سرطانی که در بخش‌های دیگر بدن ایجاد می‌شود، میتواند به کبد گسترش یابد و این اندام مسئول تصفیه جریان خون از اندام‌های دیگر می‌باشد. در کنار تصفیه خون، این اندام ضروری مسئول تولید صفرا برای هضم چربی‌ها، حذف داروها و مواد مضر از خون، ذخیره گلوگز اضافی به عنوان گلیکوژن و تولید انواع مختلفی از پروتئین‌ها و آنزیم‌ها می‌باشد. سرطانی که در سینه‌ها، روده، پانکراس، شش، کلیه، روده، مجاری ادراری و یا تخمدان ایجاد می‌شود، میتواند به کبد گسترش یابد. برخی مواقع، گسترش این بیماری به کبد حتی زمانی که سرطان اولیه از بین رفت نیز میتواند رخ دهد.
علائم و نشانه‌های سرطان ثانویه کبد
سرطان ثانویه کبد معمولاً در مرحله اولیه بدون علامت می‌باشد. مشکلاتی مانند ضعف عمومی و برخی علائم مبهم دیگر ممکن است در این مرحله بروز کند، اما چنین علائمی میتواند با بیماری‌های دیگری به غیر از سرطان کبد نیز ایجاد شود. علائمی که توسط سرطان ثانویه کبد ایجاد می‌گردد به شرح زیر می‌باشد:ناراحتی مبهم در سمت راست بالایی شکم، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، تهوع و استفراغ، احساس ضعف و بیماری، خستگی غیر معمول، تورم شکم، زرد شدن پوست و بخش سفیدی چشم‌ها.
با توجه به توسعه تومورها، کبد در این مرحله از بیماری بزرگ می‌شود. این موضوع میتواند باعث بروز ناراحتی و درد در بخش راست بالایی شکم شده که ممکن است در بیشتر مواقع درد زیادی را به همراه داشته باشد. برخی مواقع، درد میتواند به شانه سمت راست نیز گسترش یابد. این درد توسط فشار کبد بزرگ شده برعلیه اعصاب موجود در دیافراگم که به اعصاب موجود در شانه سمت راست متصل است، ایجاد می‌گردد.
برخی مواقع، افراد مبتلا به این بیماری احساس سوزش در بخش راست بالایی شکم خواهند داشت. بزرگ شدن غیر طبیعی طحال نیز میتواند مرتبط با سرطان ثانویه کبد باشد. این نوع سرطان هنگامی‌که تومورهای بزرگ مجرای صفراری را مسدود می‌کنند، میتواند باعث ایجاد زردی شود. این موضوع باعث برگشت جریان صفراوی به درون جریان خون می‌گردد. در نتیجه، بخش سفیدی چشم و پوست به رنگ زرد در خواهند آمد. زردی میتواند باعث ایجاد ادرار تیره رنگ و مدفوع کم رنگ نیز گردد.
استسقاء شکم یا تجمع مایع آبکی در حفره صفاقی یک نوع بیماری دیگر است که مرتبط با سرطان کبد می‌باشد. سلول‌های سرطانی می‌توانند به لایه‌های شکم گسترش یافته و باعث تجمع مابع در شکم گردند. علاوه بر این، کبد در این شرایط قادر به تولید پروتئین کافی نبوده و پروتئین‌های اضافی به منظور نگه داشتن مایع درون رگ‌های خونی مورد نیاز می‌باشد. درمان‌های هدفمند معمولاً پروتئین‌های خاصی را در سلول‌های سرطانی با استفاده از آنتی بادی‌های مونوکلونال و مهار کننده‌های رشد سرطانی مورد هدف قرار می‌دهند. بنابراین، فقدان پروتئین کافی میتواند باعث نشت خون به درون بافت‌ها از جمله بافت‌های شکمی شود که این موضوع میتواند منجر به تجمع مایع خونابه‌ای درون شکم گردد. برخی مواقع، سلول‌های سرطانی می‌توانند سیستم لنفاوی را نیز مسدود کنند که این موضوع منجر به تخلیه مایعات اضافی از بدن می‌گردد.
همچنان‌که بیماری پیشرفت می‌کند، کبد ممکن است توانایی حذف مواد سمی از خون را نداشته باشد. این موضوع میتواند باعث تجمع سموم در خون شود که ممکن است در نهایت بر مغز تأثیر بگذارد. این بیماری اشاره به انسفالوپاتی کبدی دارد. انسفالوپاتی کبدی میتواند علائمی مانند سردرگمی، فراموشی، تغییرات خلق و خو و عدم تمرکز را بسته به شدت بیماری ایجاد کند.
تشخیص و درمان
تشخیص
به دلیل عدم وجود هر گونه علائم خاص، تشخیص سرطان کبد در مراحل اولیه بیماری مشکل است. پزشکان معمولاً سرطان کبد را هنگامی‌که این اندام بزرگ شد، تشخیص می‌دهند. آزمایشات خون به منظور یافتن سطح فسفات قلیایی، که سطح غیرطبیعی آن میتواند نشانه‌ای از سرطان کبد باشد، انجام می‌شود. تست عملکرد کبد به منظور مشاهده سطوح آنزیم‌ها و برخی پروتئین‌های خاص کبد انجام می‌گردد.به غیر از این آزمایشات، اسکن کبد، اولتراسوند یا سونوگرافی، تصویر برداری رزونانس مغناطیس و سی تی اسکن کبد و شکم به منظور تضمین تشخیص مناسب این بیماری انجام می‌شود. برخی مواقع، نمونه برداری از بافت زنده کبد نیز ممکن است برای تشخیص بیماری مورد نیاز باشد.
گزینه‌های درمان
انتخاب بهترین گزینه درمانی خاص وابسته است به سن و سلامت کلی بیمار، موقعیت سرطان اولیه و اندازه و مکان تومورهای متاستاتیک. با این‌حال، در بسیاری موارد، منشأ تومور اولیه نمی‌تواند مشخص گردد و تنها تشخیص داده می‌شود که این بیماری از بخش‌های دیگری به سمت کبد گسترش یافته است. در چنین شرایطی، پزشکان تلاش می‌کنند تا نوع سلول سرطانی را تشخیص دهند. این کار به پزشکان در انتخاب مؤثرترین برنامه درمانی کمک می‌کند. شایع‌ترین گزینه‌های درمانی مورد استفاده برای سرطان ثانویه کبد در زیر توضیح داده شده است.شیمی درمانی
شیمی درمانی گزینه ترجیحی برای درمان سرطان ثانویه کبد است. در این روش درمان، برخی داروهای خاص یا عوامل شیمی درمانی به منظور تخریب سلول‌های سرطانی و بنابراین کوچک شدن تومورها کمک می‌کنند. شیمی درمانی برخی مواقع قبل از عمل جراحی جهت کوچک کردن تومورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، به طوری‌که این تومورها با عمل جراحی به راحتی حذف گردند. گاهی اوقات، شیمی درمانی بعد از عمل جراحی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیمی درمانی در طولانی ساختن عمر بیماران مؤثر است، اما نمی‌تواند بیماری را درمان کند.جراحی کبد
در صورتی‌که تومورها موضعی باشند و زیاد نباشند، جراحی کبد میتواند انجام شود. جراحی هنگامی که سلول‌های سرطانی یا تومورها منطقه کوچکی از کبد را تحت تأثیر قرار داده‌اند، مؤثر می‌باشد. در صورتی‌که بخش بزرگی از کبد تحت تأثیر سرطان قرار داشته باشد، ممکن است جراحی گزینه مناسبی برای حذف همه تومورها و توده‌های سرطانی نباشد. در چنین شرایطی، پزشکان می‌توانند گزینه‌های درمانی دیگری را به جای جراحی مورد استفاده قرار دهند و یا عمل جراحی را در کنار دیگر گزینه‌های درمانی به کار برند.ابلیشن رادیوفرکانس
این تکنیک امواج رادیویی را به منظور تخریب سلول‌های سرطانی به کار می‌گیرد. این روش معمولاً هنگامی‌که بیمار قبلاً تحت عمل جراحی قرار گرفته و یا استفاده از جراحی گزینه مناسبی برای بیمار به شمار نمی‌رود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش درمانی ابلیشن رادیوفرکانس معمولاً هنگامی‌که سرطان از روده‌ها منشأ گرفته و سپس به کبد گسترش پیدا کرده باشد، استفاده می‌شود.پرتو درمانی
پرتودرمانی معمولاً جهت کاهش علائم دردناک ایجاد شده توسط این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به کاهش درد و ناراحتی ناشی از سرطان کبد نیز کمک می‌کند.شیوه‌های درمان هورمونی
برخی مواقع، درمان های هورمونی به ویژه هنگامی‌که سرطان از سینه منشأ گرفته و سپس به کبد گسترش پیدا کرده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. درمان‌های هورمونی میتواند رشد سلول‌های بدخیم را کند کرده و کاهش دهنده علائم سرطان ثانویه کبد باشد.روش‌های درمانی هدفمند
این روش به عنوان درمان‌های بیولوژیکی نیز شناخته می‌شود که برخی مواقع در ترکیب با شیمی درمانی و جراحی جهت درمان سرطان ثانوبه کبد به ویژه هنگامی‌که سرطان از روده و سینه به سمت کبد گسترش می‌یابد، به کار گرفته می‌شود. درمان‌های هدفمند معمولاً پروتئین‌های خاصی را در سلول‌های سرطانی با استفاده از آنتی بادی‌های مونوکلونال و مهار کننده‌های رشد سرطانی مورد هدف قرار می‌دهند.درمان سرطان ثانویه کبد مشکل است. گزینه‌های درمانی برای این نوع سرطان اساساً با هدف طولانی ساختن عمر بیمار و بهبود علائم این بیماری موجود می‌باشد. هر گونه ناراحتی در بخش سمت راست بالایی شکم معمولا نشانه‌ای از بیماری کبدی از جمله سرطان می‌باشد. بنابراین، در صورتی‌که شما درد مداوم در ناحیه سمت راست بالایی شکم همراه با کاهش اشتها تجربه می‌کنید، برای بررسی بیماری باید با پزشک متخصص مشورت کنید.
منبع: Chandramita Bora - HealthHearty
