مزایای كشت گلخانهای
رشد جمعيت و افزايش مصرف سرانه كه با سطح درآمد و زندگي افراد جامعه همبستگي زيادي دارد، دو مساله مهم در تامين نيازهاي غذايي براي افراد جوامع در حال پيشرفت از جمله ايران است و در اين ميان نقش بهرهگيري موثر و بهينه از منابع محدود آب و خاك و استفاده از نيروي انسان موجود در كشور از اهميت ويژهاي برخوردار است.
تلاش موفقيتآميز در جهت رشد درآمد ناخالص ملي و رسيدن به خودكفايي در توليد نيازهاي غذايي جمعيت رو به رشد كشور، همانند هر فعاليت ديگري نياز به آگاهي عميق از فرآيندهاي عملي و اقتصادي و به كارگيري آخرين دانش و فنآوري روز دنيا دارد. در اين راستا تكنولوژي توليد محصولات گلخانهاي منجر به افزايش چشمگير راندمان بهرهوري از منابع محدود آبي و خاكي شده و اهميت آن با توجه به اقليم خشك و كم باران اكثر نقاط كشور غيرقابل انكار است.
ناگفته نماند امكان توليد مستمر محصولات در تمام طول سال در گلخانهها وجود دارد و بدون تاثير محدوديت موجود به خصوص در مناطق سرد با طول فصل كشت كوتاه، گلخانهدار قادر به تنظيم زمان كشت و برداشت زود موقع محصول حداقل يك ماه و ارائه آن به بازار خواهد بود.
استفاده از تكنيكهاي جديد و بهرهگيري صحيح و افزايش بهرهوري از امكانات محدود آب به دليل استفاده از سيستم آبياري تحت فشار بخصوص آبياري قطرهاي و خاك به دليل بهرهگيري بهينه از فضا به جاي سطح، بخصوص در قطعات و اراضي كوچك غيراقتصادي، كاهش خسارت و تامين امنيت توليد با توجه به امكان كنترل عوامل سوءمحيطي در يك محيط بسته گلخانه از مزاياي اين روش توليد به شمار ميرود.
همچنين افزايش بازدهي و عملكرد با توجه به كنترل عوامل موثر در توليد شامل نور، درجه حرارت، رطوبت، تهويه و نيز كنترل آفات و بيماريها، بالا بودن كيفيت و كميت محصولات گلخانهاي و در نتيجه امكان صادرات محصول به خارج كشور از ويژگي كشت گلخانهاي است. اين امر به خاطر استفاده از بذور هيبريد اصلاح شده و استفاده صحيح در حد نياز از كود و سموم شيميايي است . در عين حال ايجاد اشتغال مفيد و مولد در جامعه و جذب نيروي كار كشور از ديگر مزيتهاي گلخانهها به شمار ميرود. با توسعه كشت محصولات گلخانهاي و سرمايهگذاري براي ايجاد شهركهاي گلخانهاي مشكل بيكاري و كمدرآمدي جوانان و فارغالتحصيلان كشاورزي نيز تا حدي برطرف ميشود و از سوي ديگر، همچنين در زمستان كه كشاورزان معمولاً بيكار هستند، ميتوانند اقدام به كشت گلخانهاي و توليد خارج از فصل نمايند.
با اين وجود به اين نكته بايد اشاره داشت: هزينه اوليه ايجاد كشتهاي گلخانهاي بالا است و قسمت عظيم اين هزينه صرف احداث گلخانه ميشود. اين به معني آن است افراد كمدرآمد و روستايي قادر به استفاده از آن نيستند.
همچنين از آنجايي كه بخش مهم هزينه گلخانهداران صرف تامين انرژي گلخانه ميشود، از اين رو با برداشتن يارانه انرژي، گلخانههاي موجود توجيه اقتصادي خود را از دست ميدهند؛ به همين دليل گسترش گلخانه در كشور ايران از 7 هزار هكتار فراتر نرفته است.
در همين زمينه احداث گلخانههاي خورشيدي در راستاي سياستهاي كلان فقرزدايي و در راستاي بهرهمندي مناسب از اوقات بيكاري كشاورزان در فصل زمستان و اوايل بهار در دستور كار قرار گرفته است.
مزاياي اين گلخانه شامل كاهش آب مصرفي با توجه به شرايط خشكسالي حاكم بر كشور، كاهش وابستگي به انرژي فسيلي با عنايت به بحران انرژي در جهان، تامين منابع انرژي گرمايي از طريق تابش خورشيد، كاهش سرمايهگذاري اوليه هزينه توليد در مقايسه با گلخانههاي موجود، امكان توسعه گلخانهها در مناطق سردسير محروم و مستعد كشور و استفاده از مصالح محلي موجود در روستا براي ساخت گلخانه است.
براساس اين گزارش، گلخانههاي خورشيدي، ساده و ارزان است و ساخت آن با استفاده از مصالح روستا و كار در فصل سرما با مصرف كمترين مقدار انرژي و استفاده از انرژي موجود در طبيعت صورت ميگيرد.
نتايج گسترش گلخانههاي خورشيدي شامل كمك به بهبود زندگي روستائيان و فقرزدايي در ميان آنان و ماندن كشاورزان در فصل سرما در روستاهايشان است.
بايد خاطرنشان كرد: گلخانه خورشيدي نوعي سازه ساده گلخانهاي ذكر شده است كه با جذب و ذخيره انرژي خورشيد بدون استفاده از سلولهاي خورشيدي در طول روز و آزادسازي آن در طول شب نياز ما به وسايل گرمايشي را تقريباً از بين ميبرد.
به منظور بهرهگيري از مزاياي گلخانهها و از بين بردن معايب گلخانههاي موجود و گسترش استفاده از آن در ميان اقشار كمدرآمد، ساخت گلخانههاي خورشيدي ميتواند ثمربخش باشد. چنانكه كشور چين با گسترش اين الگو، سطح كشت گلخانهاي خودرا به بالاي يك ميليون هكتار در چند سال اخير رسانده است.
منبع: روزنامه اطلاعات /س
تلاش موفقيتآميز در جهت رشد درآمد ناخالص ملي و رسيدن به خودكفايي در توليد نيازهاي غذايي جمعيت رو به رشد كشور، همانند هر فعاليت ديگري نياز به آگاهي عميق از فرآيندهاي عملي و اقتصادي و به كارگيري آخرين دانش و فنآوري روز دنيا دارد. در اين راستا تكنولوژي توليد محصولات گلخانهاي منجر به افزايش چشمگير راندمان بهرهوري از منابع محدود آبي و خاكي شده و اهميت آن با توجه به اقليم خشك و كم باران اكثر نقاط كشور غيرقابل انكار است.
ناگفته نماند امكان توليد مستمر محصولات در تمام طول سال در گلخانهها وجود دارد و بدون تاثير محدوديت موجود به خصوص در مناطق سرد با طول فصل كشت كوتاه، گلخانهدار قادر به تنظيم زمان كشت و برداشت زود موقع محصول حداقل يك ماه و ارائه آن به بازار خواهد بود.
استفاده از تكنيكهاي جديد و بهرهگيري صحيح و افزايش بهرهوري از امكانات محدود آب به دليل استفاده از سيستم آبياري تحت فشار بخصوص آبياري قطرهاي و خاك به دليل بهرهگيري بهينه از فضا به جاي سطح، بخصوص در قطعات و اراضي كوچك غيراقتصادي، كاهش خسارت و تامين امنيت توليد با توجه به امكان كنترل عوامل سوءمحيطي در يك محيط بسته گلخانه از مزاياي اين روش توليد به شمار ميرود.
همچنين افزايش بازدهي و عملكرد با توجه به كنترل عوامل موثر در توليد شامل نور، درجه حرارت، رطوبت، تهويه و نيز كنترل آفات و بيماريها، بالا بودن كيفيت و كميت محصولات گلخانهاي و در نتيجه امكان صادرات محصول به خارج كشور از ويژگي كشت گلخانهاي است. اين امر به خاطر استفاده از بذور هيبريد اصلاح شده و استفاده صحيح در حد نياز از كود و سموم شيميايي است . در عين حال ايجاد اشتغال مفيد و مولد در جامعه و جذب نيروي كار كشور از ديگر مزيتهاي گلخانهها به شمار ميرود. با توسعه كشت محصولات گلخانهاي و سرمايهگذاري براي ايجاد شهركهاي گلخانهاي مشكل بيكاري و كمدرآمدي جوانان و فارغالتحصيلان كشاورزي نيز تا حدي برطرف ميشود و از سوي ديگر، همچنين در زمستان كه كشاورزان معمولاً بيكار هستند، ميتوانند اقدام به كشت گلخانهاي و توليد خارج از فصل نمايند.
با اين وجود به اين نكته بايد اشاره داشت: هزينه اوليه ايجاد كشتهاي گلخانهاي بالا است و قسمت عظيم اين هزينه صرف احداث گلخانه ميشود. اين به معني آن است افراد كمدرآمد و روستايي قادر به استفاده از آن نيستند.
همچنين از آنجايي كه بخش مهم هزينه گلخانهداران صرف تامين انرژي گلخانه ميشود، از اين رو با برداشتن يارانه انرژي، گلخانههاي موجود توجيه اقتصادي خود را از دست ميدهند؛ به همين دليل گسترش گلخانه در كشور ايران از 7 هزار هكتار فراتر نرفته است.
در همين زمينه احداث گلخانههاي خورشيدي در راستاي سياستهاي كلان فقرزدايي و در راستاي بهرهمندي مناسب از اوقات بيكاري كشاورزان در فصل زمستان و اوايل بهار در دستور كار قرار گرفته است.
مزاياي اين گلخانه شامل كاهش آب مصرفي با توجه به شرايط خشكسالي حاكم بر كشور، كاهش وابستگي به انرژي فسيلي با عنايت به بحران انرژي در جهان، تامين منابع انرژي گرمايي از طريق تابش خورشيد، كاهش سرمايهگذاري اوليه هزينه توليد در مقايسه با گلخانههاي موجود، امكان توسعه گلخانهها در مناطق سردسير محروم و مستعد كشور و استفاده از مصالح محلي موجود در روستا براي ساخت گلخانه است.
براساس اين گزارش، گلخانههاي خورشيدي، ساده و ارزان است و ساخت آن با استفاده از مصالح روستا و كار در فصل سرما با مصرف كمترين مقدار انرژي و استفاده از انرژي موجود در طبيعت صورت ميگيرد.
نتايج گسترش گلخانههاي خورشيدي شامل كمك به بهبود زندگي روستائيان و فقرزدايي در ميان آنان و ماندن كشاورزان در فصل سرما در روستاهايشان است.
بايد خاطرنشان كرد: گلخانه خورشيدي نوعي سازه ساده گلخانهاي ذكر شده است كه با جذب و ذخيره انرژي خورشيد بدون استفاده از سلولهاي خورشيدي در طول روز و آزادسازي آن در طول شب نياز ما به وسايل گرمايشي را تقريباً از بين ميبرد.
به منظور بهرهگيري از مزاياي گلخانهها و از بين بردن معايب گلخانههاي موجود و گسترش استفاده از آن در ميان اقشار كمدرآمد، ساخت گلخانههاي خورشيدي ميتواند ثمربخش باشد. چنانكه كشور چين با گسترش اين الگو، سطح كشت گلخانهاي خودرا به بالاي يك ميليون هكتار در چند سال اخير رسانده است.
منبع: روزنامه اطلاعات /س