پروبیوتیک ها چیستند؟
طبق تعاریف رسمی، پروبیوتیک ها موجودات زنده ی کوچک میکروسکپی هستند که اگر به تعداد کافی توزیع شوند، سلامت را برای میزبان خود به ارمغان می آورند.پروبیوتیک ها معمولا باکتری هستند اما نوعی مخمر نیز وجود دارد که عملکردی مشابه با پروبیوتیک ها دارد.
پروبیوتیک ها را می توان با مصرف مکمل ها و همچنین برخی مواد غذایی که با فرایند تخمیر باکتریایی تولید شده اند، برای بدن تامین نمود.
مواد غذایی حاوی پروبیوتیک عبارتند از ماست، کفیر، کلم رنده شده و آب پز شده با سرکه، خمیر سویا، کیمچی و برخی مواد غذایی دیگر.
پروبیوتیک ها را نباید با پریبیوتیک ها( به ی توجه کنید) اشتباه گرفت، پریبیوتیک ها به فیبرهای غذایی اطلاق می شود که به تغذیه ی باکتری های مفید موجود در روده کمک شایانی می کنند.
اثبات شده است که در واقع دوجین باکتری پروبیوتیک مختلف وجود دارد که برای حفظ سلامت ما موثرند.
شایع‌ترین گروه‌ها شامل lactobacillus و bifidobacterium می‌باشند. در هر گروه، گونه های بسیار متنوعی یافت می شود و هر کدام از گونه ها خصیصه های منحصر به فردی دارند.
جالب توجه اینکه، به نظر می رسد پروبیوتیک های مختلف برای سلامت بخش های مختلفی از بدن تلاش می کنند. بنابراین انتخاب نوع (انواع) صحیح پروبیوتیک ها حیاتیست.
بسیاری از مکمل های پروبیوتیک، ترکیبی از انواع مختلف پروبیوتیک ها را در یک محصول جای داده اند. این نوع از پروبیوتیک ها ، پروبیوتیک طیف گسترده یا چند پروبیوتیکی خوانده می شوند.
به یاد داشته باشید که گرچه پروبیوتیک ها موضوعی جدید هستند اما تحقیقات گسترده و البته سریعی در این زمینه صورت می پذیرد.
گرچه شواهد بسیار نوید بخش است اما نتایج قطعی دال بر اثبات تاثیرات پروبیوتیک ها در حفظ سلامت افراد و آنچه در این مقاله ذکر شده وجود ندارد.
اهمیت این موجودات کوچک میکروسکپی در روده
تجمع گروهی از موجودات کوچک میکروسکپی در روده، باکتری روده خوانده می شوند.در واقع روده حاوی صدها نوع مختلف از این موجودات کوچک میکروسکپی می باشد، و طبق برخی آمار حتی بیش از هزار نوع مختلف.
این موجودات شامل باکتری ها، مخمرها و ویروس ها می شوند. اکثریت عمده ی آنها باکتری هستند.
اغلب باکتری های روده در روده ی بزرگ، آخرین بخش از دستگاه گوارش، یافت می شوند.
فعالیت های متابولیک باکتری های روده در واقع تحت تاثیر آن عضو قرار می گیرد. به همین دلیل برخی از دانشمندان باکتری های روده را عضو فراموش شده می خوانند.
باکتری های روده در واقع نقش های بسیاری ایفا می کنند که برای حفظ سلامت بسیار مهمند.آنها عامل تولید برخی ویتامین ها از قبیل ویتامین k و برخی از انواع ویتامین B هستند.
آنها همچنین فیبرها را به زنجیره ی کوتاهی از اسید های چرب مانند اسید بوتیریک، اسید پروپیونیک و اسید استیک بدل می کنند که دیواره ی روده را تغذیه می کند و اقدامات متابولیک فراوانی انجام می دهند.
آنها همچنین سیستم ایمنی بدن را تحریک می کنند و سلامت روده را کنترل می کنند. همین امر مانع از تراوشات ناخواسته ی مواد به بدن شده و پاسخ های سیستم ایمنی بدن را تشدید می کند.
با این وجود تمام اعضای روده چندان هم مفید نیستند. برخی خوب و برخی بد هستند.
در واقع باکتری های روده نسبت به تهدید های مدرن بسیار حساسند و مطالعات حاکی از آن است که باکتری های روده ای نامتعادل می توانند عامل بسیاری از بیماری ها باشند.
از جمله این بیماری ها می توان به مرض چاقی، دیابت نوع ۲، سندرم متابولیک، بیماری های قلبی، سرطان روده، آلزایمر، افسردگی و خیلی، خیلی بیماری های دیگر اشاره کرد.
پروبیوتیک ها( و فیبر های پریبیوتیک) قادر به حفظ این تعادل هستند، و متضمن صحت عملکرد عضو فراموش شده ی بدن ما می باشند.
پروبیوتیک ها و سلامت دستگاه گوارش
بیشترین مطالعاتی که در زمینه‌ی پروبیوتیک ها صورت پذیرفته از منظر سلامت سیستم گوارش بوده.شواهد قاطعی دال بر ارتباط مصرف آنتی بیوتیک ها و ابتلا به اسهال وجود دارد.
هنگامی که افراد آنتی بیوتیک مصرف می کنند، به ویژه برای مدت طولانی، حتی پس از ریشه کن شدن عفونت اغلب برای مدت طولانی دچار اسهال می شوند.
علت آن واضح است، آنتی بیوتیک ها بسیاری از باکتری های طبیعی روده که مسئول حفظ توازن باکتری ها بودند را نیز از بین برده اند و همین امر سبب می شود تا باکتری های بد رونق بگیرند.
چندین و چند مطالعه در این زمینه شواهد قاطعی دال بر نقش مکمل های پروبیوتیک برای درمان اسهال ناشی از آنتی بیوتیک ارائه می دهد.
همچنین مشخص شده که پروبیوتیک ها برای شایع ترین بیماری گوارشی یعنی سندرم روده ی تحریک پذیر نیز مفیدند.
آنها قادر به کم کردن گاز، نفخ، یبوست، اسهال و دیگر علائم سندرم روده ی تحریک پذیر هستند.
برخی از مطالعات دال بر آن است که پروبیوتیک ها برای درمان بیماری های التهاب روده از قبیل سندرم کرون و زخم های روده نیز بسیار نافع هستند.
همچنین پروبیوتیک ها برای مقابله با عفونت های شکمی موسوم به helicobacter pylori که عامل اصلی زخم معده و سرطان معده هستند، بسیار موثر عمل می کنند.
چنانچه دائما از مشکلات گوارشی رنج می برید و ظاهرا امکان خلاصی از آن برایتان وجود ندارد، بهتر است مصرف مکمل های پروبیوتیک را مد نظر داشته داشته باشید.
دیگر مزایای پروبیوتیک ها بر سلامت
بیان تمام مزایای باور نکردنی پروبیوتیک ها بسیار فراتر از آنچه در این مقاله گنجانده شده، می باشد.با این وجود ذکر برخی از آنها خالی از لطف نیست:
التهاب
مشخص شده که پروبیوتیک ها موجب کاهش التهابات دائم که عامل اصلی بسیاری از بیماری ها هستند، می شوند.افسردگی و اضطراب
شواهد دال بر آن است که مصرف پروبیوتیک strains lactobacillus helveticus و bifidobacterium langum علائم اضطراب و افسردگی را در افرادی که دچار افسردگی بالینی هستند، کاهش می دهد.کلسترول خون
برخی از پروبیوتیک ها شاخص مجموع کلسترول و کلسترول مضر را کاهش می دهند.فشار خون
مشخص شده که پروبیوتیک ها موجب کاهش نسبی فشار خون می گردند.عملکرد سیستم ایمنی
برخی از پروبیوتیک ها عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و منجر به کاهش حمله‌ی عفونت ها از قبیل سرما خوردگی شایع به بدن می گردند.سلامت پوست
شواهدی دال بر اینکه مصرف پروبیوتیک ها برای درمان آکنه، التهابات پوستی، اگزما و دیگر بیماری های پوستی مفید است، وجود دارد.تمام این نکات تنها نوک قله ی کوه یخی بود که ما برایتان ذکر نمودیم( گوشه‌ی کوچکی از فواید پروبیوتیک ها). پروبیوتیک ها همواره مود مطالعه قرار می گیرند و اثبات می شود که آنها برای درمان بسیاری از بیماری ها نافع هستند.
عوارض جانبی مصرف پروبیوتیک ها چه هستند؟
عموما امکان مصرف پروبیوتیک ها برای همه افراد وجود دارد و اغلب کاملا سالم تلقی می شوند.با این وجود، در روزهای ابتدایی مصرف پروبیوتیک ها ممکن است عوارض جانبی آن به شکل مشکلات گوارشی نمایان شود. این عوارض شامل گاز و درد ملایمی در شکم رخ می نمایاند.
پس از سپری شدن این دوره‌ی تطبیق، سیستم گوارشی شما بهتر از قبل عمل خواهد نمود.
برای افرادی که سیستم ایمنی بدنشان با مشکلاتی از قبیل ایدز و برخی بیماری های عفونی دیگر درگیر است، مصرف پروبیوتیک ها می تواند خطرناک بوده و حتی منجر به بروز عفونت های بیشتر شود.
چنانچه از بیماری عفونی خاصی رنج می برید پیش از مصرف مکمل های پروبیوتیک با پزشک خود مشورت نمائید.
بهترین مکمل های پروبیوتیک کدامند؟
امروزه بیش از صد نوع مختلف مکمل پروبیوتیک در دسترس افراد وجود دارد.چنانچه از بیماری خاصی رنج می برید و برای درمان تمایل به مصرف پروبیوتیک ها دارید، باید در انتخاب آن دقت کرده و نوع مناسب آن را برگزینید.
اطمینان حاصل نمائید که از کارخانه های معتبر این محصولات را خریداری می کنید. مکمل های غذایی کارخانه های نامعتبر اغلب حاوی آنچه بر روی برچسب های آنها ذکر شده نیستند.
طبق اعلان نتایج یکی از مطالعات انجام شده در این زمینه بهتر است مکمل های پروبیوتیک را پیش یا همراه وعده ی غذایی خود که حاوی چربیست میل کنید.
بعلاوه، به طور حتم از دستور العمل روی بسته بندی پیروی کنید. به یاد داشته باشید که برخی از محصولات را باید در یخچال نگهداری نمود.
حفظ سلامت روده بسیار فراتر از آن است که تنها با مصرف پروبیوتیک ها تامین گردد.
فعالیت های روزانه ی شما در حفظ سلامت آن حائز اهمیت است.
مشخص شده فاکتور هایی از قبیل سبک زندگی، به ویژه غذاهایی که می خورید بر باکتری های روده تاثیر می گذارند.
سبک زندگی سالم، خواب کافی و خوردن غذاهای طبیعی که حاوی مقادیر فراوانی فیبر باشند، کلید حفظ سلامت است.
در بسیاری از موارد، غذاها و مکمل های حاوی پروبیوتیک نیز برای حفظ سلامت بسیار موثرند.
مصرف آنها سیستم گوارش بدنم را بهبود بخشیده و احساس می کنم که سطح انرژی و تعقلم افزایش یافته است.
اکنون احساس می کنم که مصرف پروبیوتیک ها در زمره ی عناصر حیاتی برای حفظ سلامت کامل نقش مهمی دارند.
پروبیوتیک و کاهش وزن
باکتری های روده ای افراد چاق متفاوت از باکتری های روده ای افراد لاغر است.مطالعات بر روی حیوانات نشان داد که پیوند مدفوع حیوانات لاغر می تواند موجب کاهش وزن حیوانات چاق گردد.
به همین علت، بسیاری از دانشمندان بر این باورند که باکتری های روده ای در تعیین میزان چربی بدن نقش به سزایی دارند.
گرچه این امر مستلزم مطالعات بیشتری در این زمینه است، اما برخی از ویژگی های پروبیوتیک ها به کاهش وزن کمک شایانی می نمایند.
تاثیر گذار ترین مطالعه در این زمینه در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. این مطالعه متشکل از ۲۱۰ شرکت کننده بود که همه ی آنها از تجمع چربی در ناحیه ی شکمی رنج می برند.
در این مطالعه مصرف پروبیوتیک lactobacillus gasseri به مدت ۱۲ هفته موجب از دست رفتن ۸.۵٪ از چربی شکمی شرکت کنندگان شد.
هنگامی که شرکت کنندگان مصرف پروبیوتیک را متوقف نمودند، ظرف ۴ هفته چربی شکمی آنها به حالت اولیه بازگشت.
همچنین شواهدی مبنی بر مصرف lactobacillus rhamnosus و bifidobacterium lactis و ارتباط آنها با کاهش وزن و پیشگیری از چاقی وجود دارد.
با این وجود پیش از هر گونه اظهار نظر قطعی در این زمینه باید تحقیقات بیشتری صورت پذیرد.
همچنین طبق مطالعات انجام شده بر روی حیوانات مشخص شد که برخی ویژگی های پروبیوتیکی منجر به افزایش وزن می گردد و نه کاهش آن.
منبع: سایت مجله سلامت
