رابطه قاعدگی نامنظم و بارداری
در چند ساعت اول پس از آزاد شدن تخمک بهترین زمان برای لقاح است. در خانمهایی که قاعدگی نامنظمی دارند نیز چرخه تخمک گذاری انجام میشود اما تعیین روز تخمک گذاری کمی دشوار شده و همین موضوع احتمال باردار شدن را کاهش میدهد. در این موارد اگر خانمی قصد باردار شدن دارد توصیه میشود که دو الی سه بار در هفته بدون هیچ گونه روش جلوگیری، مقاربت داشته باشد تا نیازی به بررسی و تعیین زمان تخمک گذاری نباشد.اما اگر بنا به دلایلی نزدیکی به این میزان امکان پذیر نیست باید تاریخ دقیق تخمک گذاری تعیین شده و در همان زمان مقاربت انجام شود.
اگر دوره فاصله بین دو قاعدگی بیش از ۳۵ روز باشد یا اگر بیمار لکه بینی داشته باشد و تاریخ قاعدگی روند مشخصی نداشته باشد یعنی قاعدگی او نامنظم است و باید به دنبال رفع این مشکل باشد تا بتواند برای بارداری اقدام کند.
عوامل مسبب تخمک گذاری نامنظم
عدم آزادسازی هورمون گونادوتروپین توسط هیپوتالاموس که موجب تحریک تخمکها برای تخمک گذاری میشود.کاهش ترشح هورمون لوتئین کننده یا هورمون محرک فولیکول توسط هیپوفیز
کاهش آزادسازی استروژن توسط تخمدانها
افزایش ترشح پرولاکتین توسط هیپوفیز که موجب پایین آمدن میزان هورمونهای محرک القای تخمک گذاری میشوند.
مشکلاتی از قبیل کیست تخمدان، اندومتریت یا عفونت رحم میتواند موجب قاعدگی نامنظم شود.
فیبروم
پولیپ
یائسگی زودرس
قطع مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری
هیپرپرولاکتیمی
مصرف داروهای استروژنی، ضد افسردگی
کاهش یا افزایش شدید وزن
بیماری دیابت
استرس و فشارهای روحی
در صورتی که قاعدگی نامنظم درمان نشود، میتواند موجب ناباروی شود چراکه تخمک گذاری دوره و تناوب مشخصی ندارد. در عین حال با استفاده از برخی از روشها میتوان روز تخمک گذاری را تعیین کرد و در همان روز اقدام به مقاربت کرد تا درصد احتمال بارداری افزایش یابد.
روش تشخیص روز تخمک گذاری
۱. اندازه گیری روزانه دمای بدن
در روز تخمک گذاری دمای بدن حدود نیم درجه بالاتر خواهد رفت. در نتیجه اگر بیمار هر روز دمای بدن خود را در حالت استراحت و بلافاصله پس از بیدار شدن با استفاده از دماسنج اندازه گیری کند، کاهش دمای بدن به اندازه نیم درجه نشان میدهد که به زودی تخمک گذاری انجام خواهد شد و اگر دمای بدن نیم درجه بیشتر باشد علامت این است که تخمک گذاری انجام شده است. البته این روش دقت و قابلیت اطمینان بالایی ندارد.
۲. اولتراسونوگرافی
با اندازه گیری میزان پروژسترون افزایش یافته میتوان تخمک گذاری را تشخیص داد.
۳. کیت تست تشخیص تخمک گذاری
این کیتها افزایش میزان هورمون لوتئین کننده را یک روز قبل از تخمک گذاری نشان میدهند و از روش اندازه گیری دما دقیقتر هستند. برخی از کیتها نیز سطح استروژن را اندازه گیری میکنند.
۴. آزمایش ادرار و یا آزمایش خون
با آزمایش ادرار و خون میتوان زمان تخمک گذاری را تعیین کرد.
۵. با توجه به چرخه قاعدگی منظم
منظم بودن چرخه قاعدگی موجب میشود تا دقیقا بدانید که تاریخ تخمک گذاری در چه زمانی است و چگونه میتوان با دانستن این تاریخ و استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری جلوگیری کرد و یا در همان تاریخ مقاربت کرد تا باروری انجام شود و در نتیجه شانس بارداری افزایش مییابد.
چرخه قاعدگی چیست و چگونه تعیین میشود؟
چرخه قاعدگی معمولا دارای دورههای ۲۱ الی ۲۸ روزه است. یعنی هر ۲۱ روز یکبار یا هر ۲۸ روز یکبار قاعدگی اتفاق خواهد افتاد. روز اول پریود روز اول چرخه قاعدگی خواهد بود و قاعدگی به معنای این است که ۱۳ تا ۱۴ روز قبل تخمک گذاری اتفاق افتاده است. البته دامنه ۱۲ تا ۱۶ روز قبل نیز محتمل است. در نتیجه اگر فردی دارای دورههای بین قاعدگی ۲۸ روزه است پس تخمک گذاری در وسط ماه اتفاق میافتد. اما در افرادی که دورههایشان ۲۱ الی ۲۲ روزه است تخمک گذاری چند روز قبل از قاعدگی انجام میشود. اگر در فردی دوره بین قاعدگی بیش از سی روز باشد و این فاصله نامنظم باشد اصطلاحا گفته میشود که دچار چرخه قاعدگی نامنظم است.در اوایل بلوغ و آغاز قاعدگی این اختلال و بینظمی طبیعی است اما به مرور و با تنظیم هورمونهای بدن چرخه قاعدگی نیز روند منظمی را دنبال خواهد کرد.
چرخه قاعدگی نامنظم و بارداری
تخمک گذاری در افرادی که چرخه قاعدگی نامنظم دارند هم انجام میشود اما تاریخ آن مشخص و ثابت نیست و در نتیجه شانس بارداری کاهش مییابد. برخی از مشکلات رایج داشتن سندروم تخمدان پلی کیستیک و آندومتریت است.احتمال ناباروری در زنانی که دارای سندرم پلی کیستیک هستند افزایش مییابد چرا که تخمدان یا فولیکولی که تخمک در آن رشد میکند به شکل کیست تغییر یافته است و تخمک نمیتواند در آنجا رشد یابد.
اندومتریت یا عفونت رحم نیز باعث میشود که بافت رحم حالت سالم و طبیعی خود را از دست بدهد و در نتیجه احتمال باروری را کاهش میدهد.
درمان عدم تخمک گذاری
اگر دچار اختلال در عدم تخمک گذاری و قاعدگی نامنظم هستید باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا برای شما درمان تعیین کنند. معمولا برای چنین مواردی داروهای محرک هورمون فولیکول و هورمونهای لوتئینی تجویز میشود. این داروها غده هیپوفیز را تحریک میکنند تا هورمونهای لازم برای تولید فولیکول و تخمک گذاری را ترشح کند.
درمان چرخه قاعدگی نامنظم
گاهی برخی از راهکارهای ساده مانند کاهش اضطراب و استرس و یا کاهش وزن میتواند موجب منظم شدن چرخه قاعدگی شود و در نتیجه به باروری و بارداری بیانجامد. اما گاهی نیاز به درمانهای دارویی است که باید توسط پزشک تجویز شود. پزشک با انجام سونوگرافی لگن و تصویر برداریهای سی تی اسکن و ام آر آی علت نامنظم بودن قاعدگی را تشخیص میدهد.منبع: سایت ستاره