اثر گلخانه‌ای: حقایق و افسانه‌ها
اساسا، تابش‌های حرارتی حاصل از نور خورشید بعد از این‌که در تماس با سطح زمین قرار گرفتند، به فضا بازگردانده می‌شوند. در این زمان، برخی از گازهای اتمسفری بازگشت این تابش‌ها را محدود ساخته و آنها را در جو زمین به دام می‌اندازند. کل این تابش‌های حرارتی به جو زمین وارد شده و تحت عنوان پدیده‌ای به نام اثر گلخانه‌ای به دام می‌افتند و گازهای اتمسفری که این تابش‌ها را به دام می‌اندازند، به عنوان گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند. برخی از فراوان‌ترین گازهای گلخانه‌ای شامل بخار آب، دی اکسید کربن، متان و غیره می‌باشد. علاوه بر این‌ها، برخی دیگر از گازهای گلخانه‌ای شامل نیترید اکسید، کلروفلوئوروکربن‌ها، سولفور هگزافلوئورید و غیره می‌باشند. به طور کلی، اثر گلخانه‌ای یک پدیده‌ی کاملا طبیعی بوده که برای زندگی بر روی زمین ضروری می‌باشد. در واقع، عدم وجود اثر گلخانه‌ای می‌تواند باعث سرد شدن مطلق این سیاره و نامناسب شدن آن برای سکونت انسان‌ها و دیگر گونه‌های موجود بر روی زمین گردد.ارتباط آن با گرمایش جهانی
در حالی‌که گازهای گلخانه‌ای برای زندگی بر روی سیاره‌ی ما ضروری می‌باشد، اما مقادیر بیش از حد آن در جو همان چیزی است که ما تحت عنوان اقزایش اثر گلخانه‌ای می‌نامیم. هنگامی‌که بیان می‌کنیم که شرایط بر روی کره‌ی زمین برای وجود حیات مساعد می‌باشد، متوسط دمای موجود بر روی این سیاره نقش مهمی در این زمینه ایفاء می‌کند. و افزایش این دما می‌تواند منجر به برخی عواقب جدی بر روی زمین گردد. در حالی‌که عدم وجود اثر گلخانه‌ای می‌تواند منجر به کاهش بیش از حد دما گردد، که این مساله نیز همانند موضوع افزایش بیش از حد دما برای وجود حیات بر روی زمین خطرناک می‌باشد.به عبارت ساده، گرمایش جهانی شامل افزایش غیر طبیعی متوسط دمای سطح زمین می‌باشد. این افزایش غیر طبیعی می‌تواند به چندین عامل از جمله آلودگی و جنگل‌زدایی نسبت داده شود که باعث افزایش اثر گلخانه‌ای می‌گردد. هنگامی‌که تابش‌های حرارتی خورشید توسط گازهای گلخانه‌ای در جو زمین به دام می‌افتد، به دمای نزدیک سطح این سیاره اضافه شده و باعث افزایش قابل توجه دما در این نواحی می‌گردند. این امر به نوبه‌ی خود منجر به افزایش مقدار گرمای به دام افتاده در جو شده و در نهایت به گرمایش جهانی کمک می‌کند.
علل اثر گلخانه‌ای می‌تواند به طور گسترده به علل طبیعی و عوامل انسانی طبقه بندی شود. در حالی‌که علل طبیعی این پدیده شامل وجود بخار آب، آزاد شدن متان از تالاب‌ها، فوران آتشفشانی و غیره می‌باشد، علل انسانی این موضوع شامل آلودگی محیط زیست توسط انسان، جنگل‌زدایی، پرورش گاو و فعالیت‌های دیگر می‌باشد. با این‌حال، علل طبیعی به حفظ تعادل گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند، در حالی‌که علل انسانی باعث اختلال در این تعادل و گرمایش جهانی می‌گردد.
بعد از بحث درباره‌ی دو پدیده‌ی گرمایش جهانی و گازهای گلخانه‌ای باید ارتباط بین این دو پدیده را به خوبی درک کرده باشید. اثر گلخانه‌ای به عنوان یک عامل و پدیده‌ی گرمایش جهانی به عنوان اثر آن عمل می‌کند. بنابراین همه‌ی ما باید در کاهش پدیده‌ی اثر گلخانه‌ای به طور مستقیم و یا غیر مستقیم تلاش کرده و اقدامات لازم را به منظور پیشگیری از گرمایش بی‌وقفه‌ی جهانی و مسائل و مشکلات مربوط به آن انجام دهیم.
پس همان طور که گفتیم اثر گلخانه‌ای (The Greenhouse Effect) یک پدیده طبیعی است که میلیونها سال در زمین و سایر کرات منظومه شمسی در حال انجام بوده است. اما تعادل این روند طبیعی با فعالیت‌های انسانی(anthropogenic)به هم خورده است٬ و امروزه به عنوان یک مشکل زیست محیطی که منجر به گرمایش جهانیست تلقی می‌شود .
طی دو میلیون سال گذشته متوسط دمای سالانه زمین چندین درجه سانتیگراد بالا و پایین رفته که این روند سرد و گرم شدن و این تغیرات آثار عمده‌ای بر انسان گذاشته است .
در این مورد که آیا گرمایش جهانی ( ناشی از انتشار گاز های گلخانه ای ) یا سرمایش جهانی ( ناشی از ذرات معلق) در حال وقوع است ٬ هنوز بین دانشمندان اختلاف نظر وجود دارد .
اثرات گرمایش جهانی بر کره زمین
منظور از گرمایش جهانی افزایش طبیعی یا افسار گسیخته متوسط دمای اتمسفر در نزدیک سطح زمین است. دمای نزدیک سطح زمین تحت تاثیر عوامل متعددی است از جمله : مقدار آفتابی که زمین دریافت می‌کند و مقدار آفتابی که زمین منعکس می‌کند ٬ نگهداشت گرما بر اثر هواسپهر ٬ تبخیر و چگالش بخار آب.نور خورشید که به زمین می‌رسد٬ اتمسفر و سطح زمین را گرم می‌کند . بنابراین اتمسفر زمین حرارت آن را به صورت تابش های مادون قرمز باز می‌تاباند. این بازتاب ها توسط گازهای متعددی از جمله گاز کربنیک ٬ متان٬ و انواع کلرو فلورو کربن‌ها(CFCs) مجددآ جذب شده و اتمسفر را گرم می‌کند . این به دام اندازی گرما شبیه به کار گلخانه است و به همان دلیل به این فر ایند اثر گلخانه‌ای می‌گویند . در حالی‌که گازهای گلخانه‌ای برای زندگی بر روی سیاره‌ی ما ضروری می‌باشد، اما مقادیر بیش از حد آن در جو همان چیزی است که ما تحت عنوان اقزایش اثر گلخانه‌ای می‌نامیم. اما فر ایند اصلی گرم کننده در گلخانه محدودیت سرد شدن آن از طریق محدودیت چرخش هوا (باد) به علت بسته بودن محفظه شیشه‌ای است و با آنچه در اتمسفر رخ میدهد متفاوت است ٬ به همین دلیل بهتر است پدیده گلخانه‌ای را اثر هواسپهری بنامند. زمانی تصور می‌شد که دمای زیاد درون گلخانه در اثر صافی عمل نمودن یک طرفه شیشه است اما امروزه دریافته‌اند که درون گلخانه عامل اصلی جلوگیری از سرد شدن همان همرفتی (انتقال هوا به طرف بالا یا پایین در اثر حرارت) است.
حدود ۸۵٪ از کل گرمایش گلخانه‌ای در سطح زمین مربوط به بخار آب در اتمسفر است ٬ و در باره ۱۲٪ گاز های گلخانه‌ای. نگرانی به اندازه افزایش بخار آب نیست ٬ نگرانی اصلی در باره انتشارات گاز های گلخانه ای مخصوصآ گاز کربنیک است که در اثر فعالیت‌های انسانی حاصل می‌شود.
گاز های گلخانه‌ای : گاز کربنیک ٬ متان ٬ CFCs ٬ اکسید های ازت و ازن در لایه پایینی تروپسفر است. که همگی در سال های اخیر به شدت افزایش یافته و مقدار زیادی از تابش های مادون قرمز منتشر شده از زمین را جذب می‌کنند. یکی از راه‌های کاهش این گاز ها ٬ استفاده از انرژی های تجدید پذیر به جای سوخت‌های فسیلی است .
منبع: Abhijit Naik - HelpSaveNature
