الگوی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
تاملي در رهنمودهاي امام خميني درباره تاثيرپذيري زنان ايران از سيره و روش اجتماعي و سياسي حضرت زينب (س)
اين موجود شريف هم به درجات بالاي وارستگي و پارسايي رسيد و روح و روان خويش را با زيورهاي عبادت و پرستش خالصانه خداوند و صفات و خصال زيباي اخلاق و رفتار الهي آراست هم مراحل علم آموزي و دانش اندوزي را طي نمود و بانويي عالمه و محدثه و خردورز گرديد هم در يكي از عظيم ترين نهضت هاي بزرگ اجتماعي و سياسي يعني نهضت كربلا حضور يافت و حماسه هاي بي نظير آفريد و شگفت انگيزترين جلوه هاي صبر و استقامت فداكاري و ايثار تعهد و مسئوليت عشق به دين و وفاداري به راه ائمه دين حفاظت از اسيران جنگ و مراقبت از بيماران را به تجلي درآورد.
حضرت امام خميني كه همواره با روش هاي خاص و آگاهي زا فعاليت هاي گوناگون علمي و فرهنگي و اجتماعي و سياسي ائمه دين (ع) و پرورش يافتگان خاندان عصمت و طهارت را به مداقه و تعميق مي گذارد و براي جامعه انساني معرفت و عبرت مي آفريند و پشتوانه هاي فكري و شيوه هاي عملي در نيل به رشد و پوپايي به وجود مي آورد حيات مبارك و ثمربخش حضرت زينب (س) را نيز با همين رويكرد به نگرش و كاوش دقيق مي گذارد و جلوه هاي مختلف فعاليت هاي اين بانوي بزرگوار را با شرايط و مسائل امروز جامعه اسلامي منطبق مي سازد و با بيان مصاديق آن در عرصه هاي حيات اجتماعي و سياسي راه الگوپذيري از حركت و حماسه و فعاليت هاي بزرگ اين موجود شريف را هموار و مساعد مي نمايد. در نمونه هايي از اين رهنمودها تامل مي نمائيم.
الگوپذيري از حضرت زينب (س) در انقلاب اسلامي
انقلاب اسلامي در شرايطي به پيروزي رسيد و موجب ساقط گرديدن رژيم ستمشاهي شد كه تمام فراز و نشيب ها و گردنه هاي سخت و نفس گير را پشت سر گذاشت و علاوه بر تحمل رنج و سختي ها و مرارت هاي فراوان خون هزاران شهيد را تقديم اسلام نمود و هزاران معلول را بر جاي نهاد. بي ترديد زنان مسلمان در پذيرش اين مرارت ها و سختي ها هم خود به طور مستقيم و با حضور در صحنه هاي مبارزه و هم با تبعيد و زندان و شهادت شوهران و فرزندان و ساير اعضاي خانواده و وابستگان خويش سهمي بزرگ داشتند و اگر نبود اين نقش آفريني هاي موثر و مستمر نهضت اسلامي به پيروزي نهايي نائل نمي آمد.
براي زنان مسلمان ما در تقابل مستقيم و غيرمستقيم با رژيم جبار پهلوي حضرت زينب (س) بهترين الگو براي پيروي و تبعيت بود چنان كه حضرت امام خميني به اين حضور و نقش الگوگيري و پيروي آنان از حضرت زينب (س) اينگونه تصريح مي نمايد:
در مقابل حكومت هاي جبار ايستاد و آن خطبه را خواند و آن حرف ها را زد... زني كه در مقابل يك ]حضرت زينب [ «جباري ايستاد كه اگر مردها نفس مي كشيدند همه را مي كشتند و نترسيد و ايستاد و محكوم كرد حكومت را يزيد را محكوم كرد... زن يك همچو مقامي بايد داشته باشد. زن هاي عصر ما بحمدالله شبيه به همان ها هستند. ايستادند در مقابل جبار با مشت گره كرده بچه ها در آغوششان و به نهضت كمك كردند.» (1)
حضرت امام خميني در اين رهنمود به وجود خصيصه هاي «تعهد» و «شجاعت» و «مبارزه» عليه حكومت جور در حضرت زينب (س) تصريح مي نمايد و زنان مسلمان ايران را در تبعيت از اين سه خصلت والا از بانوي قهرمان كربلا خالص و صادق معرفي مي كند كه اينان در اوج انقلاب و در شرايط سخت و در حالي كه رژيم تا دندان مسلح را كه از جانب همه قدرت هاي استكباري جهان از جمله آمريكا و انگليس و اسرائيل مورد حمايت هاي همه جانبه قرار مي گرفت پيش روي داشتند فرياد اسلام خواهي از گلو برآوردند و به خاك و خون غلتيدند تا نهضت مقدس اسلامي با شهامت ها و جانبازي هاي آنان مراحل سخت را طي كند و به پيروزي نهايي برسد.
صحنه هاي حضور و مبارزات قهرمانانه زنان مسلمان ايران عليه استبداد داخلي و استعمار خارجي و حماسه هاي جاودانه اي كه در انقلاب بزرگ اسلامي آفريدند نه تنها در اوراق تاريخ ايران كه در تاريخ جهان نيز ثبت و ضبط گرديد و موجب شگفتي آزادگان دنيا شد و اين نبود مگر در اثر وجود مبارك و پرثمر حضرت زينب (س) و ارزش هاي والاي اعتقادي و اخلاقي و رفتاري و اجتماعي و سياسي تجلي يافته در اين موجود شريف كه او را به صورت يك الگوي بزرگ براي همه عصرها تثبيت و معرفي مي نمايد و به راستي زنان مسلمان جامعه ما با پيروي از اين شخصيت عظيم نقشي تعيين كننده در پيروزي نهضت اسلامي ايفا نمودند.
رهنمود امام خميني در متن و پيام خود به هر دو نقش مستقيم و غيرمستقيم زنان مسلمان در نهضت اسلامي اشاره دارد. در تقابل و رويارويي اين زنان فداكار و شجاع برخي از آنان يا در زير تانك ها از بين رفتند و يا با گلوله هاي شليك شده توسط نيروهاي دشمن به خاك و خون كشيده شدند و روح پاكشان به ملكوت اعلي پرواز كرد و در جوار رحمت حضرت حق آرميد. لكن گروه هايي از آنان كه جان سالم به در بردند با از دست دادن همسران و فرزندان و نزديكان و يا معلول شدن آنان مواجه شدند و همچنان در مسير تداوم خدمت به اسلام و انقلاب با تحمل رنج ها و مرارت هاي ناشي از اين خسارت حركت نمودند.
در انديشه هاي امام خميني اين حقيقت كه «زن هاي محترم ايران بيش از مردان به ميدان رفته و سد عظيم شاهنشاهي را درهم شكستند.» (2) با حقيقتي ديگر نيز مي آميزد و در رهنمود ذيل متجلي مي گردد:
«شما خانواده هاي شهدا و معلولين و مجروحين نشان داديد كه هرگز اجازه نمي دهيد استعمار بر مقدرات اين كشور سايه افكند.» (3)
به اين ترتيب زنان مسلمان ايران به تبعيت از حضرت زينب (س) و با الگوگيري از صلابت و شجاعت و احساس تعهد و مسئوليت الهي در حضور در صحنه مبارزات سياسي در انقلاب اسلامي فعالانه و دلاورانه شركت كردند و به طور مستقيم و غيرمستقيم بار سنگين مرارت ها و سختي هاي آن را تحمل نمودند تا نسل امروز ما در استقلال و اقتدار و عزت و شرافت زندگي كند.
فعاليت هاي زينب گونه زنان مسلمان در دوران دفاع مقدس
در دوران دفاع مقدس نقش آفريني همه جانبه زنان مسلمان بسيار چشمگير و اعجاب برانگيز بود و تاريخ صحنه هايي را به ثبت رساند كه نظير آن را فقط مي توان در صدر اسلام مشاهده نمود.
حضور فعال زنان مسلمان در دفاع مقدس نيز همچون حضور آنان در مراحل مختلف انقلاب با الگوگيري از سيره و روش بانوي بزرگوار اسلام حضرت زينب (س) تحقق يافت و به همين دليل در عالي ترين مراتب و با آثار حياتي و ارزشمندي كه آفريد نظام اسلامي را از آسيب هاي دهر مصون و محفوظ داشت.
به سخن حضرت امام خميني مبني بر نقش الگويي حضرت زينب (س) در هشت سال دفاع مقدس و پيروي خالصانه زنان مسلمان ايران از سيره و روش هاي اين بانوي فداكار در ياري دين خدا توجه نمائيم:
«ما مكرر ديديم كه زنان بزرگواري زينب گونه ـ عليها سلام الله ـ فرياد مي زنند كه فرزندان خود را از دست داده و در راه خداي تعالي و اسلام عزيز از همه چيز خود گذشته و مفتخرند به اين امر و مي دانند آنچه به دست آورده اند بالاتر از جنات نعيم است چه رسد به متاع ناچيز دنيا.» (4)
تعبير «زينب گونه» به الگوگيري زنان مسلمان از حضرت زينب (س) و پيروي از مشي و روش آن بانوي مطهر در صحنه هاي مبارزه با دشمنان دين تصريح دارد و نشان مي دهد كه آنچه در طول دوران دفاع مقدس توسط زنان عفيف به تجلي درآمد اولا از جنبه خلوص و انگيزه هاي الهي ثانيا از جنبه فكري و اعتقادي و ثالثا از جنبه عيني و عملي مطابق با راه پاك و سلوك والا و عملكردهاي حضرت زينب (س) مي باشد و از همين رو عبارت «زينب گونه» بهترين لقب و عنوان براي آن محسوب مي شود و به زيبايي تمام مي تواند حركت زنان قهرمان و حماسه ساز ايران اسلامي را در حمايت از اسلام و انقلاب با دفع تعدي و تهاجم نظامي دشمن بعثي و حفظ استقلال كشور اسلامي نمايان سازد.
اگرچه در موارد و مصاديقي شاهد حضور گروهي از زنان مسلمان در «جبهه» و ياري رساني به مجروحان جنگ بوده ايم لكن حضور گسترده و انبوه آنان در دفاع مقدس را در «پشت جبهه» به نظاره نشستيم كه همه موارد و صحنه هاي آن در تاريخ دفاع مقدس به صورت مكتوب و تصويري و رسانه اي ثبت و ضبط گرديده است.
حضرت امام خميني به فعاليت زينب گونه زنان مسلمان در پشت جبهه اينگونه تصريح مي نمايند:
«در يك همچو اوقاتي كه ما گرفتار ابرقدرت ها و قدرت هاي فاسد هستيم و ايران از هر طرف مورد حمله آنها هستند شما بانوان در پشت جبهه آن فعاليتي را مي كنيد كه آن سلحشوران در جبهه ها و همان طوري كه آنها مشغول فعاليت هستند شما مشغول فعاليت هستيد يك راه از راه ساختن خود و جوان هاي خود و خانم هاي جوان و يك راه از راه پشتيباني به آنهايي كه در جبهه هستند و اين امري است كه بسيار مورد تشكر است و بسيار ارزنده است و در پيش خداي تبارك و تعالي ارزندگي شايان دارد.» (5)
حضرت امام خميني در كلام مزبور به جنبه هاي مختلف نقش آفريني زنان در دفاع مقدس ـ كه شامل تربيت و پرورش و آماده سازي هاي اعتقادي و روحي و عاطفي جوانان براي حضور در صحنه هاي نبرد با باطل پشتيباني مالي و اقتصادي آماده سازي امكانات مورد نياز جبهه ها و ساير جنبه ها مي باشد ـ اشاره مي نمايد و سپس در يك بيان صريح و اعتراف بزرگ نجات و بقاي كشور و نظام اسلامي را مديون مجاهدت زنان در پشت جبهه كه زمينه ساز جهاد و پايداري مردان در جبهه ها گرديد مي دانند:
«اگر نبود مجاهدات شما و برادران و خواهران بزرگوار شما در جبهه ها و پشت جبهه ها كه با اخلاص خاص خود عنايت خاص خداوند قادر را جلب نموديد كدام قدرت و كدام ابزار جنگي مي توانست جمهوري اسلامي و كشور عزيز شما را از اين درياي مواج متلاطم كه شرق و غرب و وابستگان به آنان دست به دست هم و بازو در بازوي يكديگر داده و در پي غرق آن كوشيدند و مي كوشند نجات دهد» (6)
پس از پايان يافتن دوران هشت ساله دفاع مقدس كه با پيروزي رزمندگان اسلام در دفع تجاوز نظامي دشمنان و آزادسازي سرزمين هاي اشغال شده همراه بود زنان مسلمان ايران حركت زينب گونه خود را در «پرستاري» از جانبازان جنگ تداوم بخشيدند و زيباترين صحنه هاي ايثار و فداكاري و خدمت به اين فرزندان غيور ملت را كه اعضاي بدن خويش را در راه خدا و براي صيانت از دين و ملت و كشور از دست دادند به تجلي درآوردند.
اگرچه «روز پرستار» با الگوگيري از نقش حياتي و اثرگذار حضرت زينب (س) در پرستاري از حضرت امام سجاد(ع) و حفاظت و مراقبت از اسيران كربلا انتخاب و تثبيت گرديده است و به صورت «عام» همه پرستاران را به الگوگيري از بانوي فداكار كربلا دعوت مي نمايد لكن اين دعوت به طور عيني و عملي و در زيباترين جلوه هاي آن به طور «خاص» در همسران جانبازان دوران دفاع مقدس به ظهور و بروز درآمد و صحنه هايي آفريد كه نظير آن در هيچ نقطه از جهان و در ميان هيچ ملت و كشوري نمونه و مصداق ندارد.
راستي تاريخ جهان كجا سراغ دارد زناني را كه از شوهرانشان كه در جنگ بينايي كامل خويش را از دست داده اند يا فلج شده اند و از حركت بازمانده اند يا هر دو دست و هر دو پايشان قطع شده است با ميل و اشتياق پرستاري كنند و اين رنج پايدار و متداوم را در راه خدا به قصد جلب رضوان و خشنودي الهي تحمل نمايند
همچنين در كجاي دنيا مي توان يافت دختراني را كه با اراده و اختيار و آزادي عمل براي ازدواج با جانبازاني كه اعضاي بدن خود را در راه دفع تجاوز دشمنان و استمرار بقاي دين و سرزمين خويش از دست داده اند پيشقدم شوند و همه سختي هاي مراقبت و پرستاري از آنان را با جان و دل پذيرا گردند!
اين تفكر و رفتار و عمل بزرگ و شگفتي زا با پيروي و الگوپذيري از راه و روش حضرت زينب (س) امكان پذير گرديد و اين سيره شريف همچنان تداوم دارد و همواره مستدام باد.
پي نوشتها:
1 ـ صحيفه امام موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني ج 7 ص 340
2 ـ بلاغ سخنان موضوعي امام خميني انتشارات اميركبير ج 2 ص 403
3 ـ همان منبع ص 237
4 ـ جايگاه زن در انديشه امام خميني (تبيان دفتر هشتم) موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني ص 49
5 ـ همان منبع ص 219
6 ـ همان منبع ص 220
/خ
