رویه ذکر شده در اکثر مراسم روزهای سوم، هفتم و چهلم درگذشت آیت الله سید مصطفی خمینی تکرار شد و در مدت کوتاهی امواج انقلاب اسلامی در داخل و خارج از کشور به صورت قابل ملاحظه ای گسترش یافت. در میان مراسم های برگزار شده، مراسم های مسجد اعظم قم و مسجد ارک تهران دارای ویژگی های خاصی از نمایش وحدت و انسجام مخالفان سیاسی حکومت پهلوی بود.
یکی از قشرهای انقلابی که بیشترین و مؤثرترین واکنش ها و فعالیت ها را در جریان درگذشت مشکوک آیت الله سید مصطفی خمینی از خود نشان داد، دانشجویان بودند. گزارش های ساواک نشان می دهد که در بسیاری از مجالس داخل و خارج کشور و به ویژه در کشورهای اروپایی و ارسال اعلامیه و پیام به کشورهای اسلامی، دانشجویان نقش فعال داشته اند. در اولین اعلامیه اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا در تاریخ اول آبان ۱۳۸۹ اعلام شده که:
کلیه واحدهای اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در سراسر اروپا و سازمان اسلامی دانشجویی وابسته به انجمن اسلامی دانشجویان در آمریکا و کانادا و نیز انجمن های اسلامی دانشجویان در هند روزهای جمعه و شنبه 6 و 7 آبان ماه (۲۸ و ۲۹ اکتبر ۱۹۷۷) برابر با ۱۶ و ۱۵ ذی القعده مراسم یادبود و فاتحه برگزار خواهند کرد.» در مراسم های برگزار شده نیز اعلامیه‌های امام خمینی خطاب به انجمن های اسلامی پخش می گردید. چنانکه گفته شد، دانشجویان نیز همچون فعالان سیاسی ملی - مذهبی در تبلیغ و برنامه ریزی مراسم مسجد ارک نقش مؤثری داشتند. در چندین گزارش ساواک اعلام شده است دانشجویان دانشگاه های مختلف با انتشار اعلامیه‌هایی مردم را برای شرکت در آن مراسم دعوت نموده اند. در گزارشی از ساواک تهران آمده است که اعلامیه ای در دانشگاه پلی تکنیک پیدا شده که دانشجویان را به یک دقیقه سکوت به مناسبت درگذشت سید مصطفی دعوت کرده است. ساواک تهران دو هفته بعد از درگذشت سید مصطفی وضعیت پدید آمده و فعالیت های مخالفان را چنین تحلیل می کند:
تجلیلی که قاطبه روحانیت، بازاریان، اعضای سابق جبهه به اصطلاح ملی، نهضت به اصطلاح آزادی، دانشجویان و افراد عادی در خلال برگزاری مجالس ختم و سوگواری یاد شده بالا در مسجد ارک، مسجد جامع بازار، مسجد جامع سرسبز نارمک، مسجد اعظم قم، مسجد آیت الله کاشانی در پامنار، مسجد شهرری از خمینی به عمل آوردند و دنباله مراسم سوگواری به یک روز تعطیل عمومی در قم و یک روز تعطیل شدن بازار تهران انجامید. اکثر شرکت کنندگان در این مراسم و مجالس شعارهایی بر له خمینی و علیه دستگاه داده و همه دست به دعا بودند که یک بار دیگر خمینی به ایران مراجعت نماید. از طرفی در بعضی از محافل بازار و بین مردم عادی چنین شایع شده که مصطفی خمینی را نیز مانند علی شریعتی در خارج از ایران به وسیله دستگاه به قتل رسانیده اند. روی هم رفته مرگ مصطفی خمینی در بالا بردن شأن و وجهه پدرش بین قاطبه مردم بسیار مؤثر بوده است.»
سراسری شدن مبارزه با رژیم پهلوی در مجالس ترحیم آیت الله سید مصطفی خمینی نکته مهم دیگری که در جریان برگزاری مراسم ها و مجالس گوناگون بزرگداشت و ختم به چشم می خورد، مبادله اطلاعات مجالس مهم و تکثیر و پخش سخنرانی های تأثیرگذار و پر محتوا در سطح کشور بوده است. هدف این کار تقویت شبکه پیام رسانی نهضت امام خمینی و ایجاد وحدت روش در مبارزه در سراسر کشور بود. در یکی از گزارش های ساواک قم آمده است:
مجالس ترحیمی که به مناسبت درگذشت مصطفی خمینی در نقاط مختلف تشکیل شده است و گویندگان و وعاظ در آن سخنرانی کرده اند، از سخنرانی آنان نوار تهیه شده و نوار فروشی های قم در حال حاضر مرتب این نوارها را تکثیر کرده و مشغول فروش آن به قیمت های خوب هستند... مهم ترین و پرفروش ترین آنها نوار سخنرانی آقایان عبدوست و خزعلی و برقعی در قم، دکتر عبدالرضا حجازی و دکتر روحانی در تهران و شیخ محمد علی گرامی در کرمانشاه است.»
در واقع می توان گفت از اول آبان تا چهلمین روز درگذشت آیت الله سید مصطفی خمینی مراسم ها و مجالس گوناگون در شهرهای مختلف و خارج از کشور برگزار شد و امواج تبلیغات و فعالیتهای سیاسی با همگرایی فعالان سیاسی و مبارزان روند فزاینده و وسیعی به خود گرفت و پایه های حکومت پهلوی را به طور جدی لرزانید و برای ضربه پذیری نهایی در سال ۱۳۵۷ مهیا کرد.
منبع: امید اسلام، معاونت پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ و نشر عروج، چاپ اول، تهران، 1390
