بچه‌هاي معصوم و غذاهاي مسموم
نویسنده : سميه مقصودعلي
مسموميت غذايي کودکان در گفتگو با دکتر اکبر کوشانفر متخصص بيماري‌هاي اطفال
آقاي دکتر! چرا شيوع مسموميت غذايي کودکان در فصل تابستان بيشتر است؟
به هر حال، تابستان، فصل مسافرت است و در آن، شرايطي فراهم مي‌شود که بيماري‌هايي نظير مسموميت غذايي، اسهال و استفراغ، بيماري‌هاي عفوني دستگاه گوارش، تب حصبه، وبا، تب مالت و... از طريق مواد غذايي منتقل مي‌شود. کودکان در برابر مسموميت غذايي آسيب‌پذيرترند و مهم‌ترين عوامل بروز مسموميت غذايي رعايت نکردن مسايل بهداشتي در زنجيره مصرف، توزيع و نگهداري صحيح مواد غذايي است.
مهم‌ترين علت بروز اسهال و استفراغ در کودکان چيست؟
ويروس‌هايي نظير آنتروويروس در کودکان سبب بروز تب بالا، اسهال و استفراغ مي‌شود. ميکروب‌هاي بيماري‌زا نيز مانند استافيلوکوک و بوتوليسم ايجاد مسموميت غذايي مي‌کنند. ميکروب‌هايي نظير سالمونلا (حصبه)، شيگلا و آميب‌ها نيز عامل اسهال خوني در کودکان‌اند.
يعني فقط مسموميت غذايي عامل بروز اسهال و استفراغ نيست؟
البته! بسياري از ميکروب‌ها و ويروس‌هاي ديگر نيز مي‌توانند سبب بروز اسهال و استفراغ شديد در کودکان شوند که هيچ ارتباطي با مسموميت غذايي ندارند.
چگونه مي‌توان فهميد که اسهال و استفراغ کودک به دليل مسموميت غذايي هست يا نه؟
اغلب نشانه‌ها و علايم عفونت‌هاي گوارشي به فاصله يک تا دو روز ظهور مي‌کند که شامل استفراغ، تب و اسهال است. در بعضي مواقع بي‌اشتهايي، دل‌پيچه و در صورت ادامه کاهش وزن به دليل کاهش مايعات و از دست دادن آب بدن نيز مشاهده مي‌شود.
غير از مسموميت غذايي، چه عواملي سبب بروز اسهال مکرر در کودکان مي‌شود؟
رعايت نکردن بهداشت مواد غذايي، همچنين ضعف مقاومت بدني به ويژه در کودکاني که به برخي مواد غذايي مثل شير پاستوريزه حساسيت دارند باعث اسهال مکرر و کاهش وزن مي‌شود. بعضي انگل‌ها مانند ژيارديا که در کودکان شايع است نيز سبب اسهال‌هاي طولاني و مزمن مي‌شوند.
بعد از بروز اسهال و استفراغ ناشي از مسموميت غذايي چه بايد کرد؟
استفراغ در 24 ساعت اول بلامانع است و در پي آن سموم ويروس‌ها از بدن رفع مي‌شود. چنانچه تب و استفراغ همراه با هم باشد و در پي آن ميزان آب هدر رفته کم يا متوسط باشد، مي‌توان از قطره استفراغ و مايعاتي نظير او آر اس خوراکي يا دوغ بدون گاز و خنک استفاده کرد. مصرف اين مواد بايد کم کم و به تدريج باشد. براي درمان اسهال و استفراغ به کودکان بزرگ‌تر نيز مي‌توان کمي هويج، ماست کم‌چرب و مقداري گوشت مرغ بدون چربي داد. بهترين درمان در روزهاي اول جبران کمبود مايعات بدن است اما در صورتي که کمبود آب بدن شديد باشد، سرم درماني مناسب است. تجويز آنتي‌بيوتيک براي درمان اسهال و استفراغ بايد با دقت و زيرنظر پزشک انجام شود. لازم به ذکر است در اکثر موارد تجويز آنتي‌بيوتيک ضروري نيست.
توصيه شما براي پيشگيري از بروز اسهال و استفراغ‌هاي ناشي از مسموميت غذايي در کودکان چيست؟
مصرف غذاهاي مانده، حرارت ندادن کافي غذاها، مصرف تخم‌مرغ نيم‌پز، بستني غير پاستوريزه، سالاد الويه، شيريني‌هاي تر و خامه‌اي و آب‌هاي آلوده به ويژه در مسافرت از جمله مواردي است که ايجاد مسموميت غذايي مي‌کند. برخي افراد در مکان‌هاي تفريحي و گردشي از آب رودخانه‌ها براي شستن دست و صورت يا ظروف استفاده مي‌کنند، در صورتي که مشخص نيست از مبدا تا محلي که فرد قرار دارد، آلودگي‌هاي فراواني وارد آب شده باشد. از سوي ديگر استفاده از محصولات مزارع، سبزيجات، صيفي‌جات، هم از جمله مواردي است که احتمال بروز بيماري‌هاي عفوني و گوارشي را فراهم مي‌سازد.
اغلب خاک‌ها علاوه بر مسموميت آلوده به تخم انگل‌ها نيز هستند که در هنگام نشستن به راحتي وارد بدن مي‌شوند. بنده توصيه مي‌کنم مردم موقع مسافرت حتي‌الامکان از غذاهاي سالم و مفيد که در خانه تهيه شده استفاده کنند و کمتر به سراغ غذاهاي رستوران‌هاي غيربهداشتي و غذاهاي آماده بروند. گرچه فساد مواد غذايي هميشه با چشم قابل تشخيص نيست اما به هر حال تغيير رنگ و بوي ترشيدگي مي‌تواند نشانه فاسد شدن غدا باشد.
پس والدين به اين موارد بايد توجه داشته باشند. اکثر کنسروها در صورت فاسد شدن باد کرده، فرو رفته يا تاب برمي‌دارند. براي پيشگيري از بوتوليسم که نوعي مسموميت غذايي خطرناک و کشنده است، حتما به ياد داشته باشيد که بايد کنسرو را به مدت 20دقيقه در آب جوشاند. غذاهاي آب‌دار مثل خورش و سوپ را نيز بايد قبل از مصرف 10 تا 15 دقيقه جوشاند.
شير پاستوريزه را هم بايد به مدت 10 دقيقه جوشاند و در صورتي که مي‌خواهيد آن را به صورت خنک در تابستان مصرف کنيد، بايد به تاريخ مصرف آن توجه داشته باشيد.
منبع:www.salamatiran.com
/س
