گاهی عده‌ای از شما عزیزان تصور می کنید هرچه بچه شیر بیشتری بخورد، برای رشد و نمو او مفیدتر خواهد بود. گرچه شیر مادر یا فرمولا در سال دوم نیز از ارزش بالایی برخوردار است ولی در سال دوم زندگی وعده های اصلی روزانه باید به طور مرتب از غذاهای مناسب این سن و سال تامین شود ولی در میان وعده ها و شبها بچه را باید از شیر مادر بهره مند کرد. توجه کنید که دادن شیر مادر به تنهایی به جای غذاهای مغذی قادر به تامین نیاز رشدی بچه نخواهد بود؛ چه رسد به پر کردن معده کوچک کودک با انواع جوشانده ها یا شیرخشک یا شیر گاو که علاوه بر زمینه سازی کم خونی ناشی از کمبود آهن، عامل بی اشتهایی کودک و چه بسا ابتلای او به عفونت های گوارشی خواهد شد.
بگذارید با غذا بازی کند
در قبال وقت گذرانی کودک هنگام غذا خوردن که در حد معقول، طبیعی تلقی می شود، نباید بچه را وادار به خوردن سریع کرد زیرا با ایجاد واکنش منفی، او را به وقت گذرانی بیشتر هدایت خواهید کرد. کودکان در سنین ۹ ماهگی تا پایان 2.5 سالگی با غذا بازی می کنند و می خواهند که با انگشتان خود غذا را لمس کنند. در این سنین دادن مواد غذایی انگشتی مثل کتلت، شامی و کوکو سیب زمینی یا برش های کوچک از ساندویچ های تهیه شده در منزل تحت نظارت مادر هیچ اشکالی نخواهد داشت. ضمنا شکایت همیشگی شما از نحوه غذا خوردن و عدم رغبت بچه به غذاهای داده شده، کودک را متوجه خواهد کرد که قادر است از این حربه استفاده کرده و خواسته های خود را به پدرومادر تحمیل کند.مطمئن باشید کودکان به عکس العمل های شما در قبال خوردن یا نخوردن ماده ای یا انجام یا عدم انجام عملی کاملا واقفند و آگاهی دارند و از این طریق انتقام زورگوییها و مجبور ساختن به انجام عملی که برخلاف میل و خواسته شان باشد را می گیرند و از حرص خوردن و عصبانیت درونی شما کاملا اطلاع دارند و از اینکه توانسته اند چنین موفقیتی را با نخوردن غذایی یا عدم انجام عملکردی به دست آورند، غرق لذت می شوند. خونسردی و عدم نشان دادن عکس العمل مثبت یا منفی شما در برابر چنین عملکردی، نتایج شگفت انگیزی را موجب خواهد شد.
با مشارکت کودک خود در خوردن غذا به هر نحوی که دلخواهش باشد و هر زمانی که میل دارد، حس استقلال طلبی و اتکا به نفس او را تقویت کنید؛ باور کنید در مدت زمان کوتاهی بچه شما قادر خواهد بود به طور دقیق لیوان و قاشق خود را مورد استفاده قرار دهد، ریخت و پاش های فعلی او را تحمل کنید و اجازه دهید به تدریج رفتارهای تغذیه ای و منش های رفتاری او تکامل و پختگی لازم را به دست آورد.
کودک خود را با بچه‌های هم سن و هم جنس او مقایسه نکنید؛ برخی کودکان کم حرکت تر یا فعال تر، کم وزن تر یا سنگین تر، قد بلندتر یا کوتاه تر از دیگران هستند. علت واقعی این تفاوت ها به زمینه های ژنتیک شاخه پدری و مادری، محیط زندگی و تفاوت سرعت در رشد برنامه ریزی شده آنها بر می گردد؛ بنابراین بهتر است برای کنترل روند رشد بچه خود به جداول پایش رشد او توجه فرمایید و کودک را با خودش مقایسه کنید. تا زمانی که روند صعودی در حد مربوط به خودش ملاحظه شود، جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
قلق کودکتان را کشف کنید
گاهی رفتارهای مهرآمیز مادر یا بستگان دیگر در قالب دادن هدیه یا خوراندن شکلات، شیرینی، بستنی و انواع نوشیدنی های مختلف در میان وعده ها نمود پیدا می کند که باعث سوق دادن ذائقه کودک به سمت مصرف چنین تنقلاتی می شود. دریافت چنین موادغذایی اشتهای کودک را نیز برای میل کردن موادغذایی مفید و مغذی، کمتر کرده و عاملی جهت سر باز زدن کودک از خوردن غذاهای اصلی و اساسی می شود و زمینه گرایش او را به مواد شیرین و پرچرب فراهم می سازد.گاهی بچه ها از خوردن غذای خاصی خودداری کرده یا علاقه و رغبتی به آن ماده غذایی که ممکن است خیلی هم ارزشمند باشد، نشان نمیدهند؛ وادار کردن اجباری کودک با هر ترفندی به تناول غذایی موجب خواهد شد که در سنین بعدی نیز از خوردن چنین غذایی خودداری کند. بهتر است بدون هیچ گونه عکس العملی از دادن آن خودداری کنید ولی در آینده با مخلوط ساختن آن با سایر غذاهای موردعلاقه کودک، او را به تدریج به قبول چنین غذایی راغب کنید؛ عدم پافشاری و اجبار کردن کودک به بیشتر خوردن یا تمام کردن به موقع غذا موجب خواهد شد که او به نیازهای واقعی خود به غذا پاسخ گوید.
گاهی بچه‌ها به علت دیر خوابیدن شبانه، خستگی یا خواب آلودگی، اشتهایی به خوردن وعده های غذایی از خود نشان نمی دهند، بهتر است به جای اصرار و پافشاری، چند دقیقه ای قبل از دادن غذا، بچه را به غذا خوردن فراخوانده و پس از شستن دست و روی او برای برطرف کردن هیجان و خستگی‌اش، اقدام به غذا دادن کنید.
آغاز حس استقلال طلبی در سالهای دوم و سوم زندگی موجب بروز واکنش های منفی می شود؛ مثلا کودک در قبال اصرار بی حد و وادار کردن اجباری به خوردن ماده غذایی خاص یا انجام عمل معین و مشخص، از خود عناد و سرپیچی نشان خواهد داد. برعکس منع کردن شما از خوردن ماده ای یا انجام کار و عمل معینی او را حریص تر به خوردن آن غذا یا انجام عمل منع شده می کند.
منبع: آشپزی و تغذیه کودکان، فاطمه تقدسی‌نیا،صص58-54، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
