ریشه یابی حرف زشت در کودکان
زدن حرف زشت در میان کودکان، اغلب به دلیل کنجکاوی آن‌ها در حوزه زبان‌آموزی است. آن‌ها یک کلمه جدید را آزمایش می‌کنند، تا معنای آن را دریابند. گاهی اوقات نیز هنگام یادگیری یک واژه جدید، آن را به اشتباه به گونه‌ای دیگر تلفظ می‌کنند که معنای بدی می‌دهد.کودکان گاهی اوقات برای بیان خستگی و درماندگی خود واژه‌های بدی به کار می‌برند. یا اینکه ممکن است کلمه‌ای را، چون به نظرشان خنده دار است یا واکنش جالبی در دیگران ایجاد می‌کند، به زبان بیاورند. گاهی نیز حرف زشت زدن کودک، نتیجه تقلید رفتار دیگران است.
برخورد با حرف زشت کودک: اقدام فوری
موثرترین راه برای برخورد با حرف زشت کودک این است که کاملا حرف او را نادیده بگیرید. هیچ گونه صحبت و تماس چشمی برقرار نکنید. اگر دلیل این رفتار کودک جلب توجه شما باشد، با این روش از ادامه آن جلوگیری می‌کنید.واکنش شما در تکرار حرف زشت کودک تاثیر می‌گذارد. کلید اصلی برخورد با حرف زشت کودک آرامش است. ممکن است کمی طول بکشد، اما حتما نتیجه می‌دهد.
اگر فرزند شما همچنان حرف زشت را تکرار می‌کند، یا احساس می‌کنید این فرصت خوبی برای آموزش کودک پیرامون نزدن حرف زشت است، سعی کنید با او در مورد انتخاب کلمات صحبت کنید. برای نمونه، می‌توان گفت: "ما کلماتی را که باعث ناراحتی دیگران می‌شود را نمی‌گوییم". کودک پیش دبستانی ممکن است کلماتی را که استفاده می‌کند به طور کامل درک نکند، اما می‌تواند درک کند که زدن حرف زشت باعث ناراحتی دیگران می‌شود.
اگر حرف زشت زدن کودک به این دلیل است که او در تلاش برای یادگیری کلمه جدیدی است. بهتر است که تلفظ کودک را به آرامی اصلاح کنید.
توضیح معنای واژه زشت
به طور کلی، کودکان نوپا و پیش دبستانی نیازی به توضیح دادن معنای حرف زشت ندارند. آن‌ها کم سن و سال‌تر از آنند تا برخی از مفاهیمی را که در پس فحش‌های رایج وجود دارد، درک کنند. فقط کافی است به آن‌ها بگویید: "این واژه خوبی نیست".برای کودکان بالای چهار سال می‌توانید از یک توضیح ساده استفاده کنید. اگر فکر می‌کنید کودک شما ممکن است معنی واژه را درک کند، می‌توانید از او سوال کنید که "آیا می دانی این واژه به چه معناست؟" سپس به او توضیح دهید که چرا استفاده از آن درست نیست. برای نمونه می‌توانید بگویید، "این واژه برای توصیف پی پی است، و نباید جای دیگه از آن استفاده کنی".
برخورد با حرف زشت کودک در بلند مدت
بهتر است با بزرگسالان منزل پیرامون واژگان و اصطلاحات قابل قبول به توافق برسید و نتیجه آن را در اختیار کودک قرار دهید. برای نمونه، در برخی از خانواده‌ها عباراتی مانند " لعنتی" قابل قبول است و در برخی خانواده‌ها نیست.اگر در خانواده قوانینی برای حرف زشت نزدن وجود داشته باشد، کار ساده‌تر می‌شود. برای نمونه می‌توانید به کودک بگویید: "لطفا از یک کلمه زیباتر استفاده کن" یا "ما در این خانه از این کلمات استفاده نمی‌کنیم".
اگر قوانین مربوط به حرف زشت نزدن برای بزرگسالان و کودکان به صورت یکسان اعمال شود، کودکان راحت‌تر می‌پذیرند. در نتیجه اگر می‌خواهید فرزندتان حرف زشت نزد، مسلما شما نیز باید مراقب حرف زدنتان باشید.
نکات کلیدی در برخورد با حرف زشت کودک
در ادامه پیشنهادهایی برای تشویق احترام گذاشتن به یکدیگر و حرف زشت نزدن در خانواده مطرح شده است:به جای زدن حرف زشت و دشنام دادن، به فکر راه حل‌ها و واژه‌های جایگزین مناسب باشید. برای نمونه، می‌توانید به جای پرخاشگری در هنگام عصبانیت بگویید " من خیلی احساس درماندگی و عصبانیت می‌کنم". به این ترتیب شما روش بهتری برای بیان احساسات خود انتخاب کرده اید.
هنگامی که متوجه شدید کودک در موقعیت خشم و درماندگی راه‌هایی به غیر از دشنام دادن و حرف زشت زدن را در پیش می‌گیرد، او را تشویق کنید. برای نمونه، اگر کودک برایتان گفت که یکی از همبازی هایش به او حرف زشتی در بازی زده، و کودک شما پاسخ او را با دشنام نداده و آرامش خود را حفظ کرده است، رفتارش را تحسین کنید.
مراقب باشید که کودک چه فیلم‌ها و برنامه‌هایی تماشا می‌کند و چه موسیقی‌هایی گوش می‌دهد. بر روی برنامه‌های تلویزیون و دیگر رسانه‌های در دسترس کودک نظارت کامل داشته باشید. بهتر است تلویزیون، رایانه و سایر دستگاه‌ها را در بخشی از خانه قرار دهید که شما به راحتی بتوانید آن‌ها را ببینید.
کودک پیش دبستانی (و بعضی از کودکان نوپا) اعضای خصوصی بدن و مسایل مرتبط با دستشویی رفتن برایشان جذاب است. گاهی اوقات آن‌ها شروع به استفاده از این دست واژه‌ها می‌کنند. اگر چه شما استفاده از این واژه‌ها را نمی‌پسندید، اما این فقط یک مرحله گذراست. نادیده گرفتن این رفتار و توضیح دادن اینکه او نمی‌تواند از این واژه‌ها در خانه استفاده کند، به حل این مشکل کمک خواهد کرد.
دلایل حرف زشت زدن کودک
دانستن دلیل این نوع حرف زدن کودک، موجب می‌شود تا رفتار درستی در برخورد با او داشته باشید.
1. نیاز کودک به توجه
کودک حرف زشت می‌زند تا توجه شما را به خود جلب کند یا واکنش خوبی از شما بگیرد. شما بایستی هیچ گونه واکنشی نشان ندهید. از خندیدن و یا عصبانی شدن اجتناب کنید. آرام باشید و خود را به نشنیدن بزنید. هنگامی که فرزندتان از ادبیات مودبانه استفاده کرد، به او توجه کرده و او را تحسین کنید.
2. خشم و سرخوردگی کودک
اگر حرف زشت زدن کودک به دلیل خشم یا سرخوردگی اوست، می‌توانید نام گذاری احساسات را به او یاد دهید؛ برای نمونه "من می‌ببینم که تو واقعا عصبانی / ناامید هستی".آگاهی یافتن از احساسات برای کودکان بسیار مهم و ضروری است. به این ترتیب کودک یاد می‌گیرد که احساسات خود را به شیوه‌ای صحیح بیان کند.
در موقعیت خشم و پرخاشگری کودکان، بایستی کودک بیاموزد که از موقعیتی که موجب عصبانیتش شده، فاصله بگیرد. برای نمونه، اگر کودک از دست همبازی‌اش عصبانی است، به او بگویید که از محیط بازی دور شود یا از یک بزرگسال کمک بخواهد.
در موقعیت سرخوردگی و ناامیدی، بایستی با کودک مراحل حل مشکل را بررسی کنید. برای نمونه، اگر یک اسباب بازی را گم کرده است، پیشنهاد کنید که آخرین جایی که بازی می‌کرده را بگردد، سپس اتاق خوابش را و غیره.
در هر دو حالت، شما می‌توانید راه‌های دیگر‌ی که می‌شناسید را برای مقابله با خشم و سرخوردگی به فرزندتان آموزش دهید. روش‌هایی مانند شمارش تا ۱۰، نفس عمیق و یا صحبت کردن در مورد احساسات.
روش دیگر، تشویق کودک به استفاده از واژه‌های جایگزینی است که تهاجمی نیستند.
سخن آخر
بیشتر کودکان دوست دارند واژه‌هایی که می‌شنوند و یا خودشان می‌سازند را به زبان بیاورند. درمورد حرف بد همین مساله صدق می‌کند. کودک ممکن است این واژگان را از منابع مختلف داخل و خارج از خانه شنیده باشد. همه کودکان این واژه‌ها را از پدر و مادر خود یاد نمی‌گیرند. تلویزیون، رسانه‌ها و گروه دوستان و همسالان نیز در این میان نقش پر رنگی دارند.منبع: سایت ستاره
