متاستاز سرطان چیست؟
متاستاز در واقع گسترش سلول‌های سرطانی به نواحی جدید بدن است که اغلب از طریق سیستم لنفاوی یا جریان خون صورت می‌گیرد. سرطان متاستاتیک یا تومور متاستاتیک نیز نوعی بیماری است که از محل اصلی منشاء و بخشی که در ابتدا آغاز شده و به اندام‌های مختلف بدن گسترش یافته است. تومورهایی که از سلول‌های گسترش یافته تشکیل می‌شوند، تومورهای ثانویه نام دارند. این سرطان ممکن است به اندام‌های مجاور محل آغاز منتقل شود که در این صورت به آن متاستاز محلی گفته می‌شود؛ عکس این حالت متاستاز دوردست نام دارد.
علائم سرطان متاستاتیک
سرطان متاستاتیک همیشه با علائم همراه نیست و اگر علائمی باشد، ماهیت و فرکانس آنها به اندازه و محل تومورهای متاستاتیک بستگی دارد. برخی از علائم رایج سرطان متاستاتیک عبارت‌اند از:* درد و شکستگی مربوط به زمانی که سرطان به استخوان سرایت کرده است.
* سردرد، تشنج یا سرگیجه مربوط به زمانی که سرطان به مغز سرایت کرده است.
* تنگی نفس مربوط به زمانی که سرطان به ریه سرایت کرده است.
* زردی یا ورم شکم مربوط به زمانی که سرطان به کبد گسترش یافته است.
متاستاز محلی سرطان تیروئید
بافت‌های مجاوری که سلول‌های سرطان تیروئید می‌توانند به آن حمله کرده و آن نواحی را سرطانی کنند، عبارت‌اند از:* عضلات، رگ‌های خونی یا اعصاب گردن
* حنجره (جعبه صدا)
* نای
* مری
* هیپوفارنکس (قسمت پایین گلو)
* غدد لنفاوی موجود در گردن
* غدد لنفاوی مابین ریه‌ها (به نام غدد لنفاوی مدیاستین)
متاستاز دوردست سرطان تیروئید
بافت‌های دوردستی که سلول‌های سرطانی تیروئید می‌توانند به آن حمله کرده و آن نواحی را سرطانی کنند، عبارت‌اند از:* ریه‌ها
* استخوان
* مغز
* کبد
سرطان چطور به دیگر اعضا حمله می‌کند؟
سلول‌های سرطانی طی چند مرحله در تمام بدن پخش می‌شوند؛ این مراحل شامل موارد زیر هستند:* رشد یا تهاجم به بافت سالم مجاور
* گسترش از طریق دیواره‌های غدد لنفاوی مجاور یا رگ‌های خونی
* گسترش از طریق سیستم لنفاوی و جریان خون به سایر قسمت‌های بدن
* توقف در رگ‌های خونی کوچک در یک مکان دوردست (نسبت به مبدأ گسترش سرطان)، حمله به دیواره رگ‌های خونی و حرکت به سمت بافت‌های اطراف
* رشد سلول‌ها در مکان جدید و تشکیل تومور سرطانی
* تشکیل رگ‌های خونی جدید که خون مورد نیاز رشد تومور را تأمین می‌کنند.
در اکثر مواقع گسترش سلول‌های سرطانی در یکی از این مراحل متوقف خواهد شد؛ اما خوب است بدانیم تا زمانی که شرایط هر مرحله برای سلول‌های سرطانی مطلوب باشد، پیشرفت کرده و در نهایت تومورهای جدید در سایر نقاط بدن به وجود خواهند آورد. سلول‌های سرطانی متاستاتیک می‌توانند پس از انتقال به سایر نقاط بدن سال‌ها غیرفعال بمانند و ناگهان رشد خود را آغاز کنند.
متاستاز سرطان تیروئید را چگونه درمان کنیم؟
متاستاز سرطان تیروئید اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، با درمان ید رادیواکتیو (RAI) قابل درمان است؛ زیرا اغلب متاستازها در اوایل کار خاصیت جذب ید را دارند. در برخی مواقع تومورهای سرطانی آن‌قدر کوچک هستند که فقط در اسکن رادیواکتیو مشخص می‌شوند و در تصاویر سی تی اسکن خبری از آنها نیست؛ در این مواقع نیز درمان ید رادیو اکتیو (RAI) یک راهکار مناسب خواهد بود.اما در شرایطی که سرطان به اندازه کافی پیشرفت داشته و تومورها به راحتی در تصاویر CAT scan و سونوگرافی مشاهده شوند، بیمار باید جراحی شده و غده تیروئید او از بدن خارج شود. در واقع رایج‌ترین راه درمان متاستاز سرطان تیروئید و غدد لنفاوی در گردن عمل جراحی و برداشتن غده تیروئید است.
متاستاز سرطان تیروئید به سایر اعضای بدن (متاستاز دوردست)
۱. ریه
گسترش سرطان تیروئید در ریه با علائم خاصی از جمله سرفه‌ی مداوم، کاهش وزن، سرفه‌های خونی، تنگی نفس، عفونت مکرر قفسه سینه و درد و ناراحتی در قفسه سینه همراه است.
۲. استخوان
سلول‌های سرطانی تیروئید گاهی تا استخوان‌ها پیشرفت کرده و این نواحی را آلوده می‌کند که در این صورت با علائمی چون درد استخوان (به ویژه زمان خواب)، شکنندگی استخوان و مشکلات عصبی نخاع مثل ضعف در پا، کمردرد، حرکات زیاد روده یا بی‌حسی در شکم همراه است.
۳. غدد لنفاوی
یکی از شایع‌ترین مناطقی که انتظار گسترش سرطان تیروئید به آن را داریم، غدد لنفاوی است که با علائمی از قبیل تب و لرز، تعریق شبانه، خستگی، کاهش وزن و همچنین وجود غدد لنفاوی بزرگ در بدن همراه است. البته باید در نظر داشت که هر وجود غده در گردن لزوماً به معنای سرطان غدد لنفاوی نیست و تشخیص دقیق را باید به پزشک حاذق واگذار کرد. برای درمان این نوع سرطان به جای جراحی می‌توان از روش‌های کمتر تهاجمی مثل آر اف (RF) و ماکروویو استفاده کرد.
۴. مغز
متاستاز سرطان تیروئید به مغز امری نادر است که درمان آن با توجه به محل ضایعه در مغز، تصویر رادیوگرافی و زمان گسترش بیماری متفاوت خواهد بود.
کلام آخر
همانطور که دیدیم سرطان تیروئید به خودی خود یک سرطان گسترده است و اگر پیشرفت کند، در خوش‌بینانه‌ترین حالت بافت‌های اطراف از جمله نای، مری، رگ‌های خونی، عضلات یا اعصاب این نواحی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در بدبینانه‌ترین حالت به اعضای اساسی مثل نخاع حمله می‌کند. این بیماری اگر در مراحل اولیه قبل از گسترش شناسایی شود با کمترین عوارض ممکن قابل درمان است.منبع: سایت ستاره
