معرفی کتاب «الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی طالب»

کتابی تاریخی و کلامی به زبان عربی، نوشته‌ی سید شمس‌الدین فخار موسوی حایری (م 630 ق). او از دانشمندان بزرگ شیعه‌ی امامی است و نسبش به حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) می‌رسد. وی استاد محقق حلی و شاگرد ابن ادریس بوده است. مسأله‌ی ایمان آوردن ابوطالب پدر گرامی حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از مسایل مورد علاقه‌ی ژرف شیعیان امامی است. زیرا طبق عقاید شیعیان، پدران و مادران و نیاکان امامهای معصوم همگی بر دین حق می‌زیسته‌اند و با اعتقاد و ایمان کامل به وحدانیت خدا و دیگر عقاید موجب رستگاری، از جهان در گذشته‌اند. در روزگار دراز و سیاه اموی برای طعن زدن بر شخصیت والای امام علی (علیه السلام)، احادیثی از گفته‌ی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) جعل شد و روایاتی نادرست به کتابهای تاریخی راه یافت گویای این که پیامبر اسلام از ابوطالب به ناخوشی یاد کرده یا اسلام را بر وی عرضه داشته و ابوطالب آن را نپذیرفته است. این گونه احادیث و روایات ساختگی، به عمد این حقیقت مسلم را نادیده می‌گیرند که ابوطالب از نخستین روزهای کودکی حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) تا هنگامی که خود در بستر مرگ بود، با جان و دل از پیامبر نگهداری و پشتیبانی کرد و در حقیقت او بود که مانع بدرفتاری بت پرستان مکه با پیامبر می‌شد و هیبت و قدرت معنوی وی بود که تا زنده بود، پیامبر را در نشر آزادانه‌ی دعوت خویش یاری می‌کرد. کتاب الحجة دارای موضوعاتی بدین گونه است: 1) بیان معنی ایمان؛ 2) اخبار حاکی از ایمان ابوطالب؛ 3) حدیث جعلی «ضحضاح» (گودال آتش برای ابوطالب)؛ 4) طعن بر مغیرة بن شعبه راوی این خبر ساختگی؛ 5) دلایل مخالفان و نادرست بودن آن؛ 6) دوستی پیامبر نسبت به عمش ابوطالب؛ 7) خطبه‌ی ابوطالب هنگام خواستگاری خدیجه برای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ 8) اشعار ابوطالب در دفاع از اسلام و از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ 9) دفاع بی‌دریغ ابوطالب از اسلام و مسلمانان؛ 10) سوگواری پیامبر بر ابوطالب؛ 11) خواباندن ابوطالب علی را در بستر پیامبر؛ 12) داستان بحیرای راهب؛ 13) برخی از اشعار ابوطالب که گویای اعتقاد او به وحدانیت خدا است؛ 14) قصیده‌ی لامیه‌ی مشهور ابوطالب. کتاب الحجة به سال 1351 ق به کوشش علامه طباطبایی حسینی در نجف اشرف به چاپ رسیده است.

بیشتر بخوانید: ریشه‌های علوم قرآن در روایات اهل بیت (ع)

کتابنامه :
الذریعة، 261/6؛ الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی طالب؛ فهرست کتابهای چاپی عربی، 304.

منبع مقاله :
گروه نویسندگان، (1391)، دائرةالمعارف تشیع (جلد ششم)، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.