قسمت مورد استفاده این گیاه، برگ ها و سر شاخه های سبز آن است در اثر مالش دادن بوی مطبوعی در تمام قسمت های این گیاه منتشر می شود ولی طعم آن گس و تلخ است.
این گیاه گونه های مختلفی دارد که متجاوز از صد نوع می باشد، ما در ایران بیشتر نوع تزئینی آن که شاه پسند درختی نام دارد را می شناسیم اما نوع دارویی آن نیز در ایران وجود دارد که ما در این مطلب بیشتر به آن نوع می پردازیم.
ترکیبات شیمیایی شاه پسند
شاه پسند دارای مواد شیمیایی مختلفی نظیر تانن ،موسیلاژ ، ساپونین ، وربی نالین Verbenalin ، بتاکاروتن و ماده ای تلخ می باشد.
شاه پسند برای رفع مشکلات گوارشی
شاه پسند مشکلاتی از قبیل نفخ و احساس سنگینی را برطرف کرده و به بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند. این گیاه برای برطرف کردن حالت تهوع و یا استفراغ نیز مفید است.نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که عصاره‌ی روغنی یا همان افشره‌ی خوراکی شاه پسند لیمویی به دفع هلیکوباکترپیلوری کمک می‌کند به خاطر اینکه این باکتری نمی‌تواند در برابر ترکیبات شاه پسند مقاومت کند.
روش مصرف
یک ساشه از این گیاه (معادل حدود یک قاشق غذاخوری) را در یک فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. می‌توانید روزانه تا ۲ فنجان از این دمنوش را بعد از وعده‌های اصلی میل کنید.همچنین می‌توانید ۲ قطره از روغن گیاهی یا همان افشره‌ی خوراکی این گیاه را در یک قاشق غذاخوری روغن زیتون یا عسل چکانده و در دهان بگذارید. بهتر است این کار را بعد از غذا، یا صبح به صورت ناشتا و یا هر زمانی که به مشکل بر می‌خورید انجام دهید.
توجه داشته باشید که مصرف روغن گیاهی برای خانم‌های باردار و شیرده منع مصرف دارد. بچه‌های کوچک و همچنین خانم‌هایی که در چهار ماهه‌ی اول بارداری هستند نباید از روغن‌های گیاهی خوراکی استفاده کنند.
شاه پسند برای خواب راحت و آرام بخش
شاه پسند آرامبخش است و باعث خواب راحت می‌شود. شاه‌پسند برای مقابله با استرس و اضطراب فوق‌العاده است. می‌توانید زمانی که تحت فشارهای روحی روانی هستید و یا بی‌خوابی به سرتان میزند از آن استفاده کنید.
روش مصرف
۲ تا ۳ قاشق غذاخوری شاه پسند خشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. می‌توانید به مدت ۱۰ روز، روزانه دو فنجان از این دمنوش میل کنید.1
شاه‌پسند برای داشتن نفس خوشبو
شاه‌پسند معطر برای برطرف کردن بوی بد دهان موثر است.
روش مصرف
یک قطره روغن گیاهی (افشره‌ی خوراکی) شاه‌پسند را روی یک حبه قند چکانده و در دهانتان بگذارید. البته اگر باردار هستید به خصوص در چهار ماه اول بارداری نباید از این روغن‌های گیاهی استفاده کنید. همچنین حواستان باشد استفاده از این روغن‌های گیاهی برای بچه‌های کوچک نیز مورد منع مصرف دارد.
شاه‌پسند برای مقابله با آنفلوانزا
گیاه شاه‌پسند برای رفع آنفلوانزا موثر است. چون حاوی ترکیباتی است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و با تب و التهاب‌های بدن مقابله می‌کند. در نتیجه گلو درد را نیز از بین می‌برد.
روش مصرف
1.5 گرم گیاه خشک شاه‌پسند را با 1 فنجان آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید. می‌توانید به مدت یک هفته روزانه 2 فنجان از این دم کرده نوش جان کنید. توجه داشته باشید که مصرف شاه‌پسند برای خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
شاه‌پسند آرامبخش است
شاه‌پسند برای مقابله با استرس و اضطراب فوق‌العاده است. می‌توانید زمانی که تحت فشارهای روحی روانی هستید و یا بی‌خوابی به سرتان میزند از آن استفاده کنید.
روش مصرف
2 تا 3 قاشق غذاخوری شاه‌پسند خشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. می‌توانید به مدت 10 روز، روزانه دو فنجان از این دمنوش میل کنید.
شاه‌پسند برای مقابله با کمردرد و روماتیسم
گیاه شاه‌پسند خواص ضدالتهابی دارد و برای تسکین دردهای روماتیسم و کمردرد مفید است.
روش مصرف
دو مشت گیاه شاه‌پسند را خرد کنید و در یک فنجان سرکه سیب به مدت 10 دقیقه بجوشانید. ترکیب را در یک پارچه تمیز پهن کرده و شب‌ها به مدت 15 دقیقه روی مناطق دردناک بگذارید. بهتر است مرهمتان تا حدامکان گرم باشد.
شاه‌پسند برای بهبود خراش‌ها و ترک‌های پوست
شاه‌پسند گیاهی با خواص نرم‌کنندگی است که باعث بهبود جای زخم شده و تسکین دهنده است. برای همین هم به درمان ترک‌خوردگی و خراش‌ها و جراحات سطحی کمک می‌کند.
روش مصرف
یک مشت گیاه شاه‌پسند خشک را در یک فنجان کوچک آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه بجوشانید. یک گلوله پنبه را به آن آغشته کرده و روزانه دو تا سه مرتبه روی ترک‌خوردگی و خراش‌های پوستی بکشید.2
خواص دارویی شاه پسند وحشی از نظر طب قدیم ایران
طبع آن سرد و خشک است.
برای از بین بردن آب آوردگی بدن مفید است و بدین منظور باید آن را با ملاس چغندر خورد.
برای تقویت قلب مفید است.
خون را تمیز و تصفیه می کند.
عرق آور است.
مقدار شیر را در مادران شیرده زیاد می کند.
کرم معده را کشته و از بین می برد.
خلط آور است.
برای برطرف کردن سرماخوردگی مفید است.
۱کمبود ویتامین C را درمان می کند.
برای درمان ناراحتی های پوستی مفید است.
بیماری زردی را برطرف می کند.
برای رفع خونریزی لثه مفید است.
سنگ کلیه و مثانه را خارج می سازد.
استفاده خارجی
برای ورم مخاط دهان و گلو، جوشانده آن را غرغره کنید.کمپرس آن را روی ضرب دیدگی بگذارید.
زخم و بریدگی ها را با ضماد آن درمان کنید.
برای رفع خستگی پس از کار روزانه از حمام شاه پسند استفاده کنید بدین منظور مقدار ۲۰۰ گرم از برگ های این گیاه را در دو لیتر آب ریخته و حرارت دهید تا به جوش آید سپس آن را روی چراغ برداشته و بگذارید به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. بعد آن را صاف کرده و در وان حمام بریزید و برای مدت ۲۰ دقیقه در آن دراز بکشید تا خستگی عضلات برطرف شود .
مضرات :
خوردن زیاد این گیاه ضربان قلب را کم می کند و باعث تحریک روده ها و رحم می شود . بنابراین کسانی که ناراحتی قلبی دارند و یا خانم های باردار باید در خوردن آن احتیاط کنند.3پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.article.tebyan.net
3.www.hamshahrionline.ir
