واریکوسل بر تعداد، حرکت و شکل اسپرم اثر مستقیم دارد و زمینه ناباروری را فراهم می کند. به زوج‌های جوانی که پس از یک سال بدون استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری، صاحب فرزند نشوند نابارور اطلاق می شود.
تمام عواملی که بر بلوغ، حرکت و تعداد و شکل اسپرم اثر منفی داشته باشد می تواند سبب ناباروری شود. قاعدگی‌های نامنظم، اختلال در تخمک گذاری و بسته بودن لوله های رحم جزو دلایل ناباروری در زنان محسوب می شود.با مراجعه زوجها برای درمان ناباروری و پس از انجام آزمایشات و بررسی وضعیت رحم و اطمینان از باز بودن لوله ها در صورت نیاز، درمان دارویی انجام می شود.اختلالات هورمونی، بیماری های مزمن در زنان، سندرم تخمدان پلی کیستیک، چاقی و اضافه وزن از عوامل مستعد کننده ناباروری در زنان است. بیماری های مزمن نظیر اختلالات تیروئید یا دیابت باعث افزایش پرولاکتین سرم می شود که بر تخمک گذاری اثر مستقیم دارد.
در ۴۰ درصد موارد ناباروری‌ها آزمایش زوجها طبیعی و هیچ یک از آنها مشکل خاصی ندارد و هر دو سالم هستند اما صاحب فرزند نمی شوند که جزو ناباروری با دلایل ناشناخته محسوب می شود. او با اشاره به تاثیر ژنتیک در ناباروری گفت: اختلالات هورمونی بیشتر جنبه ژنتیکی دارد و قاعدگی های نامنظم در زنان نابارور به وفور مشاهده میشود و زمانی که زمینه ناباروری در خانواده دارند باید بیش از دیگر افراد برای بررسی دقیق تر و پیشگیری از آن مراجعه کنند.
ناباروری در زوجهایی که در سنین بالا ازدواج می کنند بیش از دیگر زوجها است بنابراین پیشگیری از بارداری در سنین بالا به هیچ عنوان توصیه نمی شود و بهتر است زوجها در این زمینه با پزشک متخصص مشورت کنند. هر چه سن زوجها کمتر باشد، اقدامات درمانی ناباروری بهتر و سریع تر پاسخ می دهد.
افراد دارای اختلالات هورمونی نیز نباید از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کنند، زیرا زمان باروری را از دست می دهند. عفونتها با از بین بردن اسپرم، زمینه ناباروری را فراهم می کند، بنابراین بررسی و انجام آزمایش های لازم قبل از بارداری برای زوجین ضروری است.
با مراجعه زوجها برای درمان ناباروری و پس از انجام آزمایشات و بررسی وضعیت رحم و اطمینان از باز بودن لوله ها در صورت نیاز، درمان دارویی انجام می شود. مراحل اولیه این درمان در مطب ها انجام می شود، هر چند ممکن است کیفیت آن مانند بیمارستان های ویژه ناباروری نباشد.
دختران و زنانی که دارای موهای زائد در ناحیه چانه و چاقی به دلیل اختلالات هورمونی هستند به طور حتم با مراجعه به پزشک متخصص از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنند.
امروزه حاملگی پس از سن ۳۵ سالگی را به عنوان حاملگی پرخطر در نظر می گیرند. سنی که پس از آن، خطرات و عوارض بارداری، ناهنجاری ها و مرگ و میر مادر و جنین در آن افزایش پیدا می کند. در حالی که بسیاری از زنان برای ایجاد شرایط زندگی بهتر، قبل از تولد نخستین فرزند خود، بارداری را به تأخیر می اندازند. تحقیقات جدید نشان می دهد به تعویق انداختن حاملگی تا سنین ۳۰ سالگی، دوران بارداری را با دشواری ها و مخاطراتی همراه می کند.
همچنین ثابت شده است که با افزایش سن مادر بروز ناهنجاریهای کروموزومی از نوع آناپلوئیدی (ناهنجاری مربوط به عدم تقسیم کروموزوم ها) به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می کند تا جایی که شانس داشتن فرزند با ژنهای معیوب (سندرم داون) در سنین بالای ۴۵ سال یک مورد در ۳۰ مورد تولد زنده است و این در حالی است که در یک زن ۲۰ ساله این احتمال، یک در ۲۰۰۰ تولد زنده تخمین زده شده است.
نکته دیگر این است که با افزایش سن مادر، بروز حاملگی دوقلویی دو تخمکی افزایش پیدا می کند؛ اگر چه در حال حاضر علت اصلی حاملگی چندقلویی در سنین بالای مادر، استفاده از روش های کمک باروری (لقاح آزمایشگاهی) عنوان شده است. تحقیقات دیگر نشان داده اند برخی از بیماری های مادر از جمله فشار خون بالا، در نتیجه اختلال خون رسانی می توانند منجر به جداشدن زودرس جفت در سنین بالای بارداری شوند.
همچنین افزایش احتمال سقط در مادران سنین بالا نیز به بیماری های زمینهای مادر نظیر دیابت یا ناهنجاری های ژنتیکی خود جنین نسبت داده می شود. اما یک سؤال مهم این است که آیا تمامی زنان بالای ۳۵ سال در معرض خطرات ناشی از حاملگی در سن بالا قرار دارند؟ واقعیت این است که بارداری در سنین بالا همیشه هم ترسناک، یا بهتر بگوییم، خطرناک نیست.
بسیاری از تحقیقات ثابت کرده اند در زنان دارای اندام فیزیکی مناسب و بدون مشکلات طبی، میزان عوارض بارداری و جنینی کمتر است. گفته می شود اگر چه مرگ و میر مادران در سنین بالای ۳۵ سال افزایش پیدا می کند، اما بهبود مراقبت های طبی و بهداشتی باعث کاهش این خطرات می شود.
در کنار تمام این توصیه‌ها، مادران با سن بالا می توانند در دوران بارداری از طریق معاینات مرتب توسط پزشک متخصص زنان و انجام آزمایش‌هایی نظیر آمنیوسنتز یا کوردوسنتز تکامل طبیعی جنین خود را کنترل کنند.
با پیشرفت‌های جدید به دست آمده در دنیای پزشکی، مناسب نبودن حاملگی در زنان بالای ۵۰ سال در حال تبدیل شدن به افسانه است و پزشکان می گویند حتی زنان در این سنین هم می توانند برای بچه دار شدن آماده شوند. اگر چه خطرات غیرقابل اجتنابی برای مادر و بچه وجود دارد که در مادران بالای ۴۰ سال افزایش پیدا می کند.
منبع: 9 ماه انتظار شیرین، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396
