چرا قطره آهن سبب سیاه شدن دندان کودکان می‌شود؟

نخستین مسئله‌ای که باید به آن پرداخته شود این است که با وجود آنکه مصرف قطره آهن برای همه ی کودکان مهم است، پس چرا این مکمل‌های دارویی، سبب ایجاد آن لکه‌های سیاه و قهوه‌ای بر روی دندان و لثه ی کودکان می‌شوند؟

در این خصوص دانستن 2 نکته بسیار مهم است. نخست آنکه آنچه به عنوان قطره‌ی آهن می شناسید، در واقع آهن ذوب شده در شیشه نیست! بلکه ترکیبی از موادی است که هر کدام نقشی در تولید این محصول دارند. از پر کننده‌های مجاز گرفته تا طعم دهنده‌های خوراکی. (1)

نکته ی دوم آنکه خود آهن موجود در قطره‌ی آهن کودکان نیز، به صورت عنصر خالص آهن در قطره وجود ندارد. در واقع عنصر آهن برای جذب در خون، حتی در هنگام خوردن مواد غذایی حاوی آهن، به صورت ترکیبات یونی وارد بدن می‌شود.

آنچه باعث سیاه شدن دندان کودکان می‌شود، وجود همین یون‌ها است که مقداری از آن هنگام استفاده از قطره با بزاق دهان واکنش نشان داده و باعث ایجاد رسوب سطحی بر روی سطوح سخت دهان مانند دندان و تا حدی لثه‌ها می گردد. (2)

روش‌های جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان

تمامی کودکان در سنین پایین نیازمند استفاده از قطره آهن هستند و این مکمل دارویی می تواند کمبودهای طبیعی بدن آن‌ها را تامین کند. با این حال برای جلوگیری از سیاه شدن دندان‌ها در اثر مصرف قطره آهن، راه حل هایی وجود دارد که با رعایت آن‌ها کمتر با این مشکل روبرو خواهید شد.

1.از مواد غذایی حاوی آهن بیشتر استفاده کنید

باور کنید، هیچ چیز بهتر از طبیعت نیست. مصرف گوشت قرمز، گوشت ماهی، سبزیجات حاوی آهن و به طور کل افزودن مواد غذایی حاوی آهن به سبد غذایی کودک، نیاز او را به مصرف قطره‌های مکمل حاوی آهن، کم خواهد کرد. البته این راه حل برای کودکانی مناسب است که به سن غذا خوردن رسیده باشند. (3)

2.قطره را با آب یا آبمیوه ترکیب کنید

هیچ الزامی نیست که قطره‌ی حاوی آهن، حتما به صورت قطره‌ای استفاده شود؛ مهم، رسیدن آن دز از آهن به بدن است. ترکیب کردن قطره آهن در مقداری آب یا آبمیوه، می تواند راه حل خوبی برای جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان شود. (3)

بخاطر داشته باشید که ویتامین ث سبب جذب بهتر آهن در بدن می‌شود، پس چه در هنگام مصرف مواد غذایی حاوی آهن و چه در ترکیب آن با آبمیوه، سعی کنید از میوه‌ها و آبمیوه‌های طبیعی حاوی ویتامین ث استفاده کنید. همچنین از ترکیب آن با شیر اجتناب کنید چون کلسیم موجود در شیر، مانع جذب آهن می‌شود. (4)

4.کودکان را به استفاده از نی ترغیب کنید

قطعا تا کنون متوجه شده اید که هرچه قطره ی آهن کمتر با دهان کودکتان تماس داشته باشد، کمتر سبب سیاهی دندانش می‌شود. بنابراین در ترکیب آن با آب و آبمیوه، سعی کنید هنگام مصرف، کودکتان را به استفاده از نی و نگاه نداشتن محلول در دهان تشویق کنید. (3)

5.قطره‌ها را در انتهای دهان کودک بچکانید

اگر بنا به هر دلیلی از روش‌های بالا استفاده نمی کنید و از قطره چکان برای دادن قطره آهن به کودکتان استفاده می‌کنید، سعی کنید قطره را در انتهای دهان و نزدیک به حلق بچکانید تا کمترین تماس را با دهان و دندان کودک داشته باشد. البته باید بدانید که این روش، چندان باب میل کودکان نخواهد بود! (3)

6.از داروهای جایگزین استفاده کنید

اگر موارد بالا به هر دلیلی برای شما کارساز نیست، یکی دیگر از راه‌های جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان، استفاده از داروهای جایگزین مانند قرص‌های جویدنی است. (3) دلیلی که پزشکان قطره‌های آهن را به سایر شکل‌های دارویی اش ترجیح می دهند، بخاطر راحتی مصرف و قدرت جذب بیشتر و همچنین استفاده از مواد تکمیل کننده‌ی بهتر در قطره‌های آهن است. (4)

راه‌های رفع سیاهی دندان کودکان

پیش از هر چیز حواس تان باشد که سیاهی‌های دندان کودکان را با پوسیدگی اشتباه نگیرید. هر دوی این اتفاقات تا پیش از سن 6 سالگی کودک (که زمان جایگزین شدن دندان‌های شیری با دندان اصلی است)، بسیار شایع هستند. بنابراین با کمک دندانپزشک کودک، سعی کنید مطمئن شوید که آنچه بر روی دندان واقع شده است، سیاهی ناشی از مصرف قطره آهن است. (4)

برای رفع این سیاهی، بجز رفتن به دندانپزشک، راه‌های کم هزینه‌تر دیگری نیز وجود دارد که می‌شود در خانه آن‌ها را انجام داد:

دندان‌های کودک را به طور مرتب مسواک کنید
مسواک کردن دندان‌ها به طور مستمر و 2 بار در هر روز، می تواند به مرور زمان این لکه‌ها را از میان بردارد. البته به شرط آنکه روش‌های پیشگیری که در بالا به آن‌ها اشاره شد را در نظر داشته باشید. به توصیه ی پزشکان، بهتر است این 2 بار در زمان‌های بعد از صرف صبحانه و پیش از شام باشند. (4)

از جوش شیرین استفاده کنید
توجه داشته باشید که این روش برای همه ی کودکان توصیه نمی‌شود. برای کودکانی که مطمئن هستید می توانید آن‌ها را متقاعد کنید که محلول جوش شیرین را پایین نداده و از دهان خود بیرون بریزند، استفاده از مسواک به همراه جوش شیرین، آن هم در حد یک بار در هفته و به عنوان روشی مکمل، توصیه می‌شود.(4)

از محلول‌های لکه بر دندان استفاده کنید
محلول هایی مانند پراکسید هیدروژن، از جمله مواردی هستند که می توانند در لکه بری دندان‌ها کمک کننده باشند.

از میوه‌های طبیعی استفاده کنید
از آن‌جایی که لکه‌های ایجاد شده توسط قطره‌ی آهن سطحی هستند، خوردن میوه هایی مانند سیب، توت فرنگی و کیوی می تواند به از بین بردن آن‌ها کمک کند. البته باید در نظر داشته باشید که جویدن فراوان این میوه ها، در تاثیرگذاری آن‌ها برروی این موضوع مهم هستند. (5)
نتیجه گیری

باکتری‌های موجود در دهان، از قندهای غذایی و نوشیدنی‌ها تغذیه می‌کنند. این باکتری‌ها اسیدهایی تولید می‌کنند که به سطح بیرونی دندان (مینا) آسیب می‌رساند. بزاق دهان به ترمیم این آسیب کمک می‌کند اما اگر به ‌مرور زمان، آسیب‌های وارده به دندان بیشتر از قدرت ترمیم آن‌ها باشد، باعث ایجاد حفره یا سوراخ در دندان می‌شود.

به طور کلی می‌توان گفت که همواره طبیعت و راهکارهای طبیعی، بهترین ابزارهای حل مشکلات مربوط به بدن انسان هستند. در این مقاله راهکارهای متعددی جهت جلوگیری از سیاهی دندان کودکان بر اثر مصرف قطره آهن و همچنین روش‌هایی برای رفع آن پیشنهاد کردیم.

در هر حالی بهتر است اقدامات خود را پیش از انجام، با پزشک کودکتان مطرح کنید و همچنین از تجویزهای غیرمتخصصانی که از روی تجربه ی فرزند داری، به شما راهکارهای عجیب و غریب می دهند، پرهیز نمایید. لکه‌های دندان‌های شیری، به‌جز از منظر زیبایی چهره و لبخند کودکتان، هیچ مشکل دیگری برای آن‌ها ایجاد نمی‌کنند؛ بنابراین مراقب باشید برای اصلاح ابرو، به چشم آسیب نزنید!