نفخ چیست؟
نفخ یک فرآیند بیولوژیکی است. به طور کلی نفخ ناشی از تجمع گاز در دستگاه گوارش است. نفخ می‌تواند به ناراحتی شکمی منجر شود. بعضی افراد سایر علل بزرگی شکم، مانند چربی جدار شکم، تجمع مایع داخل شکم و تومورهای شکمی را به اشتباه نفخ توصیف می‌کنند.
چرا نفخ اتفاق می‌افتد؟
به طور طبیعی همراه با غذا و مایعات گاز وارد معده می‌شود. گاهی نیز داخل دستگاه گوارش در اثر هضم غذا گاز تولید می‌شود. در حالت عادی دفع 15 تا 20 مرتبه گاز در شبانه روز طبیعی است. ولی برخی بیماران احساس می‌کنند که دفع گاز در آنها بیشتر از معمول است یا از بوی نامطبوع آن شکایت دارند؛ در چنین حالتی نفخ اتفاق افتاده است.البته این خروج گاز به وضعیت فرد پس از غذا بستگی دارد. آنها که بلافاصله بعد از صرف غذا می‌خوابند، مقدار بیشتری گاز وارد روده‌هایشان می‌شود.
گاز در سیستم گوارش ما به طور عمده از نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است. اما هنگام هضم غذا، گاز به شکل هیدروژن، متان و دی‌اکسیدکربن آزاد می‌شود. عمده گاز بلع شده بعد از غذا خوردن به صورت آروغ زدن از معده خارج می‌شود؛ تنها بخش کمی از آن وارد روده می‌شود.
بلع هوا یا آئروفاژی در چه افرادی بیشتر اتفاق می‌افتد؟
افراد مضطربافراد سیگاری
کسانی که به جویدن آدامس عادت دارند
کسانی که سریع غذا می‌خورند
و کسانی که حین غذا خوردن صحبت می‌کنند
علائم و نشانه‌های نفخ
اکثر مردم تجربه نفخ دارند. نفخ با باد کردن و آماسیدن شکم، احساس پری و فشار در شکم پس از غذا خوردن و آروغ زدن مشخص می‌شود.
روش های درمان خانگی نفخ شکم، روده و معده
نفخ معمولا مشکلی جدی برای سلامتی نیست. در بیشتر موارد، تغییر در شیوه زندگی و رژیم غذایی تمام چیزی است که برای حل آن مورد نیاز است.بعضی از راه‌ها برای کاهش نفخ عبارت‌اند از: 1
پیاده روی:
فعالیت فیزیکی می‌تواند به حرکت مرتب روده‌ها و در نهایت خروج گاز اضافی و مدفوع کمک کند. در صورتی که فرد به یبوست دچار باشد، پیاده روی می‌تواند نقش مهمی در رهایی از مدفوع و گاز تجمع یافته در روده‌ها داشته باشد.
قرص‌های نعناع:
اسانس نعناع می‌تواند برای رفع سوء هاضمه و گازهای گوارشی مفید باشد. این قرص‌ها معمولا تحت عنوان درمان علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به فروش می‌رسند اما می‌توان از آنها به منظور رفع نفخ نیز استفاده کرد. قرص‌های نعناع با آرام کردن ماهیچه‌های روده باعث حرکت موثرتر گاز و مدفوع در روده می‌شوند. توجه داشته باشید افراد مبتلا به سوزش سر دل نباید این قرص‌ها را مصرف کنند.
قرص‌های ضد نفخ:
قرص‌ها و شربت‌های سایمتیکون ضد نفخ بوده و می‌توانند به حرکت هوای اضافی و خروج آنها از دستگاه گوارش کمک کنند. اما لازم است این داروها را بر اساس دستورالعمل‌های موجود روی دارو مصرف کنید.
حمام گرم، دوش گرفتن و تمدد اعصاب:
گرمای حمام می‌تواند به تسکین درد شکمی منجر شود. استراحت و تمدد اعصاب نیز به کاهش استرس و بهبود عملکرد دستگاه گوارش و در نتیجه کاهش نفخ کمک می‌کند.2
در مدت زمان کوتاه، مقادیر زیادی مواد غذایی مصرف نکنید
اگر بعد از اینکه وعدهی غذایی بزرگی را مصرف می‌کنید دچار نفخ می‌شوید بنابراین وعده‌های غذایی کوچک‌تر را انتخاب کنید و به تعداد وعده‌ها بیفزایید.نفخ شکم برای عده‌ای دیگر هم لزوما با بزرگ‌تر شدن معده یا احساس فشار در ناحیه‌ی شکم همراه نیست؛ بلکه بیشتر از علائم ظاهری، حس نفخ دارند. این افراد حتی با مصرف وعده‌های کوچک نیز دچار نفخ می‌شوند.
به همین دلیل استفاده از وعده‌های کوچک‌تر، مفید خواهد بود.
جویدن غذا علاوه بر اینکه سبب می‌شود تا هوای کمتری وارد بدن شود باعث خواهد شد تا سرعت غذا خوردن پایین بیاید و در نتیجه وعدهی غذایی کوچک‌تری را مصرف کنید.
از مصرف مواد غذایی که به آنها حساسیت دارید خودداری کنید
اگر مواد غذایی که به آنها آلرژی دارید مصرف کنید، احتمال دارد معده گاز اضافی تولید کند. در ادامه فهرستی از مواد غذایی آلرژی‌زا را معرفی می‌کنم:لاکتوز: لاکتوز، کربوهیدرات اصلی درون شیر است. عدم تحمل لاکتوز سبب مشکلات زیادی برای سیستم گوارشی ازجمله نفخ شکم می‌شود.
فروکتوز: حساسیت به فروکتوز نیز سبب نفخ می‌شود.
تخم مرغ: ایجاد گاز معده و نفخ کردن از نشانه‌های عمومی آلرژی به تخم مرغ است.
گندم و گلوتن: عده‌ی زیادی به پروتئین داخل گندم یعنی گلوتن حساسیت دارند. گلوتن سبب ایجاد نفخ می‌شود.
از بلعیدن هوا خودداری کنید
دو نوع منبع گاز در سیستم گوارشی وجود دارد:یکی از آنها توسط باکتری‌هایی که در معده وجود دارند، تولید می‌شود.
دیگری توسط هوایی که موقع غذا خوردن یا نوشیدن مصرف می‌کنیم وارد بدن می‌شود. مهم‌ترین آنها درون نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه وجود دارد. حباب‌های درون این نوشیدنی‌ها، حاوی دی‌اکسیدکربن هستند که بعد از مصرف وارد معده می‌شوند.
آدامس جویدن، استفاده از نی و غذا خوردن حین صحبت کردن نیز سبب افزایش بلعیدن هوا می‌شود.
از مصرف مواد غذایی نفاخ خودداری کنید
بعضی مواد غذاییِ حاوی فیبر، سبب تولید مقادیر بالایی گاز می‌شوند. حبوباتی مانند: لوبیا، عدس و غلات کامل ازجمله‌ی آنها هستند.بهتر است از یک دفترچه یادداشت استفاده کنید تا متوجه شوید کدام ماده‌ی غذایی سبب تولید گاز بیشتری در بدن می‌شود. مواد غذایی چرب سبب کاهش سرعت گوارش و دیرتر خالی شدن معده می‌شوند که به دیرتر گرسنه شدن کمک می‌کند اما برای افرادی که مستعد نفخ کردن هستند دردسرسازند.
از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید
گازهای تولیدی توسط باکتری‌های روده، یکی از دلایل اصلی نفخ کردن هستند. میزان این باکتری‌ها در بدن افراد، یکسان نیست.تحقیقات زیادی نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های حاوی پروبیوتیک می‌تواند به کاهش تولید گاز و به تبع آن نفخ کمک کند. البته محققان اشاره می‌کنند با اینکه مصرف پروبیوتیک سبب کاهش گاز تولیدی معده می‌شود اما باعث از بین رفتن نشانه‌های نفخ نمی‌شود.3 پی نوشت:
1.www.drdr.ir
2.www.isna.ir
3.www.chetor.com
.jpg "کالری آلو چقدر است؟ + ارزش غذایی")
.jpg "کالری توت فرنگی چقدر است؟ + ارزش غذایی")
.jpg "کالری تربچه چقدر است؟ + ارزش غذایی")
.jpg "کالری تخم مرغ عسلی یا نیم پز چقدر است؟ + ارزش غذایی")