در بین تمام دیدگاه های مطرح در حوزه مهدویت و حکومت جهانی اباصالح المهدی(عج) نگاه و اندیشه امام خمینی(ره) به عنوان متفکری فقیه و مجاهد عارف به جهت موفق شدن در پایه ریزی حکومتی مبتنی بر آراء و آموزه های دینی و مهدوی از جایگاه و اهمیت بسزایی برخوردار است؛ چرا که این مجاهد خستگی ناپذیر از جمله افرادی است که توانست جریان ظهور مصلح جهانی و عدل گستر را هم در آثار و اندیشه خود متجلی سازد و هم در میدان عمل اقدام صحیح و مناسب اتخاذ نماید.
1-نبوت و امامت در اندیشه امام خمینی(ره)
در هندسه و پازل فکری و اعتقادی امام خمینی(ره) استراتژی و جریان نبوت و امامت یک جریان واحد است. البته در این خصوص جایگاه امامت بخصوص امام مهدی(عج) دارای ویژگی خاص و ممتاز است؛ چرا که ایشان در عین حال که تداوم گر رسالت انبیاء در قالب امامت می باشند، آخرین حجت و جانشین خدا بر روی زمین است که دارای ولایت مطلقه ی الهی می باشد، به طوری که بر باطن تمام امور عالم اشراف کامل دارد، ایشان مصداق روشن انسان کامل بوده و خاتم ولایت و وارث انبیاء می باشند، که وعده الهی بر حاکمیت مستضعفان بر کره زمین توسط ایشان محقق می شود.[1]
2-انتظار منفعلانه و فعالانه در اندیشه امام خمینی(ره)
برخلاف تفکر و اندیشه کسانی که مسئولیت و وظیفه جوامع انسانی را در عصر غیبت تنها در دعا و اصلاح فردی تبیین و تفسیر می کنند؛ امام خمینی(ره) عالم و اندیشمند است که به شدت با نگاه متحجرانه و منفعلانه مبارزه کردند ایشان باور داشتند که منتظر واقعی کسی است که به خوبی بتواند در عرصه ی اجتماعی فرهنگی و سیاسی ورود مؤثر نماید و زمینه و بستر ظهور مصلح جهانی را فراهم کند، ایشان به عنوان دانشمندی مجاهد و فقیهی خستگی ناپذیر سالهای متمادی برای احیای ارزش های ناب مهدوی تلاش و مجاهد کردند و زمینه شکل گیری حکومت مبتنی بر قواعد و قوانین اسلامی را فراهم کردند.ایشان به شدت با انتظار منفعلانه مخالف بودند و آن را در تضاد جدی با عقل و شرع معرفی می کردند؛ چرا که صرف دعا برای ظهور امام مهدی(عج) بهترین راه برای توجیه سستی ایمان ها و گسترش ظلم و فساد در جهان بوده که موجب تقویت حکومت ظالمان می شود.ایشان قائل به انتظار فعالانه بودند به این معنا که منتظر واقعی امام مهدی(عج) با تمام وجود برای اجرای احکام اسلامی و اجرای عدالت در همه ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی تلاش می نماید، از این رو ایشان قائل به تشکیل حکومت برای اجرایی کردن موارد مذکور بود.
ایشان به شدت با انتظار منفعلانه مخالف بودند و آن را در تضاد جدی با عقل و شرع معرفی می کردند؛ چرا که صرف دعا برای ظهور امام مهدی(عج) بهترین راه برای توجیه سستی ایمان ها و گسترش ظلم و فساد در جهان بوده که موجب تقویت حکومت ظالمان می شود.3-الگوی حکومت مشروع تمام عیار به جای تعطیلی و صبر منفعلانه
بر خلاف ایده و نظر کسانی که در عصر غیبت امام زمان قائل به صبر منفعلانه و همچنین تعطیلی برخی حدود و دستورات الهی بودند،[2] امام خمینی(ره) قائل به نظریه ای بود که بر اساس آن به جای تأکید بر فرد امام یا پیامبر(صلی الله علیه و اله) بر روی شریعت و همچنین اجرای تمام آن اصرار داشت. استراتژی صبر منفعلانه بر این امر اصرار دارد که در دوران غیبت هیچ حکومتی نمی تواند حکومتی اسلامی باشد، بلکه مظاهری از حکومت ظالمانه اند، البته پیشینه و منشأ پیدایش این دیدگاه به جریانات سیاسی و حکومت های طاغوتی بر می گردد که به ناحق خلافت و حکومت اهل بیت(علبهم السلام) را غصب کردند، از این رو تسری آن بر دوران غیبت کبری و حکومتی که سعی دارد با تمام توان بر اساس مبانی دینی و اعتقادی و اقتصادی و اجتماعی اسلام شکل بگیرد قیاسی نامناسب است.
در واقع امام خمینی(ره) در مقابل نظریه تعطیلی احکام و دستورات الهی و صبر نامناسب قائل بر این بود که هر کسی که عالم به شریعت و شایسته ی اجرای آن باشد، باید مقدمات ظهور که همان تشکیل حکومت اسلامی است را فراهم نماید. البته امام خمینی (ره) برای این نظریه خود ادله عقلی و نقلی فراوانی را نیز مورد بحث و بررسی قرار داده اند.[3] در واقع این اعتقاد و استراتژی امام خمینی(ره) در دوران غیبت حرکتی اصلاحی برای گسترش عدالت و همچنین ممانعت از گسترش ظلم و بی عدالتی در دنیا بوده است حرکتی که به نوعی تداعی کننده این روایت ارزشمند است: : «یَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَیُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِیِّ یَعْنِی سُلْطَانَه؛[4] مردمی (احتمالاً ایرانیان) از شرق قیام می کنند و زمینه را برای حکومت مهدی آماده می کنند.»
در واقع امام خمینی(ره) در مقابل نظریه تعطیلی احکام و دستورات الهی و صبر نامناسب قائل بر این بود که هر کسی که عالم به شریعت و شایسته ی اجرای آن باشد، باید مقدمات ظهور که همان تشکیل حکومت اسلامی است را فراهم نماید. البته امام خمینی (ره) برای این نظریه خود ادله عقلی و نقلی فراوانی را نیز مورد بحث و بررسی قرار داده اند.[3] در واقع این اعتقاد و استراتژی امام خمینی(ره) در دوران غیبت حرکتی اصلاحی برای گسترش عدالت و همچنین ممانعت از گسترش ظلم و بی عدالتی در دنیا بوده است حرکتی که به نوعی تداعی کننده این روایت ارزشمند است: : «یَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَیُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِیِّ یَعْنِی سُلْطَانَه؛[4] مردمی (احتمالاً ایرانیان) از شرق قیام می کنند و زمینه را برای حکومت مهدی آماده می کنند.»
پاسخ امام خمینی(ره) به کسانی که می گویند نباید قیام کرد
امام خمینی(ره) در پاسخ به نظر و ایده کسانی که برای ابطال برقرار حکومت اسلامی در دروان غیبت به برخی روایات استناد می کند به این نکته اشاره می کنند اعتماد و تکیه بر این روایات و ابطال حکومت دینی بر خلاف نص آیات قرآن کریم است. ایشان بیان می دارند که اگر فرض می کردیم که دویست روایت هم در این باب داشته باشیم، همه را به دیوار می زنیم، برای اینکه خلاف آیات قرآن کریم است اگر هر روایتی بیاید که نهی از منکر را کنار بزند این چنین روایتی را باید به دیوار زد. این چنین روایاتی قابل عمل نیست.[5]
سخن پایانی
انتظار در قاموس فکری و اجتهادی امام خمینی(ره) مفهومی جز آمادگی فردی و اجتماعی برای برپایی دولت کریمه حضرت ولی عصر(عج) ندارد، اینجاست که هر پژوهشگر منصفی بر نقش بی بدیل امام خمینی(ره) در احیای اندیشه انتظار، اذعان داشته و اقرار می کنند که هیچ حکومتی در طول قرن های گذشته به اندازه حرکت رهایی بخش امام خمینی(ره) در زمینه سازی ظهور امام مهدی(عج) تأثیر نداشته است.
منابع:
[1]. سید غلام رضا حسینی، حکومت جهانی حضرت مهدی، و استراتژی انتظار در اندیشه امام خمینی(ره)، ص 22.
[2]. ر.ک: سید مرتضی علم الهدی، الشافی، ج1، ص12و13.
[3]. ر.ک: ولایت فقیه، ص 1-160. .
[4]. اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة)، ج2، 477.
[5]. ر.ک: صحیفه امام خمینی(ره)، ج21،ص16.
منابع:
[1]. سید غلام رضا حسینی، حکومت جهانی حضرت مهدی، و استراتژی انتظار در اندیشه امام خمینی(ره)، ص 22.
[2]. ر.ک: سید مرتضی علم الهدی، الشافی، ج1، ص12و13.
[3]. ر.ک: ولایت فقیه، ص 1-160. .
[4]. اربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة)، ج2، 477.
[5]. ر.ک: صحیفه امام خمینی(ره)، ج21،ص16.
.jpg)
