کودکانی که مادرانشان در دوران بارداری به افسردگی مبتلا بودند، بیش از دیگران در بزرگسالی در خطر افسردگی قرار دارند.

پژوهشگران دانشگاه بریستول در انگلیس می گویند می توان با درمان افسردگی در طول بارداری، خطر بروز مشکلات روحی را در آینده کودک کاهش داد. دانشمندان در این مطالعه فرزندان بیش از هشت هزار مادر را که دچار افسردگی پس از زایمان و قبل از زایمان بودند، بررسی کردند. خطر بروز افسردگی در کودکان این مادران، در سن 18 سالگی حدود 1.3 برابر بیش از حد طبیعی بود.

دکتر «ربه کا پیرسون» مجری این تحقیقات گفت: افسردگی در بارداری باید جدی تلقی شده و در همان دوران بارداری درمان شود. اگرچه این خطر برای کودک کم است اما یک خطر بلند مدت قلمداد می شود. وی افزود: این یک ارتباط است نه یک رابطه علت و معلولی و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه شکل بگیرد.

پروفسور «کارمین پاریانت» از موسسه روان پزشکی دانشگاه کینگز لندن گفت: بروز بیماری های روحی در فرد، نه در زمان تولد، بلکه از رحم آغاز می شود. وی افزود: پیام واضح و صریح است، کمک کردن به زنانی که در دوران بارداری افسرده هستند نه تنها مشکل و رنج را از آنها می گیرد بلکه به سلامت روان نسل بعدی نیز کمک می کند.

پروفسور «سلسو آرانگو» از بیمارستان عمومی دانشگاه «گریگوریو مارانون» در مادرید اسپانیا نیز می گوید : هورمون های استرس می توانند رشد کودک را در رحم تحت تاثیر قرار دهند. وی افزود: بهتر است زنان افسرده پیش از بارداری افسردگی خود را درمان کنند اما اگر افسردگی آنها در دوران بارداری تشخیص داده شود باید تحت درمان قرار بگیرند تا جنین شان کمترین تاثیر را از بیماری مادر به خود بگیرد.

پژوهشگران می گویند عوامل مختلف می تواند در افسردگی قبل یا بعد از زایمان دخیل باشد و در این بین عوامل محیطی مانند حمایت های اجتماعی می توانند بیشترین تاثیر را بر افسردگی پس از زایمان بگذارند.

تاثیر اضطراب مادر بر جنین در دوران بارداری

بر اساس پژوش‌ها استرس طولانی مدت مادر در دوران بارداری می‌تواند تاثیرات آسیب‌زایی مانند وزن کم هنگام تولد، احتمال نارسی یا حتی سقط جنین، وقفه یا تاخیرهای رشدی بر جنین در حال رشد داشته باشد. همچنین ارتباط بین استرس‌های شدید بارداری با مشکلات نوزاد از قبیل بی قراری، اضطراب، بیش فعالی و ناآرامی در مطالعات نشان داده شده است.

مشخص شده که جنین در حال رشد استرس‌های شدید مادر را درک می‌کند و دچار ناآرامی می‌شود. همچنین تغییرات مواد شیمیایی در ساختار مغز مادرِ مضطرب می‌تواند بر جنین تاثیر گذار باشد. افزایش استرس باعث افزایش فعالیت غده فوق کلیوی، آزاد کننده کورتیکوتروپین می‌شود. این هورمون بر طول مدت حاملگی تاثیر می‌گذارد. به این ترتیب استرس‌های شدید مادر در زایمان زودرس و به دنیا آمدن نوزاد نارس موثر است. به علاوه بر اساس مطالعات مواد شیمیایی ناشی از استرس می‌تواند از طریق جفت به جنین در حال رشد منتقل شود. برای کسب اطلاعات بیشتر از بارداری کلیک کنید.

مواد شیمیایی که در پاسخ به استرس در مغز مادر ترشح می‌شوند، به طور مستقیم بر مغز جنین اثر می‌گذارند. اضطراب و استرس در بارداری باعث ایجاد تغییرات در ساختار و عملکرد مغز جنین می‌شود و زمینه را برای ابتلای کودک به اسکیزوفرنی، افسردگی و بیش فعالی در آینده فراهم می‌کند.

مطالعات انجام شده نشان داده‌اند اضطراب مادر بر جنسیت جنین تأثیر دارد؛ ترشح میزان زیادی از هورمون کورتیزول که بر اثر استرس در بدن آزاد می‌شود، لانه گزینی جنین پسر در رحم را سخت می‌کند و به همین دلیل احتمال دختر شدن جنین در مادران پر استرس بیشتر از سایرین است.

چگونه به کودکم اضطرابم را انتقال ندهم؟

بهتر است پیش از آن که باردار شوید به دنبال راهی برای کاهش اضطراب‌های خود باشید. شما می‌توانید برای رسیدن به این منظور درباره منابع استرس زای خود با یکی از اعضای خانواده یا دوست خود صحبت کنید، با این کار بخشی از انرژی منفی و هیجان‌هایتان را تخلیه می‌کنید. اما احتمال دارد بعد از مدتی اطرافیان از شنیدن افکار منفی شما خسته شوند، در نتیجه شما نیز ترجیح می‌دهید ناراحتی‌های خود را اکثرا برای خود نگه دارید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کاهش استرس بارداری کلیک کنید.

راه دیگر برای کاهش اضطراب‌ها کسب مهارت‌هایی برای کنترل آن‌ها است. همچنین در مرتبه بعدی بهتر است به دنبال راهی اساسی برای درمان اضطراب‌های خود برآیید. مشاوران و درمانگران متخصص با استفاده از دانش خود در این زمینه به شما کمک می‌کنند تا ریشه‌های اضطراب را شناسایی کرده و راه‌های مقابله با آن‌ها را فرا بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان اضطراب کلیک کنید.

کودکان اضطراب را یاد می‌گیرد

تاثیر اضطراب مادر بر جنین ممکن است به شکل مضطرب شدن کودک در آینده بروز پیدا کند. کودکان مشاهده گران بسیار فعالی هستند. هرگونه رفتار والدین می‌تواند برای کودکان الگوسازی شده و به عنوان رفتار درست پذیرفته شود. اصولا پدر و مادری که از هر چیز نگرانی داشته باشند، به راحتی می‌توانند این ترس‌ها و نگرانی‌ها را برای کودک خود الگوسازی کنند. ترس از حیوانات، ترس از ارتفاع، اضطراب‌های اجتماعی و اضطراب در مورد بیماری و آلودگی همه می‌تواند از طریق مشاهده و الگوسازی به کودک آموخته شود. برای اطلاعات بیشتر استرس کودکان را مطالعه کنید.

چگونه به کودکم اضطرابم را انتقال ندهم؟

** تاثیر منفی هورمون های استرس بر رشد جنین

بدن انسان در زمان مواجهه با استرس هورمون هایی برای مقابله با افزایش استرس ترشح می کند؛ مانند هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین که منجر به افزایش ترشح هورمون کورتیزول می شود.

این سازوکار در زمان بارداری نیز عمل می کند و جفت که جنین از آن تغذیه می کند، همچنین می تواند هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین را ترشح کند؛ در نتیجه میزان کمی از این هورمون وارد مایع آمنیوتیک و متابولیسم جنینی می شود.

مطالعات روی حیوانات نشان داده است که این هورمون می تواند رشد جنین را تقویت کند. شرایط رشد نامناسب در مادر آزادشدن میزان زیادی از هورمون را دربردارد و به همین دلیل احتمال زنده ماندن جنین را در صورت تولد پیش از موعد افزایش می دهد. اما این افزایش هورمون در شرایط مشخص می تواند پیامدهای منفی هم داشته باشد.

به گفته محققان، ممکن است رشد سریع (در پی افزایش هورمون کنترل کننده استرس) روی دهد اما در عوض اعضای بدن به اندازه کافی تکامل پیدا نکنند.

** تاثیر استرس کوتاه مدت

محققان برای پاسخ به این سوال که استرس روانی مادر چگونه بر آزاد شدن هورمون ها در جفت تاثیر می گذارد، وضعیت 34 مادر باردار سالم را که در آزمایش آمنیوسنتز شرکت کرده بودند، بررسی کردند. این آزمایش تا حدی برای مادر استرس زا است و بدن در کوتاه مدت کورتیزول ترشح نمی کند.

محققان برای مشخص شدن اینکه آیا جفت نیز می تواند هورمون استرس ترشح کند، میزان کورتیزول مادر را در آب بزاق او با میزان سطح کورتیزول در مایع آمنیوتیک سنجیدند و مشخص کردند که هیچ رابطه ای بین آنها نیست.

به گفته محققان، اگر مادر با استرس کوتاه مدت منفی روبرو باشد، نوزاد در برابر آن مصون می ماند.

** تاثیر استرس درازمدت

شرایط ناشی از استرس درازمدت مادر بسیار متفاوت است و محققان با استفاده از پرسشنامه ای فشارهای اجتماعی فراوان و مزمن را بر مادران بررسی کردند.

محققان می گویند اگر مادر در بازه زمانی طولانی در معرض فشار و استرس باشد، سطح هورمون در مایع آمنیوتیک افزایش می یابد.

اما به طور کلی ترشح هورمون نقش پیچیده و در همان حال فعالی در رشد جنین انسانی دارد که باید بیشتر و بهتر روی آن تحقیق شود.

روانشناسان به مادران باردار در معرض استرس های طولانی مدت توصیه می کنند از روان درمانگرها برای مدیریت استرس کمک بگیرند.

به گفته محققان، استرس در زمان بارداری همیشه قابل پیشگیری نیست؛ اما برقراری رابطه ای پایدار و مطمئن بین مادر و نوزاد بعد از تولد می تواند تاحدی تاثیرات منفی استرس در زمان بارداری را کاهش دهد.

راه‌هایی برای کاهش تاثیر اضطراب مادر بر جنین

ورزش روزانه به شما شادی و نشاط می‌بخشد و از میزان ترشح کورتیزول‌ (هورمون استرس) در بدن می‌کاهد.

برای کاهش استرس و اضطراب در دوران بارداری می‌توانید از ورزش‌ها، تکنیک‌های آرام سازی مانند یوگا و مدیتیشن و تمرین‌های تنفسی استفاده کنید. این روش‌ها به زایمان راحت‌تر نیز کمک می‌کنند.

سعی کنید به اندازه کافی استراحت کنید. نداشتن خواب کافی و با کیفیت و تغذیه نامناسب خود باعث تشدید علائم استرس می‌شوند و شما را در برابر محرک‌های استرس‌زا آسیب‌پذیرتر می‌کنند. از خوردن نوشیدنی‌های کافئین دار خودداری کنید.

بهتر است امیدوار باشید و با نگرش مثبتی به مسائل نگاه کنید. دیدگاه شما در میزان استرستان تأثیر می‌گذارد پس سعی کنید مثبت اندیشی را بیاموزید.

بچه دار شدن تغییری بسیار بزرگ در زندگی است و برای سازگاری با آن نیاز به کمک اطرافیان و دریافت حمایت وجود دارد. بنابراین با نزدیکان مورد اعتماد خود در مورد نگرانی‌هایتان صحبت کنید و از حمایت‌های آنان بهره‌مند شوید.

منبع: سایت سیمرغ
سایت هنر زندگی
سایت ایرنا