امام صادق علیه السلام می فرماید: «حواریون به حضرت عیسی عرض کردند: "یا روح الله، با چه کسی همنشینی و دوستی کنیم؟" حضرت فرمود: "با شخصی هم نشینی کن که سه ویژگی داشته باشد :
١. دیدن او تو را به یاد خدا بیندازد و به اطاعت از خداوند ترغیب کند؛
٢. سخن او باعث افزایش دانش تو شود؛
3. عمل او تو را به آخرت ترغیب کند و به یاد آخرت بیندازد».
(لا تقارن ولا تواخ اربعة: الأحمق والبخیل والجبان والکذاب. أما الأحمق فانه یرید ان ینفعک فیضرک واما البخیل فانه یأخذ منک ولا یعطیک واما الجبان فانه یهرب عنک وعن والدیه واما الکذاب یصدق ولا یصدق محمدبن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الخصال، ص۲۶۶، ح ۱۰۰).
چنین دوستی ارزشمند است و پیامبر اکرم درباره ارزش دوست خوب میفرمایند: «هرگاه خداوند، خیر و خوبی بندهای را بخواهد، برای او هم نشین صالحی قرار میدهد که اگر خدا را فراموش کند، به یادش آورد و آن گاه که به یاد خداست، او را یاری می کند».
تحمل و سعه صدر از ویژگیهای لازم برای دوست خوب است. امام صادق علیه السلام طلا در روایتی نورانی، درباره معیارهای مهم و اساسی برای دوست فرموده اند: «اگر دوستت سه بار از دست تو عصبانی شد و تندی و پرخاشگری نکرد و به تو بد نگفت او را برای رفاقت انتخاب کن».؟ اگر کسی گذشت و سعه صدر داشته باشد، شایسته دوستی و رفاقت است.
در مقابل، اگر دوستی نامناسب انتخاب شود، پلیدی و پستی گسترش می یابد و تا آنجا پیش می رود که دوست، نقش حیوان را بازی کند. طبیعی است که انسان عاقل باید از چنین دوستانی پرهیز کند. امام صادق ، پس از ترسیم سیمای دوستان ظاهری، می فرمایند: «اگر کسانی را که در ظاهر دوست به نظر می رسند آزمایش کنی، خواهی دید که چند دسته اند: بعضی مانند شیران، فقط حمله می کنند و می خورند؛ بعضی مانند گرگ، آسیب می رسانند؛ گروهی مانند سگان، چاپلوس و متملق اند؛ و دسته چهارم مانند روباه، حیله گرند. پس ظاهرشان متفاوت، اما کارشان یکی است».
حضرت علی می فرمایند: «از چاپلوسی بپرهیز. پس همانا چاپلوسی از آثار ایمان نیست». افراد متملق، برای انحراف و گمراهی دیگران، کاری شبیه شیطان و ابلیس انجام میدهند که طبق فرمودۂ قرآن کریم، شیطان برای گمراهی افراد از ابزارهای متعددی استفاده می کند؛ از جمله اینکه کارهای زشت و پست انسان را در نظرش زیبا جلوه می دهد، او را وسوسه می کند که آن کار زشت را ترک نکند و بیشتر از گذشته به انجام آن مبادرت ورزد، و مرتب به او القا می کند که این کار عیبی ندارد، کار تو بسیار زیبا و پسندیده است و دیگران اشتباه می کنند و نمی فهمند.
قرآن کریم، درباره عواقب دوستی با ناهلان، از زبان اهل جهنم چنین نقل می کند: قیامت روزی است که انسان ظالم و گناهکار، انگشت حسرت به دندان می گیرد و می گوید: ای کاش با پیامبر، دوست و همراه میشدم، وای بر من! کاش فلان شخص گمراه را به دوستی نمی گرفتم؛ او مرا از یاد و راه حق گمراه کرد و مرا به خذلان و خواری کشاند.
امام صادق درباره دوستی با ناهلان و گمراهان می فرمایند: من یصحب صاحب السوء لا یسلم؛ کسی که با رفیق بد و گمراه همنشین شود، سالم نمی ماند و سرانجام، آلوده میشود».
امام علی عیه السلام در روایتی نورانی، به نکته ای ارزشمند درباره همنشینی با اهل شرارت و گناه اشاره می کنند و می فرمایند: «با انسان شرور و فاسد رفاقت نکن؛ زیرا شخصیت و طبع تو از شرارتهای او تأثیر می پذیرد، بدون اینکه خودت بفهمی». پس بسیاری از تأثیرات، ناخودآگاه به وقوع می پیوندد و فرد از آن آگاهی ندارد.
یکی از مشکلات جامعه امروز، به ویژه برای دختران، دوستی های اینترنتی است که آسیبهای بسیاری در پی دارد و به طور معمول، در این دوستیها، دختران ضرر بیشتری را متحمل می شوند. والدین باید زمینه های انتخاب دوست را در مدرسه، فامیل و همسایه های خوب مهیا کنند تا نوجوانان با افراد نااهل، ارتباط دوستانه برقرار نکنند.دختری پانزده ساله در نامه ای به مرکز مشاوره نوشته بود: من در خانواده ای مذهبی و متعهد به ارزشهای اسلامی بزرگ شده ام، همیشه مورد محبت و علاقه پدر و مادر خود بودم و تمام امکانات زندگی برای من فراهم بود. وقتی به مدرسه راهنمایی رفتم، با کسی دوست نبودم، آرام آرام با هم کلاسهایم آشنا شدم و دوستان بسیاری انتخاب کردم که به نظر من همه آنها خوب، مؤمن و باوقار بودند. در میان آنها دختری بود که تصور می کردم دختر خوبی است، ولی آرام آرام متوجه شدم که دختری جاهل، ظاهربین و گستاخ است. زمانی متوجه این مسئله شدم که مرا به سینما دعوت کرد و گفت: خیلی سخت نگیر، بالاخره ما هم باید کمی جوانی کنیم. امروز جوانی نکنیم، پس چه زمانی جوانی کنیم. اوایل به حرف های او گوش نمیدادم، ولی کم کم حرف های او در روحیه من تأثیر گذاشت و خلاصه مرا به سینما، پارک و جاهایی که امنیت اخلاقی نداشت برد و تاحدی پیش رفت که می خواست مرا به دوست پسرش معرفی کند. اینجا خط قرمزی بود که نمی توانستم از آن عبور کنم. خدا به من کمک کرد و با او قطع رابطه کردم، اما فکرهای شیطانی او هنوز آزارم میدهد. لطفا کمکم کنید.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «از همنشینی با افراد پست و فاسد پرهیز کن؛ زیرا تو را به آدمهای بد ملحق میکند».
امام صادق در حدیثی هشدار می دهند و می فرمایند: «از سه دسته کناره گیری کن و هرگز با آنها دوستی و رفاقت نکن: خائن، ستمکار و سخن چین؛ زیرا کسی که برای تو به دیگری خیانت کند، روزی به تو نیز خیانت خواهد کرد؛ کسی که برای تو به دیگران ظلم کند، به تو نیز ظلم خواهد کرد و کسی که از دیگران نزد تو سخن چینی کند، علیه تو نیز نزد دیگران سخن چینی خواهد کرد».
یکی از مشکلات جامعه امروز، به ویژه برای دختران، دوستی های اینترنتی است که آسیبهای بسیاری در پی دارد و به طور معمول، در این دوستیها، دختران ضرر بیشتری را متحمل می شوند. والدین باید زمینه های انتخاب دوست را در مدرسه، فامیل و همسایه های خوب مهیا کنند تا نوجوانان با افراد نااهل، ارتباط دوستانه برقرار نکنند.
یکی دیگر از مشکلات، به ویژه در اواخر نوجوانی و در جوانی، دوستی هایی است که با جنس مخالف و با انگیزه های گوناگونی از قبیل شناخت برای ازدواج، انگیزه جنسی، تأمین نیاز عاطفی، الگو گرفتن از جوامع غیرخودی و کسب وجهه اجتماعی شکل می گیرد. پسران با داشتن دوست دختر، قدرت اجتماعی برای خود تصور می کنند و دختران نیز داشتن دوست پسر را جاذبه فردی و اجتماعی برای خود می دانند. والدین باید به این مسئله نیز توجه داشته باشند و زمینه چنین روابطی را، در حد امکان، از بین ببرند و شرایط ازدواج را برای فرزند خود فراهم کنند.
برای اینکه فرزندان در برخورد با والدین خویش دچار تنش نشوند و در حالی که عزت نفس و کرامت دارند، از مسیر صحیح نیز فاصله نگیرند، ابتدا باید بدانند، به طوردقیق، پدر و مادر از آنها چه انتظاراتی دارند. شناخت خواسته های والدین از فرزندان، باید واضح باشد تا هیچ نقطه ابهامی باعث تنش نشود.
منبع: خانوادۀ موفق،علی حسین زاده،چاپ دوم،مؤسسۀ آموزشی وپژوهشی امام خمینی(ره)،کاشان1391
١. دیدن او تو را به یاد خدا بیندازد و به اطاعت از خداوند ترغیب کند؛
٢. سخن او باعث افزایش دانش تو شود؛
3. عمل او تو را به آخرت ترغیب کند و به یاد آخرت بیندازد».
(لا تقارن ولا تواخ اربعة: الأحمق والبخیل والجبان والکذاب. أما الأحمق فانه یرید ان ینفعک فیضرک واما البخیل فانه یأخذ منک ولا یعطیک واما الجبان فانه یهرب عنک وعن والدیه واما الکذاب یصدق ولا یصدق محمدبن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق)، الخصال، ص۲۶۶، ح ۱۰۰).
چنین دوستی ارزشمند است و پیامبر اکرم درباره ارزش دوست خوب میفرمایند: «هرگاه خداوند، خیر و خوبی بندهای را بخواهد، برای او هم نشین صالحی قرار میدهد که اگر خدا را فراموش کند، به یادش آورد و آن گاه که به یاد خداست، او را یاری می کند».
تحمل و سعه صدر از ویژگیهای لازم برای دوست خوب است. امام صادق علیه السلام طلا در روایتی نورانی، درباره معیارهای مهم و اساسی برای دوست فرموده اند: «اگر دوستت سه بار از دست تو عصبانی شد و تندی و پرخاشگری نکرد و به تو بد نگفت او را برای رفاقت انتخاب کن».؟ اگر کسی گذشت و سعه صدر داشته باشد، شایسته دوستی و رفاقت است.
در مقابل، اگر دوستی نامناسب انتخاب شود، پلیدی و پستی گسترش می یابد و تا آنجا پیش می رود که دوست، نقش حیوان را بازی کند. طبیعی است که انسان عاقل باید از چنین دوستانی پرهیز کند. امام صادق ، پس از ترسیم سیمای دوستان ظاهری، می فرمایند: «اگر کسانی را که در ظاهر دوست به نظر می رسند آزمایش کنی، خواهی دید که چند دسته اند: بعضی مانند شیران، فقط حمله می کنند و می خورند؛ بعضی مانند گرگ، آسیب می رسانند؛ گروهی مانند سگان، چاپلوس و متملق اند؛ و دسته چهارم مانند روباه، حیله گرند. پس ظاهرشان متفاوت، اما کارشان یکی است».
حضرت علی می فرمایند: «از چاپلوسی بپرهیز. پس همانا چاپلوسی از آثار ایمان نیست». افراد متملق، برای انحراف و گمراهی دیگران، کاری شبیه شیطان و ابلیس انجام میدهند که طبق فرمودۂ قرآن کریم، شیطان برای گمراهی افراد از ابزارهای متعددی استفاده می کند؛ از جمله اینکه کارهای زشت و پست انسان را در نظرش زیبا جلوه می دهد، او را وسوسه می کند که آن کار زشت را ترک نکند و بیشتر از گذشته به انجام آن مبادرت ورزد، و مرتب به او القا می کند که این کار عیبی ندارد، کار تو بسیار زیبا و پسندیده است و دیگران اشتباه می کنند و نمی فهمند.
قرآن کریم، درباره عواقب دوستی با ناهلان، از زبان اهل جهنم چنین نقل می کند: قیامت روزی است که انسان ظالم و گناهکار، انگشت حسرت به دندان می گیرد و می گوید: ای کاش با پیامبر، دوست و همراه میشدم، وای بر من! کاش فلان شخص گمراه را به دوستی نمی گرفتم؛ او مرا از یاد و راه حق گمراه کرد و مرا به خذلان و خواری کشاند.
امام صادق درباره دوستی با ناهلان و گمراهان می فرمایند: من یصحب صاحب السوء لا یسلم؛ کسی که با رفیق بد و گمراه همنشین شود، سالم نمی ماند و سرانجام، آلوده میشود».
امام علی عیه السلام در روایتی نورانی، به نکته ای ارزشمند درباره همنشینی با اهل شرارت و گناه اشاره می کنند و می فرمایند: «با انسان شرور و فاسد رفاقت نکن؛ زیرا شخصیت و طبع تو از شرارتهای او تأثیر می پذیرد، بدون اینکه خودت بفهمی». پس بسیاری از تأثیرات، ناخودآگاه به وقوع می پیوندد و فرد از آن آگاهی ندارد.
یکی از مشکلات جامعه امروز، به ویژه برای دختران، دوستی های اینترنتی است که آسیبهای بسیاری در پی دارد و به طور معمول، در این دوستیها، دختران ضرر بیشتری را متحمل می شوند. والدین باید زمینه های انتخاب دوست را در مدرسه، فامیل و همسایه های خوب مهیا کنند تا نوجوانان با افراد نااهل، ارتباط دوستانه برقرار نکنند.دختری پانزده ساله در نامه ای به مرکز مشاوره نوشته بود: من در خانواده ای مذهبی و متعهد به ارزشهای اسلامی بزرگ شده ام، همیشه مورد محبت و علاقه پدر و مادر خود بودم و تمام امکانات زندگی برای من فراهم بود. وقتی به مدرسه راهنمایی رفتم، با کسی دوست نبودم، آرام آرام با هم کلاسهایم آشنا شدم و دوستان بسیاری انتخاب کردم که به نظر من همه آنها خوب، مؤمن و باوقار بودند. در میان آنها دختری بود که تصور می کردم دختر خوبی است، ولی آرام آرام متوجه شدم که دختری جاهل، ظاهربین و گستاخ است. زمانی متوجه این مسئله شدم که مرا به سینما دعوت کرد و گفت: خیلی سخت نگیر، بالاخره ما هم باید کمی جوانی کنیم. امروز جوانی نکنیم، پس چه زمانی جوانی کنیم. اوایل به حرف های او گوش نمیدادم، ولی کم کم حرف های او در روحیه من تأثیر گذاشت و خلاصه مرا به سینما، پارک و جاهایی که امنیت اخلاقی نداشت برد و تاحدی پیش رفت که می خواست مرا به دوست پسرش معرفی کند. اینجا خط قرمزی بود که نمی توانستم از آن عبور کنم. خدا به من کمک کرد و با او قطع رابطه کردم، اما فکرهای شیطانی او هنوز آزارم میدهد. لطفا کمکم کنید.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «از همنشینی با افراد پست و فاسد پرهیز کن؛ زیرا تو را به آدمهای بد ملحق میکند».
امام صادق در حدیثی هشدار می دهند و می فرمایند: «از سه دسته کناره گیری کن و هرگز با آنها دوستی و رفاقت نکن: خائن، ستمکار و سخن چین؛ زیرا کسی که برای تو به دیگری خیانت کند، روزی به تو نیز خیانت خواهد کرد؛ کسی که برای تو به دیگران ظلم کند، به تو نیز ظلم خواهد کرد و کسی که از دیگران نزد تو سخن چینی کند، علیه تو نیز نزد دیگران سخن چینی خواهد کرد».
یکی از مشکلات جامعه امروز، به ویژه برای دختران، دوستی های اینترنتی است که آسیبهای بسیاری در پی دارد و به طور معمول، در این دوستیها، دختران ضرر بیشتری را متحمل می شوند. والدین باید زمینه های انتخاب دوست را در مدرسه، فامیل و همسایه های خوب مهیا کنند تا نوجوانان با افراد نااهل، ارتباط دوستانه برقرار نکنند.
یکی دیگر از مشکلات، به ویژه در اواخر نوجوانی و در جوانی، دوستی هایی است که با جنس مخالف و با انگیزه های گوناگونی از قبیل شناخت برای ازدواج، انگیزه جنسی، تأمین نیاز عاطفی، الگو گرفتن از جوامع غیرخودی و کسب وجهه اجتماعی شکل می گیرد. پسران با داشتن دوست دختر، قدرت اجتماعی برای خود تصور می کنند و دختران نیز داشتن دوست پسر را جاذبه فردی و اجتماعی برای خود می دانند. والدین باید به این مسئله نیز توجه داشته باشند و زمینه چنین روابطی را، در حد امکان، از بین ببرند و شرایط ازدواج را برای فرزند خود فراهم کنند.
برای اینکه فرزندان در برخورد با والدین خویش دچار تنش نشوند و در حالی که عزت نفس و کرامت دارند، از مسیر صحیح نیز فاصله نگیرند، ابتدا باید بدانند، به طوردقیق، پدر و مادر از آنها چه انتظاراتی دارند. شناخت خواسته های والدین از فرزندان، باید واضح باشد تا هیچ نقطه ابهامی باعث تنش نشود.
منبع: خانوادۀ موفق،علی حسین زاده،چاپ دوم،مؤسسۀ آموزشی وپژوهشی امام خمینی(ره)،کاشان1391
