علت حساسیت به بادمجان چیست و چه درمانی دارد؟

گاهی اوقات حتی مواد غذایی ساده می تواند با ایجاد واکنش های آلرژیک در بدن فردی، باعث ایجاد مشکلات مختلف شده و تا سر حد مرگ پیش برود. حساسیت به بادمجان یکی از شایع ترین حساسیت های غذایی است که در این مقاله قصد داریم با علل، علائم و روش های درمان آن آشنا شویم.

حساسیت غذایی

به طور کلی حساسیت غذایی به واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن گفته می‌شود که در برابر مواد غذایی که غالبا برای بدن بی خطر و یا حتی مفید هستند ایجاد می‌شود که می‌تواند ارثی و یا اکتسابی باشد. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که مواد غذایی که ممکن است باعث ایجاد آلرژی شوند در کودکی به خصوص سن زیر یک سال به نوزاد داده نشود. از این مواد می‌توان به انواع توت، مرکبات، شیر گاو، زرده تخم مرغ، سویا، گندم (گلوتن)، بادام زمینی، مغز‌های درختی مثل گردو و پسته، کنجد، گوجه فرنگی و بادمجان اشاره کرد.

علت حساسیت به بادمجان

بادمجان یکی از مغذی‌ترین مواد غذایی از دسته صیفی جات است که در همه فصول یافت شده و غذا‌های بسیار متنوع و لذیذی را می‌توان با آن تهیه کرد. در هر ۱۰۰ گرم بادمجان، ۳۰ کالری انرژی، ۹۲ گرم آب، ۲ گرم چربی و ۶ درصد نشاسته به علاوه ویتامین‌های A، B. و C، کلسیم، پتاسیم، فسفر، آهن و فیبر وجود دارد و در بسیاری از متون از آن به عنوان لحم الفقرا یعنی گوشت فقرا نام برده می‌شود.

خیلی از مواد غذایی به خاطر وجود پروتئین‌های خاص در ساختار خود می‌توانند زمینه ساز بروز حساسیت در افراد مختلف شوند. ماده‌ای که در بادمجان ممکن است باعث ایجاد حساسیت بشود هیستامین است. به همین دلیل خوشبختانه حساسیت به بادمجان علی رغم شیوع نسبتا زیاد، موجب مشکلات خیلی شدید و مرگ آور نمی‌شود؛ با این حال افرادی باید از عوارضی، چون شوک آنافیلاکسی آگاه باشند. همچنین بسیاری از مردم بر این باورند که دانه‌های بادمجان حساسیت زا هستند؛ اما هیستامین عمدتا در گوشت بادمجان وجود دارد تا در دانه‌های آن.

علائم حساسیت به بادمجان

1- احساس سوزش در دهان و یا گلو
2- خارش
3- ورم دست و پاها و یا صورت به خصوص تورم در اطراف لب ها و دهان
4- کهیر
5- سرفه
6- حالت تهوع
7- مشکلات گوارشی مثل اسهال، درد شکمی، نفخ
8- حساسیت های پوستی (در هنگام تماس پوست با بادمجان)

این علائم معمولا چند دقیقه تا چند ساعت بعد از خوردن بادمجان در افراد بروز پیدا می‌کند. می‌توان گفت که حساسیت به بادمجان اغلب در کودکی ایجاد می‌شود، اما در صورت عدم کنترل و درمان می‌تواند در بزرگسالی تشدید شود.

درمان حساسیت به بادمجان

درمان پزشکی

در صورتی که پزشک متخصص آلرژی پس از انجام آزمایش خون و تست پوستی حساسیت به بادمجان را تایید کند، اولین قدم این است که بادمجان به طور کامل از رژیم غذایی فرد حذف شود. همچنین علاوه بر بادمجان باید از مصرف سایر گیاهان تیره بادمجانیان مثل گوجه فرنگی، فلفل، سیب زمینی سفید، توماتیلو، پپینا و ادویه‌هایی مثل پاپریکا، فلفل قرمز و پودر چلی نیز پرهیز کند.

در اغلب موارد حساسیت به بادمجان با دارو‌های ضد حساسیت ساده مثل آنتی هیستامین درمان می‌شود، اما اگر ناگهان برای اولین بار و بدون سابقه دچار علائم حساسیت شدید و یا اگر با آنتی هیستامین عوارض برطرف نشد، شاید بهتر باشد که به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که در صورت بروز آنافیلاکسی باید به طور اورژانسی به وضعیت شما رسیدگی شود چرا که آنافیلاکسی بسیار مهلک و خطرناک است.

درمان خانگی

۱. حذف بادمجان از رژیم غذایی
می‌توان گفت ساده‌ترین راه مقابله با حساسیت به بادمجان، حذف این غذا از برنامه غذایی شما است.

۲. مصرف ویتامین c و ویتامین E
مصرف ویتامین c و ویتامین E به دلیل بهبود عملکرد و تقویت سیستم ایمنی می تواند زمینه ایجاد آلرژی را به طور کلی از بین ببرد. مواد غذایی سرشار از ویتامین E عبارتند از روغن زیتون، کلم بروکلی، اسفناج، میگو، بادام، آووکادو، مغز تخمه آفتابگردان و ...

۳. بالا بردن میزان اسید معده
بالا بردن میزان اسید معده به منظور هضم بهتر بادمجان (استفاده از مکمل بتایین هیدروکلراید) می‌تواند منجر به کاهش حساسیت شود.

۴. مصرف موز
مصرف موز می‌تواند موجب کاهش علائم حساسیت به بادمجان در افراد شود؛ به خصوص عوارضی مثل خارش و یا مشکلات گواشی. البته دقت کنید که موز حساسیت را درمان نمی‌کند. بلکه تا حدودی علائم را کاهش می‌دهد.

۵. روغن کرچک
استفاده مرتب از روغن کرچک؛ به این صورت که مصرف یک لیوان آب به همراه ۵ تا ۱۰ قطره روغن کرچک می‌تواند با ایجاد یک لایه‌ محافظ در دیواره معده، از واکنش‌های آلرژیک پیشگیری کرده و یا حداقل آن‌ها را کاهش دهد.

۶. ویتامین B5
ویتامین B5 و یا پانتوتنیک اسید می تواند اثرات ضد آلرژیک داشته باشد. منابع غنی برای این ویتامین به این شرح است: قارچ، تخم مرغ، آووکادو، ماهی های روغنی مثل قزل آلا، پنیر و همچنین گوشت گاو، گوساله و مرغ.

۷. طب سوزنی
طب سوزنی؛ البته این روش باید توسط فرد متخصص و آموزش دیده انجام شود تا بدون عارضه و با بیشترین اثربخشی در زمینه حساسیت به مواد غذایی به خصوص بادمجان باشد.

۸. مصرف روغن کتان
روغن کتان به سبب مواد ضد حساسیتی که دارد می‌تواند به شما در کاهش حساسیت به مواد غذایی مختلف از جمله بادمجان کمک کند.

حساسیت به بادمجان در مادران باردار و شیرده

به طور کلی علائم و روش‌های درمان در کودکان و بزرگسالان یکسان است، اما باید این نکته را هم در نظر داشت که در صورتی که مادر سابقه آلرژی به خصوص آلرژی‌های غذایی دارد، باید در دوران بارداری از مصرف هر گونه مواد حساسیت زا خودداری کند تا از دوران جنینی مراقب حساسیت‌های غذایی آینده کودک خود باشد. همچنین تغذیه با شیر مادر می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی نوزاد در جلوگیری از حساسیت غذایی او موثر باشد. چرا که شیر خشک به هر حال یک ماده صنعتی بوده و در نهایت فرمولی متفاوت از شیر مادر دارد.

از دیگر نکات مهم می‌توان به این مورد اشاره کرد که در زمان تغذیه با شیر مادر به منظور اطمینان از دریافت تمامی مواد مورد نیاز نوزادتان، حتما از ۱۵ روزگی قطره ویتامین AD و از شش ماهگی، قطره آهن و مولتی ویتامین را هر روز به طور مرتب به نوزاد خود بدهید. همینطور مکمل‌های پروبیوتیک مخصوص کودکان در داروخانه‌ها موجودند که با افزایش باکتری‌های مفید روده و تقویت دستگاه گوارش به هضم هر چه بهتر مواد غذایی کمک کرده و در نهایت با تجزیه کامل پروتئین ها، زمینه بروز آلرژی از بین خواهد رفت.

توصیه هایی برای افرادی که به بادمجان حساسیت دارند

1- تا حد امکان از مصرف بادمجان و سایر موادی که نام برده شد اجتناب کنید.
2- حتما برچسب مواد غذایی را چک کنید
3- در رستوران از عدم وجود بادمجان، فلفل و دیگر مواد غذایی آلرژی زا در غذاها مطمئن شوید
4- سعی کنید تا حد امکان از جایگزین های مناسب به طور هوشمندانه استفاده کنید تا دچار عوارض آلرژی نشوید.
5- علاوه بر موارد بالا، به نکات زیر نیز توجه داشته باشید
6- توصیه‌های پزشک را جدی بگیرید
7- اگر برای اولین بار به بادمجان حساسیت نشان داده اید ممکن است پزشک برای شما انژکتور آدرنالین تجویز کند که باید همیشه آن را به همراه داشته باشید. در صورتی که علائم حساسیتبه بادمجان به طور خفیف در شما ظاهر می شود می توانید با مصرف داروهایی مثل بنادریل یا دیفن هیدرامین که نیاز به نسخه پزشک هم ندارند، علائم را برطرف کنید.
8- تقویت سیستم ایمنی بدنتان را جدی بگیرید
9- یکی از مهم‌ترین راه‌های مقابله با هر گونه حساسیت غذایی، تقویت سیستم ایمنی می‌باشد. علاوه بر ویتامین‌های C. و E. که در میوه‌ها و سبزی‌هایی مثل لیمو، اسفناج و آووکادو وجود دارند و موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شوند، نقش پروبیوتیک‌ها را دست کم نگیرید. پروبیوتیک‌ها به علت داشتن باکتری‌های مفید مثل لاکتوباسیل‌ها می‌توانند عوارض حساسیت غذایی به خصوص عوارض گوارشی مثل اسهال، نفخ و درد شکمی را برطرف کنند؛ بنابراین سعی کنید حتما روزی ۳ فنجان ماست مصرف کنید.

سخن آخر

به طور کلی با توجه به این واقعیت که در حدود ۶ درصد از کودکان و ۴ درصد از بزرگسالان مبتلا به یک حساسیت غذایی (نه الزاما بادمجان) هستند، تمامی توصیه‌های ذکر شده مهم و کاربردی خواهند بود. همواره باید عوارض شدید حساسیت مثل آنافیلاکسی را در خاطر داشته باشید تا از کنار این موضوع بی اهمیت عبور نکنید. علائم آنافیلاکسی عبارتند از: خس خس کردن، تنگی نفس و دشواری در تنفس، ورم گلو و زبان، ورم صورت، حالت تهوع، استفراغ، راش‌های پوستی، سرگیجه، ضربان ضعیف و در نهایت مرگ! شاید در نگاه اول مرگ در اثر خوردن بادمجان غیر قابل باور به نظر برسد؛ اما فراموش نکنید که غیر ممکن نیست.

منبع: سایت ستاره