در باره امام علی بن حسین (علیه السلام) نیز روایات متعددی وارد شده است که اشتغال آن حضرت را به امر کشاورزی و نهال کاری مسلم می شمارد، چنانکه ایشان در مورد اهداف و فواید تلاش های خویش در امر کشاورزی می فرماید: من بدین منظور که به ثروت خویش بیفزایم، به امر زراعت نمی پردازم و هرگز زراعت نکرده ام، جز آنکه محصولات آن را برای مصرف فقیران و مستمندان قرار دهم یا چکاوک نوعی پرنده از آن استفاده کند.( حرعاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۲۵. ٣. همان، ص ۲۲ و کلینی، کافی، ج ۵، ص ۷۴) در روایت است که امام باقر هرگاه فرصت می یافت به مزرعه خویش در ینبع می رفت و حتی گاهی که «سیر» می خورد برای ادای نماز نیز به مسجد النبی نمی رفت و در همان جا می ماند و هم کار میکرد و هم عبادت خویش به جای می آورد.
در باره امام صادق علیه السلام با همه اشتغالات علمی و فعالیتهای فرهنگی و آموزشی که داشت روایات متعدد وارد شده که اهتمام ایشان را به کشاورزی و درختکاری نشان می دهد. آن حضرت یکی از کارهای ثابت خویش را پرداختن به امور مزبور قرار داده بود. اسماعیل بن جابر می گوید: نزد امام صادق علیه السلام رفتم، آن حضرت در باغ خود درختان را آب می داد. در روایت دیگر آمده است که دوستان آن حضرت از ایشان خواستند تا اجازه دهد که آنان به درختان رسیدگی کنند با انجام آن را به غلامان واگذارند، اما ایشان اجازه نداد و در پاسخ گفت: دوست دارم خداوند متعال ببیند که خود این کار را انجام می دهم.
ابوعمر شیبانی نقل می کند: امام صادق علیه السلام را دیدم که میان درختان کار می کند و عرق از پشت آن جناب جاری بود. عرض کردم: فدایت شوم، بیل را به من بده و بگذار این کار را انجام دهم، ولی آن حضرت امتناع ورزید.؟ آن حضرت در این باره به یکی از اصحابش به نام ابوبصیر فرمود: من میان زمین و باغ خود به گونه ای کار میکنم که عرق در سر و رویم می ریزد.
علی بن حمزه از پدرش نقل می کند: امام کاظم (علیه السلام) را دیدم در زمینی کشاورزی یا درخت کاری می کند و عرق از دو پای مبارک آن حضرت میریزد. گفتم: فدایتان شوم، غلامان کجایند؟ [ چرا شما با این سختی کار می کنید و آن را به دیگران وانمیگذارید؟ در پاسخ فرمود: آنان که از من و پدرم بهتر بودند در زمین کار می کردند. گفتم: آنان کیستند؟ فرمود: آنان پیامبر خدا، امیرمؤمنان و همه پدرانم با دستان خود در زمین کار می کردند و این عمل پیامبران، رسولان، جانشینان آنان و بندگان شایسته خداست.( کلینی، کافی، ج ۵، ص ۷۶. و، ص ۷. ۴و حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۲۳ و سید علی حسینی، «درختکاری در روایات»، مجله فرهنگ جهاد، سال اول، ش3، بهاره ۱۳۷۵، ص ۱۲۳ )
نکته جالب در باره برخی از معصومان علیهم السلام این است که برای منازل مسکونی خویش فضای سبزی در نظر می گرفتند و از آن فضا که در اطراف منزل به وجود می آوردند، برای امور مختلف، از جمله تدریس و آموزش فرزندان و خدام خویش بهره می جستند، چنانکه امام کاظم (علیه السلام) به چنین اقدامی دست زد. در روایتی آمده است: إن أحمد بن هارون قال: کنت جالسا ألم غلاما من غلمانه فی فازة داره فیها بستان إذ دخل علینا أبوالحسن علیه السلام راکبا على فرس له، فقمنا إلیه، فسبقنا فنزل قبل أن تدنو منه فأخذ بقنانی فیه بیده.... احمد بن هارون نقل می کند که من در بستانی که در اطراف منزل امام کاظم (علیه السلام) الا بود به آموزش یکی از غلامانش اشتغال داشتم که ناگهان حضرت در حالی که بر اسب سوار بود، وارد شد. ما به احترامش ایستادیم و خواستیم عنان اسبش را بگیریم، ولی او پیشی گرفت و قبل از رسیدن ما فرود آمد، خودش عنان مرکبش را در دست گرفت.... این حدیث در واقع افزون بر اشتغال معصومان علیهم السلام به زراعت و غرس درخت، پرداختن آنان را به ایجاد فضای سبز برای منازلشان و سیره آنان را در ایجاد بستان و باغ یا باغچه برای استفاده آموزشی نشان میدهد.
منبع: محیط زیست و بهداشت، عبد المجید ناصری داوودی، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول، قم، 1391
