الگوی حمایت از تولید ملی در اروپا وآمریکا
شاید برخی گمان کنند طرح حمایت از تولید ملی ساخته و پرداخته مسئولان کشور ایران باشد، ولی وقتی به طور علمی این موضوع را مورد بررسی قرار می دهیم متوجه می شویم نه تنها ایران اسلامی مبدأ این طرح نبوده بلکه در این خصوص بیش از نیم قرن عقب مانده ایم، و دیر اقدام نموده ایم.
1-فرهنگ جهادی حمایت از تولید ملّی در کره جنوبی
هر چند جامعه اسلامی می بایست با بهره گیری از بن مایه های قرآنی و روایی بهتر و زیباتر در عرصه حمایت از کالای ملّی ورود جدّی و جهادی داشته باشد، ولی با این وجود کشورهای غیر اسلامی در این خصوص گوی سبقت را از کشورهای اسلامی ربوده و به طور جهادی در این عرصه ورود پیدا کرده اند، برای نمونه کشور کره جنوبی که فرآیند توسعه و پیشرفت خود را بیش از 60 سال پیش در سال1960 آغاز کرده بود، طرح و برنامه بسیار جدّی و فراگیری برای حمایت از صنایع داخلی و فرهنگ سازی، مصرف کالای داخلی به راه انداخت. تعصب حمایت از کالای داخلی در کشور کره به گونه ای بود که مصرف کننده کالای خارجی به عنوان خائن به کشور معرفی می شد.[2]
از سبزی فروشی تا رسیدن به امپراتوری گوشی موبایل
محققان اقتصادی بر این باورند که شرکت های موفق کره به واسطه همین حمایت گری هوشمندانه توانست به عنوان غول های اقتصادی و ابرشرکت چندملّیتی در عرصه بین الملل مطرح شوند، به طور نمونه شرکت سامسونگ کره جنوبی که در سال 1938 توسط فردی به نام لی بیونگ چول تأسیس شد، ابتدا یک شرکت تجاری عرضه مواد غذایی بود که با چهار کارمند فعالیت می کرد. بنیانگذار این شرکت در سال 1947 مجبور به ترک سئول می شود و در سال 1954 یک کارخانه تصفیه شکر سازی راه می انداز و در اواخر دهه 1960 سامسونگ وارد صنعت الکترونیک می شود و کم کم این شرکت گسترش پید اکرده و اکنون جزو ده شرکت الکترونیکی برتر جهان است.[3]
2-فرهنگ جهادی حمایت از تولید ملی در ژاپن
یکی دیگر از کشوهای پیشرفته و صاحب صنعتی که موفقیت خود را مرهون حمایت گری مردمش می باشد، کشور ژاپن است. ژاپن در دوره پس از جنگ دوم جهانی به منظور بازسازی اقتصاد و صنعت خود واردات کالای خارجی را به شدت محدود کرد. در سال 1945، بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی، ژاپن را به تسلیم در جنگ جهانی وا داشت، بعد از جنگ های مرگبار ژاپن و آمریکا، کشور ژاپن با 13 میلیون بیکار مواجه بود، تورم سرسام آور، کمبود مواد غذایی، گرانی قیمت ها در آن کشور بی داد می کرد، ولی بر اساس یک مدیریت هوشمندانه توانستند آن دوران مرگبار را پشت سرگذاشته و جهش خیره کننده ای در عرصه تولید و صادرات انجام دهند. برخی محققان اقتصادی بر این باورند که الگوی اقتصادی ژاپن مبتنی بر سه گزاره بود: الف). واردات مواد خام از خارج برای تولید در وطن، ب). تقویت تولید داخلی، ج). صادرات کالای ساخت ژاپن، برای اعتلای نام ژاپن در دنیا.[4]یکی از نکات بسیار زیبایی که برخی محققان در خصوص تلاش در جهت تقویت تولید ملی بیاّن کرده اند این است که این کشور برای منظور حتّی از ظرفیت بازیگران خود نیز غافل نبوده به طوری که «جکی چان» هنر پیشه معروف چینی در مراسم اسکار 2017 به عنوان سفر اقتصاد ملّی چین به ایفای نقش پرداخت.
3-فرهنگ جهادی حمایت از تولید ملّی در آمریکا
از دیر باز سیاست حمایت از تولید داخلی به طور جدّی و اساسی در رأس برنامه های دولت مردان آمریکایی قرار داشته است، به طور مثال یکی از کارهای «جیمی کارتر» تحریم پسته درجه یک ایران و مانع واردات آن به آمریکا بود، او با تشویق باغداران آمریکایی کار را به جایی رساند که کشور آمریکا از وارد کننده پسته، به صادرکننده برتر دنیا در سال 2016 تبدیل شود.[5] و یا اینکه در سال 2009 باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا تعرفه واردات تایر از چین را به بهانه ضد دامپینگ به 35 درصد افزایش داد تا مردم آمریکا تمایل بیشتری به خرید تایر آمریکایی پیدا کنند، در سال های اخیر ترامپ نیز به عنوان رئیس جمهور آمریکا سیاست های حمایت گرانه این کشور از تولید داخلی را به شدت تقویت کرد، شعار او بیشتر اقتصادی بود تا سیاسی، او بیشتر روی این مطلب تأکید دارد که «آمریکا را با دستان آمریکایی و با کارگر آمریکایی می سازیم، او شعار آمریکایی بخر و آمریکایی استخدام کن را انتخاب کرده است».[5]
4-فرهنگ جهادی حمایت از تولید ملّی در فرانسه
حمایت از تولید داخلی در کشور فرانسه نیز سابقه ای دیرینه دارد، فرانسوی ها نیز در دوره پس از جنگ جهانی دوم به منظور باز سازی اقتصادی کشور خود به تقویت تولید داخل روی آوردند و از ورود بی رویه جنس و کالای خارجی به کشور خود ممانعت کردند، برای نشان دادن توجه دولت مردان فرانسوی به تولید برخی خبرگزاری ها نقل کرده اند: «آرنولد مونت وی» وزیر صنعت فرانسه در سال 2012 کمپینی به نام «ساخت فرانسه» برای حمایت از خرید محصولات این کشور شکل داد.[6]5-فرهنگ جهادی حمایت از تولید ملی در چین
برخی محققان این چنین بیان داشته اند که دولت چین تا زمان اعلام خودکفایی در زمینه های غذایی، دارویی، مرزهای خود را بسته نگه داشت، سرانجام در سال 1980 مرزهای خود را به باز کرد و در زمینه صادرات به صادر کنندگان کمک نمود، یکی از نکات بسیار زیبایی که برخی محققان در خصوص تلاش در جهت تقویت تولید ملی چنین بیان کرده اند این است که این کشور برای منظور حتی از ظرفیت بازیگران خود نیز غافل نبوده به طوری که «جکی چان» هنر پیشه معروف چینی در مراسم اسکار 2017 به عنوان سفر اقتصاد ملی چین به ایفای نقش پرداخت.[7]پی نوشت ها:
[1]. الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص164،ح5.«هر که صبح کند و بامور مسلمین همت نگمارد از آنها نیست، و هر که بشنود مردى فریاد می زند مسلمان ها بدادم برسید و جوابش نگوید مسلمان نیست».
[2]. محمد جواد توکلی، چیستی، چرایی، چگونگی، حمایت از کالای ایرانی، مرکز مدیریت حوزه علمیه، ص25.
[3]. همان، ص89.
[4]. ر.ک: حسین میرجلیلی، نظریه ها وسیاست های تجاری و بین المللی و بازرگانی خارجی، ص33.
[5]. ر.ک: محمد جواد توکلی، چیستی، چرایی، چگونگی، حمایت از کالای ایرانی، مرکز مدیریت حوزه علمیه، ص93.
[6]. مشرق نیوز، از خودگذشتگی فرانسوی ها برای حمایت از تولید ملی؛ 9 خرداد 1391. کد خبر: 124273.
[7]. ر.ک: محمد جواد توکلی، چیستی، چرایی، چگونگی، حمایت از کالای ایرانی، مرکز مدیریت حوزه علمیه، ص96.
