مترجم: رزیتا ملکیزاده
عدم تحمل لاکتوز درصد قابل توجهی از جمعیت بالغ در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. آیا میتوان آن را به عنوان یک بیماری طبقه بندی کرد؟ و یا آیا یک واکنش آلرژیک به حساب میآید؟ اجازه دهید از طریق این مقاله به آن پی ببریم. اکثر ما عدم تحمل لاکتوز را با آلرژی نسبت به شیر اشتباه میگیریم و هر دو را یکسان فرض میکنیم. بدیهی است که هر کدام یک وضعیت متفاوت از دیگری است و با یکدیگر بسیار فرق دارند. اجزاء تشکیل دهنده شیر به ویژه پروتئین موجود در آن موجب بروز واکنش آلرژیک در بعضی افراد میشوند. تمام ظن و گمان خود را به کناری بگذارید، عدم تحمل لاکتوز، آلرژی به حساب نمیآید. به عبارت سادهتر، فردی که نسبت به لاکتوز دچار عدم تحمل است، کسی است که نمیتواند شیر را هضم نماید. عدم تحمل لاکتوز وضعیتی است که در آن بدن ما مقدار مورد نیاز آنزیم لاکتاز جهت کمک به هضم لاکتوز را تولید نمیکند.
آیا عدم تحمل لاکتوز بیماری است؟
به لحاظ فنی، این وضعیت یک بیماری به حساب نمیآید. چنانچه دچار «عدم تحمل» هستید، این بدان معنا است که بدنتان به اندازه کافی آنزیم خاص مورد نیاز جهت عمل هضم را ترشح نمیکند. این وضعیت همچنین پاسخ ایمنی مستلزم تولید آنتی بادی را ایجاد نمیکند. بروز عدم تحمل لاکتوز بقدری متداول شده است که نمیتوان آن را به عنوان بیماری به حساب آورد. عدم تحمل لاکتوز در شکل خفیف خود نیازی به هیچ گونه مراقبت پزشکی نیز ندارد. از آنجا که یک کمبود به حساب میآید، طبیعت دائمی دارد. رژیم غذایی کنترل شده تسکین از آن را فراهم میسازد.
تفاوت میان عدم تحمل لاکتوز و آلرژی
آیا میدانید عامل بوجود آورنده این همه سردرگمی چیست؟ خوب بایستی بگوییم که اکثر ما عدم تحمل لاکتوز را با آلرژی نسبت به شیر اشتباه میگیریم و هر دو را یکسان فرض میکنیم. بدیهی است که هر کدام یک وضعیت متفاوت از دیگری است و با یکدیگر بسیار فرق دارند. اجزاء تشکیل دهنده شیر به ویژه پروتئین موجود در آن موجب بروز واکنش آلرژیک در بعضی افراد میشوند. از سوی دیگر، عدم تحمل لاکتوز به معنی عدم توانایی هضم آن است. در این بخش فهرستی از تفاوت میان این دو آورده شده است.
نکات مورد بحث |
عدم تحمل لاکتوز |
آلرژی به شیر |
تعریف |
مشکل در هضم لاکتوز |
واکنش به پروتئینها یا سایر اجزاء موجود در شیر |
در چه افرادی مشاهده میشود |
تمام گروههای سنی |
بیشتر در نوزادان |
میزان وقوع |
بسیار گسترده؛ اکنون همچنین به عنوان امری عادی به حساب میآید |
به ندرت دیده میشود؛ در صورت وجود میتواند چنانچه واکنش آنافیلاکسی را به همراه داشته باشد، تهدید برای زندگی به حساب آید. |
علائم |
نفخ، گاز معده، اسهال، کرامپ یا دل پیچه |
بثورات پوستی، استفراغ، کهیر، مشکلات گوارشی |
سیستم تشخیصی |
تست مدفوع، تست تنفس هیدروژن |
آزمایش خون، آزمایش خراش پوست |
اجازه مصرف یا عدم مصرف شیر و محصولات لبنی |
میتوان در مقادیر کم مصرف نمود |
مصرف شیر و محصولات تهیه شده از آن به طور کامل ممنوع است. |
دارو و درمان |
مکملهای لاکتاز در این امر مفیدند |
هیچ درمان یا دارویی موجود نیست |
مدت زمان ابتلاء |
معمولاً دائمی |
علائم عمدتاً در دوران طفولیت ناپدید میشوند، بزرگسالان معمولاً قادر به رهایی از آن نیستند |
اطلاعاتی در خصوص عدم تحمل لاکتوز
اکنون که سردرگمی میان بیماری بودن یا نبودن و آلرژی به حساب آمدن یا نیامدن عدم تحمل لاکتوز رفع شد، اجازه دهید چند واقعیت را در خصوص این وضعیت عنوان کنیم که به شما در درک بیشتر آن کمک خواهد کرد.
• اکثر پستانداران اغلب پس از گرفته شدن از شیر مادر دچار عدم تحمل لاکتوز میشوند.
• درصد کمی از افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند میتوانند لاکتوز را هرچند در مقادیر کم هضم کنند.
• به طور اعجاب آوری تعداد کمی از اروپاییها دچار این وضعیت هستند. آیا میدانید دلیل آن چیست؟ ژنتیک در اینجا نقشی را ایفاء میکند به این دلیل که شناخته شده است اروپاییها به طور سنتی محصولات لبنی بسیاری را در وعدههای غذایی روزانه خود داشتهاند.
• نوزادان نارس بیشتر در معرض ابتلاء به عدم تحمل لاکتوز قرار دارند به این دلیل که افزایش سطح لاکتاز در سه ماهه سوم رخ میدهد.
• اغلب، افراد علائم عدم تحمل لاکتوز را با علائم سندرم روده تحریک پذیر اشتباه میگیرند.
بیشتر بخوانید: سودمندیِ کفیر برای بیماری ناتوانیِ تحمل لاکتوز
• ماست (نه نوع یخ زده آن) حاوی باکتریهای زنده، منبعی عالی از کلسیم برای افرادی است که نسبت به لاکتوز دچار عدم تحمل هستند به این دلیل که باکتریهای موجود در آن به هضم لاکتوز کمک میکنند.
• بسیاری از افراد از عدم تحمل خود نسبت به شیر اطلاع ندارند. این امر به دلیل مصرف محصولات لبنی در مقادیر کم است که هیچگونه مشکل را برای بعضی افراد ایجاد نمیکند.
• این وضعیت احتمالاً میتواند ناشی از بیماریهای رودهای ماننده اسهال، بیماری سلیاک، بیماری کرون یا شیمی درمانی باشد.
• گاهی اوقات افراد دچار عدم تحمل لاکتوز میتوانند محصولات لبنی را همراه با وعده غذایی مصرف کنند.
عدم تحمل لاکتوز نه بیماری است و نه آلرژی به حساب میآید. این وضعیت به عنوان یک سندرم طبقه بندی میشود که چندان شما را اذیت نمیکند البته به شرط آنکه از رژیم غذایی عدم تحمل لاکتوز پیروی نمایید. تمام آنچه بدان نیاز دارید هنر دوری از محصولات تهیه شده از شیر است.