امام جواد علیه السلام
بعضى ولادت آن حضرت را دهم ماه رجب دانسته اند و این قول را دعاى شریفى که به حسب نقل از طرف امام زمان علیه السلام به ما رسیده است تأیید مى کند، چرا که در آن آمده است: اللهم إنى أسألک بالمولودین فى رجب محمد بن على الثانى و ابنه على بن محمد المنتجب: خداوندا! من به حق دو مولود ماه رجب یعنى محمد بن على الباقر و فرزندش على بن محمد که برگزیده تو است از تو تقاضا مى کنم .. تا آخر دعا . (مفاتیح الجنان، اعمال ماه رجب ).نام آن حضرت محمد، کنیه ایشان ابو جعفر و القابش تقى و جواد است.
مادر گرامى ایشان سبیکه نام داشت و امام رضا علیه السلام ایشان را خیزران مى نامید .
چون سه روز از میلاد آن حضرت گذشت، ایشان چشمهاى خود را گشودند و به راست و چپ نگاه کردند و سپس با گفتارى فصیح و شیوا فرمودند: أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمدا رسول الله.
آن حضرت در سن هفت سالگى به مقام امامت رسیدند و این کوچکى سن سبب شد که حتى بعضى از شیعیان نیز در امامت ایشان شک کنند و لذا در موسم حج، پس از شرفیابى به محضر ایشان و مشاهده معجزات، کمالات و علوم آن حضرت، به امامت ایشان اقرار نمودند.
زمانى که مأمون قصد داشت دخترش ام الفضل را به عقد امام نهم درآورد، اطرافیانش اظهار داشتند: او کودکى خردسال است و از جهت علم و کمال بى بهره، پس بهتر است کمى صبر کنى تا به کمال رسد، سپس دخترت را به عقد او درآورى .
مأمون که خود بهتر از هر کسى مقام و رتبه ایشان را مى دانست، مجلسى از بزرگان علماى عصر خود که در صدر آنان "یحیى بن اکثم" قرار داشت ترتیب داد تا با حضرت مناظره کنند.
یحیى بن اکثم پرسید: نظر شما در مورد کسى که در حال احرام، شکار کند چیست؟ امام جواد- علیه السلام- فرمود: آیا در حرم صید کرد یا در خارج از حرم؟ عالم بود یا جاهل؟ عمدا کشت یا سهوا؟ کشنده صید آزاد بود یا بنده؟ صغیر بود یا کبیر؟ اولین صید او بود یا چندمین بار؟ صید، پرنده بود یا غیر پرنده؟ کوچک بود یا بزرگ؟ آیا این فرد پشیمان است یا به عمل خود اصرار دارد؟ شب صید کرده است یا روز؟ احرام او احرام عمره بود یا احرام حج؟
یحیى بن اکثم که خود را در مقابل احتمالات متفاوتى دید که آمادگى آن را نداشت و حتى احتمال آن را نمى داد، درمانده شد و به لکنت زبان افتاد.آنگاه مأمون، دختر خود ام الفضل را به عقد امام جواد در آوردند.
امام جواد (علیه السلام) در حدیثى فرمودند: الثقة بالله ثمن لکل غال و سلم لکل عال: اعتماد و وثوق بر خداوند تعالى بهاى هر شى ء گرانبها و نردبان رسیدن به هر بلندى است.
امام - علیه السلام- پس از مدتى اقامت در بغداد، براى انجام مراسم حج به مکه سفر کردند و تا زمان مرگ مأمون عباسی ، یعنى 17 رجب سال 218 هجرى قمرى در آنجا اقامت داشتند.
پس از مأمون، برادرش معتصم عباسى به خلافت رسید . وى که از کثرت فضایل و شدت نفوذ امام جواد (علیه السلام) بیمناک بود، حضرت را به بغداد طلبید.
امام پیش از رفتن خود، فرزندشان حضرت على النقى، امام هادى علیه السلام را در حضور بزرگان شیعه و یاران مورد اطمینان خود به جانشینى برگزیده، پس از سپردن ودیعه هاى امامت به ایشان، به بغداد رفتند.
ام الفضل، دختر مامون و همسر آن حضرت، که همواره مى دید امام جواد علیه السلام به مادر و سایر کنیزانشان بیش از او احترام مى گذارند رشگ برده و از آن حضرت عصبانى بود و از این جهت، به تحریک عمویش معتصم عباسی پرداخت و آن دون مایه دنیا و آخرت، امام جواد علیه السلام را با انگور زهر آگین، مسموم کرد و امام علیه السلام ، بدین سبب به شهادت رسیدند.
تاریخ شهادت آن حضرت را بعضى پنجم ذیحجه سال 219 ذکر نموده اند؛ ولى قول مشهور روز آخر ذى قعده سال 220 مى باشد و این در حالى بود که آن حضرت بیست پنچ ساله بود صلوات الله علیه و على آبائه الطاهرین.
حدیثى از آن حضرت: امام جواد (علیه السلام) در حدیثى فرمودند: الثقة بالله ثمن لکل غال و سلم لکل عال: اعتماد و وثوق بر خداوند تعالى بهاى هر شى ء گرانبها و نردبان رسیدن به هر بلندى است.
