انواع باستان شناسی
باستان شناسی انواع مختلفی دارد و هرکدام نیاز به تخصص‌های خاص یا چندگانه دارند. انواع مختلف باستان شناسی‌ها بر اساس ماهیت کاری که در آن دخیل هستند و بر اساس دوره‌های زمانی تاریخی به دو دسته طبقه بندی شده‌اند. در این جا به تعدادی از موارد دسته اول پرداخته می‌شود
بر مبنای طبیعت کار
باستان شناسی بر اساس ماهیت کارِ درگیر در روند جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها، به انواع مختلفی طبقه بندی شده است. این امر تا حد زیادی به محل حفاری یا اکتشاف بستگی دارد و این که باستان شناس از چه منظری می‌خواهد تاریخ را تفسیر کند.باستان شناسی محیط زیست
شرح شکل: باستان شناسی محیطی
ریچاردسون گیل به منظور بررسی تأثیر تغییرات آب و هوایی بر جامعه مایاها، کارهای گسترده‌ای در باستان شناسی محیط زیست انجام داد. طبق نظریه وی، یک سری مداوم از خشکسالی‌ها مسئول تحولات بی شمار جامعه و سقوط متعاقب آن تمدن باستان بودند. باستان شناسی محیط زیست به بررسی روابط متقابل بین مردم باستان و محیط طبیعی آنها می پردازد.
قوم شناسی
دکتر مالتی نگار در یک مطالعه قوم شناسانه در محل کلکولیتیک اهر در راجستان هند، شباهت چشمگیری بین طرح‌های خال خال بر روی لباس زنان قبیله محلی و طرح‌هایی که در سرامیک‌های باستانی کشف شده از سایت وجود داشت، پیدا کرد. این نشان می‌دهد که چگونه حساسیت‌های هنری از یک دوره زمانی به زمان دیگر منتقل می‌شوند.باستان شناسی منظره
شرح شکل: باستان شناسی منظره
یک مطالعه جامع از یک منظره تاریخی با توجه به افزایش و افول شهرنشینی، در اوایل دهه 1950 توسط برنارد-فیلیپ گروسیلیر در منطقه آنگور کامبوج انجام شد. وی از شواهد بی‌شماری پرده برداشت تا نشان دهد که بهره برداری بیش از حد از طبیعت عامل اصلی مسئول کاهش مراکز شهری در منطقه است.
باستان شناسیِ چشم انداز، یک بخش گسترده در باستان شناسی است که به بررسی تغییرات مختلفی که در مناظر مختلف، اعم از طبیعی و یا به دلیل مداخله انسان، صورت گرفته است می‌پردازد.
باستان شناسی خانگی
شرح شکل: باستان شناسی خانگی
دکتر پنلوپه آلیسون از دانشگاه لستر در حال حفاری بقایای خانواده‌ای در پومپئی بود. او شواهد بسیاری از ابزارهای جراحی به دست آمده از بسیاری از خانه‌ها را نشان داد، که نشان می‌دهد کمک‌های اولیه در سطح خانوار موجود بوده است. باستان شناسی خانگی یک پیشرفت نسبتاً اخیر در باستان شناسی است که در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 اتفاق افتاد.
باستان شناسی زیر آب
شرح شکل: باستان شناسی زیر آب
Franck Goddio و تیم وی موفق به کشف کاخ گمشده کلئوپاترا شدند، که گمان می‌رود حدود 1600 سال پیش در زیر دریا غرق شد. این کاوش در سواحل شهر اسکندریه در مصر انجام شد. این همچنین به عنوان باستان شناسی دریایی یا بحری شناخته می‌شود.
باستان شناسی هواپیمایی
شرح شکل: هواپیمای گمشده در جنگ جهانی دوم
در سال 2005 ، باستان شناسان مجارستانی برای یافتن هواپیمای گمشده‌ای که در طول جنگ جهانی دوم در بوداپست سقوط کرده بود از روش های بررسی ژئوفیزیکی استفاده کردند. بقایای به دست آمده از این کاوش شامل بلوک موتور هواپیما، بخشی از یکی از بال‌های آن، و بخشی که مهمات که در آن نگهداری می‌شد و غیره است.
باستان شناسی هوایی
شرح شکل: باستان شناسی هوایی
در ژانویه سال 2010، گاردین از کشف تمدنی پیش از کلمبیا به نام ال دورادو که در طی کاوش هوایی جنگل‌های بارانی آمازون به عمل آمد، خبر داد. این، نتیجه‌ی روش‌های باستان شناسی هوایی بود که بدون آن، جبهه‌های چنین تمدن پیشرفته‌ی هم عصر آزتک‌ها و اینکاها ناپدید بودند. باستان شناسی هوایی، همان طور که از نام آن پیداست، بررسی بقایای باستان شناسی از هوا است.
باستان شناسی میدان نبرد
شرح شکل: باستان شناسی میدان نبرد
در سال‌های 1985 - 89 ، داگلاس اسکات و ملیسا کانر اولین کاوش‌های گسترده در مقیاس بزرگ را در یک میدان جنگ نبرد بیگورن کوچک در مونتانا، ایالات متحده انجام دادند. آنها شواهدی در قالب گلوله، پوکه، خشاب، و بقایای اسکلت و غیره جمع کردند. باستان شناسی نبرد، که به عنوان باستان شناسی نظامی نیز شناخته می‌شود، یکی از جذاب‌ترین انواع باستان شناسی است.
باستان شناسی تجاری
در دهه 1940، سر مورتیمر ویلر درArikamedu ، در نزدیکیPondicherry ، هند جنوبی کاوش کرد. این سایت در طی قرن اول قبل از میلاد یک روستای ماهیگیری و بندر مهم تجارت خارجی بوده است. آثار باستانی کشف شده شامل سکه‌های رومی، مجسمه‌ها، مهره‌ها، ظروف شیشه‌ای و سفال است. باستان شناسی شامل بازسازی تاریخ با کمک بقایای مادی است. باستان شناسی تجاری در واقع یک رشته فرعی از باستان شناسی است، که به همه چیز مربوط به تجارت و بازرگانی می‌پردازد. این شامل شواهد مربوط به کالاهایی است که مورد معامله و قاچاق قرار می‌گرفتند.باستان شناسی صنعتی
شرح شکل: باستان شناسی صنعتی
سایت Sunny Corner Mining ، واقع در نیو ساوت ولز، استرالیا ، یک سایت جالب مربوط به باستان شناسی صنعتی است که متعلق به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. این ظاهرا یکی از ثروتمندترین اماکن برای استخراج نقره در استرالیا بود و بسیاری از فرآیندهای استخراج و گداختن از آن باقی مانده است. باستان شناسی صنعتی نوع دیگری از باستان شناسی است که به بررسی بقایای مواد فرعی و مصنوعات صنعتی می‌پردازد.
باستان شناسی نجات
وزارت آب کشور ترکیه پیشنهاد ساخت چندین سد را روی رودخانه‌های فرات و دجله در سال 1986 داد. وسعت این پروژه همچنین تقریباً نیم مایل از زوگما، یک مرکز تجاری باستانی آناتولی، را در بر می‌گرفت. کاوش‌های نجات در این مکان از سازه‌های بی‌شمارِ موزائیک، مجسمه‌های سنگی و غیره پرده برداشت. باستان شناسی نجات، که با نام باستان شناسی رهایی نیز شناخته می‌شود، نامی است که به کاوش باستان شناسی‌ای داده می‌شود که باید در مواقع اضطراری و با حداکثر فوریت در مکان‌های تهدید آمیز انجام شود. عملیات باستان شناسی نجات در سایت‌هایی انجام می شود که در آستانه تخریب توسط ساخت و سازهای جاده‌ای جدید، سدها، ساختمان‌ها یا هر نوع توسعه زیرساختی قرار دارند.منبع: نینگتوجام ساندیارانی
