سرطان سینه ( پستان ) چیست و چگونه آغاز می شود؟
سرطان پستان ناشی از رشد خارج از قاعده سلول های غیرطبیعی در پستان است. در هر دو نوع تومورهای خوش خیم و بدخیم، رشد سریع و زیاد سلول ها وجود دارد. روند زیاد شدن سلول ها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف می شود، در تومورهای بدخیم این رشد به صورت غیر قابل مهار ادامه می یابد تا حدی که در صورت عدم درمان، تمامی قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار داده و از کار می اندازد.شایع ترین نوع سرطان پستان، سرطان از منشاء مجاری شیری است و از آنجا که این نوع بافت بیشتر در یک چهارم بالایی و خارجی پستان وجود دارد، در حدود نیمی از سرطان های پستان در ربع فوقانی و خارجی آن یافت می شوند.1
چه عواملی در ابتلا به سرطان سینه موثرند؟
با وجود اینکه علل ابتلا به سرطان سینه به صورت واضح مشخص نیستند اما عوامل عمده‌ای در ابتلا به سرطان سینه نقش دارند که در ذیل به شرح مختصر این عوامل پرداخته‌ایم.سن: یکی از عوامل موثر بر سرطان سینه است که با افزایش آن خطر ابتلا نیز افزایش می‌یابد.
سابقه‌ی شخصی: از جمله عوامل تاثیرگذار بر سرطان سینه می‌باشد که اگر شخص قبلا به توده‌ی خوش‌خیم، سرطان رحم، تخمدان یا کولون مبتلا بوده، خطر ابتلا به سرطان سینه بیشتر است.
سابقه‌ی خانوادگی: می‌تواند موثر باشد. اگر مادر، خواهر یا دختر فردی درگیر باشند خطر ابتلای این شخص به سرطان سینه ۲ الی ۳ برابر اشخاص دیگر است، مخصوصا اگر بیش از یک نفر از اعضای درجه اول مبتلا باشند.
ژنتیک: نیز از عوامل موثر است که ۰.۵% زنان ژن‌های BRCA1/BRCA2 را دارا هستند، این زنان در طول زندگی شان ۴۵% تا ۸۰% در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
چاقی مفرط: به دلیل تغییر در متابولیسم استروژن، چاقی مفرط خطر ابتلابه سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
نظر رژیم غذایی: زنانی که غذاهای پرچربی مانند گوشت قرمز و لبنیات پرچرب استفاده می‌کنند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها افزایش می‌یابد.
سن قاعدگی: اگر سن قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی و سن یائسگی بعد از ۵۵ سالگی باشد، خطر ابتلابه سرطان سینه در این افراد افزایش می‌یابد.
شیر دهی: در مادرانی که به فرزند خود شیر می‌دهند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها کاهش می‌یابد.
سن اولین حاملگی: اگر اولین حاملگی، بعد از ۳۰ سالگی باشد خطر ابتلا به سرطان سینه در این افراد بیشتر میشود.
قرص‌های ضد بارداری: اگر برای جلوگیری از بارداری، قرص‌های پیشگیری مصرف می‌کنید توجه داشته باشید که بعضی از مطالعات معتقدند تاثیری بر احتمال ابتلا به سرطان سینه ندارد ولی نتایج برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که بدون توجه به طول مصرف، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
هورمون تراپی: هورمون تراپی اگر به صورت ترکیبی از استروژن و پروژسترون باشد می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
اشعه با دوز بالا: مثل رادیوتراپی که در لنفوم هاجکین اعمال میشود، اگر به مدت ۱۵ تا ۲۰ سال ادامه یابد، خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد.
ماموگرافی: ماموگرافی تاثیری درریسک ابتلا به سرطان سینه ندارد.2
مهم‌ترین علائم سرطان سینه
ممکن است رشد تومور سینه کاملا بدون علامت باشد، ولی شایعترین علایم سرطان سینه عبارتند از :وجود توده در هر ناحیه از سینه و زیر بغل
تومورهای مربوط به سرطان سینه معمولا بدون درد هستند. این توده‌ها در سونوگرافی و ماموگرافی مشاهده می‌شوند بنابراین لازم است به محض مشاهده توده، به پزشک مراجعه شود.
تورم در ناحیه زیر بغل
درد یا حساسیت در سینه
گرچه توده سینه معمولا بدون درد است، ولی می‌تواند باعث حساسیت و درد در ناحیه سینه شود.
مسطح شدن یا فرو رفتگی در سطح سینه
هر گونه تغییر شکل، رنگ و اندازه در سینه
تغییر دمای پوست ناحیه سینه
تغییر شکل نوک سینه و احساس فرو رفتگی، خارش و سوزش در این ناحیه
ایجاد بثورات پوستی در ناحیه سینه
هر گونه ترشح روشن یا خونی از سینه3
چگونه ریسک ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهیم؟
به گفته محققان، زنان می‌توانند با کاهش مصرف کالری فقط به مدت دو روز در هفته، ریسک سرطان سینه را کاهش دهند.یافته‌های محققان نشان می‌دهد پیروی از رژیم غذایی کم کالری به مدت دو روز در هفته منجر به تغییرات پیشگیرانه سرطان در بافت سینه میشود.
در این مطالعه، زنان دارای اضافه وزن که قبل از دوره یائسگی قرار داشتند و در معرض ریسک بالای سرطان سینه بودند از یک رژیم غذایی خاص دو روزه به مدت یک ماه پیروی کردند.
ویژگی این رژیم غذایی در طول دو روز مصرف کربوهیدرات کم و کالری کم بود. در ۵ روز باقیمانده هفته هم افراد از رژیم غذایی سالم به سبک مدیترانه‌ای پیروی می‌کردند.
محققان از ۲۰ زن قبل و بعد از آزمایش ۴ هفته‌ای، نمونه‌ای از بافت سینه‌شان را برداشتند. آنها دریافتند به طورمیانگین زنان نیمی از وزن‌شان را از دست دادند و ۵۵ درصد آنها تغییراتی را در سلول های سینه‌شان تجربه کردند. این تغییرات شامل تولید پروتئین‌هایی بود که به تشکیل سلولهای پایدارتر و با تغییرپذیری کمتر معروف هستند.
به گفته محققان، این شواهد نشان می‌دهد که ریسک ابتلا به سرطان سینه با مصرف رژیم غذایی کم کالری کاهش می‌یابد.4
برای مدیریت و درمان صحیح سرطان سینه چه اقداماتی لازم است؟
گزینه‌های مختلف درمانی براساس تشخیص پزشک بسته به شرایط (نوع، سایز، گسترش توده و وضعیت ژنتیکی، سن، شخصیت بیمار) به شرح زیر مطرح است:جراحی: به طور کلی برای درمان سرطان سینه ۲ نوع جراحی وجود دارد، که بسته به صلاحدید پزشک و وضعیت توده از یکی از روش‌های جراحی استفاده میشود. روش‌های جراحی رایجی که برای درمان سرطان به کار می‌روند:
ماستکتومی (برداشتن کل بافت پستان)
لامپکتومی (برداشتن تومور وبافت‌های اطراف آن)
رادیوتراپی: امواج پر انرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی در بافت پستان استفاده میشود.
کموتراپی: با استفاده از داروهای قوی برای از بین بردن سلولهای سرطانی اقدام میشود،که عوارضی را نیز به دنبال دارند.
هورمون تراپی: استفاده از داروها برای ممانعت از تغذیه رسانی هورمون‌ها به سلولهای سرطانی انجام میشود، یکی از هورمون‌های تغذیه کننده سلولهای توده‌ای در سرطان سینه، استروژن است، که برای جلوگیری از عملکرد این هورمون، داروهای زیر به کار می‌رود:
تاموکسیفن (نولوادکس/سولتاموکس)
اناستروزول
اگزمستان
لتروزول
فول وسترانت
تارگت تراپی: درمان بیولوژیکی است که در آن از سیستم ایمنی و هورمون‌های بدن بیمار علیه سلولهای سرطانی استفاده میشود.2
پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.doctoreto.com
3.www.irna.ir
4.www.jadidtarin.com
