شوک کرونا به اقتصاد چین

اکنون دو ماه از زمان اعلام اولین روز شیوع بیماری کرونا در شهر ووهان چین می گذرد. این ویروس در کنار همه پیامدهای منفی که در جهان و کشور چین به دنبال داشته، تأثیر منفی و مستقیمی روی اقتصاد این کشور و حتی اقتصاد جهانی داشته است.

فعالیت اکثر کارخانه‌های بزرگ تولیدکننده در کشور چین، به حالت تعلیق درآمده و فروش محصولات آن‌ها نیز به پایین‌تر حد خود رسیده است. از این گذشته، همه این حوادث مصادف شده است با سال نو میلادی و سال نو چینی، که بیشترین میزان خرید اجناس در این برهه از سال صورت می پذیرفت.

اقتصاد کشور چین به عنوان یکی از دو اقتصاد برتر دنیا شناخته می‌شود و این کشور، ثبات اقتصادی بسیار بالایی دارد. با این حال تأثیر ویروس کرونا روی این اقتصاد اجتناب ناپذیر بوده و آن‌ها با چالشی بزرگ روبرو هستند. (1) برخی از رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که این ویروس می‌تواند تا 60 میلیارد دلار آسیب جدی به اقتصاد چین وارد سازد. (2)

اتفاقی که اگر به زودی کنترل نشود، حتی می تواند وخیم‌تر نیز باشد. آن‌ها البته در چندین جبهه در حال تلاش هم برای کنترل این ویروس و هم برای کنترل خسارت‌های ناشی از آن به اقتصاد خود هستند. تزریق 22 میلیارد دلار به اقتصاد از طرف دولت این کشور و کارهایی از این دست، از جمله این اقدامات هستند. (3) اما باید دید که آیا این راهکارها، می‌توانند راهی برای فرار از این خسارت بزرگ باشند؟

تأثیر کرونا در مقایسه با سارس در اقتصاد چین

اما مسئله این است که این اولین بار نیست که یک اپیدمی بزرگ در کشور چین به وقوع می پیوندد و آن‌ها، قبلا هم این شرایط را البته با شدت کمتری تجربه نموده‌اند. در سال 2003 شیوع ویروس سارس در کشور چین باعث آسیب‌های اقتصادی بسیاری در این کشور شد. بیش از یک درصد از تولید ناخالص ملی این کشور تحت تأثیر منفی قرار گرفت و کاهش یافت. اما شدت بیماری سارس مانند کرونا نبود و تعداد کسانی که درگیر این بیماری شدند نیز، به میزان قابل توجهی کمتر بود. (1)

استان هوبئی در کشور چین که مرکز شیوع ویروس کرونا است، در شرایط قرنطینه به سر می‌برد. این استان 3 درصد از اقتصاد چین را به خود اختصاص داده است. در شرایط حاضر و بعد از گذشت چند هفته از این بیماری و تعطیلی بسیاری از مراکز تولیدی در چین، تولید ناخالص ملی این کشور تا همین امروز 2.7 درصد کاهش داشته و 380 میلیارد دلار آسیب دیده است. (1)

حتی محدودیت کاهش 10 درصدی سهام بورس این کشور نیز نتوانست جوابگوی کنترل خسارت به این بازار باشد و بازار بورس این کشور نیز به همراه تولید ناخالص ملی، دچار افتی شدید شده است. (2)

خسارت‌های بیشتر ویروس کرونا به اقتصاد چین

طی مصاحبه رویترز با رئیس جمهور چین، وی از وخامت بالای اوضاع خبر داد و هیچ امیدواری برای بهبود شرایط در نظر نگرفت. رئیس جمهور چین در این گفتگو از وضعیت موجود و عدم کنترل شرایط، ابراز نگرانی کرد.

این سخنان نشان می‌دهد که در روزهای آینده و در هفته‌های آتی، باید منتظر خسارت‌های بیشتر اقتصاد چین از شیوع این ویروس خطرناک باشیم. (4) هر چند در چند روز اخیر شواهد نشان از کاهش تعداد مبتلایان نسبت به روزهای قبل دارند، اما قطع ارتباط کشورهای بزرگ جهان و به نوعی قرنطینه کردن چین، باعث شده است تا آن‌ها همچنان با آسیب‌های بزرگی در اقتصاد خود روبرو باشند. (4)

البته هنوز امیدواری‌ها برای بازگشت به روند عادی در اقتصاد چین وجود دارد و پیش بینی‌ها نشان می‌دهند که اگر بیماری به موقع کنترل شود، می‌توان دوباره به شرایط قبل، آن هم در زمانی کوتاه بازگشت. اقتصاد چین در سال‌های اخیر رشد زیادی داشته و این میزان رشد باعث کنترل شرایط شده است.

اما سؤال اینجاست که آیا تأثیر ویروس کرونا روی اقتصاد این کشور، مطابق همین شرایط کنونی خواهد بود و یا عمیق‌تر از وضعیت فعلی خواهد شد؟ (5)

در واقع تمام پیش‌بینی‌های مثبت برای شرایط کنونی این کشور است و شواهد نشان می‌دهند که اگر بیماری در روزها و هفته‌های آتی کنترل نشود، اوضاع اقتصادی این کشور روند نزولی خود را ادامه خواهد داد. (5)

امیدواری بزرگی که در این میان وجود دارد، مربوط به تجربه‌ای است که کشور چین از بیماری سارس گرفته است. در سال 2003 و بعد از کنترل کامل بیماری سارس در این کشور، رشد اقتصادی آن‌ها با شیب و سرعت بسیار بیشتری ادامه داشت که تکرار این امر در سال 2020 علاوه بر جبران همه خسارت‌های وارده، می‌تواند باعث رونق اقتصادی این کشور نیز بشود. (6)

کرونا و سقوط آزاد بورس چین

بورس چین به دلیل اقتصاد قوی این کشور یکی از قوی‌ترین بورس‌های جهان است، که تأثیر مستقیمی روی سایر بازارهای مالی جهان نیز دارد. در چند سال گذشته بورس این کشور ثبات خوبی را داشته و با رشد نسبی، با شیب ملایمی روبرو بوده است. اما امسال همه چیز تحت تأثیر ویروس کرونا قرار گرفته است.

بعد از پایان تعطیلات سال نو میلادی و با بازگشایی بازار بورس چین، در همان روز شروع بازار شاهد افت 9.1 درصدی سهام‌های بزرگ این کشور بودیم. البته دولت از محدودیت 10 درصدی برای کنترل اوضاع استفاده کرده است، تا شاید کمی اثرات تخریبی کرونا را کنترل نماید. (1)

این بدترین شروع بازار بورس چین در چند سال گذشته بوده است. حتی کمک 1.2 تریلیون یوانی دولت چین به اقتصاد آن نیز نتوانست جلوی این سقوط را بگیرد. از طرفی ارزش یوان چین در بازارهای جهانی به 7 یوان برای هر دلار آمریکا رسید، که این نیز نشان از افت شدید ارزش پول این کشور دارد. (2)

اوضاع وقتی وخیم‌تر می‌شود که به این شرایط، ضررهای جبران ناپذیر شرکت‌های هواپیمایی و سایر کارخانه‌های موجود در این کشور را نیز اضافه کنیم.

29.3 میلیارد دلار، خسارتی است که سازمان هواپیمایی جهانی تاکنون از این اتفاق بزرگ ثبت کرده است. علاوه بر این اپل، هرمس، شرکت‌های حمل و نقل، صنایع گردشگری، خودروسازی، تولید مواد غذایی و ... نیز صنایع دیگری هستند که نسبت به شرایط پیش آمده بسیار ناامید و خسارت‌های زیادی را متحمل شده‌اند. (7)

نتیجه گیری

رئیس صندوق بین المللی پول در یک مصاحبه اعلام کرد که احتمالاً ویروس کرونا باعث کاهش 0.1 درصدی اقتصاد دنیا شود و اقتصاد چین را نیز از 6 درصد رشد به 5.6 کاهش دهد. البته وی با تبیین سناریوهای پیش رو ادعا کرد که اقتصاد چین در سه ماهه دوم سال و بعد از کنترل شیوع این ویروس، به شرایط اولیه باز خواهد گشت. اما همه این پیش بینی‌ها منوط به کنترل سریع رشد بیماری در این کشور است. (5)

نظر سنجی‌های صورت گرفته میان اقتصاددانان بزرگ جهان نیز نتایج امیدوار کننده‌ای به ثبت رسانده است. نظرسنجی رویترز از پیش‌بینی افت 4.5 درصدی اقتصاد چین در پس این ویروس خبر داد. اما آن‌ها معتقد بودند که گذر از این بحران برای اقتصاد چین هر چند با سرعت کم، امکان پذیر خواهد بود. (8)

پی نوشتها