بی حوصلگی و درمان آن

بی‌حوصلگی و کسالت به چه معناست؟

بی‌حوصلگی و کسالت احساس رایجی است که همه افراد در طول عمر خود به طور طبیعی آن را تجربه می‌کنند. این احساس در واقع به معنای لذت نبردن از وضعیت موجود و بی‌علاقگی نسبت به انجام فعالیت‌هاست. بی‌حوصلگی می‌تواند در موقعیت‌های مختلف و به دلایل گوناگونی به سراغ شما بیاید.

برای مثال ممکن است زمانی که بسیار پرانرژی و سرحال هستید در وضعیتی قرار بگیرید که نتوانید انرژی خود را تخلیه نمایید و همین امر باعث شود که نسبت به موقعیتی که در آن قرار دارید حس بی‌حوصلگی و کسالت را تجربه کنید.

در مقابل ممکن است زمانی که از نظر روحی خلق پایینی را تجربه می‌کنید و غمگین هستید نیز به طور کل دچار بی‌حوصلگی شوید و هیچ فعالیت خاصی نتواند احساس لذت کافی را در شما ایجاد نماید.

همچنین کودکان و نوجوانان نیز بیش از سایر افراد این مسئله را تجربه می‌کنند چراکه آن‌ها انرژی بیشتری دارند و وجود روحیاتی نظیر ماجراجویی و کنجکاوی در آن‌ها باعث می‌شود که هنگام قرار گرفتن در موقعیت‌های جدی و رسمی دائماً از بی‌حوصلگی شکایت کنند که این مسئله در اکثر موارد طبیعی به نظر می‌رسد.

به طور کلی نیافتن مجرای مناسب برای تخلیه انرژی خود، غمگینی، دچار بودن به مشکلات خلقی نظیر افسردگی و وجود مشکلاتی در تمرکز به عنوان علل بی‌حوصلگی شناخته می‌شوند.1

علت بی حوصلگی‌های بی دلیل چیست؟!

اشخاص خستگی را به صورت متفاوت تشخیص میدهند و تجربه می‌کنند. در بعضی موارد، ملالت امکان دارد بدین دلیل اتفاق بیفتد که:

- استراحت ناکافی و یا تغذیه نامطلوب

- سطوح پائین تحریک ذهنی

- عدم انتخاب و یا کنترل فعالیت‌های روزانه تان

- نداشتن تفریحات گوناگون

- درک ضعیف زمان

ممکن است شما یا کودک موقع درگیر شدن در یک فعالیت، ملول شوید، به این خاطر:

- از دست دادن علاقه

- دستورالعمل‌های گیج کننده

- ترس از اشتباه

- تکرار فعالیت برای مدتی بسیار طولانی

چند علت عمده بی حوصلگی عبارتند از:

یکنواختی ذهن

بی حوصلگی گاهی ریشه در خستگی ذهنی (Mental fatigue) داشته و ناشی از تکرار و بی اعتنایی به جزئیات و وظیفه‌ها است. هر تجربه‌ای که قابل پیش بینی بوده و تکراری می‌شود، میتواند خسته کننده شود.

به طور کلی، تکرار بی اندازه از یک چیز و تحریک بی اندازه میتواند از عوامل عمده پیدایش شرایط بی حوصلگی باشد. بدین ترتیب حس خستگی و ضعف در شخص ایجاد می‌شود.

شکل چینش منزل

در صورتی که به دنبال وقت‌ها شاد هستید و میخواهید از حالت کسالت و بی حوصلگی خارج شوید، بهتر است که برای تنوع، شکل چینش منزل خویش را تغییر دهید.

با این کار، تغییر زیادی در نزدیکی ایجاد شده و در نتیجه در روحیه شما هم تغییراتی ایجاد خواهد شد. مثلا میتوانید رنگ دیوار‌ها را تغییر داده و از رنگ‌های ارامش بخش مثل آبی استفاده کنید تا از فشار و اضطراب شما کم کند.

نبود تنوع در زندگی

معمولاً افرادی که احتیاج زیادی به تازگی، تنوع و هیجان دارند بیشتر در معرض بی حوصلگی و کسالت قرار می‌گیرند. اشخاص برون گرا جزء آن گروه افرادی هستند که احتیاج به تحریک بیرونی دارند؛ به همین علت آن‌ها بسیار مستعد بی حوصلگی هستند و تنوع طلبی و ریسک پذیری راهی برای درمان کسالت در این اشخاص است.

احتیاج به نوآوری

برخی از اشخاص بیش از افراد دیگر خسته و بی حوصله می‌شوند. افرادی که بیشتر نیازمند انرژی، هیجان و تنوع هستند، بیشتر در معرض خستگی و بی حوصلگی هستند.

این گونه اشخاص حس می‌کنند که دچار یکنواختی شده و دیگر چیزی آن‌ها را شاد نمی‌کند. احتیاج به تحریک خارجی در این اشخاص مدام وجود داشته و ابتکار موقع جستجوی کار‌های جدید و ریسک پذیری در این اشخاص به مقدار زیادی مشاهده می‌شود.2

چه زمانی بی حوصلگی نیازمند درمان است؟

بی‌حوصلگی و کسالت برای هرکسی در زندگی به طور معمول در موقعیت‌های گوناگون تجربه می‌شود. این امر مسئله‌ای طبیعی است که به طور خود به خود بهبود می‌یابد. اما برخی افراد به طور افراطی و مکرر با این موضوع روبه‌رو می‌شوند و می‌توان گفت که این مشکل الگوی اصلی زندگی آن‌ها را تشکیل می‌دهد.

از آنجایی که بی‌حوصلگی تمایل فرد برای شرکت در فعالیت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ زندگی کسالت‌بار اغلب به کاهش عملکرد فرد در ابعاد مختلف زندگی نظیر شغل، تحصیل و روابط بین فردی می‌انجامد. متخصصان سلامت روان این وضعیت را به عنوان نشانه‌ای از وجود یک اختلال روانی نظیر افسردگی در نظر می‌گیرند که به مداخلات حرفه‌ای نیازمند است.1

درمان بی حوصلگی

- قبل از هر چیز با توجه به توانایی‌ها و استعدادهای خویش هدفی معقول و قابل دسترسی و مطابق با شرایط و امکانات موجود برای خود ترسیم کنید.

- برای رفع بی حوصلگی اجتماعی باشید ، بیرون بروید و با برخی از دوستانتان ملاقات کنید، یا دوستان جدیدی پیدا کنید. ملالت و بی حوصلگی اغلب می تواند انرژی شما را کم کند.

- به منظور رسیدن به هدف مورد نظر از یک برنامه مدون و جدول زمان بندی شده‌ای استفاده کنید و خود را مقید به انجام آن کنید.

- از خودتان غفلت نکنید و به خودتان برسید. به آرایشگاه بروید، لباس‌های دیگری بپوشید و در کل سعی کنید کمی در خود تفاوت ایجاد کنید.

- اگر افکار منفی و احساس ضعف و خودکم بینی باعث کم حوصلگی شما شده است، با به خاطر آوردن توانایی‌ها و استعدادها و موفقیت‌های گذشته خویش و توجه به نقاط قوت زندگی، یاس و نا امیدی نسبت به آینده را به امیدواری و خوشبینی نسبت به آینده تبدیل کنید.

- چیزی که در بسیاری از فرهنگ‌ها به یک افراد بی حوصله توصیه می‌کنند، مسافرت است.مسافرت یا حتی یک گردش کوتاه می‌تواند از آدمی بی‌حوصله یک آدم شاد و پرنشاط بسازد.

- یاد خدا و توجه و توکل به ذات مقدس لایزال الهی و طلب کمک و یاری از او نقش موثری در ایجاد آرامش و امید به آینده دارد، بنابراین یاد و توجه و توکل به خداوند را در انجام کارها فراموش نکنید.

- باید علل و عوامل ضعف اراده خویش را بشناسید. توجّه کنید ضعف اراده غالبا در عدم اعتماد به بینش و تفکر، عدم شناخت خویش، با ارزش تلقى نکردن خود، عدم امنیت روانى، عدم تدبیر عقلانى در تشخیص امور و تمیز دادن امور از هم، شکست‏هاى گذشته و عوامل باز دارنده رشد و قوت نفس مانند محرومیت، سرزنش و رنج‏هاى مستمر ریشه دارد. زدودن هر یک از این عوامل در پرتو سرمایه گزارى و برنامه ریزى ممکن است.

- باید باور کنید مانند دیگر انسان‏ها از توانمندى‏ هاى بسیار برخوردارید. فراموش نکنید نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بیش‏تر است. تصمیم خوب در پرتو تکیه بر قوت‏ها، جبران ضعف‏ها و احساس توانمندى شکل مى‏گیرد.

- بکوشید براى هر رفتارى انگیزه‏اى قوى داشته باشید و به ویژه از آثار مثبت تصمیم ‏گیرى‏ها و رفتارهاى خاص خویش به طور کامل آگاه شوید.

- چیز جدیدی یاد بگیرید، شاید چیزی که نیاز دارید یک محرک ذهنی باشد. در اینجا چند چیز وجود دارد که می توانید انجام دهید تا چیز جدیدی یاد بگیرید.3

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.yjc.ir
3.www.beytoote.com