بیماری های گوارشی کودکان؛ علت ها و درمان

بیماری های گوارشی کودکان می تواند انواع مختلفی داشته باشد که علت ایجاد هر کدام و نحوۀ درمانش متفاوت است. در این مقاله به معرفی 5 مشکل گوارشی شایع در میان کودکان می پردازیم.

دوشنبه، 24 تير 1398

تخمین زمان مطالعه:

پدیدآورنده: کیمیا صادقی گرمارودی

موارد بیشتر برای شما

بیماری های گوارشی کودکان جزو مسائل بسیار مهم مربوط به کودک به حساب می آید و پدر و مادر حتماً باید حواسشان به کوچک ترین مشکلات و ناراحتی های فرزندشان در این زمینه باشد و ریزترین مسائل را نیز به دلیل اهمین بالایی که دارد جدی بگیرند. بیماری های گوارشی کودکان چه زمانی جدی می شود و حتماً نیاز به مراجعه به پزشک خواهد بود؟ هر پدر و مادری ممکن است بارها این جمله را از فرزندش بشنود که شکمش درد می کند که شاید موضوعی طبیعی و مقطعی باشد. ولی اگر مشکلات معده و رودۀ فرزندتان مکرر و متناوب است، حتماً باید در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید.

مهم ترین نشانه ها و علائم بیماری های گوارشی کودکان عبارت است از:

1- حالت تهوع و استفراغ
2- شکم درد
3- اسهال
اگر فرزند شما به طور دائم یا در اغلب موارد هر یک از این علائم را داشته باشد احتمالاً مشکل گوارشی دارد و حتماً باید او را نزد پزشک متخصص ببرید.

رایج ترین اختلالات و بیماری های گوارشی کودکان چیست؟

در میان مشکلات گوارشی متعددی که ممکن است کودکان داشته باشند، موارد رایجی وجود دارد که به معرفی آن ها خواهیم پرداخت:

سلیاک

یکی از بیماری های گوارشی کودکان است که در آن بدن کودک به مصرف موادی مثل گلوتن، پروتئین موجود در گندم و جو و... واکنش جدی نشان می دهد. این مشکل گوارشی ممکن است به رودۀ کوچک کودک آسیب برساند و بدن او نتواند مواد مغذی دیگر را نیز جذب و مصرف کند. در میان بیماری های گوارشی کودکان راه درمان این بیماری متوقف کردن مصرف گلوتن و حذف آن از رژیم غذایی کودک است.

رودۀ التهابی (IBD)

عارضۀ دوم که در گروه بیماری های گوارشی کودکان قرار می گیرد، بیماری رودۀ التهابی است که در کودکانی که در سنین بالاتر و یا در دورۀ نوجوانی هستند دیده شده است. مشکل گوارشی که این بیماری ایجاد می کند در دو دسته جای می گیرد:

به وجود آمدن کولیت زخمی که در رودۀ بزرگ کودک تورم ایجاد می کند.
بیماری کرون، که می تواند بر روی هر بخشی از دستگاه گوارش کودک تأثیر منفی بگذارد.
علائم رایج این دسته از بیماری های گوارشی کودکان درد شکم، خونریزی یا آبریزش است. از عوارض جانبی این مشکل گوارشی نیز می توان کم شدن میزان رشد کودک و یا به تعویق انداختن زمان بلوغ را نام برد. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند منجر به سنگ کلیه، بیماری های کبدی و ضعیف و شکننده شدن استخوان ها بینجامد. این بیماری های گوارشی کودکان بسته به این که بیماری در چه مرحله ای باشد، درمان هایی مانند تغییر در رژیم غذایی کودک، درمان دارویی و یا عمل جراحی خواهد داشت.

سندروم رودۀ کوچک

در این بیماری رودۀ کودک فضای کافی برای جذب کردن مایعات و سایر مواد مغذی ندارد. این دسته از بیماری های گوارشی کودکان ممکن است دلایل وراثتی و ژنتیکی داشته باشد؛ علل غیر وراثتی ایجاد این مشکل گوارشی عبارت است از:

بیماری کرون
آسیب رسیدن به روده ها
سرطان
وجود یک رگ خونی مسدود در داخل یا نزدیک روده

معمول ترین و شایع ترین علامت این مشکل گوارشی اسهال است. سندروم رودۀ کوچک در صورت درمان نشدن می تواند منجر به مشکلاتی مثل سوء تغذیه، سنگ کلیه، کم آبی بدن و بثورات شدید پوشک بشود. تغییر دادن رژیم غذایی کودک می تواند به درمان این بیماری کمک کند و داروهای ویژه نیز عوارض بیماری را کاهش می دهد. درمان این بیماری در بعضی از موارد تنها از طریق روش جراحی امکان پذیر است.

4.یبوست

یبوست که یکی از بیماری های گوارشی کودکان است، در تعریف پزشکی عبارت است از کم شدن فرکانس حرکت های روده و همچنین دردناک شدن حرکت های آن. کودکان بین سنین یک تا چهار سال معمولاً در طول روز یک یا دو حرکت روده ای دارند. وقتی که کودکان برای مدت طولانی با مشکل گوارشی یبوست درگیر باشند، ممکن است حتی لباس زیرشان را نیز خیس کنند. درمان این بیماری گوارشی معمولاً مصرف داروهای مسهل و نرم کننده های مدفوع است.

اسهال

اسهال یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری های گوارشی کودکان به حساب می آید و در واقع افزایش میزان فرکانس های روده است. اسهال ممکن است حاد یا مزمن باشد. اسهال حاد کوتاه مدت است و معمولاً در طی چند روز رفع می شود. علت ایجاد اسهال حاد هم معمولاً عفونت های ویروسی یا باکتریال است. اسهال مزمن طولانی تر است و ممکن است حتی سه یا چهار هفته نیز به طول بینجامد. یکی از علت های ایجاد این مشکل گوارشی در کودکان سندرم رودۀ تحریک پذیر است.

مهم ترین علت های ایجاد اسهال که جزو بیماری های گوارشی کودکان است:

1- عفونت باکتریال
2- عفونت ویروسی
3- آلرژی به مواد خاص غذایی
4- انگل ها
5- واکنش بدن به مصرف بعضی داروها
6- وجود یک بیماری در روده ها

نتیجۀ انجام شدن عمل جراحی روی معده یا کیسۀ صفرا

اسهال در کودکان چه علائمی دارد؟

با اینکه هر کودکی که اسهال ندارد نیز ممکن است به هر دلیل دیگری این علائم را داشته باشد، ولی معمولاً مهم ترین علائم مشکل گوارشی اسهال عبارت است از:

1- درد یا گرفتگی در شکم
2- حالت تهوع
3- نیازهای پی در پی و فوری به دستشویی
4- تب شدید
5- وجود خون در مدفوع
6- کم آب شدن بدن و از دست دادن اشتها برای مصرف مایعات
7- خشک و چسبنده شدن دهان
8- کم شدن وزن

درمان اسهال در کودکان چگونه انجام می شود؟

درمان اسهال که زیرمجموعۀ بیماری های گوارشی کودکان است روش هایی برای جایگزین کردن مایعات از دست رفته در بدن کودک است و اگر علت ایجاد مشکل گوارشی باکتری یا ویروس بوده باشد، آنتی بیوتیک نیز تجویز خواهد شد.

آلرژی های غذایی

حساسیت ها یا آلرژی های غذایی دستۀ دیگری از بیماری های گوارشی کودکان است و درواقع پاسخ نامعمول و غیرطبیعی بدن کودک به مصرف یک یا چند غذای خاص است. این آلرژی صرفاً یک حساسیت و مشکل گوارشی است و تأثیری بر روی سیستم ایمنی بدن کودک نخواهد گذاشت. معمولاً هشت غذایی که در ادامه ذکر می شود، ممکن است ایجاد آلرژی غذایی بکند:

شیر
گندم
تخم مرغ
سویا
آجیل ها
بادام زمینی
گوشت ماهی
گوشت خرگوش

شایع ترین علائم مشکل گوارشی آلرژی غذایی نیز در کودک معمولاً استفراغ، اسهال، گرفتی عضلات، ورم بدن یا خارش آن، تنگی نفس و کم شدن و افت فشار خون است. آلرژی های غذایی چه در کودکان و چه در بزرگسالان هیچ درمانی ندارد و تنها راه جلوگیری از آن مصرف نکردن موادی است که در کودک مشکل گوارشی و حساسیت ایجاد می کند.
در این مقاله سعی شد که به مهم ترین و اصلی ترین بیماری های گوارشی کودکان، نشانه های آن و راه درمان این بیماری ها به صورت خلاصه پرداخته شود.

منبع: www.webmd.com