همه چیز درباره تغذیه کودک
یکی از عوامل مهم و مؤثر بر رشد و نمو کودکان ، تغذیه می باشد . رعایت نکاتی که در این مقاله از راستینه آمده است ٬ می تواند صحیح بودن تغذیه کودک شما را تضمین کند .تغذیه کودک در هر دوره از زندگی چطور باید باشد ؟
تغذیه کودک از تولد تا ۴ ماهگی
هر چقدر کودک میل دارد ٬ باید شیر مادر بخورد . ( حداقل ۸ بار در ۲۴ ساعت ) هیچ غذا یا مایعات دیگری به او ندهید .نحوه صحیح بغل کردن و پستان گرفتن شیرخوار
بدن و سر کودک در امتداد هم و مقابل بدن مادر باشد ، تمام بدن شیرخوار توسط مادر حمایت شود ، صورت شیرخوار مقابل پستان مادر باشد ، چانه به پستان چسبیده ، دهان کاملاً باز ، لب پایین به بیرون برگشته ، نوک سینه و قسمت بیشتر هاله پستان در دهان کودک باشد .تغذیه کودک از ۴ تا ۶ ماهگی
هرچقدر کودک میل دارد شیر مادر بخورد . ( حداقل ۸ بار در ۲۴ ساعت ) اگر کودک اضافه وزن نداشت دفعات شیردهی را افزایش دهید و یک تا دو بار در روز بعد از تغذیه با شیر مادر به او غذای کمکی بدهید . مهمترین معیار کفایت یا عدم کفایت شیر مادر ، سِیر منحنی رشد کودک میباشد .تغذیه کودک از ۶ تا ۱۲ ماهگی
هرچقدر کودک میل دارد او را با شیر مادر تغذیه کنید و غذای کافی نیز به او بدهید . ( سه بار در روز اگر شیر مادر می خورد ، ۵ بار در روز اگر شیر مادر نمی خورد )برای این که بدانید چه غذایی به کودک بدهید ، می توانید از راهنمای موجود در پشت کارت مراقبت کودک استفاده کنید .
در تهیه غذای کودک به نکات زیر توجه کنید
قبل از تهیه غذا و قبل از تغذیه ی کودک دستان خود را با آب و صابون بشویید .همیشه از مواد غذایی تازه و سالم برای تهیه ی غذای کودک استفاده کنید .
هر روز برای کودک غذای تازه درست کنید .
هر ماده غذایی جدید را با یک هفته فاصله با غذاهای قبلی به غذای کودک اضافه کنید .
هر ماده غذایی را از مقدار کم شروع کرده و مرور اضافه کنید .
برای مقوی کردن ( افزایش کیفیت ) غذای کودک ؛ می توانید مقداری کره به غذا اضافه کنید .
برای مغذی کردن ( افزایش کیفیت ) غذای کودک ؛ می توانید مقداری گوشت ، شیر ، تخم مرغ ، سبزیجات تازه ، عصاره قلم و یا پودر جوانه غلات به غذا اضافه کنید .
به کودک با ظرف و قاشق خودش غذا بدهید .
از غذاهای نرم ، متنوع ، و اشتها آور و غذاهایی که کودک دوست دارد استفاده کنید .
همزمان با شروع تغذیه ی تکمیلی ، به کودک آب سالم و بهداشتی بدهید .
مصرف برخی مواد غذایی در کودکان زیر یک سال ممنوع می باشد این موارد عبارتند از : توت فرنگی ، گیلاس ، آلبالو ، کیوی ، خربزه ، اسفناج ، سفیده تخم مرغ ، شیر گاو ، عسل و بادام زمینی .
تغذیه کودک از ۱ تا ۲ سالگی
کودک را با شیر مادر تغذیه کنید و ۵ بار در روز به او غذا بدهید ( سه وعده غذای خانواده و دو بار میان وعده ) و به نکات زیر توجه ویژه داشته باشید :در سال دوم زندگی شیر مادر باید بعد از مصرف غذا به کودک داده شود .
مصرف مکمل های کودکان را هرگز فراموش نکنید .
قطره آهن : از پایان شش ماهگی تا دو سالگی ( با نظر پزشک )
قطره مولتی ویتامین یا AD : از پانزده روزگی تا یک سالگی ( با نظر پزشک )
خوراکی های ممنوع برای کودکان زیر یک سال
نتایج مطالعات نشان داده است ، میوه های دانه دار همچون کیوی و توت فرنگی و نیز سفیده تخم مرغ به دلیل ایجاد حساسیت و آلرژی و خوردن عسل به دلیل ایجاد مسمویت برای کودکان زیر یک سال ممنوع است .علت بروز حساسیت یا آلرژی توسط مواد غذایی همچون سفیده تخم مرغ و میوه هایی مانند گیلاس ، کیوی و … تولید ایمونو گلوبین E و چگونگی بروز علائم حساسیت در کودکان نیز به صورت کهیر و قرمزی پوست است .
حساسیت به پروتئین شیر گاو نیز از جمله حساسیت های غذایی کودکان می باشد حساسیت به شیر گاو ، ناشی از حساسیت به کازئین شیر است و از آنجایی که این نوع پروتئین در اثر حرارت بالا و جوشاندن تغییر می کند ، اغلب افراد به ویژه کودکان با مصرف شیر جوشانده و استریلیزه ی شیر خشک دیگر به آلرژی دچار نمی شوند .
کارشناسان تغذیه در خصوص ممنوعیت مصرف عسل در نوزادان زیر یک سال گفته اند : به دلیل نارس بودن دستگاه گوارش نوزادان زیر یک سال ، باکتری کلستریدیوم بوتولینوم موجود در عسل نمی تواند توسط ترشحات معده به طور کامل غیر فعال شود ، بنابر این سم بوتولیسم در دستگاه گوارش نوزاد تولید و نوزاد دچار مسمومیت شدید غذایی می شود . گاهی این سم با فلج کردن عضله تنفسی نوزاد می تواند منجر به مرگ وی شود .
بنابراین این باور عمومی که ترکیب غذای کمکی نوزاد زیر یک سال با عسل باعث مقوی شدن آن می شود ، کاملاً نادرست است .
چند نکته مهم در تهیه سوپ برای کودک
هر سه روز یک بار یک نوع سبزی به سوپ اضافه کنید مانند جعفری ، گشنیز ، لوبیا سبز ، کدو سبز ، کرفس ، هویج ، گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، کدو حلوایی .به سوپ کودک نباید نمک ، شکر یا چاشنی اضافه کرد .
بهتر است کدو ، کرفس ، لوبیا سبز را اول پخته و بعد به سوپ کودک اضافه نمود .
سبزی ها باید در آخرین لحظات پخت سوپ اضافه شود . در ظرف نیز باید بسته باشد تا ویتامین های آن از بین نرود .
استفاده از اسفناج تا یک سالگی مجاز نبوده و نباید به سوپ شیر خوار اضافه شود .
سیب زمینی را هم می توانید به سوپ کودک اضافه کنید . برای این کار ، ابتدا سیب زمینی را بشویید و با پوست آن را بپزید . سپس پوست آن را جدا کرده و سیب زمینی پخته شده را به سوپ کودک اضافه کنید دقت کنید اگر بعد از پوست کندن سیب زمینی ، بخش از آن سبز رنگ بود باید آن را جدا کرده و دور بریزید.
همراه با سوپ می توانید به کودک ماست بدهید . بهتر است ماست با سوپ مخلوط نشود تا کودک با طعم ماست آشنا شود . ولی اگر کودک مخلوط ماست با سوپ را دوست دارد این کار بلامانع است . برای تنوع بخشیدن به سوپ کودک ، می توانید هر بار یک ماده غذایی جدید مثل جو ، بلغور گندم و یا رشته فرنگی را که قبلاً پخته و نرم شده است به اندازه یک قاشق مربا خوری به سوپ اضافه کنید .
رابطه بین مواد غذایی و شب ادراری کودکان
مواد غذایی تحریک کننده ٬ شب ادراری کودکان را تشدید می کند ٬ مواد خوراکی تشدید کننده شامل :کافئین
نوشیدنی های گاز دار
مرکبات
هر کودکی به دلایل مختلف ممکن است شب ادراری داشته باشد اما والدین با رعایت نکاتی می توانند به کودکشان کمک کنند تا بسترشان خشک باقی بماند .
کافئین باعث تولید ادرار می شود و نوشیدنی های کافئین دار مانند چای ، قهوه یا کوکا کولا قبل از خواب به کودک ندهید .
والدین نباید اجازه دهند که کودک ، شب ها مایعات زیادی را مصرف کند .
اگر با رعایت این نکات شب ادراری کودک باز هم ادامه داشت ٬ باید با متخصص اطفال مشورت شود .
منبع: سایت راستینه