گیاه شناسی گندم
گندم گیاهی یک ساله و از خانواد گندمیان می باشد و دارای دو گونه اهلی و وحشی است. دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند قرار گرفته که سبوس گندم نامیده می شود، برگ های آن مانند برگهای سایر خانواده غلات به جز ذرت و ارزن، نازک و کم عرض بوده و زبانه های کوچکی دارند. مهم ترین بخش مورد استفاده این گیاه دانه گندم و پوست دانه یا سبوس است.
خواص گندم سبوس دار و فواید مصرف آن
گندم از نظر ویژگیها و فواید بسیار مشابه با خواص جو بوده، به طورکلی مصرف آن به دلیل بالا بودن میزان املاح مورد نیاز و ویتامینهای ضروری برای رشد و تغذیه بدن لازم و ضروی است. برخی از مهم ترین خواص گندم سبوس دار به شرح زیر می باشد:استفاده از گندم سبوس دار در غذای روزانه، به پیشگیری و درمان یبوست کمک می کند.
از خواص گندم سبوس دار همانند خواص ذرت، کاهش بروز دیابت نوع 2 (غیر وابسته به انسولین) می باشد. در حقیقت فیبر موجود در سبوس گندم دارای خاصیت کنترل سطح قند خون است.
به طور کلی مصرف غلات سبوسدار به دلیل دارا بودن مقادیر بالای فولات و اسید فولیک برای زنان باردار و شیرده بسیار مفید بوده، در روی رشد جنین موثر است.
مصرف گندم سبوسدار به جذب کلسترول از رودهها و خروج آن از بدن کمک کرده، در کنترل و کاهش سطح کلسترول خون موثر است و غذایی مناسب و مفید، برای بیماران قلبی عروقی محسوب می گردد.
نتایج پژوهش ها نشان داده، گندم سبوسدار دارای خاصیت ضد سرطان، ضد التهاب و آنتی اکسیدان بوده از این رو از مهم ترین خواص گندم سبوسدار، پیشگیری از بروز سرطان روده، پروستات و سینه ذکر می شود.
پروتئین و ویتامین های موجود در گندم سبوس دار می توانند بطور مثبت بر سلامت پوست و مو تاثیر گزاشته، به طور خاص کمک به درمان آفتاب سوختگی، پیسی، اگزما، چین و چروک صورت و کاهش ریزش مو از خواص گندم دارای سبوس محسوب می گردد.
تحقیقات نشان داده، خوردن روزانه ماهی و آرد گندم سبوسدار می تواند تا 50 درصد از بروز آسم در کودکان پیشگیری کند.
گندم به دلیل وجود انرژی در کل هسته و دانه آن از جمله سبوس، جوانه و اندوسپرم منبع بسیار زیاد انرژی می باشند، همچنین به دلیل محتوای نسبتا کم چرب آن، خطر بیماری های قلبی را کاهش می دهد و سطح گلوکز خون را تنظیم می کند
مصرف گندم سبوسدار و جوانه گندم برای درمان بیماری های پوستی از قبیل ورم پوست بسیار مفید است.
ارزش غذایی گندم
گندم سرشار از منگنز، فیبر غذایی، تریپتوفان، منیزیم، نشاسته و سلولز است. ارزش غذایی این دانه گیاهی به قدری زیاد بوده که به تنهایی یکی از کاملترین غذاها برای بشر محسوب می گردد. البته امروزه بیشتر مردم از آرد سفید و بدون سبوس استفاده می کنند. ذکر این نکته ضروری است که در طی روند تهیه آرد سفید و بدون سبوس نیمی از ویتامین ای، ویتامین های ب1، ب2 و ب3، اسید فولیک، کلسیم، فسفر، روی، مس، آهن و فیبر موجود در دانه گندم از دست می رود.
درمصرف گندم سبوس دار به این نکات توجه کنید
متخصصان تغذیه توصیه می کنند، تا آنجا که می توانید از محصولاتی از گندم که با آرد سبوس دار تهیه شده اند، استفاده کنید. با این وجود لازم به ذکر است افراد مستعد به سنگ های کلسیمی کلیه، بایستی در مصرف آردهای سبوس دار به دلیل میزان بالای اگزالات، احتیاط نموده در صورت مصرف، همراه آن آب فراوان بنوشند.زیاده روی در مصرف سبوس به دلیل میزان بالای اسید فیتیک، میتواند مانع از جذب کلسیم، آهن و برخی عناصر ضروری دیگر در بدن شده، همانند سایر مواد غذایی بایستی در مصرف آن اعتدال را رعایت نمود.
منبع: سایت ستاره