9 دی 1388 / 13 محرم 1431 / 30 دسامبر 2009 |
|
1) 9 دي ماه سال 1357 هجري شمسي : تظاهرات گسترده مردم مشهد با حملات مأموران رژيم طاغوت موجه شد. اين حملات و درگيريها به شهيد و مجروح شدن شمار زيادي از تظاهر كنندگان منجر شد. درگيري مأموران رژيم شاه با مردم زماني اوج گرفت كه تظاهر كنندگان سربازي را كه به آنان پيوسته بود با ابراز احساسات گرم و پرشور در ميان خود پذيرفتند. گفتني است كه در همين روز مأموران رژيم پهلوي به منزل آيت الله شيرازي حمله كردند وعدهاي را در منزل ايشان به شهادت رساندند. |
.jpg "9 دی 1388 / 13 محرم 1431 / 30 دسامبر 2009") 2) ترور نافرجام "شيخ فضلاللَّه نوري" به دست كريم دواتگر عامل كميته مجازات(1287ش) شيخ فضلاللَّه نوري از جمله عالمان بزرگي بود كه در رهبري مشروطه مشروعه نقش مهمي ايفا نمود و زمينههاي تحصن مردم عليه استبداد زمان را در حرم حضرت عبدالعظيم فراهم آورد. شيخِ شهيد، از جمله رادمرداني بود كه در برابر بيگانه سر تسليم فرود نياورد از اين رو طرح ترور شيخ، در سفارت انگليس تهيه شد و توسط عوامل سفارت به دست جوان ماجراجويي به نام كريم دواتگر داده شد تا به هنگام بازگشت شيخ به منزل به مورد اجرا درآيد. در اثر اين ترور، شيخ و تعدادي از همراهان زخمي شدند. هر چند پس از دستگيري كريم، شيخ او را بخشيد ولي در بازجويي از وي، اسامي افرادي به ميان آمد كه با سفارت انگليس در ارتباط بودند. نكته عبرتانگيز اين كه كريم دواتگر، درست هشت سال پس از شهادت شيخ فضل اللَّه نوري، به دست دوستانش به جرم قتل و اخاذّي به قتل رسيد. وي عضو گروهي بود كه به كميته مجازات شهرت يافتند و هدف از ايجاد اين تشكل را از بين بردن افراد خائن به مشروطه و مضر به حال مردم عنوان نمودند. بعدها با لو رفتن اعضاي اين كميته، برخي از اعضاي آن دستگير و اعدام و برخي ديگر فراري شدند. |
|
3) عضويت ايران در جامعه ملل پس از جنگ جهاني اول (1300 ش) |
.jpg "9 دی 1388 / 13 محرم 1431 / 30 دسامبر 2009") 4) ورود حضرت آيتاللَّه "سيد حسين طباطبايي بروجردي" به قم (1323 ش) پس از ارتحال آيتاللَّه حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي مؤسس حوزه علميه قم در سال 1315ش، مسؤوليت اداره حوزه بر عهده سه تن از مراجع بزرگ عصر به نام حضرات آيات: سيد محمدتقي خوانساري، سيد محمد حجت كوه كمرهاي و سيد صدرالدين صدر قرار گرفت و اين مراجع سه گانه به مدت هشت سال، حوزه عظيم قم را به نحو احسن اداره كردند. در سال 1323 ش به دنبال بيماري آيتاللَّه سيد حسين بروجردي و بستري شدن ايشان در يكي از بيمارستانهاي شهر ري، دانشوران ساكن قم براي دعوت ايشان به قم و اقامت در آن شهر، اصرار زيادي ورزيدند و آن عالم بزرگ پس از بهبودي و تفأل به قرآن، هجرت به قم را برگزيدند. در نهايت معظم له با حمايت ياراني مجتهد و راستين در 9 دي 1323 ش برابر با 14 محرم 1364 ق وارد قم شد و زعامت شيعيان را به عهده گرفت. آيتاللَّه بروجردي تا پايان عمر به مدت نزديك به هفده سال در قم ماند و حوزه علمي اين شهر را با رونقي روز افزون قرين ساخت. در طي دوران حضور اين عالم برجسته و مرجع كل، عالمان نامداري در محضرش پرورش يافتند و خدمات و آثار و بركات فراواني ارايه گرديد. |
.jpg "9 دی 1388 / 13 محرم 1431 / 30 دسامبر 2009") 5) معرفي "شاپور بختيار" به عنوان نخست وزير خاندان پهلوي (1357 ش) شاه پس از تعيين ارتشبد غلامرضا ازهاري به رياست دولت نظامي، با ايراد نطق معروف خود به اشتباهات خويش اعتراف نمود كه اين امر به تزلزل كابينه كمك زيادي كرد. در آن تاريخ براي شاه مسلَّم و يقين شده بود كه دوران پادشاهي او پايان يافته است و خيلي زود بايد خاك ايران را ترك كند. او همچنين اعتقادي به جانشيني وليعهدِ خود نيز بر تخت سلطنت نداشت. تنها، انگيزهاش اين بود كه حكومت را به دست ديگري بسپارد و خود از ايران خارج شود. از اين رو از همان روزهاي نخستين حكومت ازهاري، يك دسته از نظاميان براي كنترل اوضاع بر سر كار آمدند. در دوران رياست ازهاري بر دولت، تظاهرات وسيع مردمي به ويژه در تاسوعا و عاشوراي 1357، مشروعيت رژيم پهلوي را زير سؤال برد و ازهاري براي آرام كردن مردم، به بازداشت ظاهري دولتمردان سابق دست زد. اما، اين عوامفريبيها نيز راه به جايي نبرد. در پي ناكامي دولت ارتشبد ازهاري در سركوب قيام مردم مسلمان ايران، محمدرضا شاه، شاپور بختيار را در 9 دي 57 به نخست وزيري برگزيد و او نيز كابينهاش را در شانزدهم دي ماه معرفي كرد. شاه و آمريكا، اميدوار بودندبختيار بتواند با شعارهاي ملي گرايانه و سياستهاي به ظاهر اصلاح طلبانه، مردم ايران را از ادامه انقلاب باز دارد. اما مردم ايران كه از نيرنگ آمريكا و رژيم شاه آگاه بودند، به مخالفت با بختيار پرداختند و او را سرسپرده دستگاه استبدادي داخلي و بيگانگان خواندند. حضرت امام نيز در اعلاميهاي كه از پاريس منتشر نمودند، دولت بختيار را فاقد مشروعيت اعلام كرده و مردم را به مقابله با آن فرا خواندند. بختيار تا پيروزي انقلاب اسلامي در اين مقام باقي ماند ولي با برچيده شدن نظام طاغوت، از كشور گريخت. |
|
6) 13محرم الحرام سال1021هجري قمري: «مرحوم آيت الله ملا عبدالله شوشتري» ازعالمان شيعه و شاگرد مقدس اردبيلي درگذشت. مرحوم شوشتري همزمان با انتقال حوزه علميه قزوين به اصفهان ازنجف به ايران بازگشت و ازمدرسان برجسته اصفهان شد. ايشان دردوره اقامت خود دراصفهان به بناي مدرسه ملا عبدالله و مدرسه شيخ لطف الله درميدان نقش جهان همت كرد و اين آثارزيبا را ازخود به يادگارگذاشت. گفتني است كه مرحوم شوشتري درمدت اقامت خود درمشهد مقدس براي تعميرحرم مطهرامام رضا(علیه السّلام) و برخي مساجد و مدارس تلاش بسياركرد. پيكرايشان دركنارمزارشهيدان كربلا به خاك سپرده شده است. |
|
7) شهادت "عبداللَّه بن عفيف" به دست "عبيداللَّه بنزياد" (61 ق) نخستين اعتراض آشكار نسبت به جنايت عبيدالله بن زياد در شهادت امام حسين(علیه السّلام) ، از سوي يكي از شيعيان كوفه، به نام عبدالله بن عفيف اَزدي برخاست. عبيدالله بن زياد، پس از آن كه اسيران واقعهي كربلا را در مجلس خود با كلمات درشت و خشن، مورد اذيت و آزار قرار داد و آنان را سرزنش كرد، عبدالله بن عفيف كه از شيعيان دلير امير مؤمنان و از زاهدان و عبادت پيشهگان كوفه بود، همينكه نعرههاي نفرتانگيز عبيدالله را شنيد، به خشم آمد و پاسخ عبيدالله را داد. عبيدالله بن زياد كه انتظار چنين پيشآمدي را نداشت و خيال ميكرد كه ديگر نفس در سينههاي دوستان اهل بيت(ع) حبس شده است، با تكبر و خودخواهي تمام دستور داد او را دستگير كرده و به نزدش ببرند. تلاش مأموران حكومتي براي دستگيري وي به خاطر حمايت افراد قبيله عبدالله ناكام ماند اما ماموران عبيدالله شبانگاه به سوي خانه عبدالله بن عفيف هجوم آورده و او را از خانهاش به بيرون كشيده و با ضربات شمشير به شهادت رسانيدند. جناياتكاران حكومتي، سرش را از بدن جدا كرده و بدن او را به دار آويختند. بدينگونه نخستين جرقهاي كه كه ميرفت كوفه را بار ديگر به حركت درآورد و جنبش عظيمي را پيافكند، به دست مزدوران پليد اموي به خاموشي گراييد. ولي شش سال بعد، شيعيان كوفه و دوستداران اهل بيت(علیهم السّلام) انتقام خويش را از عاملان جنايت كربلا گرفتند و آنان را به دست مختاربنابيعبيده ثقفي به اشد مجازات رسانيدند. |
|
8) رحلت "عمر صوفي رازي" منجم و رياضيدان (376 ق) ابوالحسن عمر صوفي رازي، منجم و رياضيدانِ ايراني و از منجمين دربار عضدالدوله ديلمي از پادشاهان آل بويه به شمار ميرفت. اثر پرارزش و نفيس او صورالكواكب نام دارد. همچنين "اشكال متوازي الاضلاع" در علم رياضيات، به زبان عربي نيز از اين دانشمند است. |
|
9) وفات محقق شهير "شيخ محمدصالح مازندراني" داماد علامهي مجلسي (1080 ق) ملامحمد صالح بن احمد سروي مازندراني ملقب به حسام الدين، داماد علامه محمدتقي مجلسي بود. همسر وي آمنه بيگم، بانوي بسيار فاضل، عالم و پرهيزكار بوده و ملاصالح را در حل مسايل علمي ياري ميكرد. وي در نزد استادان بزرگواري مانند محمدتقي مجلسي، شيخ بهايى و ملاعبداللَّه شوشتري كسب علم كرد. وفات اين عالم رباني و محقق بزرگ در اصفهان روي داد و در كنار علامه مجلسي در جوار مسجد جامع اصفهان به خاك سپردهشد. حاشيهي شرح لمعه، شرح روضهي كافي و شرح زُبدةُالاصول شيخ بهايي از تأليفات ملا محمد صالح مازندراني به شمار ميروند. |
|
10) تصرف جزيره "سيلان" در اقيانوس هند توسط استعمار انگلستان (1815م) (ر.ك: 4 فوريه) |
.jpg "9 دی 1388 / 13 محرم 1431 / 30 دسامبر 2009") 11) تولد "روديارْد كيپلينْگْ" شاعر و نويسنده انگليسي (1865م) روديارْدْ كيپلينگ اديب انگليسي در 30 دسامبر 1865م در بندر بمبئي در هندوستان به دنيا آمد و از پنج سالگي خواندن و نوشتن را فرا گرفت. وي از طفوليت، تحت تأثير شخصيت ادبي و هنري پدرش و داستانهايى كه برگرفته از فرهنگ عامه مردم هند بود قرار گرفت و اين تأثيرپذيري، در آثار وي نمود يافت. همين تاثير و نيز حقايق مربوط به استعمار ملت هند توسط انگليس باعث شد تا كيپلينگ كتاب جنگل و كيم را به نگارش درآورد. وي در اين كتاب، سياست استعماري انگلستان را آشكار ساخته و حقيقت آن را بر ملتهاي استعمار زده آسيا و افريقا نمايان كرد. انتشار اين كتاب، شهرتي فراوان براي كيپلينگ فراهم آورد و جوايز چندي به او تعلق گرفت. وي در اين كتاب و ديگر كتابها، سياست امپرياليستي انگلستان را، چنانكه بود مجسم ساخت و از اين راه، حقايق تلخ و نفرتآوري را بر ملل استعمار زده آن روزگار فاش نمود. كيپلينگ در سال 1907م به عنوان اولين انگليسي، برنده جايزه نوبل ادبيات گرديد. وي در مشرق به عنوان مشهورترين اديب و نويسنده انگليسي مطرح ميباشد. كارهاي وي داراي تنوع شگفتانگيزي ميباشند. كيپلينگ افق فكري وسيعي داشت و درآثار خود، همه حواس حتي بويايى خواننده را برميانگيخت. واقعبيني و واقعنگاري از يك سو و استفاده مناسب از كلمات و زبان محاورهاي از سوي ديگر، در مسير هدف واحد نويسنده كه مضاميني چون ميهنپرستي، شهامت، بردباري و كمك به همنوع است، قرار دارد. ارابه دوچرخهاي، ترانههاي ارادي، ابداعهاي گوناگون و فرانسه در جنگ از ديگر آثار اوست. روديارد كيپلينگ سرانجام در 18 ژانويه 1936م در 71 سالگي درگذشت. |
|
12) آغاز قيام ضد استعماري "بوكسورها" در چين (1899م) در اواخر قرن نوزدهم، زندگي سنتي و بيآلايش مردم چين زير نفوذ غربگرايى رو به اضمحلال بود. در سال 1894، چين، شبه جزيره كره را در برابر جنگ با ژاپن از دست داده بود و كشورهاي قدرتمند آن روز اروپا همچون انگليس، آلمان و روسيه قسمتهايى از سرزمين چين را اشغال كرده بودند. در گرماگرم چنين دوران ضعف و حقارتي بود كه تعدادي از نظاميان چيني يك جنبش ناسيوناليستي ضدغربي به نام بوكسورها يا جامعه مشتهاي موزون و هماهنگ عليه خارجيان پديد آوردند كه خواه ناخواه افراد بسيار تندرو و متعصبي هم داخل آن بودند. بوكسورها، سفارتخانههاي دولتهاي غربي در پكن را تصرف كردند و به مبارزه شديد با مبلّغين اروپايى در چين پرداختند كه در اين ميان تعدادي از مبلغين مسيحي و جمعي از چينيها كه به مسيحيت گرويده بودند، كشته شدند. در 30 دسامبر 1899م يك مبلّغ انگليسي توسط اين گروه كه خود را مشتهاي متحد عدالت نيز ميناميدند، كشته شد. در اولين روز سال 1900م اعلاميهاي از سوي دربار سلطنتي چين منتشر گرديد كه در آن ضمن انتقاد از اين عمل، آن را تنها يكي از حملات گروههاي مخفي عليه بيگانگان به شمار آورد. اين در حالي بود كه ملكه چين، تمام تلاش خود را در شكل دادن يك ارتش تازه و حمايت از گروههاي محلّي مبارز قرار داده بود. در واقع شكلگيري بوكسورها يك عكسالعمل طبيعي وطنپرستان در برابر تجاوزها و توهين بيشمار خارجيها نسبت به چين و مردم آن، به حساب ميآمد. اين حوادث كه ميتوانست به قطع كامل نفوذ بيگانگان از خاك چين منتهي گردد به مذاق هيچ يك از كشورهاي استعماري آن روز سازگار نبود. بنابراين آنان ارتشي از شش كشور ژاپن، انگليس، روسيه، فرانسه، آلمان و امريكا به بهانه حفظ جان اتباع خويش تشكيل داده و به سركوب قيام پرداختند. اين سركوبي آن چنان وحشيانه بود كه ارتشهاي خارجي در پشت سر خود انبوهي از كشتگان و دهكدههاي سوخته شده را باقي ميگذاشتند. همچنين رفتار قساوتآميز بيگانگان آنچنان سختگيرانه بود كه بسياري از مردم چين دست به خودكشي ميزدند. عملكرد تجاوزگران به گونهاي ضد بشري و مغاير با اصول انساني بود كه يك خبرنگار انگليسي با اشاره به جناياتي كه آن را نميتوانست بنويسد اضافه نمود كه تمدن غربي، روكِشي براي توحش است. پس از سركوب جنبش بوكسورها دولت وقت چين مجبور به پرداخت غرامت سنگيني به استعمارگران شد. اين رويداد و وقايع بعدي باعث ظهور سونيات سن رهبر انقلاب چين، سقوط خاندان امپراتوري منچو و استقرار نظام جمهوري در سال 1912م گرديد. |
|
13) تولد "رشيد كَرامي" سياستمدار برجسته و نخستوزير پيشين لبنان (1921م) رشيد كرامي به عنوان شخصيتي كه بخشي از تاريخ لبنان در نيمه دوم قرن بيستم با حيات سياسي وي عجين شده است، در 30 دسامبر سال 1921م در طرابلس لبنان در يك خانواده مسلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات عالي خود را در دانشگاه اسلامي طرابلس آغاز كرد و همزمان با فارغالتحصيل شدن از دانشكده حقوق دانشگاه قاهره، موفق به اخذ دكتراي افتخاري از دانشگاه حيدرآباد هند نيز گرديد. رشيد كرامي از آن پس به عنوان وكيل مدافع در تشكيلات قضايى لبنان خدمت كرد و از سال 1951م، با انتخاب شدن به نمايندگي پارلمان لبنان، زندگي سياسي خود را آغاز نمود. وي در همان سال، اولين پست وزارت را با تصدي وزارت دادگستري آغاز كرد و سال بعد در همان كابينه، به وزارت اقتصاد دست يافت. رشيد كرامي در طول حيات خود، ده بار مامور تشكيل كابينه شد و در اين دوران، رياست اكثر كابينههاي لبنان را در بحرانيترين شرايط تاريخ سياسي لبنان برعهده گرفت. دهمين و آخرين كابينه رشيد كرامي، تحت عنوان دولت اتحاد ملي از سال 1984م آغاز به كار كرد و تا دو ماه قبل از مرگ رشيد كرامي، به كار خود ادامه داد. وي در اين زمان، طي يك نطق شفاهي خطاب به ملت لبنان، استعفاي خود را اعلام كرد و علت آن را عدم موفقيت كابينهاش در حل بحران اقتصادي دانست. وي در آن هنگام معتقد بود كه سير تمامي تحولات، به ضرر منافع ملت و كشور لبنان است. با پذيرفته نشدن استعفاي وي از سوي امين جُميِّل، رئيس جمهور وقت، رشيد كرامي تا پايان عمر 66 ساله خود اداره لبنان را برعهده داشت تا اينكه در اول ژوئن 1987م، در حالي كه از طرابلس عازم بيروت بود، بالگرد وي هدف آتش نيروهاي فالانژ قرار گرفت و كشته شد. گزارشات بعدي، خبر از وقوع حادثه بر اثر انفجار مواد منفجرهاي ميداد كه در پشت صندلي رشيد كرامي كار گذاشته شده بود كه به وسيله كنترل از راه دور، برفراز مناطق تحت كنترل مسيحيان منفجر گرديد. پس از اين حادثه، محافل سياسي و اسلامي لبنان، فالانژها را عامل اين سانحه و قتل رشيد كرامي معرفي كردند. رشيد كرامي يكي از حاميان انقلاب اسلامي ايران بود و اين حمايت را گهگاه در مصاحبهها و اظهارنظرهاي خود ابراز ميداشت. |
|
14) حمله صهيونيستهاي مسلح به روستاي بَلَد الشيخ (1947م) در 30 دسامبر 1947م تروريستهاي مسلح وابسته به دو سازمان صهيونيستي، در عملياتي مشترك، دهكده بلَدُالشيخ را در فلسطين مورد حمله قرار دادند. در اين حمله وحشيانه خانه فلسطينيها به آتش كشيده شد و شصت فلسطيني در داخل خانههايشان كشته شدند. در همين روز، گروه تروريستي صهيونيستها به نام ايرْگون در دو حمله ديگر، با پرتاب بمب در بين فلسطينيها، 17 تن از آن‌ها را به قتل رساندند و دهها تن را زخمي كردند. تشديد حملات تروريستي صهيونيستها عليه فلسطينيها در اواخر سال 1947 و اوايل 1948م به منظور زمينهسازي اعلام موجوديت رژيم اشغالگر قدس در ماه مه 1948 بود. |
|
15) مرگ "آلفرد وايْتْهِد" فيلسوف و رياضيدان معروف انگليسي (1947م) آلفرد نورْثْ وايْتْهِد، رياضيدان و فيلسوف انگليسي در 15 فوريه 1861م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، به تدريس فلسفه و رياضي در دانشگاههاي انگلستان و امريكا مشغول شد و كتابهايى درباره رياضيات نگاشت. وايْتهِد برخلاف سالهاي جواني كه بيشتر به رياضي تمايل داشت، در سنين پاياني عمر خود به فلسفه روي آورد و به آن پرداخت. از آنجا كه وايتهد از يك خاندان روحاني بود، بيشتر به جنبه معنوي دنيا اهميت ميداد تا جنبه مادي آن. وي مخالف هر گونه دوگانگي ميان روح و ماده، خدا و جهان، دين و علم و واقعگرايى و خيالپردازي بود و در راه آشتي دادن و سازگاري ميان اين اجزاي ناسازگار تلاش ميكرد. وايتهد اعلام داشت كه سراسر جهان فرايندي مستمر از اعمال متقابل ناهماهنگ است. در حقيقت وي در تكثير ظاهري اشياء، وحدت اساسيِ آن‌ها را مشاهده ميكرد. از وايتهد آثاري بر جاي مانده كه اصول نسبيت، دين در دست ساختمان، فرايند و واقعيت و سرگذشت انديشهها از آن جمله است. با اين حال زبان و نوشتار وايتهد جنبه فني و پيچيده دارد و همين امر باعث شده است كه اغلب افكار و انديشههاي او گنگ و نامفهوم باشد. آلفرد نورث وايْتْهِد سرانجام در 30 دسامبر 1947م در 86 سالگي در گذشت. |
|
16) الغاء رژيم سلطنتي و اعلام جمهوري خلق در كشور "روماني" (1947م) كشور روماني تا سال 1862م، اميرنشيني خود مختار در قلمرو عثماني بود تا اين كه در سيزدهم ژوئيه 1878م استقلال خود را از عثماني بازيافت. در جريان جنگ جهاني دوم، اين كشور با تحمل خسارتهاي بسيار، بخش اعظم سرزمينهايي را كه به عنوان غنيمت دريافت كرده بود، از دست داد. روماني پس از جنگ جهاني دوم تا سال 1947م با نظام سلطنتي اداره ميشد اما در 30 دسامبر همين سال با استعفا و بركناري ميخائيل، آخرين پادشاه روماني، بساط سلطنت در اين كشور برچيده گشت و حكومت جمهوري اعلام شد. از آن پس، حزب كمونيست به عنوان تنها حزب حاكم، زمام امور را به دست گرفت و با اعمال سياستهاي اقتصاد سوسياليستي به اشتراكي كردن كشاورزي پرداخت و سپس با عضويت در پيمان ورشو بيشتر از گذشته دنبالهرو سياستهاي شوروي گرديد. روماني يكي از فقيرترين كشورهاي شرق اروپا بود و سياستهاي تمركزگرايانه كمونيستي نيز موفق به حل مشكلات اقتصادي اين كشور نگرديد. همزمان با آغاز فروپاشي جماهير شوروي اتحاد شوروي سابق و پايان عمر نظامهاي كمونيستي در اروپاي شرقي، در روماني نيز با اعدام چائوشسْكو رهبر حزب كمونيست اين كشور در سال 1989، نظام كمونيستي روماني سرنگون شد. (ر.ك: 22 دسامبر) |
