقیقه در آب جوشانده و در استعمال خارجی استفاده می‌کنند.

خواص درمانی مخروط کاج:

از بین برنده بیماری‌های زنان از قبیل کیست، قارچ، عفونت، ترشح، سوزش، خارش و بوی بد رحم می‌باشد. در ضمن برای بیماری‌های جلدی، جراحت‌های قانقاریایی، اگزما، شوره سر و عفونت‌های بدن نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.