در سفر به تفت از کجا دیدن کنیم؟

تفت شهری است در بخش مرکزی شهرستان تفت که در استان یزد ایران واقع شده است. شهر تفت در جنوب غربی استان یزد و در فاصله ۱۰ کیلومتری شهر یزد واقع شده و به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های شیر کوه از آب و هوایی خنک نسبت به دیگر شهرهای استان برخوردار است. شهر تفت به طور کلی از دو بخش تشکیل می‌شود: بخش شمالی و بخش جنوبی که به ترتیب گرمسیر و سردسیر نامیده می‌شوند. دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تاریخ شناس معاصر و نویسنده سرشناس تاریخ که اکثر نوشته‌هایش درباره تاریخ کویر ایران است، نام شهر تفت را منسوب به گرمای کویری آن می‌داند.

۱. خانه تاریخی رزاقیان تفت

«خانه رزاقیان» یکی از نمونه خانه های سنتی یزد در دوره پهلوی است که علاوه بر حیاط مرکزی، اتاق های تابستانی و زمستانی، تالار و زیرزمین، دارای عناصری مثل بادگیر، هشتی، کلاه فرنگی و تزئینات گچ بری و سیمگل هست. ابن بنا به شماره ۱۲۳۵۳ مورخ ۸۴/۱۱/۰۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که در سالهای گذشته مرمتهایی در این بنا انجام شده است و در سال ۱۳۸۵ به عنوان موزه مردم شناسی شهرستان تفت احیا و امروزه بعنوان نمایندگی میراث فرهنگی از آن بهره برداری می شود.

۲. منطقه تفریحی سخوید

منطقه تفریحی سخوید از تفریح گاههای زمستانی و دلنشین طبیعت است که در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی استان یزد، ۵۰ کیلومتری شهر تفت و شمال غربی دهستان سخوید از توابع شهر نیر، واقع شده است و با توجه به کویری بودن و هوای گرم و سرد خاص کویر، همه ساله در فصل زمستان پذیرایی گردشگران زیادی میباشد.

دهستان سخوید یکی از دهستانهای خوش آب و هوا و کوهستانی، با مردمانی خونگرم و مهمان نواز است به عنوان یکی از روستاههای منطقه گردشگری مطرح می‌باشد. سخوید دارای ۱۹۰مزرعه و ۳۵ روستا و آبادی سکنه دار که بالغ بر ۴۰۰۰ هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است. این دهستان از نظر موقعیت جغرافیایی و موقیت ییلاقی از موقعیت خوبی برخوردار است. دهستان سخوید ۱۵۰۰ سال قدمت دارد که ابتدا ساکنین آن زرتشتی بوده‌اند اما بعدا به علت بدی آب و هوا و باران‌های شدید از آن منطقه مهاجرت کرده‌اند. هنوز هم آثاری از دخمه و آتشکده‌شان در اینجا باقی مانده است.

۳. مسجد جامع علی آباد

این بنا در آبادی علی آباد – از توابع شهرستان تفت یزد – واقع گردیده و اثر قابل توجه آن ، سنگ محرابی منقوش و مورخ 1167 ه-. ق و وقف حاجی اسماعیل ولد مرحوم حاجی محمد علی عقدایی و کار محمد حسین سنگ تراش است.

۴. غار نباتی

غار نباتی در ۶۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان تفت در حوالی روستای تاریخی و زیبای «ندوشن» از توابع بخش خضرآباد شهرستان صدوق (اشکذر) واقع شده است. در این غار ستون ‌های زیبا و بارگاه‌ های طبیعی ایجاد شده از استالاگمیت و استالاکتیت و همچنین بلورهای گل کلمی در دالان‌های مختلف آن، فضاهای جالب و بدیعی پدید آورده ‌اند.قندیل های نبات مانند این غار آن را به غاری زیبا در استان یزد تبدیل کرده است. این غار دارای دو دهانه است بدین نحو که در کنار دهانه اصلی آن که نیازمند یک فرود سه متری است دهانه دیگری به صورت مصنوعی ایجاد گردیده که دیگر نیازی به فرود ندارد.

بعد از ورود به درون غار و پشت سر گذاشتن سراشیبی پیش رو به یک سه راهی می رسیم. مسیر سمت چپ با شیبی تند به چشمه آب قابل شربی در عمق ۱۹ متری غار منتهی می شود. مسیر سمت راست نیز با شیبی به سمت پایین به یک تالار منتهی می شود. مسیر روبه رو مسیر اصلی غار است که با دور زدن یک استلاگمیت به تالار اول غار می رسد. در این تالار دو راه موجود است راه سمت راست حفره هایی است که به دهلیزی که در بالای تالار دوم قرار گرفته منتهی می شود و مسیر سمت راست سوراخ کوچکی است که می بایست به صورت نشسته از آن وارد تالار دوم شد. در این تالار نیز دو راه پیش روی داریم؛ مسیر سمت راست دهلیزی است که در دو طرف خود به دو اتاقک زیبا ختم می شود و مسیر سمت چپ با شیبی تند وارد تالار سوم که آخرین تالار غار است و با قطعه سنگی بزرگ به دو قسمت تقسیم شده است می شود.

در این غار نخ کشی ضروری نیست ولی انجام آن اطمینان خاطری برای بازگشت است. در مجموع غار نباتی ندوشن در عین زیبایی غار بزرگ و دشواری نیست.این غار شگفت‌ انگیز با بلورهای نبات مانند و سفید رنگ، عروس غارهای استان یزد است که هنوز صدای چکه‌ های آب را می ‌توان در آن شنید و جزو غارهای فعال شناخته می ‌شود که در آن غارزایی و رسوب‌ گذاری با سرعتی بسیار کم در حال تداوم است.به اعتقاد کارشناسان، وجود رطوبت داخل غار، چکیدن آب از قندیل‌ ها، ترمیم قندیل ‌های شکسته شده و وجود مواد آهکی داخل غار از نشانه‌ های فعالیت غار نباتی یزد است.

۵. قلعه توران پشت

قلعه توران پشت بر روى صفه اى در دامنه کوه رو به سوى دشت با وسعت زیاد کفه طاقستان را تحت تسلط خود دارد و کیفیتى اساطیرى را به ذهن متبادر مى سازد. این ویژگى باعث شده که بتواند خطر هجوم غارتگران و متجاوزان را که بیشتر از سمت کفه و منطقه فارس، روستا را تهدید مى کرده خنثى و بدین وسیله دورى فاصله از مرکز و شهرهاى بزرگ را جبران کند.این قلعه از نظر کاربرد سنگ در بناى آن منحصر به فرد است.

در این قلعه تعداد زیادى حجره وجود دارد و هر خانواده روستا حجره اى در اختیار داشته اند و مواد غذایى مانند حبوبات، خشکبار، آرد و… را به گونه اى طبقه بندى شده، در محلهاى مخصوصى که به این منظور در حجره ها در نظر گرفته شده اند انبار مى کردند و از این رو یک قلعه حفاظتى ـ زیستى بشمار مى آمده است. ویژگى دیگر این قلعه در سنگى قلعه که در اندازه ۱‎/۷ *۱ متر از نوع سنگهاى رسوبى همان تپه است مى باشد. این در تا چندى پیش به زیبایى بر لولاى یک تکه سنگى خود مى چرخید و باعث حفاظت قلعه از ورود بیگانگان میشد.

در کنار این کلک قلعه ای سنگی با شکوهی خاموش خودنمایی می‌کند و به نام قلعه توران‌دخت معروف است و گفته می شود توران دخت ساسانی در این مکان قلعه ای محکم و استوار را بنا کرده است، اما متاسفانه اکنون باد و باران توان سنگ ها را گرفته و این قلعه رو به ویرانی کامل می‌رود.در ورودی که از سنگ یکپارچه می باشد، شکسته شده و بر روی زمین افتاده است و دیگر هیچ وقت باز و بسته نخواهد شدو تنها اتاق هایی از قلعه که محل نگهداری آذوقه بوده است، سالم باقی مانده است.

۶. کوه عقاب

کوه عقاب با ارتفاع ۲۰۱۸ متر در ۵.۱ کیلومتری غرب روستای فراشاه واقع شده است. این کوه که بسیار شبیه عقاب است، مورد توجه علاقه‌مندان به ورزش کوهنوردی است و توجه مسافران این روستا را جلب می‌کند. روستای اسلامیه (فراشاه) از توابع بخش مرکزی شهرستان تفت است، که با مختصات جغرافیایی ۵۴ درجه و ۶ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۴۴ دقیقه عرض شمالی، در ۵ کیلومتری جنوب غربی شهر تفت قرار گرفته است. این روستا از شمال به کوه انجیرایی، از شرق به کوه گلوبادام، از غرب به کوه عقاب و از جنوب به کوه سهراب محدود شده است.

منبع: سایت ستاره