مشکلات تغذیه ای کودک؛ معرفی و درمان

یکی از نگرانی های والدین این است که کودک آن ها دچار مشکلات تغذیه ای و سوء تغذیه و... بشود که بر روی سلامت و رشد او تأثیر منفی بگذارد. والدین با کسب آگاهی های بیشتر دربارۀ نیازهای تغذیه ای کودکان و میزان نیاز بدن آن ها به مواد غذایی در دوره های سنی مختلف می توانند کمک بسیاری به فرزندان خود بکنند.

دوشنبه، 14 مرداد 1398

تخمین زمان مطالعه:

پدیدآورنده: کیمیا صادقی گرمارودی

موارد بیشتر برای شما

تقریباً از هر سه کودک یک کودک دارای مشکلات تغذیه ای کودک اضافه وزن یا چاقی است. این مسئله بیشتر به این دلیل است که والدین هنوز نمی دانند که چه مقدار غذا برای کودک آن ها ضروری است و درنتیجه کودک دچار مشکلات تغذیه ای می شود. آیا فرزند شما دچار مشکلات تغذیه ای کودک است؟ آیا به میزان کافی کلسیم، آهن و پتاسیم دریافت می کند؟ بررسی مشکلات تغذیه ای و اصلاح شیوۀ تغذیه هم در کودکان و هم در نوجوانان امری بسیار مهم و حیاتی است. کودکان از زمان تولد تا دورۀ نوجوانی و جوانی نیازهای تغذیه ای فراوان و مختلفی دارند که اگر توجهی به آن ها نشود، به مشکلات تغذیه ای کودک مبتلا خواهند شد. در ادامه هر مرحله از زندگی کودک و مشکلات تغذیه ای آن دوره و نیازهایش را بررسی خواهیم کرد.

نیازها و مشکلات تغذیه ای کودک در دورۀ نوزادی

در این دوره غذای اصلی و مهم تمام نوزدان شیر است؛ خواه شیر مادر باشد خواه ترکیبات دیگر. شیر مادر تقریباً تمام مواد مغذی را در دو سال اول زندگی برای کودک فراهم می کند و از بروز مشکلات تغذیه ای پیشگیری خواهد کرد. از حدود شش ماهگی به بعد بیشتر نوزادان برای مصرف غذاهای جامدی مثل غلات و میوه ها و سبزیجات و همچنین گوشت های پوره آماده می شوند و همین نقطه در صورت بی دقتی والدین می تواند آغازگر مشکلات تغذیه ای کودک باشد. از آن جایی که ممکن است در بازۀ شش تا نه ماهگی شیر مادر نتواند به اندازۀ کافی آهن و روی و سایر مواد معدنی مورد نیاز بدن نوزاد را تأمین کند، بهتر است غلات غنی شده نیز به عنوان مکمل به نوزاد خورانده شود. مادر باید دقت کند که بیش از اندازه چربی وارد بدن نوزاد نکند، چرا که این کار او برای کودک مشکلات تغذیه ای در پی خواهد داشت.

نیازها و مشکلات تغذیه ای کودک نوپا و پیش دبستانی

ممکن است این طور به نظر برسد که کودکان در این سن مشکلات تغذیه ای دارند، چرا که یک روز زیاد غذا می خورند و روز دیگر تقریباً چیزی نمی خورند. این روند طبیعی است و تا زمانی که شما پیشنهادهای غذایی سالم برای فرزندتان داشته باشید، نیاز نیست که نگران ایجاد مشکلات تغذیه ای کودک خود بشوید. در این دوره به دلیل اینکه استخوان های بدن در حال شکل گیری و تکامل است، کلسیم مهم ترین مادۀ معدنی مورد نیاز بدن کودک است و اگر احیاناً کودک شما مشکلات تغذیه ای یا حساسیت به لاکتوز و... دارد و مصرف شیر برایش آزار دهنده است، بهتر است موادی مثل شیر سویا، آب پرتقال های غنی شده با کلسیم، غلات مختلف و جو را جانشین شیر کنید تا فرزندتان گرفتار مشکلات تغذیه ای کودک و کمبود کلسیم نشود. مصرف مکمل های کلسیم دار هم می تواند گزینۀ مناسبی باشد.

نیازها و مشکلات تغذیه ای نوجوانان و جوانان

با شروع دورۀ نوجوانی و ورود به دورۀ بلوغ، مشکلات تغذیه ای نیز وارد مرحلۀ جدید و نسبتاً پیچیده ای می شود. بدن فرزند شما در این دورۀ سنی به دریافت کالری بسیار زیادی برای سوخت و ساز نیاز دارد که متأسفانه اغلب نوجوانان و جوانان برای تأمین آن به سراغ فست فودها و موادی که ارزش غذایی بسیار پایینی دارد می روند و مشکلات تغذیه ای کودک در این دورۀ سنی جدی می شود. برخی از کودکان و نوجوانان نیز در این زمینه به اصطلاح از آن طرف بام می افتند و مصرف کالری ها، چربی ها و کربوهیدرات ها را محدود می کنند که مشکلات تغذیه ای دیگری را برای آن ها ایجاد خواهد کرد.

یکی از مسائلی که در میزان بروز مشکلات تغذیه ای کودک و نیازهای تغذیه ای او اهمیت دارد، جنسیت فرزند شماست و ممکن است براساس جنسیت خود در یک دورۀ سنی نیاز بیشتری به یک مادۀ مغذی داشته باشد و اگر این نیاز در بدنش تأمین نشود به مشکلات تغذیه ای مبتلا خواهد شد. به عنوان مثال دختران در سنین نوجوانی به آهن بیشتری نیاز دارند تا آنچه را در دوران قاعدگی از دست می دهند جایگزین سازند. همچنین پسران نوجوان نیز در مقایسه با دختران به میزان بیشتری از پروتئین نیاز دارند تا دچار مشکلات تغذیه ای کودک نشوند.

نوشیدن آب چه تأثیری در جلوگیری از بروز مشکلات تغذیه ای کودک خواهد داشت؟

حدود دو سوم از وزن بدن انسان ها از آب تشکیل شده است و نوشیدن مقدار مشخصی آب در طول روز منجر به حفظ صحیح عملکرد تمام قسمت های بدن می شود. اگر فرزند شما به میزان کافی آب ننوشد، احتمال ابتلا به مشکلات تغذیه ای در او افزایش خواهد یافت. مصرف مقدار مشخصی آب برای کودک در نظر گرفته نشده است، اما بهتر است که به منظور جلوگیری از مشکلات تغذیه ای کودک، فرزندتان را تشویق کنید که در طول روز حتی اگر تشنه هم نیست، مقداری آب بنوشد.

به طور معمول نوزادان در سال اول زندگی به نوشیدن آب نیازی ندارند. اگر فرزند نوپا یا نوجوان شما مزۀ آب را دوست ندارد، می توانید برای جلوگیری از مشکلات تغذیه ای و علاقه مند کردن او به مزۀ آب، مقداری لیمو یا لیمو ترش به آن اضافه کنید. همچنین میوه ها و سبزیجات هم منبع خوبی برای تأمین آب بدن هستند و مصرف منظم و کافی آن ها نیز از بروز مشکلات تغذیه ای کودک جلوگیری خواهد کرد. اگر کودک شما بیمار است، گرمازده شده یا فعالیت بدنی دارد، باید میزان بیشتری آب مصرف کند.

مشکلات تغذیه ای رایج در میان کودکان کدام است؟

امتناع از غذا خوردن
یکی از مهم ترین و رایج ترین مشکلات تغذیه ای کودک بی علاقگی او به مصرف غذاست که منجر به ضعف تغذیه در او خواهد شد. ممکن است کودک شما از مزه یا رنگ و بوی غذاهای مختلف خوشش نیاید، ولی معمولاً این مسئله جای نگرانی برای ایجاد مشکلات تغذیه ای کودک را ندارد، چرا که عادت های غذایی معمولاً با گذشت زمان تغییر می کنند و کودک شما نیز با بالا رفتن سنش به امتحان کردن غذاهایی که زمانی دوستشان نداشت علاقه مند خواهد شد و مشکلات تغذیه ای پیش نخواهد آمد.

داشتن آلرژی به بعضی از مواد و غذاها
وجود آلرژی های غذایی که جزو مشکلات به حساب می آید، ممکن است در میان کودکان رایج باشد. مهم ترین و شایع ترین مشکلات تغذیه ای و آلرژی ها در کودکان عبارت است از آلرژی به:

1- تخم مرغ
2- شیر
3- بادام زمینی
4- گندم
اگر فرزند شما نیز آلرژی های غذایی دارد، ممکن است در خطر ابتلا به مشکلات تغذیه ای کودک در اثر عدم دریافت کافی کلسیم و پروتئین و... باشد. بنابراین بهتر است با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید و از او بخواهید که برای پیشگیری از ایجاد مشکلات تغذیه ای، برای فرزند شما مکمل های غذایی مناسب تجویز کند.

منبع: www.livestrong.com