همه چیز درباره پرکاری تیروئید‎

علائم تیروئید پرکار

این بیماری گاهی به صورت بسیار شدید بروز پیدا می‌کند و کاهش وزن غیرعادی، نارسایی‌های قلبی و مشکلات تنفسی را به دنبال دارد؛ جالب است بدانید که تیروئید پرکار می‌تواند حتی روی خلق و خوی فرد تاثیر بگذارد و او را زودرنج و پرخاشگر نشان دهد.

بعضی اوقات این اختلال از روی برآمدگی‌های روی گردن و محل غدّه مشخص می‌شود و گاهی مثلا در افراد مسن، این علائم خیلی واضح نیست و شاید کمی فرد را بی‌ قرار، بی‌ حال و ضعیف بکند.

در ادامه با ما همراه باشید تا با علائم مختلف پرکاری تیروئید بیشتر آشنا شوید:

1. افزایش اشتها

غدّة تیروئید هورمون‌هایی تولید می‌کند که روی اکثر اندام‌های داخلی تاثیر می‌گذارد، از جمله اعصابی که در مغز و معده به انسان هشدار می‌دهند که باید غذا بخورد؛ وقتی این قسمت بیش از اندازه هورمون تولید کند، شما به صورت غیرعادی و زودتر از موعد گرسنه می‌شوید.

2. تعریق بیش از حد

از آنجا که هورمون‌های تولید شده توسط این غدّه سوخت و ساز بدن شما را تنظیم می‌کنند، اگر بیش از حد کار کند دمای بدن را بالا می‌برد و در نتیجه شما زیاد عرق می‌کنید؛ در این حالت شما همیشه احساس گرما می‌کنید و تحمل دمای بالا را به هیچ عنوان ندارید.

3. لاغری شدید

اگرچه در حالت تیروئید پرکار بیشتر غذا می‌خورید امّا چون سوخت و ساز بدن شما بیش از حد نرمال است و بیش از حد چربی و انری می‌سوزانید، به جای چاق شدن رفته‌رفته وزنتان را از دست خواهید داد و بدن شما خشکیده می‌شود.

4. تپش قلب

یکی از اندام‌های حیاتی که هورمون‌های تیروئید بر آن اثر می‌گذارند، قلب است؛ این قسمت که با تنظیم گردش خون به نوعی در متابولیسم بدن نقش اساسی ایفا می‌کند، با افزایش مواد ترشح شده توسط تیروئید، دچار تپش‌های مکرر و حتی بالا رفتن تعداد ضربان می‌شود.

5. برآمدگی تیروئید

نوعی از پرکاری تیروئید به راحتی قابل مشاهده است و ممکن است توده‌هایی روی این غدّه رشد کنند و هنگام لمس، برجستگی یا گره‌هایی مشاهده می‌شود که این حالت نوعی گواتر است و به آن گواتر سمی گره‌ای می‌گویند.

6. خستگی شدید و ضعف عضلانی

می‌دانید که برای خسته شدن حتما لازم نیست تحرک زیاد داشته باشید و وقتی فعالیت‌های درونی بدن بیش از حد بالا برود، همیشه در اعضا و جوارح خود احساس کوفتگی شدید خواهید کرد.

7. اختلالات روانی

بالا رفتن سوخت وساز، دمای بدن را بالا می‌برد که همین امر ممکن است باعث بی‌حوصلگی و تندمزاجی شود؛ از این گذشته افزایش هورمون‌های تیروئید بر اعصاب کنترل‌کنندة مغز هم اثر می‌گذارد و فرد را دچار استرس و یا عصبی و پرخاشگر می‌کند.

8. ریزش مو

موهای بدن توسط فرآیندهای متابولیسمی بدن تغذیه می‌شوند و وقتی این عملکردها در بدن دچار اختلال شوند، ممکن است ابروها و موهای سر بیش از اندازه بریزند.

9. تغییر حالت چشم‌ها

در بعضی موارد پرکاری تیروئید روی حالت فیزیکی چشم بیمار تاثیر می‌گذارد. در این حالت ممکن است چشم‌ها بیرون‌زده شوند و یا به صورت خیره بمانند؛ گاهی هم حرکت چشم محدود و حتی دردناک می‌شود.

علائم دیگر

این عارضه در بدن انسان علائم بسیار دیگری هم می‌تواند تولید کند که در ادامه به صورت اجمالی آنها را به شما معرفی می‌کنیم:

اسهال‌های پشت سر هم

فشار خون بالا

عجول شدن و تند راه رفتن

ورم یکی از پاها و یا هردوی آنها

بالا رفتن میزان میل جنسی

خارش و خشک شدن پوست بدن

غلیظ شدن خون

کاهش خونریزی در دوران پریودی

به هم ریختن زمان قاعدگی در زنان

ورم کردن سینه در آقایان

دیر خوابی

بیش‌فعالی و بی‌ قراری

لرزش انگشتان دست

حالت تهوع و استفراغ

از بین رفتن قدرت تمرکز. 1

دلایل ابتلا به تیروئید پرکار

غده تیروئید یکی از مهم ترین اعضای سیستم غدد درون ریز می باشد. بسیاری از بیماری ها و مشکلات می توانند باعث پرکاری تیروئید شود:

مصرف زیاد غذاهای یددار

بیماری گریوز

التهاب غده تیروئید در اثر عفونت ویروسی یا بعد از بارداری و یا سایر موارد

رشد غیرسرطانی غده تیروئید و یا غده هیپوفیز

تومور بیضه ها و تخمدان

مصرف مقدار زیاد هورمون تیروئید

عکسبرداری پزشکی با رنگ های حاوی ید

تشخیص پرکاری تیروئید

پزشک شما ممکن است ابتدا درخواست یک آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد تیروئید شما بکند.

همچنین یک متخصص غدد درون ریز برای اینکه اطلاعات بیشتری درباره پرکاری تیروئید شما بدست بیاورد تقاضای اسکن تیروئید خواهد کرد تا نحوه ی درمان را بر اساس آن طرح ریزی کند.

آزمایش ها و تست های لازم برای تشخیص پرکاری تیروئید

بغیر از آزمایشات و تست های بالینی، آزمایش خون برای بررسی هورمون های TSH، T3 و T4 انجام می شود. همچنین ممکن است پزشک مواردی همچون سطح کلسترول خون، گلوکوز و جذب ید رادیواکتیو بررسی نماید.

عوارض ابتلا به پرکاری تیروئید

تیروئید پرکار می تواند باعث ابتلا به سایر مشکلات از قبیل موارد زیر شود:

مشکلات قلبی

بعضی از جدی ترین عوارض پرکاری تیروئید مربوط به قلب و مشکلات قلبی می شود.

این مشکلات شامل ضربان قلب سریع، نارسایی احتقانی قلب و ... می شود. این مشکلات را می توان با درمان درست و بموقع پیشگیری و درمان نمود.

شکنندگی استخوان ها

پرکاری تیروئید درمان نشده، می تواند باعث ضعف استخوان ها که به آن پوکی استخوان می گویند، شود. استحکام استخوان ها بسته به میزان کلسیم و مواد معدنی می باشد که شما دریافت می نمایید. هورمون تیروئید زیاد در بدن می تواند بر توانایی بدن در جذب کلسیم تاثیر گذارد.

مشکلات چشمی

دچار افتالموپاتی گریوز نیز هستند، دچار مشکلات چشمی همچون سرخی چشم ها، بیرون زدگی چشم ها، ورم و پف چشم ها، حساسیت به نور و دوبینی و تاری دید می شوند.

سرخی و ورم پوست

در موارد نادر، افراد مبتلا به بیماری گریوز دچار مشکلی به نام درموپاتی گریوز شده و پوستشان سرخ و ورم کرده می شود.

بحران تیروتوکسیک

پرکاری تیروئید باعث افزایش خطر بحرانی تیروتوکسیک شده و بصورت ناگهانی دچار تب، افزایش ضربان قلب و حتی هذیان می شوند. این افراد باید سریعا با اورژانس تماس بگیرند. 2

پرکاری غده تیروئید و گواتر

اکثر مردم باور دارند که کم‌کاری غده تیروئید موجب بزرگ شدن آن شده و گواتر نامیده می‌شود.

این تصور چندان درست نیست؛ زیرا گواتر اصطلاحی علمی و تنها به معنی بزرگ شدن غده تیروئید است. ممکن است غده کم‌کار، پرکار یا حتی کاملا از نظر عملکردی طبیعی باشد. بنابراین همان طور که در عوارض پرکاری غده تیروئید نیز ذکر شد، گواتر می‌تواند یکی از عوارض احتمالی هایپرتیروئیدیسم باشد.

درمان پرکاری غده تیروئید

هدف اصلی در درمان هیپرتیروئیدی، طبیعی کردن سطح هورمون‌های تیروئیدی است. بیمارانی که به هر دلیلی تحت هورمون‌تراپی قرار دارند گاهی دچار پرکاری تیروئید می‌شوند. در واقع علت پرکاری غده تیروئید مصرف زیاد هورمون‌های تیروئیدی است؛ بنابراین در این موارد باید دوز دارو تنظیم شود.

در مواردی که علت هایپرتیروئیدیسم، التهاب تیروئید است؛ نیازی به درمان اضافه نیست.

در مواردی که علت پرکاری غده تیروئید، بیماری گریوز یا گواتر مولتی ندولر یا گواتر گره‌ای منفرد سمی باشد؛ مصرف داروهای ضد تیروئید خوراکی شامل متی مازول و پروپیل تیواوراسیل توصیه می‌شود. البته این داروها یک سری عوارض جانبی بسیار معروف نیز دارند. از جمله بثورات پوستی، خارش، تب، التهاب کبد و کاهش گلبول‌های سفید خون (لکوپنی).

ید رادیو اکتیو باعث از کار افتادن گواتر و همین طور کوچک شدن گره‌های سمی که تولیدکننده هورمون‌های تیروئیدی هستند، می‌شود.

درمان با ید درادیواکتیو تقریبا بی‌خطر است و دربزرگسالانی که با مشکل پرکاری غده تیروئید مواجه هستند به صورت گسترده استفاده می‌شود.

آخرین راهکار درمانی برای پرکاری غده تیروئید، جراحی و برداشتن غده تیروئید است که به دلیل تاثیرات منفی ظاهری در ناحیه گردن و کلا حساس بودن عمل، کمتر انجام می‌گیرد. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.delgarm.com
3.www.drdr.ir