«چه»؟ آیا شما چیزی گفتید؟ کودک مبتلا به مشکل پردازشگری شنیداری مرکزی
«ادی Eddie » یک پسر خیلی باهوش است، اما من فقط نمی فهمم چگونه بعضی اوقات با خودش در اشتباه است. او صدای مرا می شنود به خاطر اینکه شنوایی اش توسط چند متخصص ارزیابی شده است. اما من نمی دانم چگونه است که خیلی اوقات نام او را صدا می کنم و او هرگز پاسخ نمی دهد. هرگاه او را صدا می کنم، معمولا مجبورم چند بار تکرار کنم، به خاطر اینکه او در رؤیای روزانه Daydreaming است و خارج از آهنگ صدای من قرار دارد، معمولا به سایر کودکان در طی بحثهای کلاسی توجهی ندارد و به وسیله هرصدای کوچکی در داخل سالن یا خارج از سالن، حواسش پرت شود.هنگامی که با وی به طور انفرادی کار می کنم، او خیلی بهتر عمل می کند، اما من وقت ندارم با ۲۵ کودک در کلاسم به این طریق کار کنم. باید چه کار کنم؟ - خانم دانلی Donnelly معلم پایه دوم
بچه‌های شبیه «ادی» یک معضل واقعی اند. والدین و معلمان میدانند آنها باهوش هستند . ولی در بعضی چیزها کاملا قوی نیستند. اگرچه درست است که یک کودک بسیار تیز هوش و خلاق در مدرسه به وسیله نقب زدن در رؤیای روزانه می تواند پاسخ دهد، بسیاری از کودکان ضعفهایی دارند که مانع شنیدن آنها به روش طبیعی می شود و خارج از کنترل آنهاست.
هنگامی که یک کودک در سن پیش دبستانی است، انتظار دارید گوش کردن را مورد اعتراض قرار دهد، بویژه هنگامی که نیاز باشد برای مدت طولانی بنشیند، و شما نمی توانید بر آن کنترلی داشته باشید. مشکلی شبیه مشکل «ادی» ممکن است تا کلاس دوم یا حتی دوره بعدتر مورد توجه قرار نگیرد، به خاطر اینکه خیلی اوقات تصور می شود شبیه بعضی موارد، در فرایند رشد تغییر خواهد کرد یا اینکه آن فقط موضوع کنترل رفتار کودک است.
در این بخش، به راه های بازشناسی و فهم کودکانی که به مشکل «ادی» مبتلا هستند، نظر خواهیم کرد و آنچه را می توانیم برای آنها انجام دهیم، بررسی می کنیم. ایک علت برای مشکل «ادی» می تواند اختلال در پردازشگری شنیداری مرکزی (CAP) باشد، که یا ممکن است به طور ساده تر به عنوان یک اختلال پردازشگری شنیداری (AP) بشناسیم. داشتن اختلال پردازشگری شنیداری مرکزی، بدین معناست که گوشهای «ادی» می توانند صداها را بشنوند، اما مغز وی صداها را در شیوه ای متفاوت از شیوه سایر افراد درک می کند. چندین نوع متفاوت از اختلال (CAP) وجود دارد، چنانکه یک کودک ممکن است نشانه های مشابه با دیگری نداشته باشد. اگرچه، عموما، یک اختلال پردازشگری شنیداری مرکزی برای یک کودک در هنگام شنیدن باعث مشکلاتی می شود، زیرا او به مقدار زیادی بر گوش کردن متمرکز می شود.
بعضی اوقات، کودک ممکن است آنچه را به وی گفته یا از او خواسته شده، اشتباه تفسیر کند، «چرا»؟ زیرا کودک هنگامی که صداها را نمی شنود، در پر کردن جاهای خالی مشکل دارد. اگر کودک بشنود «من به انگل» رفتم، برای آنکه آن فضای خالی را به «جنگل» تبدیل کند، مشکلات بیشتری برای وی ایجاد می شود. چون کودک در کلاس با پس زمینه اختلال صوتی هیچ صدایی را نمی تواند گوش کند، بویژه، او ممکن است اغلب در خصوص حروف صامت گیج شود. در یک موقعیت با اختلال صوتی، برای تمرکز کردن بر صدای یک نفر ممکن است از نظر فیزیکی مشکل باشد. به عنوان مثال، هنگامی که دری باز یا بسته می شود یا هنگامی که پاها به زمین کشیده می شوند، این موارد ممکن است گیج کننده باشند. این کودکان احتمالا ممکن است شناسایی نشوند، به خاطر اینکه اختلالهای پردازشگری شنیداری در ادبیات و تحقیق تخصصی، فقط در ده یا پانزده سال گذشته به طور عمیق مورد بحث قرار گرفته است.از آنجا که گوش کردن برای آنها به تلاش بیشتری نیاز دارد، این کودکان نسبت به سایر کودکان سریعتر به «بیزاری از گوش کردن» می رسند. بچه‌های رؤیاپرداز روزانهDay dreamer یا بچه های پر سر و صدا، برای اینکه بتوانند بر شنیدن متمرکز شوند، به استراحت نیاز دارند.
کودکان مبتلا به اختلالهای پردازشگری شنیداری مرکزی، به دلایل متعددی ممکن است تشخیص داده نشوند. اغلب افراد فکر می کنند اگر کودکی بتواند در یک آزمون شنیداری سر و صدای تولید شده از دستگاه سنجش شنیداری را بشنود، باید بتواند به طور نرمال گوش کند. در حالی که شنیدن صداها و گوش کردن به آنها دو تکلیف متفاوت می باشند. گوش کردن به گفتار، خیلی بیشتر به فهمیدن و شناسایی صدایی که ساخته می شود، نیاز دارد. نیاز است که کودک تفاوت بین «تیر و تار»، «زنگ و سنگ»، «کارد و کارت Hear and hair, three and free »، را بشنود. شنیدن تفاوتهای بین صداها و کلمات مشابه، «تمیز شنیداری Auditory discrimination » یا «تمیز گفتاری Speech discrimination » نامیده می شود.
کودکان مبتلا به اختلال پردازشگری شنیداری مرکزی ممکن است در شنیدن تفاوتهای ظریف کلمات مشکلاتی داشته باشند. به همین علت، ممکن است کودکی در هجی کردن کلمات مشکل داشته باشد، به این خاطر که نیاز دارد بداند کدام صداها در کدام نظم در یک قالب کلمه قرار می گیرند تا بتواند آن را بنویسد.
کودکان مبتلا به اختلال پردازشگری شنیداری، ممکن است هجی کردن و خواندن به وسیله حفظ کردن کلمات را بهتر از تولید صوتی آنها فرا بگیرند. برای مثال، برای یک کودک ممکن است صدای کلمه ای نظیر د - و - ر یا د - و - ز، تولید شود، آنگاه وی می گوید «نور» یا «تور» یا «بور»، یا هر کلمه مشابه دیگری را ممکن است بیان کند. این کودکان به خاطر اینکه صداهایی را که از لحاظ زمانی در آخرین مرحله تلفظ قرار می گیرند فراموش می کنند، چنین هستند. این مشکل، «توالی سازی شنیداری Auditory sequencing » نامیده می شود و نوعی اختلال پردازشگری شنیداری است. اغلب برای کودکان مبتلا به مشکلات پردازشگری شنیداری مرکزی، این مشکل مطرح است.
دلیل دیگر برای اینکه چرا این کودکان تشخیص نمی دهند، به این خاطر است که آنها در یک اتاق آرام عملکرد خیلی بهتری دارند؛ جایی که ویژه اجرای آزمونهای گفتار و زبان است، چنین می باشد. در آن محیط، کودک ممکن است خیلی خوب دستورالعمل ها را تعقیب کند، خیلی خوب توجه کند، و خیلی خوب گوش کند»، یا سطح بالاتر از سن خود را نشان دهد. در حالی که هنوز در کلاس درس یا در یک بحث میز شام بعضی از اوقات مشخصا آنها گیج می شوند، در تعامل خطا می کنند چه چیزی گفته شده و نیاز دارند تکرار شود و فراموش می کنند که چه چیزی گفته شده است. چرا آنها متفاوت هستند؟ طبیعت یک اختلال پردازشگری شنیداری مرکزی این است که قابلیت گوش کردن کودک در حد وسیعی تحت تأثیر این است که در محیط اطراف کودک چه می گذرد و آن صوت را چگونه می شنود. در سالن ورزشی، موقع تلفن کردن، در یک کافه تریا، یا از طریق یک سخنران در کلاس درس، صداهایی که شنیده می شوند، قدری متفاوت هستند. کودکان مبتلا به اختلالهای پردازشگری شنیداری، در گوش کردن به گفتار در این موقعیتها مشکلاتی دارند. به علاوه، حتی به وسیله مقدار ناچیزی پارازیت آشفته می شوند. مشکل بسیار واقعی دیگر برای این کودکان این است که برای پردازش شنیداری صدای یک فرد نسبت به سایر پارازیت های موجود در محیط، مشکلات بیشتری دارند.
این کودکان احتمالا ممکن است شناسایی نشوند، به خاطر اینکه اختلالهای پردازشگری شنیداری در ادبیات و تحقیق تخصصی، فقط در ده یا پانزده سال گذشته به طور عمیق مورد بحث قرار گرفته است.
ادامه دارد..
منبع: مشکلات گفتاری، زبانی و شنیداری کودکان، پاتریسا هاماگوچی، نادر باقری،علی غنایی، چاپ اول، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد 1390
